VI ACa 1427/13 - wyrok z uzasadnieniem Sąd Apelacyjny w Warszawie z 2014-06-06
- Tytuł:
- Sąd Apelacyjny w Warszawie z 2014-06-06
- Data orzeczenia:
- 6 czerwca 2014
- Data publikacji:
- 6 września 2014
- Data uprawomocnienia:
- 6 czerwca 2014
- Sygnatura:
- VI ACa 1427/13
- Sąd:
- Sąd Apelacyjny w Warszawie
- Wydział:
- VI Wydział Cywilny
- Przewodniczący:
- Sędzia SA– Beata Waś
- Sędziowie:
-
SA– Teresa Mróz
- Protokolant:
- st. sekr. sąd. Ewelina Murawska
- Hasła tematyczne:
- Zadośćuczynienie
- Podstawa prawna:
- art. 445 § 1 k.c.
- Teza:
- I. Roszczenie o zapłatę odpowiedniej sumy pieniężnej tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę jest – podobnie jak większość roszczeń deliktowych – uprawnieniem bezterminowym. Stosuje się więc do niego zasadę z art. 455 k.c., w świetle której świadczenie z tego tytułu powinno być spełnione niezwłocznie po wezwaniu dłużnika do wykonania. Na przeszkodzie w stosowaniu art. 455 k.c. nie stoi charakter roszczeń rekompensujących szkodę niemajątkową ani charakter orzeczenia wydawanego w sprawach o zapłatę zadośćuczynienia pieniężnego. Roszczenie z tego tytułu jest rzeczywiście specyficzne, bo ma na względzie krzywdę, czyli uszczerbek, który nie przelicza się na pieniądze, ale jest to roszczenie pieniężne i nie ma doprawy podstaw do uznania, że ze względu na właściwość tego zobowiązania winno być ono wymagane w innej dacie, niż „niezwłocznie po wezwaniu dłużnika do wykonania”. Nie ulega też wątpliwości, że wyrok zasądzający zadośćuczynienie pieniężne ma charakter deklaratywny. Wypada o tym wspomnieć, bo przy orzeczeniu konstytutywnym art. 455 k.c. nie mógłby mieć zastosowania, skoro roszczenie powstawałoby w dacie orzekania. Wprawdzie wysokość zadośćuczynienia uzależnione jest od uznania sądu, ale sąd nie przyznaje tego uprawnienia, a jedynie je sankcjonuje, co jest zresztą konsekwencją wpisania majątkowej ochrony dóbr osobistych w system odpowiedzialności deliktowej. Zasady wynikającej z art. 455 k.c. nie przekreśla także myśl wyrażona w art. 363 § 2 k.c., który każe uwzględniać przy wymiarze odszkodowania (w tym zadośćuczynienia) ceny z daty ustalenia odszkodowania, będące – w tym przypadku – synonimem siły nabywczej pieniądza. Problem kolizji tej regulacji z art. 481 k.c., związanej z waloryzacyjnym charakterem obu tych mechanizmów, był szczególnie nabrzmiały wówczas, gdy odsetki ustawowe były bardzo wysokie, a ich główną funkcją była rekompensata skutków wysokiej inflacji. W obecnym stanie rzeczy, przy niewysokiej relatywnie stopie odsetek, kolizja ta nie jest już tak wyraźna, bo odsetki nie stanowią już raczej mechanizmu urealniającego wartość świadczenia pieniężnego, a na plan pierwszy wysuwają się inne ich funkcje: odszkodowawcza i stymulacyjna. Kolizja ta jest zresztą mniej widoczna na obszarze zadośćuczynienia pieniężnego, niż w przypadku innych roszczeń odszkodowawczych, z uwagi na nieuchwytne kryteria wymiaru odszkodowania z tego tytułu. II. Roszczenie z tytułu zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę staje się wymagalne niezwłocznie po wezwaniu dłużnika do spełnienia świadczenia, przy uwzględnieniu rozwiązań szczególnych, zawartych w art. 14 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz. U. z 2013 roku, poz. 392, ze zm.) czy w art. 817 k.c. III. Art. 14 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz. U. z 2013 roku, poz. 392, ze zm.) i art. 817 k.c. mają na względzie trudności dowodowe w ustaleniu wymiarów świadczenia, a nie wzgląd na ocenę sądu, która może przecież (tak jest zresztą najczęściej) rozmijać się z oceną dłużnika. Jeśli ubezpieczyciel ma obiektywną możliwość ustalenia rozmiarów szkody (…) to nie ma żadnego powodu, by uwolnić go od obowiązku zapłaty odsetek za opóźnienie z tego tylko powodu, że ostateczny wymiar zadośćuczynienia należy do sądu. IV. Po ustawowej modyfikacji rozwiązań w zakresie terminów przedawnienia roszczeń deliktowych (czyli po wejściu w życie art. 4421 k.c.) możliwość wydawania orzeczeń ustalających odpowiedzialność sprawcy szkody (jego ubezpieczyciela) za skutki wypadku wydaje się wątpliwa.
- Istotność:
Dodano:
,
Opublikował(a):
Agnieszka Hydzik
Podmiot udostępniający informację: Sąd Apelacyjny w Warszawie
Osoba, która wytworzyła informację: Sędzia SA– Beata Waś, SA– Teresa Mróz
Data wytworzenia informacji:
Podmiot udostępniający informację: Sąd Apelacyjny w Warszawie
Osoba, która wytworzyła informację: Sędzia SA– Beata Waś, SA– Teresa Mróz
Data wytworzenia informacji: