Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK ZAOCZNY

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 11 czerwca 2014 roku

Sąd Rejonowy dla Warszawy – Śródmieścia w Warszawie, I Wydział Cywilny

w następującym składzie:

Przewodniczący: SSR Joanna Dalba

Protokolant: Piotr Jarosz

po rozpoznaniu w dniu 11 czerwca 2014 r. w Warszawie

na rozprawie

sprawy z powództwa A. E.

przeciwko B. P.

o zapłatę

1.  zasądza od pozwanej B. P. na rzecz powódki A. E. kwotę 10.000 zł (słownie: dziesięć tysięcy złotych);

2.  oddala powództwo w pozostałym zakresie;

3.  zasądza od pozwanej B. P. na rzecz powódki A. E. kwotę 1.517,- zł (jeden tysiąc pięćset siedemnaście złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu, w tym kwotę 1.200,- zł (jeden tysiąc dwieście złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego;

4.  nadaje wyrokowi w punkcie 1 rygor natychmiastowej wykonalności.

Sygn. akt I C 2714/13

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 7 czerwca 2013 r. (data prezentaty) powódka A. E. domagała się zasądzenia na swoją rzecz od pozwanej B. P. kwoty 10.000,00 zł. z umownymi odsetkami od dnia 21 maja 2005 r. do dnia zapłaty. ( pozew z załącznikami – k. 1 – 11 )

Pozwana nie zajęła stanowiska procesowego.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny.

Między A. E. i B. P. zawarta została umowa pożyczki na kwotę 10.000 zł. Pozwana otrzymała kwotę, na którą strony się umówiły. ( zeznania świadka I. T. – k. 27, zeznania powódki – k. 28 )

Jako zabezpieczenie wykonania umowy B. P. wystawił weksel in blanco. ( bezsporne )

Z uwagi na niewywiązanie się z umowy wypełnił ww. weksel in blanco przez min określenie wysokość zobowiązania na 10.000 zł z odsetkami 20%. Jako miejsce płatności wskazano E. w W.. ( weksel – k. 5 )

Pismem datowanym na dzień 27 lutego 2013 roku pełnomocnik A. E. działając w jej imieniu zawiadomił B. P. o wypełnieniu ww. weksla i wezwał ją do zapłaty zobowiązania w łącznej wysokości 25.605,48 złotych. Zawiadomienie powróciło do nadawcy po dwukrotnej awizacji ( wezwanie do zapłaty wraz z dowodem nadania oraz potwierdzoną za zgodność z oryginałem kserokopią koperty i recepisu – k. 8 – 11 )

B. P. nie wykupiła weksla w zakreślonym w wezwaniu terminie. ( okoliczność bezsporna )

W postępowaniu niniejszym, wobec faktu, że pozwana nie zajęła merytorycznego stanowiska w sprawie Sąd odstąpił od przeprowadzania innych dowodów niż te wskazane w pozwie, z uwagi na niekwestionowanie okoliczności faktycznych podanych w treści pozwu.

Sąd oparł się także czyniąc ustalenia faktyczne na zeznaniach powódki. Sąd uznał, że należy im przyznać walor wiarygodności. W ocenie Sądu powódka zeznawała szczerze i spontanicznie, zaś obserwacja powódki podczas zeznań nie dała Sądowi podstaw do uznania, że recytuje ona bądź odtwarza przygotowaną linię argumentacji. W tym stanie rzeczy Sąd uznał, że nie zachodzą podstawy do zdyskredytowania tych zeznań i poczynił na nich ustalenia faktyczne.

Podobnie Sąd za wiarygodne uznał zeznania świadka I. T., albowiem znajdowały one odbicie w zgromadzonym materiale dowodowym, były logiczne i spójne a także pokrywały się z zeznaniami złożonymi przez powódkę.

Sąd zważył, co następuje:

Przyjęcie za prawdziwe twierdzeń powoda (art. 339 § 2 k.p.c.) dotyczy wyłącznie okoliczności faktycznych i nie zwalnia sądu orzekającego od obowiązku rozważenia, czy oświadczenia te uzasadniają należycie i w całości żądania pozwu i czy uwzględnienie tych żądań nie narusza obowiązujących przepisów. Sąd nie jest zatem zwolniony z obowiązku dokonania prawidłowej oceny materialnoprawnej zasadności żądania pozwu opartego na tych twierdzeniach (por. w tym zakresie orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 29 maja 1958 r., 1 CR 969/57, publ. w OSNC 1960, nr 1, poz. 14 oraz wyroki tegoż: z dnia 15 września 1967 r., III CRN 175/67, publ. w OSNC 1968, nr 8-9, poz. 142, z dnia 15 marca 1996 r., I CRN 26/96, publ. w OSNC 1996, nr 7-8, poz. 108, z dnia 06 czerwca 1997 r., I CKU 87/97, publ. w Prok. i Pr. - wkładka 1997, nr 10, s. 44, z dnia 31 marca 1999 r., I CKU 176/97, publ. w Prok. i Pr. 1999, nr 9, s. 30). Jeżeli zatem w świetle przytoczonych przez powoda okoliczności brak podstaw do uwzględnienia żądania pozwu, sąd wyrokiem zaocznym oddala powództwo (w tym zakresie vide wyrok Sądu Najwyższego z dnia 06 czerwca 1972 r., III CRN 30/72, publ. w Biul. SN 1972, nr 10, poz. 178).

Zdaniem Sądu taka sytuacja, jak opisana powyżej, zachodziła w niniejszej sprawie w zakresie żądanych przez powódkę odsetek umownych.

Mając powyższe na uwadze wskazać należ, że powództwo zasługiwało na uwzględnienie w przeważającym zakresie.

Zobowiązanie wekslowe jest zobowiązaniem abstrakcyjnym. Posiadacz weksla ma roszczenie wekslowe, choćby przy powstaniu zobowiązania wekslowego nie było żadnego szczególnego tytułu zobowiązania ( causa), choćby ten tytuł był nieważny, lub zgasł. Tego abstrakcyjnego charakteru weksla nie pozbawia okoliczność, że wobec pewnych osób, wymienionych w art. 17, dłużnik wekslowy może zasłaniać się zarzutami, opartymi na swych stosunkach osobistych ( ex causa) z wystawcą lub posiadaczami poprzednimi. Jest to bowiem sytuacja wyjątkowa, która przy powstaniu zobowiązania wekslowego nie jest brana w rachubę, gdyż weksel z natury swej jest przeznaczony do obiegu, a podpisując i wręczając weksel […] zobowiązany z weksla zaciąga zobowiązanie abstrakcyjne wobec przyszłego jego posiadacza. ( confer Prawo Wekslowe. Komentarz. Orzecznictwo pod red. I. Rosenblüth, str. 11, 362)

Prawo wekslowe dopuszcza możliwość wystawienia weksla, który w chwili wystawiania nie zawiera wszystkich elementów niezbędnych dla jego ważności określonych w art. 1 i 2 oraz 101 i 102. Nie zawiera jednak definicji weksla in blanco.

Weksel własny in blanco jest to dokument zawierający co najmniej podpis wystawcy złożony w zamiarze zaciągnięcia zobowiązania wekslowego.

Z chwilą wystawienia weksla in blanco i wręczenia go wierzycielowi następuje zawarcie porozumienia między wystawcą weksla lub akceptantem, a osobą, której ten weksel zostaje wręczony określając sposób jego uzupełnienia. Porozumienie takie jest umową zawieraną pomiędzy odbiorcą weksla a wystawcą weksla lub akceptantem, do której stosuje się przepisy kodeksu cywilnego. Porozumienie podlega regułom interpretacyjnym oświadczeń woli wyrażonym w art. 65 k.c. Jest to pogląd powszechny w orzecznictwie (np. wyroki SN: z dnia 28 maja 1998 r., II CKN 531/97, OSN 1999, nr 1, poz. 13 oraz z dnia 17 czerwca 1999 r., I CKN 51/98, OSN 2000, nr 2, poz. 27) i piśmiennictwie ( confer exempli gratia B. Bukojemska, Porozumienie wekslowe jako umowa prawa cywilnego, PUG 2003, nr 3, s. 12; P. Machnikowski, Porozumienie wekslowe, PS 2000, nr 6, s. 65; A. Szpunar, Glosa do wyroku SN z dnia 17 czerwca 1999 r., I CKN 51/98, PPH 2000, nr 6, s. 47). Jeżeli dłużnik wekslowy wydał weksel in blanco bez żadnych wskazówek co do jego wypełnienia, domniemywa się, że zaufał uczciwości wierzyciela i bez zastrzeżeń zgadza się na wypełnienie weksla przez tego ostatniego ( confer wyrok SN z dnia 28 maja 1998 r., III CKN 531/97, Pr. Gosp. 1999, nr 2, s. 11) /I. Heropolitańska w Prawo czekowe i wekslowe. Praktyczny Komentarz, opubl. Lex 2011). Za weksel in blanco należy uznać także dokument opatrzony samym tylko podpisem poręczyciela ( confer wyrok SA w Gdańsku z dnia 10 marca 1994 r., I ACr 1178/94, OSA 1995, z. 3, poz. 8).

W ocenie Sądu złożony weksel został wypełniony prawidłowo i jest ważny, jednakże zawiera on jedno sformułowanie, które nie wpływa na jego ważność to jednak jest niezgodne z zapisami przewidzianymi przez ustawę prawo wekslowe.

Zgodnie zaś z art. 101 ustawy Prawo wekslowe weksel własny zawiera:

1.  nazwę "weksel" w samym tekście dokumentu, w języku, w jakim go wystawiono;

2.  przyrzeczenie bezwarunkowe zapłacenia oznaczonej sumy pieniężnej;

3.  oznaczenie terminu płatności;

4.  oznaczenie miejsca płatności;

5.  nazwisko osoby, na której rzecz lub na której zlecenie zapłata ma być dokonana;

6.  oznaczenie daty i miejsca wystawienia wekslu;

7.  podpis wystawcy wekslu.

Analiza treści weksla wskazuje, że zawiera on wszystkie ww. elementy, jednakże znajduje się w nim sformułowanie wskazane po słownym oznaczeniu kwoty tj. „ z odsetkami 20%”.

Wskazać należy, że zgodnie z art. 5 § 1 ustawy prawo wekslowe w wekslu, płatnym za okazaniem lub w pewien czas po okazaniu, może wystawca zastrzec oprocentowanie sumy wekslowej. W każdym innym wekslu zastrzeżenie takie uważa się za nienapisane.

Weksel uzupełniony przez powódkę nie był żadnym z ww. rodzajów weksli, albowiem był płatny w dacie w nim wskazanej, zatem w jego treści nie można było zawrzeć klauzuli odsetkowej. Tym samym zgodnie ze zdaniem drugim tej regulacji zastrzeżenie wpisane w treść weksla Sąd pominął uznając je za nienapisane.

Jednocześnie z uwagi na fakt, że powódka wskazywała jednoznacznie, że dochodzi zobowiązania z weksla i zakreślonych w jego treści odsetek Sąd nie był władny do zasądzenia tychże na podstawie przepisów k.c. lub przez przejście na podstawowy stosunek łączący strony.

Zgodnie bowiem z art. 321 § 1 sąd nie może wyrokować co do przedmiotu, który nie był objęty żądaniem, ani zasądzać ponad żądanie. A do takiej sytuacji doszłoby gdyby Sąd samodzielnie orzekł o obowiązku zapłaty odsetek od kwoty wskazanej w pozwie.

Już tylko na marginesie wskazać należy, że odsetki te były wskazane w sposób błędny, albowiem nie wskazano, w jakim stosunku należy liczyć wskazane 20%.

Mając wiec powyższe rozważania na uwadze, Sąd zasądził od pozwanej na rzecz powódki kwotę 10.000,- złotych orzekając jak w punkcie 1 wyroku. Natomiast w zakresie odsetek Sąd orzekając w punkcie 2 wyroku oddalił powództwo.

Należy zaznaczyć, iż podstawową zasadą dotyczącą kosztów procesu jest zasada odpowiedzialności za wynik postępowania. W niniejszej sprawie Sąd w całości uwzględnił powództwo, co do roszczenia głównego, a jedynie oddalił je w zakresie odsetek, dlatego też należy uznać, iż powódka uległa tylko, co do nieznacznej części swojego żądania. Stąd też w oparciu o zasadę wyrażoną w art. 100 k.p.c. Sąd nałożył na pozwanego obowiązek zwrotu wszystkich kosztów procesu poniesionych przez powoda.

Na koszty procesowe poniesione przez powoda składała opłata sądowa od pozwu w wysokości 300,- zł oraz koszty zastępstwa procesowego reprezentującego go pełnomocnika ustalone w oparciu o § 6 pkt. 4 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu. Ponadto na koszty procesowe składa się także opłata od dokumentów pełnomocnictw w kwocie 17,00 zł. Uiszczenie tej opłaty stanowi bowiem dopełnienie wymagania przewidzianego w obowiązujących przepisach prawa i jest zarazem warunkiem formalnoprawnej zgodności sporządzenia dokumentu pełnomocnictwa z prawem. Tym samym, uiszczenie opłaty od dokumentu stwierdzającego ustanowienie pełnomocnika jest poniesieniem wydatku, który z obiektywnego punktu widzenia jest konieczny do realizacji praw strony w postępowaniu sądowym. W związku z tym, Sąd zasądził od pozwanej na rzecz powódki kwotę 1.517,- zł tytułem zwrotu kosztów procesu, w tym kwotę 1.200,- zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego. (punkt 3 wyroku)

Ostatecznie wskazać należy, że zgodnie z art. 333 § 1 pkt 3 k.p.c. Sąd z urzędu nada wyrokowi przy jego wydaniu rygor natychmiastowej wykonalności, jeżeli wyrok uwzględniający powództwo jest zaoczny.

Zatem mając na uwadze charakter wyroku, Sąd nadał obligatoryjny rygor natychmiastowej wykonalności na punkt 1 wyroku. (por. pkt. 4 wyroku)

Mając powyższe na uwadze, orzeczono jak w sentencji.

ZARZĄDZENIE

(...)

dnia 04.08.2014 r.