Serwis Internetowy Portal Orzeczeń używa plików cookies. Jeżeli nie wyrażają Państwo zgody, by pliki cookies były zapisywane na dysku należy zmienić ustawienia przeglądarki internetowej. Korzystając dalej z serwisu wyrażają Państwo zgodę na używanie cookies , zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki.

VI ACa 1498/12 - wyrok z uzasadnieniem Sąd Apelacyjny w Warszawie z 2013-05-23

Sygn. akt VI ACa 1498/12

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 23 maja 2013 r.

Sąd Apelacyjny w Warszawie VI Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący - Sędzia SA– Agata Zając (spr.)

Sędzia SA– Ewa Stefańska

Sędzia SO del. - Beata Waś

Protokolant: sekr. sądowy Beata Pelikańska

po rozpoznaniu w dniu 23 maja 2013 r. w Warszawie

na rozprawie sprawy z powództwa (...) S. A. z siedzibą w K.

przeciwko Prezesowi Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów

o nałożenie kary pieniężnej

na skutek apelacji pozwanego

od wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie – Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów

z dnia 1 czerwca 2012 r.

sygn. akt XVII AmA 82/11

I oddala apelację;

II zasądza od Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów na rzecz (...) S. A. z siedzibą w K. kwotę 270 (dwieście siedemdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego.

Sygn. akt VI ACa 1498/12

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 29 grudnia 2008 r. Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów nałożył na (...) S.A. z siedzibą w K. karę w wysokości 100 000 zł, z tytułu podania we wniosku zgłoszenia zamiaru koncentracji nieprawdziwych danych odnoszących się do lokalnego rynku (...) zlokalizowanego w promieniu 20 i 30 min jazdy samochodem od placówki handlowej (...) zlokalizowanej w M., poprzez nie ujawnienie Prezesowi UOKiK informacji o toczących się negocjacjach i podpisaniu umowy z (...) w sprawie wynajmu sklepu mieszczącego się w M. przy ul. (...).

Odwołanie od powyższej decyzji wniosła (...) S.A. podnosząc zarzuty:

- naruszenia art. 106 ust. 2 pkt 1 ustawy przez błędne ustalenie, że Spółka podała we wniosku zgłoszenia koncentracji nieprawdziwe dane i bezpodstawne zastosowanie tego przepisu do zachowania Spółki nie podlegającego dyspozycji tego przepisu;

- naruszenia art. 107 § 3 k.p.a. w zw. z art. 83 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów poprzez nieprzedstawienie uzasadnienia zarzutu będącego przedmiotem rozstrzygnięcia zaskarżonej decyzji;

- naruszenia art. 105 § 1 k.p.a. w zw. z art. 83 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów poprzez jego niezastosowanie;

- naruszenie art. 7 i 77 k.p.a. w zw. z art. 83 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów poprzez błędną ocenę stanu faktycznego na podstawie zgromadzonego materiału dowodowego.

Podnosząc powyższe zarzuty odwołująca Spółka wniosła o zmianę decyzji poprzez stwierdzenie, że Spółka nie dopuściła się naruszenia art. 106 ust. 2 pkt 1 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów poprzez podanie we wniosku zgłoszenia koncentracji, polegającej na przejęciu kontroli nad (...) sp. z o.o. w P., nieprawdziwych danych odnoszących się do lokalnego rynku (...), poprzez nieujawnienie Prezesowi UOKiK informacji o toczących się negocjacjach i podpisaniu umowy między Spółką a Spółdzielnią w sprawie wynajmu lokalu oraz odstąpienie od wymierzenia kary, a z ostrożności procesowej – o obniżenie nałożonej kary pieniężnej.

Wyrokiem z dnia 21 czerwca 2010 r. Sąd Okręgowy w Warszawie – Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów oddalił odwołanie.

Na skutek apelacji powoda Sąd Apelacyjny w Warszawie wyrokiem z 5 kwietnia 2011 r. uchylił powyższy wyrok i przekazał sprawę Sądowi Okręgowemu w Warszawie – Sądowi Ochrony Konkurencji i Konsumentów do ponownego rozpoznania , ze wskazaniem, że treść uzasadnienia nie poddaje się kontroli instancyjnej, a brak odniesienia do zarzutów odwołania skutkuje nierozpoznaniem istoty sprawy.

Wyrokiem z dnia 1 czerwca 2012 r. Sąd Okręgowy w Warszawie – Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów uchylił zaskarżoną decyzję Prezesa UOKiK i zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 2 330 zł tytułem kosztów postępowania.

Sąd Okręgowy dokonał następujących ustaleń faktycznych:

W dniu 28 stycznia 2008 r. powodowa Spółka zgłosiła Prezesowi UOKiK zamiar koncentracji polegającej na przejęciu przez (...) SA kontroli nad (...) sp. z o.o. przez nabycie 100% udziałów w kapitale zakładowym tej spółki.

Pismem z 1 lutego 2008 r. Prezes UOKiK zawiadomił powoda o wszczęciu postępowania i wezwał do uzupełnienia zgłoszenia.

W ramach toczącego się postępowania Prezes UOKiK pismami z dnia 28 lutego 2008 r., 1 kwietnia 2008 r., 16 maja 2008 r., 18 czerwca 2008 r., 25 lipca 2008 r. oraz 11 sierpnia 2008 r. wzywał powoda do uzupełnienia zgłoszenia przez przedstawienie dodatkowych informacji, w tym również w zakresie przedstawienia analizy wpływu przedmiotowej koncentracji na lokalne rynki (...) w kontekście otwarcia nowych sklepów. Wezwania do uzupełnienia zgłoszenia zamiaru koncentracji nie zawierały pouczenia o karach pieniężnych nakładanych w przypadku udzielenia nieprawdziwych informacji, zawierały natomiast rygor z art. 96 ust. 3 ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów.

Powód pismem z dnia 12 maja 2008 r. wskazał, że na lokalnym rynku (...) (w promieniu 20-30 min jazdy od M.) łączny udział uczestników koncentracji wynosi 40% i podał, że na rynku lokalnym w M. w trakcie inwestycji jest tylko sklep (...), a działa na nim sklep sieci (...) przy ul. (...).

W piśmie z dnia 29 maja 2008 r. powód wskazał, że w trakcie inwestycji na lokalnym rynku w M. jest tylko sklep sieci (...), jako działający został wskazany sklep sieci (...) przy ul. (...), a w wykazie planowanych otwarć sklepów (...) nie został wskazany żaden sklep na terenie M..

W odpowiedzi na kolejne wezwanie z dnia 18 czerwca 2008 r., powód pismem

z dnia 14 lipca 2008 r. przedstawił żądaną analizę wpływu koncentracji na lokalny rynek (...) w M., wskazując jedynie na planowana ekspansję sieci (...), zaś sklep przy ul. (...) został wskazany jako działający sklep sieci (...).

Pismem z dnia 25 lipca 2008 r. powód został zobowiązany do wskazania nieruchomości, w których prowadzone są sklepy uczestników koncentracji oraz przesłania kopii umów na podstawie których prowadzone są sklepy w lokalach nie będących ich własnością.

Powód w dniu 5 sierpnia 2008 r. złożył umowę najmu lokalu przy ul. (...) w M. zawartą w dniu 10 lipca 1998 r. pomiędzy (...) sp. z o.o. w K. i (...) wraz z aneksem oraz „Wykaz sklepów (...), które są prowadzone w nieruchomościach nie będących własnością (...)”, gdzie pod pozycją 42 wskazano sklep przy ul. (...).

Pismem z dnia 22 sierpnia 2008 r. powód poinformował pozwanego o braku wspólnego rynku (...) w M. z uwagi na wygaśnięcie z dniem 22 lipca 2008 r. umowy najmu nieruchomości przy ul (...) zawartej przez (...).

Po telefonicznym wezwaniu do przedstawienia wyjaśnień na temat rynku (...) w M., pismem z dnia 25 sierpnia 2008 r. powód wyjaśnił, że podpisał w dniu 3 lipca 2008 r. umowę najmu tego lokalu, który został mu wydany 28 lipca 2008 r., załączając oświadczenie (...) w M. wskazujące, że umowa z powodem została zawarta na okres 10 lat po negocjacjach z 5 kontrahentami prowadzonych w dniach 13 maja, 5 czerwca i 13 czerwca 2008 r.

Postanowieniem z dnia 3 września 2008 r. Prezes UOKiK wszczął z urzędu na podstawie art. 49 ust. 1 w zw. z art. 106 ust. 2 pkt 2 ustawy postępowanie w sprawie nałożenia kary pieniężnej z tytułu podania we wniosku zgłoszenia zamiaru koncentracji nieprawdziwych danych odnoszących się do lokalnego rynku (...) (hipermarkety, supermarkety i sklepy dyskontowe jako tzw. nowoczesny kanał dystrybucji określane jako „rynek (...)) zlokalizowanego w promieniu 20 i 30 min jazdy samochodem od placówki handlowej (...) zlokalizowanej w M., poprzez nie ujawnienie Prezesowi Urzędu informacji o toczących się negocjacjach i podpisaniu umowy z (...) w sprawie wynajmu sklepu mieszczącego się w M. przy ul. (...) i po przeprowadzeniu postępowania wyjaśniającego wydał zaskarżoną decyzję o nałożeniu kary pieniężnej.

W tak ustalonym stanie faktycznym Sąd Okręgowy uznał odwołanie za zasadne.

Sąd Okręgowy przywołał treść art. 95 ust. 1 pkt 3 i art. 106 ust. 2 pkt 1 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów i uznał, że wnioski o uzupełnienie informacji kierowane do powoda nie były formułowane prawidłowo, nie zawierały bowiem pouczenia o sankcjach za udzielenie informacji nieprawdziwych lub wprowadzających w błąd.

Sąd Okręgowy wskazał na utrwalone poglądy doktryny, że w wypadku wezwania do uzupełnienia braków zgłoszenia w trybie art. 95 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów konieczne jest pouczenie o sankcji karnej za podanie nieprawdziwej informacji i stwierdził, że żądanie uzupełnienia zgłoszenia powinno odpowiadać wymogom z art. 50 tej ustawy.

Zdaniem Sądu Okręgowego przepis art. 106 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów ma charakter karny i nie może być traktowany rozszerzająco. Przywołując stanowisko Sądu Najwyższego wyrażone w uzasadnieniu wyroku z dnia 21 kwietnia 2011 r. sygn. akt III SK 45/10 Sąd Okręgowy wskazał na obowiązujący wyższy standard ochrony praw przedsiębiorcy w sprawach w których dochodzi d wymierzenia przedsiębiorcy kary pieniężnej.

W ocenie Sądu Okręgowego wada obciążająca zaskarżoną decyzję powoduje konieczność usunięcia wadliwej decyzji z obrotu prawnego w drodze wyroku uchylającego decyzję Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów.

Apelację od wyroku Sądu Okręgowego – Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów wniósł pozwany Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, zaskarżając wyrok w całości i zarzucając:

- naruszenie przepisów postępowania, tj. art. 328 § 2 k.p.c. poprzez niezgodność wskazanej podstawy prawnej wyroku z przedstawionym przez Sąd Okręgowy wyjaśnieniem podstawy prawnej wyroku wynikającej z tego, że wyrok oparty jest na podstawie materialnoprawnej z art. 106 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów, zaś uzasadnienie Sądu Okręgowego odnosi się do sytuacji opisanej w art. 106 ust. 2 pkt 2 tej ustawy oraz brak pełnego wyjaśnienia podstawy prawnej wyroku z przytoczeniem przepisów prawa wskutek braku jakiegokolwiek odniesienia się do argumentów Prezesa Urzędu i oparcia wyjaśnień podstawy prawnej wyroku na błędnie i wybiórczo przytaczanej literaturze przedmiotu oraz orzecznictwie;

- naruszenie przepisów postępowania, tj. art. 233 § 1 k.p.c. w zw. z art. 328 § 2 k.p.c. poprzez brak wskazania ustaleń faktów, które sąd uznał za udowodnione, a w szczególności brak wyjaśnienia, czy powód, choćby nieumyślnie, podawał nieprawdziwe informacje w toku postępowania przed Prezesem UOKiK;

- naruszenie prawa materialnego, tj. art. 95 ust. 1 pkt 3 w zw. z art. 106 ust. 2 pkt 1 ustawy antymonopolowej poprzez niestwierdzenie podstaw do nałożenia kary pieniężnej pomimo bezspornego udowodnienia w trakcie przewodu sądowego oraz poprzedzającego go postępowania antymonopolowego, że powód nie tylko nieumyślnie, ale wręcz świadomie podawał nieprawdziwe informacje w toku postępowania przed Prezesem UOKiK, a nadto, że pouczenie o możliwości nałożenia kary jest warunkiem koniecznym nałożenia takiej kary.

Wskazując na powyższe zarzuty pozwany wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i oddalenie odwołania od decyzji Prezesa Urzędu, względnie uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania sądowi I instancji oraz zasądzenie na rzecz pozwanego kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Powód wniósł o oddalenie apelacji i zasądzenie kosztów.

Sąd Apelacyjny zważył co następuje:

Apelacja pozwanego nie zasługuje na uwzględnienie.

Za bezzasadny należy przede wszystkim uznać zarzut naruszenia art. 328 § 2 k.p.c.

W orzecznictwie sądów powszechnych i Sądu Najwyższego za utrwalony należy uznać pogląd, że o skutecznym postawieniu zarzutu naruszenia art. 328 § 2 k.p.c. można mówić tylko wtedy, gdy uchybienie to mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy, a więc gdy uzasadnienie wyroku nie zawiera elementów pozwalających na weryfikację stanowiska sądu, a braki uzasadnienia w zakresie poczynionych ustaleń faktycznych i oceny prawnej muszą być tak znaczne, że sfera motywacyjna orzeczenia pozostaje nieujawniona, bądź ujawniona w sposób uniemożliwiający poddanie jej ocenie instancyjnej. Zarzut ten może znaleźć zastosowanie jedynie w tych wyjątkowych sytuacjach, w których treść uzasadnienia orzeczenia sądu I instancji uniemożliwia całkowicie dokonanie oceny toku wywodu, który doprowadził do wydania zaskarżonego orzeczenia (wyrok Sądu Najwyższego z 4 października 2012 r., I CSK 632/11, wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 8 marca 2012 r., I ACa 1211551).

Sporządzone przez Sąd Okręgowy uzasadnienie zaskarżonego wyroku odpowiada w ocenie Sądu Apelacyjnego wszelkim wymogom określonym przepisem art. 328 § 2 k.p.c. i jednoznacznie przedstawia tok rozumowania Sądu I instancji w zakresie motywów wydania zaskarżonego orzeczenia, w pełni poddając się kontroli instancyjnej.

Samo zaś subiektywne przeświadczenie skarżącego, że zawarte w pisemnych motywach wyroku rozważania prawne nie są wyczerpujące lub nie odnoszą się do wszystkich argumentów strony nie uzasadnia postawienia zarzutu naruszenia art. 328 § 2 k.p.c. Obowiązkiem Sądu jest bowiem przede wszystkim wyjaśnienie w uzasadnieniu wyroku na jakich ustalonych faktach, istotnych dla rozstrzygnięcia, wyrok się opiera i w jaki sposób fakty te sąd kwalifikuje w ramach zastosowanych przepisów prawa materialnego.

Sąd Okręgowy wyjaśniając motywy rozstrzygnięcia wskazał jakie fakty uznaje za istotne i wystraczające dla rozstrzygnięcia i z jakich przyczyn uznał, że zaskarżona decyzja jako wadliwa powinna zostać wyeliminowana z obrotu.

Przyjęta przez Sąd Okręgowy koncepcja rozstrzygnięcia nie wymagała zaś stwierdzenia, czy istniały podstawy materialnoprawne do nałożenia na powoda kary, a więc czy powód podawał w toku postępowania przed Prezesem Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów informacje nieprawdziwe, skoro wystarczający dla uchylenia zaskarżonej decyzji okazał się brak stosownego pouczenia o sankcjach za udzielnie informacji nieprawdziwych lub wprowadzających w błąd przy pismach wzywających stronę do udzielenia informacji i wyjaśnień.

Tym samym za bezzasadny Sąd Apelacyjny uznał także zarzut naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. w zw. z art. 328 § 2 k.p.c. podniesiony w apelacji pozwanego.

Sąd Apelacyjny za własne przyjmuje więc ustalenia faktyczne dokonane przez Sąd Okręgowy, stwierdzając, iż znajdują one pełne oparcie w zgromadzonych dokumentach i dotyczą przede wszystkim treści pism wymienianych przez strony, które nie są przez żadną ze stron kwestionowane.

W świetle tych ustaleń nie ulega wątpliwości, iż o fakcie wygaśnięcia umowy najmu lokalu przy ul (...) w M. łączącej spółkę (...) z właścicielem nieruchomości oraz o zawarciu w dniu 3 lipca 2008 r. umowy najmu tego lokalu przez powoda, Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów został powiadomiony dopiero pismem z dnia 22 sierpnia 2008 r., zaś jeszcze w piśmie z dnia 5 sierpnia 2008 r. powód wskazywał, że spółka (...) prowadzi sklep w wynajmowanym lokalu przy ul. (...) w M..

W niniejszej sprawie dla rozstrzygnięcia zasadności apelacji istotne jest jednak przede wszystkim rozstrzygnięcie, czy w zaistniały podstawy do nałożenia na powoda kary na podstawie art. 106 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów (dalej jako ustawa okik).

Podstawą prawną decyzji nakładającej na powoda karę, wskazaną przez Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, jest art. 106 ust. 2 pkt 1 ustawy okik, zgodnie z którym kara może być nałożona na przedsiębiorcę, który podał nieprawdziwe dane m.in. w zgłoszeniu, o którym mowa w art. 94 ust. 2 ustawy, a więc w zgłoszeniu zamiaru koncentracji.

Powód złożył w styczniu 2008 r. wniosek będący zgłoszeniem zamiaru koncentracji polegającej na przejęciu przez (...) SA kontroli nad (...) sp. z o.o. przez nabycie 100% udziałów w kapitale zakładowym tej spółki wskazując, że obaj przedsiębiorcy prowadzą działalność w zakresie sprzedaży detalicznej artykułów konsumpcyjnych codziennego użytku ( (...)) i realizują ja w obiektach wielkopowierzchniowych (sklepy dyskontowe). W zgłoszeniu powód za rynek właściwy uznał rynek sprzedaży detalicznej za pośrednictwem wszystkich sklepów zajmujących się sprzedażą (...), z wyłączeniem sklepów specjalistycznych i stacji benzynowych.

Prezes UOKiK uznając, że powinno być przyjęte węższe określenie rynku jako lokalnego rynku (...) geograficznie wyznaczonego promieniem 20 jak i 30 min jazdy samochodem od sklepu, pismem z 1 lutego 2008 r. wezwał powoda do uzupełnienia zgłoszenia przez m.in. nadesłanie pełnego zestawienia sklepów (...) z podaniem ich adresów i powierzchni, wskazując jako podstawę prawną żądania art. 95 ust. 1 pkt 3 ustawy i pouczając o możliwości zwrotu wniosku.

W nadesłanej odpowiedzi powód potwierdził, że rynek (...) w M. jest jednym z lokalnych rynków wspólnych z uwagi na posiadanie przez powoda dwu sklepów (przy ul. (...)) oraz przez spółkę (...) sklepu przy ul (...).

Pozwany nie zakwestionował prawdziwości danych podanych przez powoda, zaś wszystkie kolejne wezwania, wysyłane jako żądanie uzupełnienia zgłoszenia, zawierały jedynie pouczenie o możliwości zwrotu wniosku.

Wymogi, jakim powinno odpowiadać zgłoszenie zamiaru koncentracji, określają przepisy rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 17 lipca 2007 r. w sprawie zgłoszenia zamiaru koncentracji przedsiębiorców (Dz. U. Nr 134, poz. 937). Zgodnie z § 4 rozporządzenia przedsiębiorca dokonujący zgłoszenia przedstawia kompletne i zgodne ze stanem faktycznym informacje i dokumenty według wykazu będącego załącznikiem do rozporządzenia.

Obowiązki nałożone na przedsiębiorcę przepisami art. 94 ustawy okik i skonkretyzowane przepisami powyższego rozporządzenia zostały obarczone sankcją, o której mowa w art. 106 ust. 2 pkt 1 ustawy okik, a więc możliwością nałożenia na przedsiębiorcę kary pieniężnej w wypadku podania w zgłoszeniu informacji nieprawdziwych.

Z przebiegu postępowania wywołanego złożonym przez powoda zgłoszeniem zamiaru koncentracji wynika, że Prezes UOKiK nie zakwestionował prawdziwości danych podanych w zgłoszeniu, uznał jednak, że dane te nie są wystarczające z uwagi na błędnie określony przez zgłaszającego rynek właściwy na który koncentracja wywiera wpływ, wzywając do wskazania danych istotnych dla oceny skutków koncentracji na rynku uznanym przez Prezesa UOKiK za właściwy.

W sytuacji, gdy zgłoszenie zamiaru koncentracji nie odpowiada wymogom określonym § 4 wskazanego rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie zgłoszenia zamiaru koncentracji Prezes UOKiK może:

- uznać zgłoszenie z spełniające wymogi, o ile zachodzą okoliczności wskazane w § 5 lub 6 rozporządzenia lub

- zwrócić zgłoszenie w terminie 14 (art. 95 ust. 1 pkt 2 ustawy okik) albo

- wezwać zgłaszającego zamiar koncentracji do usunięcia wskazanych braków w zgłoszeniu lub uzupełnienia w nim niezbędnych informacji w wyznaczonym terminie (art. 94 ust. 1 pkt 3 ustawy okik), a następnie

- zwrócić zgłoszenie, jeżeli mimo wezwania we wskazanym wyżej trybie zgłaszający nie usuwa wskazanych braków lub nie uzupełnia informacji w wyznaczonym terminie.

Bezsporne jest, iż w okolicznościach niniejszej sprawy Prezes UOKiK skorzystał z uprawnienia wynikającego z art. 95 ust. 1 pkt 3 ustawy okik wzywając do uzupełnienia informacji ze wskazaniem na rygor wynikający z art. 95 ust. 1 pkt 4 ustawy.

O ile w świetle uregulowań zawartych w art. 95 ust. 1 ustawy okik nie ulega wątpliwości, że zwrot zgłoszenia może nastąpić tylko w wypadku nie usunięcia wskazanych braków lub nie uzupełnienia informacji, o tyle przepisy ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów nie określają jednoznacznie sankcji jakim podlega przedsiębiorca, który uzupełniając braki zgłoszenia lub uzupełniając niezbędne informacje poda nieprawdziwe dane – czy w takim wypadku możliwe jest zastosowanie art. 106 ust. 2 pkt 1 ustawy okik przy uznaniu, że działania uzupełniające wniosek podlegają takim samym rygorom jak jego pierwotne zgłoszenie, czy też podstawą nałożenia kary w takim wypadku może być tylko przepis art. 106 ust. 2 pkt 2 ustawy okik, który to przepis dotyczy jednak nieudzielenia informacji, udzielenia informacji nieprawdziwych lub wprowadzających w błąd, żądanych przez Prezesa na podstawie art. 12 ust. 3, art. 19 ust. 3 lub art. 50 ustawy.

W ocenie Sądu Apelacyjnego w sprawie niniejszej nie ma jednak znaczenia rozstrzygnięcie wskazanego problemu.

Nawet bowiem przy przyjęciu, że uzupełnienie zgłoszenia zamiaru koncentracji podlega takim samym sankcjom, jak samo zgłoszenie, nie było podstaw do zastosowania w stosunku do powoda przepisu art. 106 ust. 1 pkt 1 ustawy okik.

Powód złożył bowiem w wyznaczony terminie pismo zawierające informacje żądane przez Prezesa UOKiK, który informacje te uznał za wystarczające do wszczęcia postępowania, nie dokonując zwrotu zgłoszenia w trybie art. 95 ust. 1 pkt 4 ustawy, nie ma też podstaw do uznania, że dane wskazane w piśmie powoda z dnia 28 lutego 2008 r. były nieprawdziwe, skoro negocjacje dotyczące wynajęcia lokalu przy ul. (...) w M. rozpoczęły się dopiero w dniu 13 maja 2008 r.

Sąd Apelacyjny podziela stanowisko, wyrażane wielokrotnie zarówno w orzecznictwie sądów powszechnych, jak i przez Sąd Najwyższy, że przepisy upoważniające organ administracji publicznej do nakładania kar pieniężnych podlegają ścisłej wykładni, ograniczając ryzyko nałożenia kary pieniężnej na przedsiębiorcę bez uzasadnionej podstawy faktycznej i prawnej, a w zakresie, w jakim dochodzi do wymierzenia przedsiębiorcy kary pieniężnej, zasady sądowej weryfikacji prawidłowości orzeczenia organu regulacji w tym zakresie, powinny odpowiadać wymogom analogicznym do tych, jakie obowiązują sąd orzekający w sprawie karnej (uzasadnienia wyroków Sądu Najwyższego: z 14 kwietnia 2010 r. III SK 1/2010, LEX nr 577853, z 1 czerwca 2010 r. III SK 5/2010. LEX nr 622205, z 21 września 2010 r. III SK 8/2010. OSNP 2012/3-4/52).

Z uwagi na powyższe, o ile możliwe byłoby przyjęcie, że przepis art. 106 ust. 2 pk1 ustawy okik upoważnia Prezesa UOKiK do nałożenia kary na przedsiębiorcę, który podał nieprawdziwe dane zarówno w zgłoszeniu zamiaru koncentracji, jak i w piśmie będącym uzupełnieniem tego wniosku, o tyle nie ma podstaw do uznania, iż każde żądanie uzupełnienia informacji w toku prowadzonego na skutek zgłoszenia postępowania w sprawie koncentracji jest wezwaniem do uzupełnienia braków w zgłoszeniu lub uzupełnienia w nim niezbędnych informacji, kierowanym do przedsiębiorcy w trybie art. 95 ust. 1 pkt 3 ustawy okik.

Jeśli w toku postępowania dotyczącego zgłoszenia koncentracji Prezes UOKiK żąda dalszych danych i informacji, gdyż uważa, że informacje zawarte w zgłoszeniu są nadal niepełne, jednak nie w stopniu uzasadniającym dokonanie jego zwrotu na podstawie art. 95 ust. 1 pkt 4, lub też – jak w sprawie niniejszej – dane istotne dla oceny zasadności zgłoszenia ulegają zmianie w toku postępowania – podstawą takiego żądanie nie jest już art. 95 ust. 1 pkt 3 ustawy, ale art. 50 ustawy okik, nakładający na przedsiębiorców obowiązek przekazywania wszelkich koniecznych informacji i dokumentów na żądanie Prezesa Urzędu.

Art. 50 ustawy okik jest przepisem, który nie wyznacza zakresu przedmiotowego uprawnienia Prezesa UOKiK, np. przez wyliczenie spraw, w których mógłby on skorzystać z tego uprawnienia, zaś istnienie szczególnej regulacji zawartej w art. 95 ustawy okik, dotyczącej samego zgłoszenia i jego braków, nie wyłącza możliwości stosowania - w toku postępowania i po wyczerpaniu procedury dotyczącej treści zgłoszenia - art. 50 ustawy także w sprawach dotyczących zgłoszenia zamiaru koncentracji.

Uprawnienie Prezesa UOKiK wynikające z art.50 ustawy ma bowiem na celu zgromadzenie materiału niezbędnego dla wydania decyzji i może być realizowane w każdym postępowaniu w ramach zadań określonych przepisami ustawy.

W takim wypadku jednak wezwanie do udzielenia informacji powinno odpowiadać wymogom określonym przepisami art. 50 ustawy, w tym zawierać pouczenie o sankcjach za nieudzielenie informacji lub za udzielenie informacji nieprawdziwych bądź wprowadzających w błąd, a podstawą nałożenia kary za udzielnie informacji nieprawdziwych może być wówczas tylko art. 106 ust. 2 pkt 2 ustawy.

Z uwagi na powyższe Sąd Apelacyjny uznał, iż kwestia czy powód w toku postępowania dotyczącego zgłoszenia zamiaru koncentracji udzielił na żądanie Prezesa UOKiK informacji nieprawdziwych nie ma istotnego znaczenia dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy.

Istotą niniejszego postępowania była bowiem kontrola legalności nałożenia na powoda, na podstawie art. 106 ust. 2 pkt 1 ustawy okik, kary za czyn określony zarówno w postanowieniu z dnia 3 września 2008 r., jak i w samej zaskarżonej decyzji, tj. za podanie we wniosku zgłoszenia zamiaru koncentracji nieprawdziwych danych poprzez nieujawnienie informacji o toczących się negocjacjach i podpisaniu umowy w sprawie wynajmu sklepu mieszczącego się w M. przy ul. (...). Skoro zatem nie istniały przesłanki uzasadniające nałożenie kary za opisane przez powoda działanie na podstawie wskazanej w decyzji, bezprzedmiotowe jest dokonywanie ustaleń, które mogłyby być podstawą nałożenia kary na innej podstawie prawnej, zwłaszcza że wobec niespełnienia wymogów określonych w art. 50 ustawy również art. 106 ust. 2 pkt 2 ustawy nie może mieć w niniejszym stanie faktycznym zastosowania.

Tym samym uznając za bezzasadny także podniesiony w apelacji zarzut naruszenia art. 95 ust. 1 pkt 3 w zw. z art. 106 ust. 2 pkt 1 ustawy okik, Sąd Apelacyjny nie znalazł podstaw do uwzględnienia apelacji pozwanego, orzekając o jej oddaleniu na podstawie art. 385 k.p.c.

O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono na podstawie art. 98 k.p.c.

Dodano:  ,  Opublikował(a):  Agnieszka Hydzik
Podmiot udostępniający informację: Sąd Apelacyjny w Warszawie
Osoba, która wytworzyła informację:  Sędzia SA– Agata Zając,  SA– Ewa Stefańska ,  Beata Waś
Data wytworzenia informacji: