Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

POSTANOWIENIE

Dnia 26 czerwca 2014 roku

Sąd Apelacyjny w K. Wydział I Cywilny
w składzie następującym:

Przewodniczący:SSAJan Kremer (spr.)

Sędziowie:SSAZbigniew Ducki

SSA Sławomir Jamróg

po rozpoznaniu w dniu 26 czerwca 2014 roku wK.

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa M. Z.

przeciwko A. Z.

orozwód

na skutek zażalenia powoda na postanowienie Sądu Okręgowego w T.
z dnia 1 kwietnia 2014 roku, sygn. akt I C 180/14

postanawia:

1.  zmienić zaskarżone postanowienie poprzez nadanie mu brzmienia
„udzielić zabezpieczenia w ten sposób, iż zasądzić od powoda
M. Z. tytułem alimentów na rzecz małoletniej córki
stron K. Z. urodzonej (...) w
T. kwotę 1.200 zł (tysiąc dwieście złotych) miesięcznie -
płatną do rąk pozwanej A. Z. z góry do 10 - go dnia każdego
po sobie następującego miesiąca z ustawowymi odsetkami na
wypadek opóźnienia w płatności którejkolwiek z rat - do czasu
prawomocnego zakończenia niniejszego postępowania, a w
pozostałym zakresie wniosek o zabezpieczenie oddalić”,

2.  oddalić zażalenie w pozostałym zakresie.

Sygn. akt I ACz 1117/14

UZASADNIENIE

Zaskarżonym postanowieniem Sąd Okręgowy w T. udzielił
pozwanej A. Z. zabezpieczenia roszczenia w ten sposób, że zasądził od
powoda M. Z. tytułem alimentów na rzecz małoletniej córki stron
K. Z. kwotę 1.500 zł miesięcznie - płatną do rąk pozwanej z
góry do 10 - go dnia każdego po sobie następującego miesiąca z ustawowymi
odsetkami na wypadek opóźnienia w płatności którejkolwiek z rat - do czasu
prawomocnego zakończenia postępowania w sprawie.

W uzasadnieniu Sąd Okręgowy wskazał, że małoletnia córka stron
zamieszkuje z pozwaną, która w przeważającej mierze ponosi koszty jej
utrzymania oraz sprawuje nad nią codzienną opiekę, natomiast powód
jedynie sporadycznie kupuje dziecku prezenty i opłaca posiłki w szkole.
Wobec tego powód powinien przyczyniać się do zaspokajania finansowych
potrzeb córki poprzez łożenie stosownej kwoty na utrzymanie małoletniej.
Pozwana pracuje na stanowisku głównej księgowej, uzyskując dochody w
kwocie ok. 7.000 zł netto miesięcznie. Oceniając usprawiedliwione potrzeby
małoletniej córki stron, która ma dziesięć lat i uczęszcza do III klasy szkoły
podstawowej, Sąd Okręgowy miał na względzie wydatki związane z
zapewnieniem wyżywienia, środków higieny, odzieży, środków
dydaktycznych. Sąd Okręgowy uwzględnił również wydatki związane z
rozwijaniem zainteresowań dziecka, w tym zajęcia z baletu i gry na pianinie
oraz wydatki na rozrywki i wypoczynek. Sąd Okręgowy uwzględnił również
fakt, że małoletnia K. żyła dotychczas na wysokim poziomie. Odnośnie
możliwości majątkowych i zarobkowych powoda Sąd Okręgowy wskazał, że
powód prowadzi działalność gospodarczą w zakresie pośrednictwa
kredytowego, sporządzania biznesplanów oraz wniosków unijnych o dotacje.
W roku 2013 osiągnął z tego tytułu dochód w wysokości 41.896,55 zł brutto,
a w pierwszym kwartale 2014 r. osiągnął stratę, przy przychodzie w
wysokości 7.000 zł. Nadto powód od lipca 2013 roku do końca 2013 r. pełnił
funkcję wiceprezesa (...) Centrum (...) w T.,

osiągając z tego tytułu dochód w wysokości 18.600 zł. Powód podał, że
przyczyną jego rezygnacji z tej funkcji była chęć poświęcenia czasu córce i
chorej mamie, gdyż pracę w (...) Centrum (...)
wykonywał popołudniami i wieczorami. Obecnie utrzymuje się z oszczędności
oraz z osiąganych przez jego partnerkę dochodów. Powyższe świadczy o
wysokich możliwościach majątkowych i zarobkowych powoda. Również
okoliczność, że powód przeznacza na utrzymanie dwudziestoletniego syna
kwotę 1.500 zł, tj. tyle samo co pozwana, świadczy o dobrej sytuacji
finansowej powoda. Małoletnia córka stron powinna mieść zatem zapewniony
standard życia podobny do starszego brata. Końcowo Sąd Okręgowy zwrócił
uwagę, że powód sam wniósł o zasądzenie od niego na rzecz małoletniej córki
stron alimentów w kwocie 1.500 zł miesięcznie i zadeklarował, że jest w
stanie uiszczać taką kwotę.

Zażalenie na powyższe postanowienie wniósł powód, zaskarżając je w
części w jakiej zobowiązuje powoda do łożenia na utrzymanie córki ponad
kwotę 900 zł miesięcznie.

Zaskarżonemu postanowieniu zarzucił:

1.  błąd w ustaleniach faktycznych poprzez przyjęcie, że:

a.  koszty utrzymania małoletniej córki powoda wynoszą nie mniej niż 2.700 zł miesięcznie, podczas gdy ze względu na potrzeby
dziesięcioletniego dziecka jest to kwota znacznie zawyżona;

b.  powód prawie nie partycypuje w kosztach utrzymania córki, jego
wkład finansowy polega na kupowaniu córce prezentów i opłacaniu
posiłków w szkole, podczas gdy powód łoży ok. 900 zł na
utrzymanie córki.

c.  powód posiada wysokie możliwości zarobkowe, których nie
wykorzystuje, podczas gdy prowadzona przez niego działalność
gospodarcza obecnie przynosi straty oraz podczas gdy dochody
pozwanej są znacznie większe.

d.  powód przeznacza kwotę 1.500 zł na utrzymanie syna w K.,
co świadczy o jego dobrej kondycji finansowej, podczas gdy obecnie,
w związku z utratą zatrudnienia w Centrum Stomatologicznym

powód przeznacza na ten cel jedynie ok 1.000 zł, a koszty
utrzymania uczącego się syna są o ponad 1.200 zł wyższe niż córki.

2.  naruszenie następujących przepisów prawa procesowego:

a.  art. 730 ¹ par 3 k.p.c. w zw. z art. 753 k.p.c. poprzez udzielenie
zabezpieczenia bez uwzględnienia rzeczywistych możliwości
zarobkowych i majątkowych powoda oraz w kwocie przekraczającej
usprawiedliwione potrzeby córki stron;

b.  art. 753 k.p.c. poprzez przyjęcie, że istnieje uzasadniony cel
zabezpieczenia, jakim jest zapewnienie córce stron środków na
zaspokojenie podstawowych potrzeb życiowych, podczas gdy córka
żyje na wysokim poziomie, gdyż w szczególności powód dobrowolnie
partycypuje w kosztach jej utrzymania;

Na tych podstawach powód wniósł o zmianę zaskarżonego
postanowienia i oddalenie wniosku pozwanej o udzielenie zabezpieczenia
ponad kwotę 900 zł.

W uzasadnieniu skarżący wskazał, że przyjęta kwota 2.700 zł tytułem
kosztów utrzymania córki stron jest zawyżona, gdyż za zbędne należy uznać
coroczne kupno nowych mebli do pokoju córki i comiesięczną wizytę u
fryzjera. Nie został również uwzględniony fakt, że częste kontakty powoda z
córką powodują, że powód ponosi koszty jej utrzymania w szczególności na
prezenty, obiady, kino, dojazdy do szkoły, łącznie ok. 900 zł miesięcznie.
Odnośnie swojej sytuacji finansowej wskazał, że ze względu na sprawowaną
opiekę na chorą matką oraz swoimi dziećmi, nie jest w stanie podjąć
dodatkowego zatrudnienia. Jego obecne dochody są niestałe, w dużej mierze
uzależnione od koniunktury na rynku.

W odpowiedzi na zażalenie pozwana wniosła o oddalenie zażalenia i
zasądzenie od powoda na swoją rzecz kosztów postępowania zażaleniowego.
Wskazała, że ustalona przez Sad suma kosztów utrzymania małoletniej córki
nie została zawyżona, gdyż dziecko żyło na wysokim poziomie, uczęszcza na
liczne zajęcia dodatkowe. Zdaniem pozwanej powód celowo zrezygnował z
zajmowanego stanowiska w Centrum Stomatologicznym.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Sąd Okręgowy zabezpieczył roszczenie o alimenty na rzecz małoletniej

córki stron na podstawie art. 753 § 1 k.p.c. w zw. z art. 730 § 1 k.p.c. i art.
730 i § 1 k.p.c.

Zaznaczenia wymaga, iż zakres świadczeń alimentacyjnych z jednej
strony jest uzależniony od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego, a z
drugiej od możliwości majątkowych i zarobkowych zobowiązanego, przy
uwzględnieniu dotychczasowego poziomu życia rodziny, jaką strony przez
swój związek założyły (art. 135 k.r.o. i art. 27 k.r.o. w zw. z art. 23 k.r.o.).

Podkreślenia wymaga, że wprawdzie o zakresie obowiązku
alimentacyjnego decydują w każdym wypadku usprawiedliwione potrzeby
uprawnionego (art. 135 k.r.o.), jednakże rodzaj i rozmiar tych potrzeb jest
uzależniony od cech osoby uprawnionej oraz od splotu okoliczności natuiy
społecznej i gospodarczej, w których osoba uprawniona się znajduje. Przy
ocenie, które z potrzeb uprawnionego powinny być uznane na potrzeby
usprawiedliwione, należy z jednej strony brać pod uwagę możliwości
zobowiązanego, z drugiej zaś zakres i rodzaj potrzeb. Jakkolwiek dziecko
musi mieć zapewnione podstawowe warunki egzystencji w postaci
wyżywienia zapewniającego jego prawidłowy rozwój fizyczny, stosowną do
wieku odzież czy środki na ochronę zdrowia, to jednak standard, wedle
którego potrzeby te powinny być zaspokajane, zależy już tylko od zamożności

i  przyjętego przez zobowiązanego modelu konsumpcji oraz dotychczasowego
poziomu życia rodziny. Zgodnie z utrwaloną w orzecznictwie zasadą, dzieci
mają prawo do równej stopy życiowej z rodzicami, i to zarówno wtedy, gdy
żyją z nimi wspólnie, jak i wtedy, gdy żyją oddzielnie. Oznacza to, że rodzice
powinni zapewnić dziecku warunki materialne odpowiadające tym, w jakich
żyją sami, z drugiej zaś strony prowadzi do wniosku, że rodzice nie są
obowiązani do alimentowania dziecka wedle wyższego standardu niż ten,
który odnosi się do ich własnych potrzeb.

Sąd I instancji, wydając zaskarżone postanowienie, nie zakwestionował
twierdzenia pozwanej odnośnie rozmiaru usprawiedliwionych potrzeb
małoletniej córki stron na kwotę ok. 2.700 zł. Uwzględniając dotychczasowy
materiał dowodowy i twierdzenia stron, zarzuty zażalenia w ocenie Sądu
Apelacyjnego podana przez pozwaną kwota 2.700 zł kosztów utrzymania
urodzonej w (...)r. córki stron jest kwotą zbyt wysoką. Pozwana na

obecnym etapie postępowania nie uprawdopodobniła, iż usprawiedliwione
koszty utrzymania niespełna dziesięcioletniej córki wynoszą 2.700 zł
miesięcznie. Wskazane przez nią w zestawieniu załączonym do pozwu kwoty
budzą wątpliwości, między innymi wysokość wydatków na komitet
rodzicielski po 10 zł miesięcznie, Internet po 55 zł miesięcznie, wydatki na
ubrania 200 zł miesięcznie, komputer 1.100 zł co trzy lata , płyty muzyczne
35 zł miesięcznie, fryzjer 50 zł miesięcznie, coroczne malowanie i
wyposażenie pokoju kwotą 600 zł, wyposażenie pokoju co trzy lata kwotą

1.700  zł, koncerty 40 zł kwartalnie. Mając na względzie regulacje art. 27 w
zw. z art. 23 k.p.c. i zasadę zachowania równej stopy życiowej członków
rodziny usprawiedliwionych kosztów utrzymania małoletniej córki stron
należy materialną sytuację dziewięcioletniej K. porównać do sytuacji
materialnej dwudziestoletniego syna stron, który mieszka i studiuje w
K.. Strony wspólnie alimentują dorosłego syna, który ze względu na
studia nie potrafi jeszcze samodzielnie się utrzymać, kwotą po 1.500 zł
miesięcznie, łącznie 3.000 zł miesięcznie, czym zaspokajają jego
usprawiedliwione potrzeby, w tym ok. 600 zł na utrzymanie mieszkania ok.
700 zł na prywatne studia. Z powyższego wynika, że na pozostałe koszty
utrzymania musi wystarczyć mu kwota 1.700 zł. W związku z tym, że powód
w zażaleniu wskazał, że ze względu na obniżenie dochodów, od tej chwili
alimentuje syna kwotą 1.000 zł miesięcznie, z pewnością łączny „budżet”,
jaki syn stron ma do swojej dyspozycji na własne utrzymanie jest mniejszy o
kwotę 500 zł i wynosi łącznie ok. 2.500 zł. Z powyższych względów
niepodobna zatem uznać w świetle zasady zachowania równej stopy życiowej
członków rodziny, by usprawiedliwione koszty utrzymania każdego z
rodzeństwa, którego różnica wieku wynosi ponad 10 lat miały zostać
określone na zbliżonym poziomie kwotowym, zwłaszcza, że starszy z
rodzeństwa ponosi zdecydowanie wyższe koszty edukacyjne oraz utrzymania
własnego mieszkania. Zatem różnica wieku dzieci stron, różne miejsca ich
zamieszkania (środowisko), powodują, że przyznanie im zbliżonej nominalnie
kwoty na własne utrzymanie (2.500-2.700 zł) spowoduje, że starsze z
rodzeństwa będzie w stanie zaspokajać swoje usprawiedliwione koszty
utrzymania w mniejszym stopniu niż młodsze, co w konsekwencji powoduje,

że starsze z rodzeństwa żyje na obiektywnie niższym poziomie niż młodsze.
Zasady doświadczenia życiowego, uzasadniają twierdzenie, że koszty
utrzymania dwudziestoletniego, niepracującego studenta, studiującego poza
miejscem zamieszkania są zdecydowanie wyższe niż koszty niespełna
dziesięciolatka, które mieszka wraz z rodzicem, co wynika z różnic
dotyczących rozwoju fizycznego ale także potrzeb społecznych, kulturowych,
osobistych, edukacyjnych. Aby zatem wyrównać stopę życiową członków
rodziny, należy uznać, że usprawiedliwione koszty utrzymania małoletniej na
obecnym etapie jej rozwoju kształtują się w kwocie ok. 2.000 zł miesięcznie, z
czego powód powinien łożyć 1.200 zł miesięcznie, gdyż leży to w jego
możliwościach zarobkowych i majątkowych. Pomimo utraty pracy w Centrum
Stomatologicznym, na dowód czego przedłożył odpis z KRS spółki na dzień
10 czerwca 2014 r. z którego wynika, że nie pełni już funkcji w zarządzie, w
ocenie Sądu Apelacyjnego jest w stanie wypełniać swój obowiązek
alimentacyjny względem córki. Nie mogą zmienić tego stwierdzenia
argumenty powoda o tym, że w pierwszych miesiącach uzyskał niewielkie
przychody z prowadzonej działalności gospodarczej. Przedstawione na tą
okoliczność dochody dotyczą jedynie krótkiego wycinka czasowego roku
2014, gdy tymczasem z przedłożonej deklaracji podatkowej za cały 2013 r.
wynika, że dochody z działalności gospodarczej wyniósł 36.296 zł. Poza tym
obniżenie obowiązku alimentacyjnego spowodowałoby przerzucenie na
pozwaną większość kosztów utrzymania córki. Wskazać bowiem należy, że
córka stron mieszka wspólnie z pozwaną i to ona na co dzień dba o jej
utrzymanie i wychowanie czym częściowo realizuje swój obowiązek
alimentacyjny. W tym stanie rzeczy powód powinien w większym stopniu niż
pozwana przyczyniać się finansowo do utrzymania małoletniej.

W odniesieniu do twierdzeń pozwanego o zaspakajaniu materialnych
potrzeb córki, zauważyć trzeba, że dobrowolne partycypowanie w części
kosztów utrzymania i wychowania dzieci nie ma wpływu na określenie
takiego obowiązku obowiązanego do płacenia alimentów, ponieważ winien on
być określony w sposób skonkretyzowany, dający pewność otrzymania przez
uprawnionego stałych i stosownych dla danych warunków, środków
materialnych, niezależnie od dobrych bądź nie, woli u upodobań powoda

obowiązanego do alimentacji.

W konsekwencji Sąd Apelacyjny przyjął, że obecny zakres
usprawiedliwionych potrzeb małoletniej córki oraz zasada zachowania równej
stopy życiowej członków rodziny, stron uzasadnia weryfikację kwoty
świadczenia alimentacyjnego, przyznanego w zaskarżonym postanowieniu.

Mając powyższe na uwadze Sąd Apelacyjny, na podstawie art. 386 § 1
k.p.c. w zw. z art. 397 § 2 k.p.c., zmienił zaskarżone postanowienie, a w
pozostałym zakresie zażalenie oddalił na podstawie art. 385 k.p.c. w zw. z
art. 397 § 2 k.p.c.