Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 6 czerwca 2016 roku

Sąd Rejonowy Szczecin – Centrum w Szczecinie X Wydział Gospodarczy

w składzie następującym:

Przewodniczący:	SSR Grzegorz Urbanik
Protokolant:	sekretarz sądowy Iwona Sorokosz

po rozpoznaniu w dniu 6 czerwca 2016 r. w Gorzowie Wielkopolskim na rozprawie

sprawy z powództwa: (...) spółki akcyjnej we W.

przeciwko: (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w K.

o zapłatę

−

Oddala powództwo.

−

Zasądza od powódki (...) spółki akcyjnej we W. na rzecz pozwanej (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w K. koszty procesu w kwocie 197 zł (sto dziewięćdziesiąt siedem złotych), w tym kwotę 180 zł (sto osiemdziesiąt złotych) tytułem kosztów zastępstwa procesowego.

Sygn. akt X GC 1512/15 – upr

UZASADNIENIE

Sprawa została rozpoznana w postępowaniu uproszczonym

W dniu 2 lipca 2015 roku powódka (...) spółka akcyjna z siedzibą we W. wniosła do Sądu Rejonowego Lublin – Zachód w Lublinie pozew w elektronicznym postępowaniu upominawczym przeciwko pozwanej (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w K. o zapłatę kwoty 110,72 zł wraz z odsetkami ustawowymi liczonymi od tej kwoty od dnia 2 lipca 2015 roku oraz kosztami postępowania. Uzasadniając żądanie pozwu powódka wskazała, że w dniu 1 kwietnia 2015 roku zawarła umowę cesji wierzytelności z (...) spółką akcyjną V. (...) na podstawie której to umowy powódka wstąpiła w stosunek umowny istniejący pomiędzy cedentem a pozwaną. W dalszej części uzasadnienia powódka wyjaśniła, że w dniu 6 grudnia 2012 roku cedent zawarł z pozwaną umowę OC posiadaczy pojazdów mechanicznych. Po zawarciu umowy cedent wystawił i wręczył pozwanej polisę potwierdzającą zawarcie umowy i jej warunki, w związku z czym po stronie pozwanej powstał obowiązek uiszczania składek ubezpieczeniowych określonych w umowie. Pozwana nie uiściła należnej składki, wobec czego cedent wezwał ją do zapłaty. Na kwotę dochodzoną pozwem składa się: zaległa rata składki ubezpieczenia OC w wysokości 85 zł oraz odsetki ustawowe za opóźnienie w zapłacie w/w składki w wysokości 25,72 zł.

W dniu 8 września 2015 roku referendarz sądowy w Sądzie Rejonowym Lublin – Zachód w Lublinie wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym (sygn. akt VI Nc – e (...)).

Pismem wniesionym w dniu 21 września 2015 roku pozwana (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w K. złożyła sprzeciw od przedmiotowego nakazu zapłaty, zaskarżając go w całości i wnosząc o oddalenie powództwa. W sprzeciwie pozwana podniosła zarzut braku legitymacji czynnej powódki. Pozwana zaprzeczyła aby zawarła z powódką umowę, a także aby była dłużniczką z mocy umowy obowiązkowego ubezpieczenia pojazdów mechanicznych.

Postanowieniem z dnia 7 października 2015 roku referendarz sądowy w Sądzie Rejonowym Lublin – Zachód w Lublinie przekazał sprawę do rozpoznania Sądowi Rejonowemu Szczecin – Centrum w Szczecinie.

W uzupełnionym pozwie z dnia 28 stycznia 2016 roku powódka podtrzymała swoje dotychczasowe twierdzenia.

Pozwana w uzupełnionym sprzeciwie od nakazu zapłaty wniesionym w dniu 24 marca 2016 roku podniosła, że z umowy cesji nie wynika, aby powódka nabyła wierzytelność wynikającą z zadłużenia pozwanej względem (...) spółki akcyjnej V. (...). Pozwana potwierdziła, że w dniu 27 września 2011 roku zawarła umowę ubezpieczenia OC z cedentem. Zaprzeczyła natomiast aby była dłużniczką z tego tytułu. Zdaniem pozwanej, z dokumentacji załączonej do pozwu nie wynika, aby wystąpiła jakakolwiek zaległość względem ubezpieczyciela, a ponadto na wydruku polisy z dnia 6 grudnia 2012 roku widnieje kwota 85 zł – jednak z dokumentu tego nie wynika w jaki sposób wysokość stawki została ustalona. Powołując się na przedmiot ubezpieczenia – pojazd silnikowy – melex, wskazała, że pozwana nie była obowiązana do zawarcia umowy obowiązkowego ubezpieczenia posiadaczy pojazdów mechanicznych, zatem nie miała obowiązku powiadamiać ubezpieczyciela o wypowiedzeniu umowy. Pozwana podniosła również, że polisa z dnia 6 grudnia 2012 roku, wskazuje okres ubezpieczenia od dnia 14 października 2012 roku do dnia 13 października 2013roku, początek okresu ubezpieczenia jest więc wcześniejszy niż data umowy – co jest niezgodne z przepisami ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych. Strona pozwana zaprzeczyła również, aby otrzymała wezwania do zapłaty.

W piśmie wniesionym w dniu 12 maja 2016 roku powódka ustosunkowała się do twierdzeń pozwanej, wskazując, że w dniu 27 września 2011 roku pozwana zawarła z (...) spółką akcyjną V. (...) umowę ubezpieczenia, która z uwagi na brak wypowiedzenia została automatycznie wznowiona na okres 12 miesięcy. Zdaniem powoda skuteczność cesji została wykazana poprzez między innymi załączenie płyty CD z oznaczeniem wierzytelności.

W dniu 31 maja 2016 roku pozwana wniosła pismo przygotowawcze, w którym podniosła, że załącznik w postaci płyty CD nie stanowi potwierdzenia, że wierzytelność objęta pozwem została nabyta przez powódkę. Pozwana podniosła również, że twierdzenia zawarte w piśmie z dnia 12 maja 2016 roku powinny zostać pominięte jako spóźnione.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 26 września 2011 roku (...) spółka akcyjna sporządziła pismo w którym poprosiła (...) spółkę akcyjną o wystawienie polis ubezpieczeniowych. W piśmie tym wymieniony został pojazd: (...) C. P. z okresem ubezpieczenia od dnia 13 października 2011 roku do dnia 12 października 2012 roku.

W dniu 27 września 2011 roku (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w K. zawarła z zakładem (...) spółką akcyjną V. (...) z siedzibą w W. umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej pojazdu (...) C. P. (pojazd wolnobieżny). Umowa wskazywała na okres ubezpieczenia od dnia 13 października 2011 roku do dnia 13 października 2012 roku ze składką ubezpieczeniową ustaloną na kwotę 77 zł.

Dowód:

- e - mail, pisma, k. 116-117,

- polisy k. 113-114.

(...) spółka akcyjna V. (...) z siedzibą w W. wystawiła dokument określony jako dane polisy (...), z datą zawarcia 6 grudnia 2012 roku, w którym wskazała okres objęty ochroną ubezpieczeniową tj. od dnia 14 października 2012 roku do dnia 13 października 2013 roku, określiła składkę ubezpieczeniową na kwotę 85 zł, a jako podmiot obowiązany do jej zapłaty wskazała (...) spółkę z ograniczoną odpowiedzialności w K.. W dokumencie tym wskazane zostało, że dotyczy on „wznowienie ubezpieczenia OC – pojazdy ciężarowe”.

Dowód:

- dane polisy k. 63.

W dniu 1 kwietnia 2015 roku zawarta została między (...) spółką akcyjną V. (...) w W. (zbywcą) a (...) spółką akcyjną we W. (nabywcą) umowa sprzedaży wierzytelności.

W § 2 ust. 2 umowy strony ustaliły że przedmiotem przelewu są wierzytelności w liczbie 7.348, których łączną wartość wynosi 3.607.955,32 zł oraz wierzytelności w liczbie 7.552 na łączną wartość 3.329.146,60 zł, które to wierzytelności zostać miały szczegółowo oznaczone w załączniku nr 3 do Umowy (plik programu M. (...) na płycie DVD). Zgodnie z § 3 ust. 1 ust 2 oraz ust. 3 umowy zbywca przelewa na nabywcę wierzytelności określone w § 2 ust. 1 umowy oraz szczegółowo oznaczone w załączniku nr 3 umowy. Przeniesienie wierzytelności nastąpić miało z chwilą zawarcia umowy pod warunkiem zawieszającym zapłaty przez nabywcę pełnej ceny nabycia – 709.108, 23 zł oraz 650.875,14 zł w terminie 7 dni od zawarcia umowy.
W § 3 ust. 6 umowy strony ustaliły, że wierzytelności będące przedmiotem przelewu są szczegółowo opisane w załączniku nr 3 do umowy będący wykazem jednostkowych wierzytelności w formie pliku programu M. (...) na płycie DVD.

Z przekazania danych osobowych zawartych w wykazanie jednostkowych wierzytelności stanowiących załącznik nr 3 do umowy sporządzony miał zostać protokół zdawczo – odbiorczy, podpisany przez osoby wskazane jako umocowane przez strony do dokonania tej czynności (§ 4 ust. 3).

W dniu 27 kwietnia 2015 roku spółka (...) przelała na rachunek (...) spółki akcyjnej V. (...) kwotę 1.359.983, 37 zł. W tytule przelewu wskazane zostało, że kwota ta stanowi zapłatę zgodnie z umową sprzedaży wierzytelności z dnia 1 kwietnia 2015 roku 709.108, 23 zł oraz 650.875, 14 zł.

Dowód:

- umowa sprzedaży wierzytelności k. 66-83.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo okazało się bezzasadne.

Sąd ustalił stan faktyczny w oparciu o treść przedłożonych do akt dowodów z dokumentów. Żadna ze stron nie kwestionowała ich prawdziwości, a i w ocenie Sądu nie budziły one żadnych wątpliwości.

Podstawy żądania pozwu powódka upatrywała w zawartej pomiędzy pierwotnym wierzycielem (zakładem ubezpieczeń), a pozwaną umowie ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadacza pojazdu mechanicznego (OC) pojazdu (...) C. P.. Z tego tytułu pozwana miała być obowiązana do opłacenia składki ubezpieczeniowej w wysokości 85 zł. Podstawę prawną powództwa stanowił zatem art. 805 k.c., zgodnie z którym przez umowę ubezpieczenia ubezpieczyciel zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, spełnić określone świadczenie w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku, a ubezpieczający zobowiązuje się zapłacić składkę.

Kwestionując żądanie pozwu pozwana podniosła zarzut braku legitymacji powódki oraz nieudowodnienie roszczenia, zarówno co do zasady jak i wysokości.

Odnosząc się zarzutu dotyczącego braku legitymacji czynnej powoda do występowania w niniejszym procesie, należy uznać, że powódka nie wykazała, aby przysługiwała jej wierzytelność żądana pozwem. Powódka wywodziła swoją legitymację czynną do występowania w niniejszym procesie z art. 509 k.c., zgodnie z którym wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (§1). Wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki (§2). Wskazać należy, że celem i skutkiem przelewu pozostaje przejście wierzytelności na nabywcę i utrata jej przez cedenta. Przelew powoduje utratę statusu wierzyciela przez cedenta i jego wyłączenie ze stosunku zobowiązującego łączącego go dotychczas z dłużnikiem. Wierzycielem staje się cesjonariusz, który nabywa wierzytelność w takim zakresie i stanie, w jakim znajdowała się ona w chwili dokonania przelewu.

W tym miejscu zaznaczyć trzeba, że zgodnie z podstawową regułą dowodową zawartą w art. 6 k.c. ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne. Jak wskazuje się w orzecznictwie ciężar dowodu w rozumieniu art. 6 k.c. polega z jednej strony na obarczeniu strony procesu obowiązkiem przekonania sądu dowodami o słuszności swoich twierdzeń, a z drugiej konsekwencjami zaniechania realizacji tego obowiązku, lub jego nieskuteczności. (por. wyrok SN z dnia 7 listopada 2007r., II CSK 293/07). W świetle powyższego Sąd powinien przyjąć za prawdziwe fakty udowodnione przez stronę obciążoną dowodem i pominąć te, których nie wykazała w sposób przekonujący.

Podkreślenia wymaga, że przelew wierzytelności (cesja) jest umową, na podstawie której dotychczasowy wierzyciel (cedent) przenosi wierzytelność ze swojego majątku do majątku osoby trzeciej (cesjonariusza). Przedmiotem przelewu co do zasady może być wierzytelność istniejąca, którą cedent może swobodnie rozporządzać. Powinna ona być też w dostateczny sposób oznaczona (zindywidualizowana). Konieczne jest wyraźne określenie stosunku zobowiązaniowego, którego elementem jest zbywana wierzytelność. Wymaga się oznaczenia stron tego stosunku zobowiązaniowego oraz przedmiotu świadczenia.

Strona powodowa celem udowodnienia legitymacji czynnej do występowania w niniejszym procesie przedłożyła zawartą w dniu 1 kwietnia 2015 roku z (...) spółką akcyjną V. (...) umowę sprzedaży wierzytelności. Należy jednak podkreślić, że jak wynika z § 3 ust. 2 powyższej umowy przedmiotem przelewu miały być wierzytelności określone w załączniku nr 3 do umowy. Na potwierdzenie dokonanego przelewu wierzytelności na jej rzecz, powódka, wraz z pismem procesowym z dnia 12 maja 2016 roku złożyła płytę CD, stanowiącą, jej zdaniem, wykaz jednostkowych wierzytelności.

Jak wynika z materiału dowodowego zgromadzonego w toku niniejszego postępowania, w dniu 1 kwietnia 2015 roku powódka zawarła z (...) spółką akcyjną V. (...) umowę sprzedaży wierzytelności. Przedstawione przez stronę powodową dokumenty są jednak niewystarczające do określenia jakie wierzytelności były przedmiotem powyższej cesji. Strony w umowie określiły, że określone będą one w wykazie jednostkowych wierzytelności stanowiącym załącznik nr 3 do umowy (plik programu E. na płycie DVD). Zauważyć należy, że mimo dochodzenia wierzytelności nabytej, zdaniem powódki, w drodze cesji, a także mimo kwestionowania przez stronę pozwaną legitymacji czynnej powódki do występowania w niniejszym postepowaniu, powódka przedmiotową płytę złożyła dopiero wraz z pismem z dnia 12 maja 2016 roku. Zapis znajdujący się na płycie DVD nie jest zdaniem Sądu wystarczającym do przyjęcia, że wierzytelność dochodzona pozwem była przedmiotem przelewu na rzecz powódki. Brak jest bowiem podstaw do przyjęcia, że zapis ten stanowił rzeczywiście załącznik do powyższej umowy. Nadto, jak wynika z treści § 4 ust. 3 umowy sprzedaży wierzytelności, strony z przekazania wierzytelności miały sporządzić protokół zdawczo – odbiorczy, podpisany przez osoby umocowane przez strony do dokonania tej czynności. Protokołu tego powódka nie przedłożyła. W konsekwencji, należy uznać, że powódka nie przedstawiła dowodu, który wskazywałby jakie konkretnie wierzytelności wchodziły w skład powyższego pakietu przelanych wierzytelności.

Nie bez znaczenia jest również zawartość wspomnianej wyżej płyty CD. Otóż zapis ten zawiera jedynie podstawowe informacje identyfikujące stronę pozwaną. Poza określeniem daty zawarcia umowy oraz okresem ochrony ubezpieczenia treść tego załącznika w żaden inny sposób nie identyfikuje roszczenia. Na płycie znajduje się plik programu E., w którym wskazano powołane dane, jednak plik ten nie został w żaden sposób zatytułowany, nazwany, nie wiadomo czego dotyczy. Zawarto w nim jedną linijkę tekstu, stąd nie wiadomo do czego wskazane informacje się odnoszą – czy stanowią załącznik do umowy (a jeśli tak to jakiej) czy też stanowią plik sporządzony na potrzeby niniejszego postępowania, do którego wprowadzono dane umieszczone w treści pozwu. Brak jestem zatem podstaw do przyjęcia, że umowa przeniesienia wierzytelności w rzeczywistości obejmowała również swoim przedmiotem wierzytelność dochodzoną w niniejszym procesie.

W kontekście powyższego nie sposób ustalić, aby wierzytelność dochodzona niniejszym pozwem była przedmiotem umowy sprzedaży wierzytelności z dnia 1 kwietnia 2015 r. Nie jest wystarczającym dla ustalenia powyższej okoliczności oświadczenie złożone przez prezesa zarządu powodowej spółki. Po pierwsze bowiem dokument ten ma charakter wtórny w stosunku do umowy sprzedaży wierzytelności, nie może stanowić podstawy do odtworzenia treści umowy. Po wtóre zaś w oświadczeniu posłużono się pojęciem „wierzytelności dochodzonej pozwem”, co w istocie nie pozwala na określenie o jaką konkretnie wierzytelność chodzi. Nie wskazano jej wysokości, tytułu z jakiego wynika czy sygnatury akt sprawy, stąd nie można ustalić jakiej wierzytelności oświadczenie faktycznie dotyczy.

Niezależnie jednak od powyższego podkreślenia wymaga, że powódka nie wykazała również samej wierzytelności (która miała być przedmiotem cesji) dochodzonej wobec pozwanej.

W celu wykazania zasadności swojego żądania powódka przedłożyła dokumenty w postaci polisy z dnia 27 września 2011 oraz danych polisy z dnia 6 grudnia 2012 roku. Zaznaczyć jednak należy, że powyższa polisa dotyczy okresu ubezpieczenia od dnia 13 października 2011 roku do dnia 13 października 2012 roku ze składką ubezpieczenia w wysokości 77 zł, natomiast powódka pozwem dochodziła należności głównej – 85 zł dotyczącej składki ubezpieczeniowej wynikającej z dokumentu – dane polisy z dnia 6 grudnia 2012 roku. Dokument ten w żaden sposób nie wskazuje z czego wynika wysokość składki ubezpieczenia (różna od wysokości składki pierwotnej), ani jakiego pojazdu dotyczy. Nadto, w treści dokumentu znajduje się stwierdzenie, że dotyczy on „wznowienie ubezpieczenia OC – pojazdy ciężarowe”, co dodatkowo budzi wątpliwości.

Powódka nie przedłożyła umowy ubezpieczenia. Fakt obowiązywania umowy ubezpieczenia i wysokości składki wywodziła wyłącznie z wydruku polisy (...), który to dowód pozwana zakwestionowała. Wydruk został wygenerowany z systemu, nie został podpisany. Na jego podstawie nie sposób ustalić danych wystawcy, każdy może taki wydruk sporządzić, w tym również na potrzeby postępowania sądowego. Jak wskazuje się w orzecznictwie, dokumenty niepodpisane zaś nie stanowią dokumentu w rozumieniu art. 245 k.p.c. (por. wyrok SN z dnia 9 grudnia 1980 r., II URN 171/80, OSP 1981, z. 7, poz. 126). To, jakie znaczenie dowodowe ma dokument prywatny niepodpisany przez jego wystawcę, Sąd ocenia na podstawie art. 233 k.p.c. w kontekście całokształtu zebranego materiału dowodowego. W niniejszej sprawie, przedmiotowy wydruk nie może stanowić miarodajnego dowodu na potwierdzenie istnienia wierzytelności, nie może zostać uznany za dokument potwierdzające fakt zawarcia umowy ubezpieczenia i jej warunków. Powódka nie zaprezentowała żadnego innego dowodu dla ustalenia faktu istnienia po stronie pozwanej względem cedenta zobowiązania do uiszczenia składki OC w wysokości dochodzonej przez powoda. W niniejszej sprawie brak jest jakichkolwiek dokumentów, z których wynika wysokość składki OC czy też termin zapłaty dochodzonych należności, a nawet pojazdu którego umowa dotyczy. Zaoferowany materiał dowodowy nie pozwolił również na ustalenie istnienia podstaw do wznowienie ubezpieczenia na kolejny okres. Niemniej zauważyć należy, że powyższy wniosek dowodowy, podobnie jak wniosek o zwrócenie się do cedenta został złożony dopiero w kolejnym piśmie procesowym, pomimo, iż stanowisko strony pozwanej było znane powódce co najmniej od doręczenia sprzeciwu od nakazu zapłaty. Uwzględnienie tego wniosku, abstrahując od jego waloru dowodowego, doprowadziłoby do nieuzasadnionego przedłużenia postępowania.

W świetle powyższego Sąd uznał, że powódka, wbrew obowiązkowi określonemu w art. 6 k.c., nie wykazała swojego roszczenia, w związku z czym powództwo – jako niezasadne – należało oddalić.

O kosztach postępowania rozstrzygnięto zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu, określoną w art. 98 §1 k.p.c. Zgodnie z treścią przywołanego unormowania strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu). Mając na uwadze, że powódka przegrała spór w całości, należało zasądzić od niej na rzecz pozwanej kwotę 197 zł tytułem kosztów procesu, na którą składały się kwota 180 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego w wysokości trzykrotnej stawki minimalnej z uwagi na nakład pracy pełnomocnika pozwanej ustalonego w oparciu o treść art. 98 § 3 k.p.c. oraz § 6 pkt 2 i § 2 ust. 2 i 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002r. sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu - Dz. U. z 2013 r., poz. 461 t.j.) oraz kwota 17 zł tytułem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa.

Sąd ustalił wysokość wynagrodzenia pełnomocnika pozwanej na poziomie trzykrotności stawki minimalnej uznając, że było to uzasadnione nakładem pracy pełnomocnika i jego wzmożoną inicjatywą w toku postępowania. Pełnomocnik stawił się na rozprawę, sporządził obszerne pismo procesowe, w którym szczegółowo odniósł się do żądania pozwu. W kontekście skąpego materiału dowodowego przedstawionego przez powódkę stanowiło przejaw dużej aktywności.