Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

UZASADNIENIE

K. M. (1), pozwem z dnia 15 listopada 2017 r., skierowanym przeciwko (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w S. wniosła o zasądzenie odszkodowania w kwocie 4.378,44 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie oraz zadośćuczynienia za doznaną krzywdę moralną w kwocie 50.000 zł wraz ustawowymi odsetkami za opóźnienie. Nadto domagała się zasądzenia na swoją rzecz kosztów postępowania według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwu wskazała, że w dniu 12 września 2017 r. otrzymała telefon od K. M. (2) z pytaniem czy nadal zainteresowana jest posadą robotnika magazynowego, ponieważ prezes pozwanej podpisał zgodę na zatrudnienie jeszcze jednej osoby na tym stanowisku. Powódka wskazała, że zgodziła się na ofertę K. M. (2) i w dniu 13 września 2017 r. rozwiązała dotychczasową umowę o pracę za porozumieniem stron. Dodała, że w dniu 13 września 2017 r. otrzymała telefon od K. M. (2) z informacją, że jej zatrudnienie jest podpisane przez prezesa. Następnie odebrała telefon od pani z kadr, która poinformowała ją, że czeka na nią skierowanie na badania lekarskie w sprawie zatrudnienia jej na stanowisko robotnika magazynowego, że umowa początkowo będzie zawarta na okres próbny trzech miesięcy, a wynagrodzenie będzie wynosiło 2.600 zł brutto. Wskazała, że po tej rozmowie udała się do siedziby pozwanej i odebrała skierowanie na badania lekarskie, wszystkie kwestionariusze osobowe oraz oświadczenia. Następnie wskazała, że w trakcie badań lekarskich otrzymała telefon od K. M. (2) z poleceniem przerwania badań i powrotu do siedziby pozwanej. W siedzibie pozwanej K. M. (2) poinformowała ją, że procedura jej zatrudnienia jest wstrzymana. Podkreśliła, że ostatecznie nie doszło do jej zatrudnienia w (...), a K. M. (2) przez kilka następnych dni zwodziła ją co do możliwości jej zatrudnienia na innym stanowisku pracy. Powódka wskazała, iż na wysokość dochodzonego przez nią odszkodowania składa się trzykrotność jej wynagrodzenia za pracę netto otrzymywanego u poprzedniego pracodawcy. W kwestii zadośćuczynienia za doznaną krzywdę wskazała, że całą sytuacją czuje się oszukana i bezradna, bardzo się martwi. Dodała, że powróciły zawroty głowy, które co jakiś czas wyłączają ją z życia codziennego. Nadto wskazała, że straciła pewność siebie, okryła się wstydem. Podsumowując wskazała, że miała pracę opartą na umowie o pracę (na czas nieokreślony) na stacji benzynowej, chciała sobie i córce polepszyć byt, a wyszło tak, że nie dostała lepiej płatnej pracy i straciła jedyne źródło utrzymania. (pozew – k. 2 – 7)

W odpowiedzi na pozew pozwana (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w S. wniosła o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie od powódki na swoją rzecz kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu swojego stanowiska wskazała, że zaprzecza temu, że w związku z aplikowaniem przez powódkę do pracy u pozwanej na stanowisko robotnika magazynowego we wrześniu 2017 r. mogła ona mieć podstawy do poczucia bezwarunkowego uzyskania tego zatrudnienia i gwarancji zatrudnienia. Dodała, że faktycznie we wrześniu 2017 r. została wszczęta procedura naboru pracownika na stanowisko robotnika magazynowego i w związku z tym K. M. (2) skontaktowała się z powódką i po uzyskaniu informacji o aktualności jej oferty, zaprosiła ją do przystąpienia do procesu rekrutacji na stanowisko robotnika magazynowego. Zaznaczyła, że zasadniczym wymogiem zawarcia przez pozwaną umowy o pracę jest uzyskanie przez kandydata do pracy zaświadczenia lekarskiego o zdolności do pracy na stanowisku, którego dotyczy rekrutacja. Podkreśliła, że K. M. (2) wszczęła procedurę rekrutacji powódki poprzez uzyskanie zgody prezesa zarządu na zatrudnienie, a także uzgodnienie wynagrodzenia w przypadku zatrudnienia, zaś potwierdzeniem tych ustaleń były adnotacje zamieszczone na wydruku CV powódki. Nadto wskazała, że dopiero pozytywny wynik badań lekarskich stanowi podstawę do podpisania umowy. Stwierdziła, że K. M. (2) nie posiada umocowania do podpisywania umów o pracę jak i też innych czynności z zakresu prawa pracy związanych z nawiązaniem stosunku pracy. Argumentowała, że procedura przyjęcia powódki została wstrzymana, ponieważ zaistniały przeszkody prawne w przeniesieniu pracownika magazynu na inne stanowisko. Wskazała, że pozwana nie złożyła powódce oświadczenia, że zawrze z nią umowę o pracę ani też nie prowadziła z nią w złej wierze negocjacji w przedmiocie zatrudnienia, a wydanie powódce skierowania na wstępne badania lekarskie nie oznacza gwarancji zatrudnienia. Nadto stwierdziła, że powódka wykazała się dużą nieodpowiedzialnością rezygnując z zatrudnienia z dniem 13 września 2017 r. przed wydaniem jej skierowania na badania. Podsumowując stwierdziła, że brak jest podstaw do żądania zapłaty przez pozwaną odszkodowania i zadośćuczynienia oraz, że brak jest przepisu prawa, który stanowiłyby podstawę prawną dla żądanego przez powódkę zadośćuczynienia. (odpowiedź na pozew – k. 49 – 50v)

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

K. M. (1) była zatrudniona u G. S. od dnia 1 maja 2014 r. na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony, w pełnym wymiarze czasu pracy, na stanowisku kasjera na stacji paliw w P.. Wcześniej łączyła ją z G. S. umowa zlecenia.

Niesporne, a nadto dowód: przesłuchanie K. M. (1) w charakterze strony – k. 86 – 87 w zw. z k. 65 – 69, k. 71, świadectwo pracy – k. 17, umowa o pracę – k. 18, porozumienie rozwiązujące umowę o pracę – k. 19

W czerwcu 2017 r. K. M. (1) wysłała swoje CV wraz z listem motywacyjnym do (...) spółki z o. o. w S., która prowadziła wówczas nabór na stanowisko robotnik – magazynier. Jej kandydatura nie została wówczas wybrana.

Niesporne, nadto dowód: przesłuchanie K. M. (1) w charakterze strony – k. 86 – 87 w zw. z k. 65 – 69, k. 71

We wrześniu 2017 r. na prośbę K. M. (2) (Kierownika Działu Zaopatrzenia i Gospodarki Materiałowej), K. W. (prezes zarządu (...) spółki z o. o. w S.) wyraził jednakże zgodę na zatrudnienie kolejnej osoby na stanowisku robotnika – magazyniera. K. M. (2) pomyślała wówczas o podaniu K. M. (1). Prezes zarządu spółki K. W. wyraził zgodę na jej zatrudnienie. Na CV K. M. (1), na którym znalazła się prośba K. M. (2) o zatrudnienie jej na stanowisku robotnika magazynowego z dniem 15 września 2017 r. za wynagrodzeniem 2.600 zł brutto, K. W. napisał „zgoda, umowa na okres próbny, stawka 2.600 zł brutto, stanowisko robotnik magazynowy”.

Dowód: CV K. M. (1) – k. 55, przesłuchanie K. W. w charakterze strony – k. 87 – 89, zeznania świadka K. M. (2) – k. 69 – 71

W dniu 12 września 2017 r. K. M. (1) otrzymała telefon od K. M. (2) z zapytaniem czy jest dalej zainteresowana stanowiskiem robotnika – magazyniera w Dziale Zaopatrzenia. K. M. (2) wskazała, że rozpoczęcie pracy nastąpiłoby już od dnia 15 września 2017 r. i zapytała czy K. M. (1) jest w stanie zrezygnować z dotychczasowej pracy w tak krótkim terminie. K. M. (2) powiedziała, że pracę rozpoczęłaby od 18 września 2017 r., w dniach 13 – 14 września 2017 r. zrobiłaby badania lekarskie, a w dniu 15 września 2017 r. przeszłaby szkolenie BHP. Sprawa zatrudnienia nowego pracownika była pilna, ponieważ z Działu Zaopatrzenia odchodził pracownik i chodziło o przeprowadzenie jednej inwentaryzacji zdawczo – odbiorczej.

Po kilku godzinach namysłu K. M. (1) zadzwoniła do K. M. (2) i poinformowała ją, że jest zainteresowana podjęciem pracy w (...) spółce z o.o. w S..

W czasie rozmów w dniu 12 września 2017 r. K. M. (1) nie została poinformowana o wysokości wynagrodzenia. K. M. (2) wskazała natomiast, że praca będzie w wymiarze całego etatu oraz, że pierwsza umowa będzie umową o pracę na okres próbny trzech miesięcy, a także, że praca świadczona będzie w magazynie znajdującym się przy ul. (...) w S.. Powiedziała, że uzyskała zgodę prezesa zarządu spółki na przyjęcie jej na stanowisko robotnika – magazyniera. Nie powiedziała, że zatrudnienie jest uzależnione od spełnienia przez kandydata określonych warunków.

Dowód: przesłuchanie K. M. (1) w charakterze strony – k. 86 – 87 w zw. z k. 65 – 69, k. 71, zeznania świadka K. M. (2) – k. 69 – 71

Po tej rozmowie, jeszcze w dniu 12 września 2017 r. K. M. (1) zadzwoniła do swojej ówczesnej pracodawczyni G. S. i poprosiła ją o dwa dni urlopu oraz że w dniu następnym będzie chciała rozwiązać umowę o pracę. G. S. była rozgniewana, ale po zapewnieniu K. M. (1), że przeszkoli do pracy innego pracownika stacji paliw, G. S. zgodziła się rozwiązać z nią następnego dnia umowę o pracę za porozumieniem stron, nie traktując tej sytuacji jako porzucenie pracy.

Dowód: przesłuchanie K. M. (1) w charakterze strony – k. 86 – 87 w zw. z k. 65 – 69, k. 71

W dniu 13 września 2017 r. K. M. (2) zadzwoniła do K. M. (1) z informacją, że dostała podpisaną zgodę na jej zatrudnienie. Wskazała, że zgody udzielił prezes zarządu. Dodała, aby K. M. (1) zgłosiła się do siedziby spółki po skierowanie na badania lekarskie.

Dowód: przesłuchanie K. M. (1) w charakterze strony – k. 86 – 87 w zw. z k. 65 – 69, k. 71, zeznania świadka K. M. (2) – k. 69 – 71

K. M. (1) stawiła się w dniu 13 września 2017 r. w godzinach porannych w siedzibie (...) spółki z o.o. w S., gdzie otrzymała skierowanie na badania lekarskie, kwestionariusz osobowy dla pracownika, kwestionariusz dla osoby ubiegającej się o zatrudnienie, dokument, na podstawie którego pracownik zgłaszany jest do ubezpieczenia zdrowotnego, dokument do zgłoszenia do ubezpieczenia członków rodziny pracownika o oświadczenia o pobieraniu świadczeń z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Uzyskała również informację, że jej wynagrodzenie będzie wynosiło 2.600 zł brutto, umową o pracę zawarta zostanie na okres próbny trzech miesięcy i będzie obowiązywać od 15 września 2017 r.

Dowód: przesłuchanie K. M. (1) w charakterze strony – k. 86 – 87 w zw. z k. 65 – 69, k. 71, zeznania świadka K. M. (2) – k. 69 – 71, zeznania świadka H. O. – k. 71 – 72

Bezpośrednio po spotkaniu w siedzibie spółki (...) udała się na badania lekarskie. Już po ich rozpoczęciu otrzymała telefon od K. M. (2) z informacją, że ma przerwać badania i wrócić do siedziby spółki. Po chwili podobną informację przekazała jej H. O..

Dowód: przesłuchanie K. M. (1) w charakterze strony – k. 86 – 87 w zw. z k. 65 – 69,71, zeznania świadka K. M. (2) – k. 69 – 71, zeznania świadka H. O. – k. 71 – 72, zeznania świadka A. R. (1) – k. 73 – 74, zeznania świadka L. B. – k. 84 – 86

Po stawieniu się w siedzibie spółki (...) poinformowała K. M. (1), że proces jej rekrutacji został wstrzymany oraz, że ma czekać na dalsze informacje. Nie powiedziała, że definitywnie nie zostanie przyjęta na stanowisko robotnika magazynowego.

Dowód: przesłuchanie K. M. (1) w charakterze strony – k. 86 – 87 w zw. z k. 65 – 69,71, zeznania świadka K. M. (2) – k. 69 – 71, zeznania świadka H. O. – k. 71 – 72, zeznania świadka A. R. (1) – k. 73 – 74

Prezes zarządu spółki – K. W. na CV K. M. (1) napisał w dniu 13 września 2017 r.: „anuluję”.

Dowód: CV K. M. (1) – k. 55

Następnie, jeszcze w dniu 13 września 2017 r. K. M. (1) pojechała na stację paliw na umówione spotkanie z jej pracodawczynią G. S. i podpisała z nią pismo o rozwiązaniu umowy o pracę na mocy porozumienia stron z dniem 13 września 2017 r. Wcześniej przeszkoliła innego pracownika stacji paliw, by mógł zastąpić w jej pracy. Częściowo zaś jej obowiązki miała przejąć osoba, która miała zostać zatrudniona przez G. S. na stacji paliw. K. M. (1) nie podejmowała rozmowy na temat odstąpienia od rozwiązania umowy o pracę z G. S., ponieważ ciągle liczyła na zawarcie umowy o pracę z (...) spółką z o.o. w S.. Ponadto, nie próbowała tego robić w związku z kategoryczną reakcją G. S. w dniu 12 września 2017 r. na jej prośbę o rozwiązanie umowy o pracę.

Dowód: przesłuchanie K. M. (1) w charakterze strony – k. 86 – 87 w zw. z k. 65 – 69, k.71, częściowo zeznania świadka L. B. – k. 84 – 86, świadectwo pracy – k. 17

K. M. (1) nie została poinformowana, że jej zatrudnienie uzależnione jest od pomyślnego przeniesienia pracownika ze stanowiska robotnik – magazynowy na stanowisko w komórce zaopatrzenia ani od uzyskania zaświadczenia lekarskiego o możliwości wykonywania pracy na stanowiska robotnika magazynu.

Dowód: przesłuchanie K. M. (1) w charakterze strony – k. 86 – 87 w zw. z k. 65 – 69, k. 71

W dniu 14 września 2017 r. K. M. (1) wraz z matką L. B., która była wieloletnim pracownikiem (...) spółki z o. o. w S. udała się do tej spółki, aby uzyskać wyjaśnienie zaistniałej sytuacji. Prezes zarządu spółki nie wyraził zgody na spotkanie z nimi i odesłał je do K. M. (2). Podczas spotkania z nimi K. M. (2) ubolewała nad faktem, iż K. M. (1) pozostała bez pracy, że nie może wyjaśnić co się stało oraz że wszystko owiane jest tajemnicą. Obiecała też znaleźć jej zatrudnienie w Dziale Zaopatrzenia i Gospodarki Materiałowej na innym stanowisku niż robotnik magazynowy bez wskazania rodzaju stanowiska i wysokości wynagrodzenia. Miałoby to być zatrudnienie od dnia 2 listopada 2017 r. W kolejnych dniach K. M. (2) wycofała się z tej obietnicy.

Dowód: przesłuchanie K. M. (1) w charakterze strony – k. 86 – 87 w zw. z k. 65 – 69, k.71, częściowo zeznania świadka L. B. – k. 84 – 86

W (...) spółce z o. o. w S. o zatrudnienie danej osoby wnioskuje kierownik danego działu lub wydziału, a decyzję jeszcze przed skierowaniem na badania lekarskie podejmuje prezes zarządu. Wydając zgodę na zatrudnienie prezes zarządu określa warunki na jakich ma zostać zatrudniona dana osoba, w tym czas trwania umowy, stanowisko, wynagrodzenie.

Dowód: przesłuchanie K. W. w charakterze strony – k. 87 – 89, zeznania świadka H. O. – k. 71 – 72

Przyczyną, dla której K. M. (1) nie została zatrudniona w (...) spółce z o.o. w S. był fakt, iż ostatecznie nie powiodła się próba przeniesienia z magazynu ze stanowiska robotnika magazynu (...) do komórki zaopatrzenia.

Dowód: CV K. M. (1) – k. 55, przesłuchanie K. W. w charakterze strony – k. 87 – 89, zeznania świadka K. M. (2) – k. 69 – 71

W związku z niezawarciem umowy o pracę z (...) spółką z o.o. w S. i rozwiązaniem umowy o pracę z G. S., K. M. (1) była zdenerwowana, nie mogła spać. Obawiała się, że nie będzie posiadała środków na utrzymanie swojej i córki, którą samotnie wychowuje. Zamieszkiwała w tym czasie z mamą L. B., na której utrzymaniu pozostawała. K. M. (1) nie korzystała z pomocy lekarskiej w związku ze swoim samopoczuciem, radząc sobie sama.

Dowód: przesłuchanie K. M. (1) w charakterze strony – k. 86 – 87 w zw. z k. 65 – 69, k. 71, zeznania świadka L. B. – k. 84 – 86,

Pod koniec października 2017 r. K. M. (1) podjęła pracę na podstawie umowy zlecenia na stacji paliw zlokalizowanej na ul. (...) w S.. Pracowała miesiąc. Za przepracowany okres otrzymała wynagrodzenie w wysokości ok. 1.500 zł netto. Następnie sama zrezygnowała z tej pracy, chcąc podjąć pracę w miejscu zamieszkania w P..

Dowód: przesłuchanie K. M. (1) w charakterze strony – k. 86 – 87 w zw. z k. 65 – 69, 71 , zeznania świadka L. B. – k. 84 – 86

K. M. (1) została zatrudniona od dnia 10 stycznia 2018 r. przez M. G., na podstawie umowy o pracę na okres próbny, a następnie na podstawie umowy na czas określony, w pełnym wymiarze czasu pracy, na stanowisku pracownika obsługi klienta. Jest tam zatrudniona do dziś.

Miejscem wykonania pracy jest stacja paliw zlokalizowana w P..

Strony uzgodniły wynagrodzenie na kwotę 2.100 zł brutto miesięcznie.

Dowód: przesłuchanie K. M. (1) w charakterze strony – k. 86 – 87 w zw. z k. 65 – 69, k. 71, zeznania świadka L. B. – k. 84 – 86, umowa o pracę – k. 41

K. M. (2) nie jest osobą uprawnioną do reprezentowała (...) spółki z o.o. w S. do zawierania umów o pracę, negocjowania warunków umów o pracę, zawierania umów przedwstępnych.

K. M. (2) jest uprawniona jedynie do przeprowadzania rozmów kwalifikacyjnych z kandydatami. Każdorazowo o zatrudnieniu danej osoby decyduje prezes zarządu.

Dowód: przesłuchanie K. W. w charakterze strony – k. 87 – 89, zeznania świadka A. R. (1) – k. 73 – 74

Miesięczne wynagrodzenie K. M. (1) w ostatnim okresie pracy u G. S. wynosiło 1.459,48 zł netto (najniższe miesięczne wynagrodzenie za pracę).

Niesporne

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo okazało się uzasadnione jedynie w części.

Podstawę roszczeń powódki stanowił art. 390 § 1 k.c., zgodnie z którym jeżeli strona zobowiązana do zawarcia umowy przyrzeczonej uchyla się od jej zawarcia, druga strona może żądać naprawienia szkody, którą poniosła przez to, że liczyła na zawarcie umowy przyrzeczonej. Strony mogą w umowie przedwstępnej odmiennie określić zakres odszkodowania.

Przed zasadniczymi rozważaniami należy przypomnieć, że możliwe jest zawarcie umowy przedwstępnej, w której jedna ze stron lub obie strony zobowiązują się do zawarcia umowy o pracę jako umowy przyrzeczonej (art. 389 § 1 k.c.) Choć przepisy Kodeksu pracy nie przewidują umowy przedwstępnej dotyczącej zawarcia w przyszłości umowy o pracę, to też nie wyłączają dopuszczalności jej zawarcia. Możliwe jest odpowiednie stosowanie przepisów Kodeksu cywilnego na podstawie art. 300 k.p., gdyż zawarcie umowy przedwstępnej obejmującej umowę o pracę nie jest sprzeczne z zasadami prawa pracy (por. uchwała Sądu Najwyższego z 21 czerwca 1972 r., III PZP 13/72, OSNCP 1972, Nr 11, poz. 201).

Zawarcie umowy przedwstępnej, przewidującej zawarcie w przyszłości umowy o pracę daje stronom uprawnienia określone przepisami prawa cywilnego w celu prawidłowej realizacji zobowiązań przyjętych w treści umowy przedwstępnej. Jeżeli więc (przyszły) pracodawca uchyla się od zawarcia przyrzeczonej umowy o pracę, to (przyszłemu) pracownikowi przysługuje albo roszczenie o zawarcie umowy przyrzeczonej (art. 390 § 2 k.c.) albo roszczenie o naprawnienie szkody, którą poniósł przez to, że liczył na zawarcie umowy przyrzeczonej (art. 390 § 1 k.c.).

W niniejszym postępowaniu powódka K. M. (1) żądała odszkodowania za szkodę, którą poniosła przez to, że liczyła na zawarcie umowy przyrzeczonej.

Należy zauważyć, że umowa, przez którą jedna ze stron lub obie zobowiązują się do zawarcia oznaczonej umowy (umowa przedwstępna), powinna określać istotne postanowienia umowy przyrzeczonej. Do istotnych postanowień ( essentialia negotii) umowy przedwstępnej należą: termin zawarcia umowy o pracę, rodzaj pracy, miejsce pracy, wymiar czasu pracy, okres, na który miałaby być zawarta umowa o pracę, proponowane stanowisko, proponowane wynagrodzenie za pracę.

Aby umowa przedwstępna była ważna musi zawierać elementy z art. 389 k.c. (istotne postanowienia umowy przyrzeczonej). Nie może być przy tym wątpliwości co do charakteru prawnego umowy przyrzeczonej, czyli tego jaką umowę ostateczną strony chcą następnie zawrzeć. Przedwstępna umowa o pracę powinna być zawarta na piśmie. Forma ustna nie jest automatycznie nieważna, ale wpływa na zakres tego, czego można domagać się w razie gdyby umowa przyrzeczona nie została zawarta. Gdy umowa przedwstępna ma formę ustną każda ze stron może domagać się naprawienia szkody poniesionej przez to, że liczyła na zawarcie umowy przyrzeczonej. Jeżeli natomiast umowa przedwstępna miała formę pisemną, brak zawarcia umowy przyrzeczonej daje nie tylko prawo domagania się odszkodowania, ale też zawarcia umowy przyrzeczonej (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 18 grudnia 2008 r., I ACa 897/08).

Po analizie zgromadzonego materiału dowodowego Sąd doszedł do przekonania, że powódka K. M. (1) zawarła z pozwaną (...) spółką z ograniczoną odpowiedzialnością w S. umowę przedwstępną w formie ustnej. Potwierdzają to zeznania powódki, prezesa zarządu pozwanej K. W. oraz świadków K. M. (2), A. R. (2) oraz H. O.. W ocenie Sądu ważnym dowodem świadczącym o zawarciu umowy przedwstępnej jest także curriculum vitae powódki (k. 55 akt sprawy), na którym prezes zarządu K. W. zamieścił adnotację, że wyraża zgodę na jej zatrudnienie, równocześnie określając charakter umowy, na podstawie której powódka ma zostać zatrudniona (umowa o pracę na okres próbny), wysokość wynagrodzenia (2.600 zł brutto) oraz stanowisko (robotnik – magazynier). Informacja o wyrażeniu zgody przez K. W. na zatrudnienie powódki została następnie przekazana powódce przez K. M. (2), będącą Kierownikiem D. Zaopatrzenia i Gospodarki Materiałowej. O zatrudnieniu powódki zadecydowała zatem osoba niespornie uprawniona do reprezentowania pozwanej spółki, a na wolę zatrudnienia powódki przez pozwaną spółkę bezpośrednio wskazuje treść zapisków prezesa jej zarządu na curriculum vitae powódki. Świadek K. M. (2) nie była taką osobą, będąc uprawnioną jedynie do przeprowadzania rozmów kwalifikacyjnych z kandydatami oraz do składania wniosków o ich zatrudnienie. Jednakże decyzję o zatrudnieniu powódki podjął prezes zarządu pozwanej, a K. M. (2) jedynie przekazała powódce informację o powyższym fakcie.

Dla oceny ważności umowy przedwstępnej nie ma znaczenia fakt, że prezes zarządu w późniejszym czasie anulował wydaną już zgodę na zatrudnienie powódki. Powódka, co potwierdził materiał dowodowy zebrany w sprawie (zeznania powódki, zeznania świadków K. M. (2) i H. O.) została poinformowana o wszystkich istotnych postanowieniach przyszłej umowy o pracę i wyraziła zgodę na jej zawarcie. Nie było to kwestionowane przez żadną ze stron procesu i zdaniem Sądu oznacza, że doszło do zawarcia wiążącej strony ustnej umowy przedwstępnej. Żadna ze stron procesu nie miała wątpliwości co do charakteru prawnego umowy przyrzeczonej, czyli tego jaką umowę ostateczną strony chcą następnie zawrzeć.

Niewątpliwie ustna umowa przedwstępna zawierała wszystkie istotne postanowienia ( essentialia negotii) umowy przyrzeczonej, a w szczególności określała ona przyszłe stanowisko (robotnik – magazynier), okres trwania umowy o pracę (na trzymiesięczny okres próbny), początek podjęcia pracy (15 września 2017r.), wysokość wynagrodzenia (2.600 zł brutto).

Powoływany przez stronę pozwaną fakt, iż powódka otrzymała od pozwanej skierowanie ba badanie lekarskie wstępne mające dopiero ocenić, czy może ona wykonywać pracę na stanowisku robotnika magazynu nie oznacza, że nie została zawarta umowa przedwstępna. Okoliczność ta, w ocenie Sądu, oznaczała jedynie, że pozwana spółka zmierzała bezpośrednio do zawarcia umowy przyrzeczonej w realizacji umowy przedwstępnej. Do istotnych postanowień umowy przyrzeczonej nie należy wcale zdolność przyszłego pracownika do wykonywania pracy na określonym stanowisku. Należą do nich, jak wspomniano wcześniej, rodzaj umowy o pracę, stanowisko, na którym ma być zatrudniona dana osoba, wysokość wynagrodzenia za pracę czy miejsce świadczenia pracy. Otrzymanie przez powódkę skierowania na badanie lekarskie upewniło ją jedynie w przekonaniu, że umowa o pracę zostanie z nią zawarta.

Godzi się również zauważyć to, że, wbrew twierdzeniu pozwanej, powódka nie została poinformowana przez nikogo jakoby jej zatrudnienie było jeszcze uzależnione od pomyślnego przejścia badań lekarskich. Podobnie nie została ona przez nikogo poinformowana, że jej zatrudnienie uzależnione jest od skutecznego przeniesienia do komórki zaopatrzenia innego pracownika. Taką konstrukcję należałoby ocenić jako zawarcie umowy przedwstępnej z zastrzeżeniem warunku.

Zeznania świadków H. O. i A. R. (1) w zakresie, w którym wskazały one, iż powódka została poinformowana, że jej zatrudnienie jest jeszcze uzależnione od pomyślnego przejścia badań lekarskich, uznano za niewiarygodne. Nie potwierdziła tego ani powódka (spontanicznie, szczegółowo i niewybiórczo relacjonująca przebieg wydarzeń). Nie potwierdziła tego także świadek K. M. (2). Podobnie żaden ze świadków przesłuchany w sprawie nie potwierdził zeznań K. W., aby zatrudnienie powódki było uzależnione od skutecznego przeniesienia innego pracownika magazynu do komórki zaopatrzenia. Wszyscy świadkowie zgodnie zeznali, że nie wiedzą dlaczego procedura związana z zatrudnieniem powódki została wstrzymana i nikt niczego nie w związku z tym nie wyjaśnił powódce. Jak wynika z zeznań K. W., anulując zgodę na zatrudnienie powódki, miał on na względzie fakt, iż przeniesienie pracownika do komórki zaopatrzenia nie powiodło się. Nie oznacza to jednak, iż okoliczność ta została zastrzeżona przy umowie przedwstępnej jako warunek zawarcia umowy przyrzeczonej.

Należy zaznaczyć, że powódka wiedząc już, że wstrzymano procedurę jej rekrutacji w dalszym ciągu liczyła na zawarcie umowy przyrzeczonej, zwłaszcza w sytuacji, gdy K. M. (2) nie powiedziała jej wprost, że rekrutacja została anulowana i powódka definitywnie nie zostanie zatrudniona w pozwanej spółce. Nie przekazała jej tego także H. O. czy A. R. (1). K. M. (2) zeznała, że jedynie wskazała jej w dniu 13 września 2017 r., że cała procedura została wstrzymana, zaś w okresie kilku następnych dni informowała ją, żeby się nie martwiła, ponieważ u niej w wydziale są wolne 2 – 3 stanowiska i postara się jej załatwić pracę na jednym z nich.

Sąd uznając, że doszło do zawarcia ustnej umowy przedwstępnej w wyniku której nie doszło do zawarcia umowy o pracę uznał, że roszczenie powódki o wypłatę odszkodowania jest zasadne.

K. M. (1) domagała się odszkodowania w wysokości 3 miesięcznego wynagrodzenia netto uzyskiwanego za pracę u G. S..

Obecnie w orzecznictwie Sądu Najwyższego dominuje pogląd, że jeżeli strona zobowiązana do zawarcia umowy przyrzeczonej uchyla się od jej zawarcia, druga strona może żądać naprawienia szkody, którą poniosła przez to, że liczyła na zawarcie umowy przyrzeczonej w zakresie tzw. ujemnego interesu umownego. Przyjmuje się, że pojęciem tym objęte są zarówno straty ( damnum emergens), jak również utracone korzyści ( lucrum cesans) – poniesione w związku z zawarciem umowy przedwstępnej (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 14 października 2005 r., III CK 103/05, LEX nr 187044, z glosą M. Kalińskiego, Glosa 2009, Nr 2, s. 54).

W wyroku Sądu Najwyższego z dnia 6 stycznia 2009 r. wydanego w sprawie I PK 117/08 (OSNP 2010/13-14/157, M.P.Pr. 2013/5/266-269), dotyczącym umów przedwstępnych zawieranych przez przyszłe strony stosunku pracy stwierdzono, że zgodnie z art. 390 § 1 k.c. w związku z art. 300 k.p., jeżeli strona zobowiązana do zawarcia przyrzeczonej umowy o pracę (pracodawca) uchyla się od jej zawarcia, druga strona (pracownik) może żądać naprawienia szkody polegającej na utracie wynagrodzenia uzyskiwanego w stosunku pracy, który został przez nią rozwiązany dlatego, że liczyła na zawarcie umowy przyrzeczonej, a nie szkody polegającej na utracie wynagrodzenia, które miała otrzymać według ustaleń umowy przyrzeczonej.

Sąd uznał, że rozwiązanie stosunku pracy przez powódkę z G. S. i utrata przez nią wynagrodzenia u dotychczasowego pracodawcy miało bezpośredni związek z nie zawarciem umowy przyrzeczonej w zawartej z pozwaną spółką umowie przedwstępnej. Rozwiązując w dniu 13 września 2017 r. umowę o pracę za porozumieniem stron (już po przekazaniu jej, aby nie kontynuowała badań lekarskich), powódka cały czas liczyła na zawarcie umowy przyrzeczonej. Jak wskazano już wyżej, pomimo przerwania badań w dniu 13 września 2017 r., nikt nie powiedział powódce, że nie zostanie ona zatrudniona w pozwanej spółce, a jedynie, że procedura zastała wstrzymana. Nikt powódce nie wyjaśnił przyczyn takiego stanu rzeczy, ani jak dalej będzie wyglądała jej sytuacja w pozwanej spółce. Dopiero w następnym dniu powódka nie zostanie zatrudniona jako robotnik magazynu, choć być może zostanie zatrudniona na innym stanowisku od dnia 2 listopada 2017r. Zeznania matki powódki L. B., w zakresie w jakim wskazał ona, że już po przerwaniu badań jej córka została poinformowana w siedzibie pozwanej spółki, że to definitywny koniec kwestii jej zatrudnienia w pozwanej spółce należało uznać za niewiarygodne, bowiem po pierwsze: nie była ona bezpośrednim świadkiem tego zdarzenia i swoją wiedzę czerpała o nim od córki. Po drugie: ani powódka, ani świadkowie K. M. (2), H. O. i A. R. (1) nie wskazały w swoich zeznaniach na taki przebieg wydarzeń.

Jak wynika z zeznań powódki oraz jej matki L. B., powódka od momentu rozwiązania stosunku pracy z G. S. pozostawała bez pracy przez okres 1,5 miesiąca. Powódka wskazała, że dopiero pod koniec października 2017 r. podjęła pracę na stacji paliw zlokalizowanej przy ul. (...) w S. na podstawie umowy zlecenia, pracowała tam przez miesiąc oraz otrzymała wynagrodzenie w wysokości ok. 1.500 zł netto. Następnie sama z tej pracy zrezygnowała, chcąc podjąć zatrudnienie w pobliżu swojego miejsca zamieszkania w P.. Od stycznia 2018 r. udało się jej znaleźć zatrudnienie jest na stacji paliw w P., na podstawie umowy o pracę, z wynagrodzeniem 2.100 zł brutto miesięcznie, gdzie pracuje do dzisiaj.

Mając na uwadze powyższe, Sąd uznał za zasadne zasądzenie na rzecz powódki kwoty 2.189,22 zł, która to kwota odpowiadała rzeczywiście utraconemu wynagrodzeniu w stosunku pracy, który został przez powódkę rozwiązany dlatego, że liczyła ona na zawarcie umowy przyrzeczonej. Kwota 2.189,22 zł to 1,5 krotność kwoty 1.459,48 zł, określonej przez powódkę jako wysokość jej jednomiesięcznego wynagrodzenia netto za jeden miesiąc podczas zatrudnienia u G. S. (k. 6). Nadmienić należy, że strony nie toczyły sporu co do wysokości wynagrodzenia otrzymywanego przez powódkę za pracę u G. S., a które powódka określiła na kwotę 1.459,48 zł netto miesięcznie. Kwota 1.459,48 zł była zresztą jednocześnie kwotą netto najniższego miesięcznego wynagrodzenia za pracę obowiązującego w 2017r.

W pozostałej zaś części Sąd powództwo oddalił.

Powódka zażądała także od pozwanej spółki zadośćuczynienia za doznaną krzywdę w wysokości 50.000 zł.

Podstawę roszczeń powódki stanowił art. 445 § 1 k.c. w zw. z art. 444 § 1 k.c., zgodnie, z którymi osoba, która doznała uszkodzenia ciała, rozstroju zdrowia może żądać odpowiedniej sumy pieniężnej tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę. Chodzi tu o krzywdę ujmowaną jako cierpienie fizyczne (ból i inne dolegliwości), cierpienie psychiczne (ujemne uczucia związane z cierpieniami fizycznymi lub następstwami rozstroju zdrowia lub uszkodzenia ciała np.: zeszpecenia Na mocy art. 300 k.p. przepis ten ma odpowiednie zastosowanie do stosunku pracy.

Roszczenie powódki o zadośćuczynienie podlegało oddaleniu.

Odpowiedzialność pracodawcy opiera się tu na ogólnych zasadach przewidzianych w kodeksie cywilnym, stosowanych w ramach wyznaczonych w art. 300 k.p. Oznacza to, zgodnie z art. 6 k.c., że to na pracowniku ciąży ciężar udowodnienia bezprawnego i zawinionego działania pracodawcy, wysokości wyrządzonej szkody oraz związku przyczynowego między nimi.

Tymczasem z zeznań samej powódki wynika, że nie doznała ona w związku z opisywaną sytuacją rozstroju zdrowia w kategoriach medycznych. Powódka zeznała, że czuje się oszukana i bezradna, bardzo się martwiła. Dodała, że powróciły zawroty głowy, które co jakiś czas wyłączają ją z życia codziennego. Nadto wskazała, że straciła pewność siebie. Nigdy jednak nie potrzebowała pomocy lekarza i z tą sytuacją poradziła sobie sama.

Stan faktyczny w sprawie sąd ustalił na podstawie zgromadzonych w aktach sprawy dokumentach. Zdaniem Sądu dowody z dokumentów w całości stanowią wiarygodny materiał dowodowy, gdyż ich treść jest jasna i oczywista, nie budzi wątpliwości. Strony ponadto nie kwestionowały treści, ani prawdziwości złożonych dokumentów.

Ustając stan faktyczny Sąd oparł się również na zeznaniach powódki, zeznaniach świadków K. M. (2) oraz zeznaniach prezesa zarządu pozwanej spółki K. W.. Sąd dał wiarę ich zeznaniom, ponieważ są one zrozumiałe, logiczne i korespondują ze sobą wzajemnie oraz ze zgromadzonym w sprawie materiałem dowodowym, w konsekwencji czego zeznania świadków należy ocenić jako miarodajne i pozwalające na poczynienie na ich podstawie w pełni wyczerpujących ustaleń faktycznych. Zeznania L. B. (matki powódki), H. O., A. R. (1) Sąd uwzględnił w przeważającej części, odmawiając im jedynie wiary w części niekorespondującej z pozostałym materiałem dowodowym.

Mając na uwadze powyższe rozważania, Sąd w pkt I wyroku zasądził od pozwanej (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w S. na rzecz powódki K. M. (1) tytułem odszkodowania kwotę 2.189,22 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia 15 lutego 2018 r. Sąd uwzględnił żądanie odsetek ustawowych za opóźnienie liczonych od dnia 15 lutego 2018 r. (następnego po dniu doręczenia odpisu pozwu) z uwagi na to, że jeżeli strona zobowiązana do zawarcia umowy przyrzeczonej uchyla się od jej zawarcia to jest zobowiązana do zapłaty odszkodowania na skutek wezwania przeciwnika, a żądanie to strona może zgłosić w pozwie albo wcześniej. Terminem wymagalności odszkodowania jest dzień powzięcia przez stronę wiadomości o zgłoszonym przez przeciwnika wezwaniu do jego zapłaty. Jeżeli strona wcześniej nie wezwała do zapłaty odszkodowania, to takim dniem jest data otrzymania odpisu pozwu z żądaniem jego zapłaty.

W pkt II Sąd oddalił powództwo w pozostałym zakresie.

Orzeczenie o kosztach procesu zapadło w oparciu o art. 102 k.p.c., zgodnie z którym w wypadkach szczególnie uzasadnionych sąd może zasądzić od strony przegrywającej tylko część kosztów albo nie obciążać jej w ogóle kosztami. Stosowanie art. 102 k.p.c., przyjmuje się gdy strona przegrywająca znajduje się w trudnej sytuacji majątkowej, a wytaczając powództwo była subiektywnie przeświadczona o słuszności dochodzonego roszczenia, natomiast strona wygrywająca korzystała ze stałej obsługi prawnej i nie poniosła dodatkowych nakładów na prowadzenie procesu albo gdy dochodzone roszczenie wynika z niejasno sformułowanych przepisów, gdy sprawa ma wątpliwy i dyskusyjny charakter (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z 4 stycznia 2018 r., sygn. akt III AUa 461/17, LEX nr 2445201). Uznanie czy w sprawie zachodzi wypadek szczególnie uzasadniony w rozumieniu art. 102 k.p.c., jest przejawem dyskrecjonalnej władzy sądu, przy czym ocena wystąpienia takiego przypadku, powinna być należycie umotywowana. Z uwagi na charakter tego przepisu, może on być stosowany tylko wtedy, gdy okoliczności danej sprawy wskazują, że obciążenie strony przegrywającej kosztami byłoby oczywiście niesłuszne, niesprawiedliwe, nie zgodne z zasadami współżycia społecznego.

W niniejszej sprawie Sąd odstąpił od obciążania powódki kosztami procesu z uwagi na trudny charakter spraw oraz status materialny powódki. Powódka występowała w sprawie bez zawodowego pełnomocnika. Zdaniem Sądu nie była ona w stanie ocenić samodzielnie, nawet po analizie odpowiedzi na odwołanie czy ma ona prawo do odszkodowania w związku z uchylaniem się pozwanej spółki od zawarcia z nią umowy o pracę oraz do zadośćuczynienia, czy też nie. W ocenie Sądu, jedynie poprzez zainicjowanie niniejszego procesu powódka mogła uzyskać odpowiedź czy postępowanie pozwanej spółki było zgodne z prawem. Na uwagę zasługuje również to, że pozwana spółka korzysta ze stałej obsługi prawnej i nie poniosła żadnych dodatkowych nakładów na prowadzenie procesu. Dodatkowo należy wskazać, że sytuacja materialna powódki jest trudna, co nawet dało Sądowi asumpt do zwolnienia jej od ponoszenia kosztów sądowych opłaty od pozwu. Powódka jest matką samotnie wychowującą dziecko, dodatkowo opiekuje się schorowaną matką.

Mając na uwadze powyższe rozważania Sąd odstąpił od obciążania K. M. (1) kosztami procesu, uznając, że obciążenie nimi powódki byłoby oczywiście niesłuszne i niesprawiedliwe, czemu dał wyraz w pkt III wyroku.

Zgodnie z treścią art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (tekst jednolity - Dz. U. z 2018, poz. 300) kosztami sądowymi, których strona nie miała obowiązku uiścić lub których nie miał obowiązku uiścić kurator albo prokurator, sąd w orzeczeniu kończącym sprawę w instancji obciąży przeciwnika, jeżeli istnieją do tego podstawy, przy odpowiednim zastosowaniu zasad obowiązujących przy zwrocie kosztów procesu. Z uwagi na fakt, że strona pozwana przegrała niniejszy proces w zakresie odszkodowania za uchylanie się od zawarcia umowy przedwstępnej co do kwoty 2.189,22 zł Sąd nakazał pobrać od niej na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego Szczecin – Centrum w Szczecinie kwotę 110 zł stanowiącą 5% zasądzonej w pkt I wyroku kwoty (art. 13 ww. ustawy), o czym orzeczono w pkt IV wyroku.

Z:

1.  (...)

2.  (...)

3.  (...)

4.  (...)

(...)