Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

POSTANOWIENIE

Dnia 25 czerwca 2020 r

Sąd Rejonowy Szczecin-Centrum w Szczecinie Wydział I Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący: Sędzia Agnieszka Kuryłas

Protokolant: sekretarz sądowy Agata Rosa

po rozpoznaniu w dniu 04 czerwca 2020 r w Szczecinie

na rozprawie

sprawy z wniosku E. F.

z udziałem S. F.

o podział majątku

I.  ustala, iż w skład majątku wspólnego E. F. i S. F. wchodzi odrębna własność lokalu mieszkalnego numer (...) , położonego w S. przy ulicy (...)((...) , dla którego Sąd Rejonowy (...) S. (...) Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą za numerem (...) – o wartości 188.400 zł ( stu osiemdziesięciu ośmiu tysięcy czterystu złotych ) ,

II.  ustala , że uczestnik postępowania S. F. poczynił nakłady z majątku osobistego na majątek wspólny o wartości 17.200 zł ( siedemnastu tysięcy dwustu złotych ) ,

III.  oddala wnioski wnioskodawczyni i uczestnika postępowania o ustalenie nierównych udziałów w majątku wspólnym ,

IV.  dokonuje podziału majątku wspólnego E. F. i S. F. i znosi współwłasność rzeczy i praw majątkowych szczegółowo opisanych w punkcie I-szym w ten sposób , że odrębną własność lokalu mieszkalnego numer (...) , położonego w S. przy ulicy (...) (...) , dla którego Sąd Rejonowy (...) w S. Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą za numerem (...) – o wartości 188.400 zł ( stu osiemdziesięciu ośmiu tysięcy czterystu złotych ) przyznaje wyłącznie na rzecz uczestnika postępowania S. F. ;

V.  zasądza od uczestnika postępowania S. F. na rzecz wnioskodawczyni E. F. kwotę 85.600 zł ( osiemdziesięciu pięciu tysięcy sześciuset złotych ) - tytułem spłaty jej udziału w majątku wspólnym - płatną w terminie 9 ( dziewięciu ) miesięcy od dnia uprawomocnienia się niniejszego postanowienia wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w razie opóźnienia w płatności,

VI.  nakazuje wnioskodawczyni E. F. , aby opróżniła lokal mieszkalny nr (...) położony w S. przy ulicy (...) ((...) ) i wydała go w stanie wolnym uczestnikowi postępowania S. F. – w terminie 3 ( trzech ) miesięcy od daty uzyskania spłaty od uczestnika ,

VII.  przyznaje ze Skarbu Państwa pełnomocnikowi z urzędu wnioskodawczyni radcy prawnemu P. F. kwotę 6.642 zł ( sześciu tysięcy sześciuset czterdziestu dwóch złotych ) wraz z podatkiem VAT – tytułem kosztów pomocy prawnej udzielonej z urzędu ,

VIII.  przyznaje ze Skarbu Państwa pełnomocnikowi z urzędu uczestnika postępowania radcy prawnemu R. J. kwotę 6.642 zł ( sześciu tysięcy sześciuset czterdziestu dwóch złotych ) wraz z podatkiem VAT – tytułem kosztów pomocy prawnej udzielonej z urzędu ,

IX.  nieuiszczone koszty postępowania ponosi Skarb Państwa .

Sędzia Agnieszka Kuryłas

Sygn. akt I Ns 96/17

UZASADNIENIE

W dniu 27 kwietnia 2017 roku E. F. wniosła o dokonanie podziału majątku wspólnego jej i byłego małżonka S. F.. Wnioskodawczyni wniosła o ustalenie, iż w skład majątku wspólnego stron wchodzi nieruchomość lokalowa położona w S. przy ul. (...) o wartości 210.000 złotych, dla której Sąd Rejonowy (...) w S. prowadzi KW o nr (...). E. F. wniosła o dokonanie podziału ww. majątku poprzez zniesienie współwłasności i przyznanie na wyłączną własność uczestnika ww. nieruchomości ze spłatą na rzecz wnioskodawczyni tytułem wyrównania udziału w majątku wspólnym.

Pismem z dnia 29 sierpnia 2017 roku wnioskodawczyni rozszerzyła żądanie wniosku i wniosła o ustalenie, iż w skład majątku wspólnego, oprócz ww. nieruchomości, wchodzi samochód osobowy marki R. (...) o wartości 5.000 złotych.

W odpowiedzi na wniosek uczestnik S. F. wniósł o ustalenie, iż w skład majątku wspólnego stron wchodzi nieruchomość lokalowa położona w S. przy ul. (...) o wartości 90.000 złotych, dla której Sąd Rejonowy (...) w S. prowadzi KW o nr (...), o ustalenie, iż uczestnik poniósł nakłady z majątku osobistego na majątek wspólny w łącznej wysokości 2.150 złotych i rozliczenie tych nakładów, ustalenie nierównych udziałów w majątku wspólnym w udziałach 34/100, dla wnioskodawczyni i 66/100 dla uczestnika, o dokonanie podziału majątku wspólnego stron w ten sposób, że ww. nieruchomość przyznać na wyłączną własność uczestnika z jednoczesną spłatą wnioskodawczyni tytułem wyrównania jej udziału w majątku wspólnym. W przypadku orzeczenia przez Sąd spłaty na rzecz wnioskodawczyni uczestnik wniósł o rozłożenie spłaty na możliwie największą liczbę rat. Uczestnik zaprzeczył , jakoby w skład majątku wspólnego stron wchodził samochód osobowy marki R. (...), albowiem przedmiotowy pojazd uczestnik zakupił w styczniu 2017 roku, tj. po ustaniu wspólności majątkowej małżeńskiej.

Na rozprawie w dniu 23 listopada 2017 roku wnioskodawczyni zakwestionowała wskazaną przez uczestnika wartość mieszkania, zasadność i wysokość nakładów poniesionych przez uczestnika na nieruchomość, a także sprzeciwiła się ustaleniu nierównych udziałów w majątku wspólnym podnosząc, iż udziały te są równe.

Pismem z dnia 14 grudnia 2017 roku wnioskodawczyni sprecyzowała swoje stanowisko i wniosła o ustalenie nierównych udziałów w majątku objętym wspólnością ustawową małżeńską w proporcji 66/100 na rzecz wnioskodawczyni i 34/100 na rzecz uczestnika, argumentując, iż przez cały okres małżeństwa to wnioskodawczyni swoimi znacznymi zarobkami w większym stopniu przyczyniała się do powstania majątku wspólnego małżonków, podczas gdy uczestnik pracował sporadycznie i de facto był utrzymywany przez wnioskodawczynię. Wnioskodawczyni sprzeciwiła się rozłożeniu ewentualnej spłaty na raty.

Pismem procesowym z dnia 20 marca 2018 roku S. F. zmienił swoje stanowisko w sprawie i wniósł o ustalenie nierównych udziałów w majątku wspólnym w częściach wnioskodawczyni 0/100 i uczestnik 100/100. Uczestnik wniósł także o ustalenie, że poniósł nakłady z majątku osobistego na majątek wspólny w łącznej wysokości 10.224,15 złotych, na które złożyły się kwoty 2.150 złotych za wymianę stolarki, 6.361 złotych za wykup lokalu, 147,13 złotych z tytułu pierwszej opłaty za użytkowanie wieczyste, 1.566,02 złotych za opłaty notarialne i o rozliczenie tych nakładów.

W odpowiedzi na ww. pismo, wnioskodawczyni sprzeciwiła się ustaleniu udziałów w majątku wspólnym w sposób zaproponowany przez uczestnika, argumentując, iż przez kilkadziesiąt lat pracowała, wychowywała troje dzieci, a także utrzymywała rodzinę i mieszkanie.

Na rozprawie w dniu 15 października 2019 roku wnioskodawczyni zupełnie zmieniła swoje stanowisko wnosząc o przyznanie mieszkania na jej rzecz , ustalenie nierównych udziałów w majątku wspólnym zgodnie ze stanowiskiem z dnia 14 grudnia 2017 roku i zasądzenie na rzecz uczestnika spłaty w miesięcznych ratach adekwatnych do sytuacji majątkowej wnioskodawczyni.

Uczestnik wniósł o rozliczenie nakładów na remont lokalu w wysokości 11.000 złotych.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 30 marca 1983 roku w S. E. S. zawarła ze S. F. związek małżeński. Po zawarciu małżeństwa E. S. przyjęła nazwisko męża – F..

Bezsporne, a nadto dowód:

- odpis skrócony aktu małżeństwa, k. 13-14;

W trakcie trwania ustawowej wspólności majątkowej małżeńskiej strony nabyły prawo własności lokalu mieszkalnego położonego w S. przy ul. (...), dla którego Sąd Rejonowy (...) w S. prowadzi KW o nr (...), o pow. 40,01 m ^{( 2)}, składającego się z 2 pokoi, kuchni, łazienki i przedpokoju.

Lokal ten został nabyty od G. (...) S. w drodze sprzedaży bezprzetargowej, po uwzględnieniu 95% bonifikaty, za kwotę 6.361 złotych. Pieniądze na zakup mieszkania pochodziły z majątku wspólnego.

Dowód:

- odpis z KW o nr (...), k. 7-12;

- protokół uzgodnień, k. 32-34;

- umowa sprzedaży lokalu z dnia 2 marca 2009 roku, k. 35-42;

- faktura VAT, k. 43;

- pismo z banku z dnia 13 grudnia 2017 roku, k. 69;

- zeznania świadka R. F., k. 82-83;

- zeznania świadka G. D., k. 83-85;

- zeznania świadka M. B., k. 85-87;

- zeznania świadka W. N., k. 132-134;

- zeznania świadka M. W., k. 134-136;

- zeznania wnioskodawczyni E. F., k. 138-140, 328-330;

- zeznania uczestnika S. F., k. 140-142, 330-331;

W dniu 28 maja 2014 roku Sąd Okręgowy w S. (...) Wydział Cywilny Rodzinny rozwiązał przez rozwód związek małżeński E. F. i S. F. zawarty w dniu 30 marca 1983 roku w S. i wpisany w księdze małżeństw w USC w S. pod nr (...) z winy pozwanej. Wyrok uprawomocnił się w dniu 10 lipca 2014 roku.

Bezsporne, a nadto dowód:

- wyrok SO w S. z dnia 28 maja 2014 roku, k. 31;

- dokumenty zgromadzone w aktach sprawy o sygn. akt (...);

Samochód osobowy marki (...) został zakupiony przez uczestnika w styczniu 2017 roku, tj. po ustaniu wspólności majątkowej małżeńskiej.

Dowód:

- faktura VAT, k. 30;

- zeznania świadka R. F., k. 82-83;

- zeznania świadka G. D., k. 83-85;

- zeznania świadka M. B., k. 85-87;

E. F. pracowała w firmie (...) przez 25 lat i dobrze zarabiała. Zajmowała się domem i dziećmi. Była zaradna, robiła zakupy, sprzątała, gotowała, dawała pieniądze dzieciom na ich zachcianki. Z pracy wnioskodawczyni dzieci mogły jeździć na kolonie i dostawały paczki. E. F. zajmowała się sprawami zdrowotnymi i szkolnymi dzieci. Alkohol piła okazjonalnie. Wnioskodawczyni trzymała rygor w domu i podejmowała męskie decyzje. W chwili utraty pracy w P. wnioskodawczyni zatrudniła się w sklepie mięsnym jako pomoc do sprzątania, starała się jakoś związać koniec z końcem. W tym czasie uczestnik nie pracował i nie chciał podjąć pracy stałej. Nie wyrażał zgody na skorzystanie przez rodzinę z pomocy opieki społecznej. Uczestnik zajmował się tylko pracami dorywczymi w branży budowlanej. Jak proponowano mu niskie wynagrodzenie, to wolał nie pracować w ogóle, niż pracować za grosze, pomimo trudnej sytuacji finansowej rodziny. Uczestnik popijał z kolegami i zdradzał wnioskodawczynię z innymi kobietami.

Około 2000 roku wnioskodawczyni załamała się i popadła w alkoholizm. Nie była w stanie podjąć pracy na stałe. Podejmowała leczenie, jednak chwilę po jego zakończeniu wracała do nałogu. Zaniedbywała opiekę nad synem R. F., co skończyło się pozbawieniem jej władzy rodzicielskiej nad nim i przyznaniem opieki S. F.. Pojawiły się również sytuacje z pożarem i okradzeniem mieszkania. E. F. wyprowadziła się z rodzinnego domu, mieszkała na ulicy. Później uległa wypadkowi, w którym uszkodziła rękę, przez co obecnie nie może pracować, ma orzeczony umiarkowany stopień niepełnosprawności i utrzymuje się z zasiłku z (...). W listopadzie 2022 roku wnioskodawczyni uzyska prawo do emerytury. Na ten moment korzysta dodatkowo z pomocy (...) w zakresie zakupu leków i pomocy w formie posiłków, dofinansowania do zakupu odzieży i obuwia, okularów i żywności.

Od dnia 28 sierpnia 2016 roku E. F. przebywała w Centrum Socjalnym Caritas – Schronisku dla kobiet i matek z dziećmi przy ul. (...) w S.. W czerwcu 2018 roku wnioskodawczyni z powrotem wprowadziła się do mieszkania przy ul. (...) w S.. Nie może się jednak porozumieć z synem i byłym mężem. Wnioskodawczyni starała się o miejsce w hotelu robotniczym, jednakże bezskutecznie .

Dowód:
- zaświadczenie z dnia 9 grudnia 2016 roku, k. 15;

- decyzje (...), k. 16, 17, 18, 19;

- postanowienie z dnia 10 września 2014 roku, k. 46;

- zeznania świadka R. F., k. 82-83;

- zeznania świadka G. D., k. 83-85;

- zeznania świadka M. B., k. 85-87;

- dokumenty, k. 114-130, 217-

- zeznania świadka W. N., k. 132-134;

- zeznania świadka M. W., k. 134-136;

- zeznania wnioskodawczyni E. F., k. 138-140, 328-330;

- zeznania uczestnika S. F., k. 140-142, 330-331;

Uczestnik S. F. ma 57 lat i zawodu jest elektrykiem. Utrzymuje się z prac dorywczych, nie ma stałego zatrudnienia. Obecnie jego zarobki kształtują się na poziomie 2.000 złotych netto. Podczas nieobecności wnioskodawczyni w mieszkaniu odnowił i wyremontował lokal przy ul. (...), w tym wymienił stolarkę okienną po pożarze, a także utrzymywał mieszkanie i ponosił wszystkie opłaty. Zajmował się synem R. F. i wychowywał go. Aktualnie uczestnik wyprowadził się z ww. mieszkania, bo nie mógł znieść atmosfery w domu od kiedy wprowadziła się do niego wnioskodawczyni. Uczestnik ma działkę rekreacyjną w S.- (...), na której obecnie mieszka wraz ze swoją partnerką. Na działce jest murowana altanka, jest możliwość mieszkania w niej latem. Działka została przez uczestnika nabyta przed zawarciem związku małżeńskiego.

Dowód:

- faktura VAT, k. 44;

- umowa na remont lokalu z dnia 8 kwietnia 2009 roku, k. 45;

- wydruk dotyczący kosztów utrzymania lokalu, k. 90-94;

- notatki, k. 95;

- zeznania świadka R. F., k. 82-83;

- zeznania świadka G. D., k. 83-85, 325-326;

- zeznania świadka M. B., k. 85-87, 327-328;

- wymiar opłat za lokal, k. 101-107;

- zeznania świadka W. N., k. 132-134;

- zeznania świadka M. W., k. 134-136;

- zeznania wnioskodawczyni E. F., k. 138-140, 328-330;

- zeznania uczestnika S. F., k. 140-142, 330-331;

Wartość rynkowa prawa własności do lokalu mieszkalnego położonego w S. przy ul. (...) według stanu na dzień 6 marca 2020 roku i według cen obecnych wynosi 188.400 złotych, w tym wartość nakładów poczynionych przez uczestnika w wysokości 17.200 złotych.

Dowód:

- opinia biegłego sądowego z zakresu (...), k. 164-215;

- uzupełniająca opinia biegłego sądowego z zakresu (...), k. 263-320.

Sąd zważył, co następuje:

Wniosek okazał się uzasadniony.

Zgodnie z treścią art. 567. § 1.kpc w postępowaniu o podział majątku wspólnego po ustaniu wspólności majątkowej między małżonkami sąd rozstrzyga także o żądaniu ustalenia nierównych udziałów małżonków w majątku wspólnym oraz o tym, jakie wydatki, nakłady i inne świadczenia z majątku wspólnego na rzecz majątku osobistego lub odwrotnie podlegają zwrotowi.

W myśl § 2. w razie sporu co do ustalenia nierównych udziałów w majątku wspólnym sąd może w tym przedmiocie orzec postanowieniem wstępnym.

Z kolei § 3 stanowi , że do postępowania o podział majątku wspólnego po ustaniu wspólności majątkowej między małżonkami, a zwłaszcza do odrębnego postępowania w sprawach wymienionych w paragrafie pierwszym stosuje się odpowiednio przepisy o dziale spadku.

Poprzez odesłania zawarte w przepisach art. 688 kpc i art. 617 i art. 618 kpc w sprawie znajduje zastosowanie przepis art. 210 kc i następne .

Zgodnie z treścią art. 210 § 1 k.c. każdy ze współwłaścicieli może żądać zniesienia współwłasności. Przepis art. 211 k.c. zastrzega dla takiego podmiotu prawo zniesienia współwłasności przez podział rzeczy wspólnej, chyba, że podział byłby sprzeczny z przepisami ustawy lub ze społeczno – gospodarczym przeznaczeniem rzeczy albo pociągałby za sobą istotną zmianę rzeczy lub znaczne zmniejszenie jej wartości.

Zgodnie z art. 212 § 2 k.c. rzecz, która nie daje się podzielić, może być przyznana stosownie do okoliczności jednemu ze współwłaścicieli z obowiązkiem spłaty pozostałych albo sprzedana stosownie do przepisów kodeksu postępowania cywilnego. Stosownie zaś do treści art. 212 § 3 k.c. jeżeli ustalone zostały dopłaty lub spłaty, sąd oznaczy termin i sposób ich uiszczenia, wysokość i termin uiszczenia odsetek, a w razie potrzeby także sposób ich zabezpieczenia. W razie rozłożenia dopłat i spłat na raty terminy ich uiszczenia nie mogą łącznie przekraczać lat dziesięciu. W wypadkach zasługujących na szczególne uwzględnienie sąd na wniosek dłużnika może odroczyć termin zapłaty rat już wymagalnych.

W rozpoznanej sprawie między wnioskodawczynią a uczestnikiem dopuszczalność zniesienia współwłasności składnika majątku w postaci prawa własności lokalu mieszkalnego położonego w S. przy ul. (...) nie była przedmiotem sporu.

Wnioskodawczyni wskazywała w swoich pismach, iż do masy majątkowej małżeńskiej wchodzi jeszcze samochód osobowy marki R. (...), jednak postępowanie dowodowe nie potwierdziło jej twierdzeń, gdyż przedmiotowy pojazd został nabyty przez uczestnika już po ustaniu wspólności majątkowej. Samochód marki R. (...) wchodził zatem do majątku osobistego uczestnika, i jako taki nie mógł być przedmiotem niniejszego postępowania o podział majątku wspólnego. Podobnie jak działka rekreacyjna, znajdująca się w S.- (...), która została nabyta przed zawarciem przez strony związku małżeńskiego. Jedynym składnikiem majątku podlegającym podziałowi był zatem lokal mieszkalny położony przy ul. (...) w S..

Uczestnicy nie byli jednak zgodni co do wartości ww. składnika majątku, stąd też konieczne stało się jej ustalenie w toku postępowania.

W tym celu Sąd dopuścił i przeprowadził dowód z opinii biegłego sądowego z zakresu (...). Opinia biegłego sądowego K. B. była kwestionowana przez uczestnika postępowania. Biegły złożył jednak opinię uzupełniającą, w której wyczerpująco ustosunkował się do zarzutów uczestnika. Opinia ta nie była już w dalszej części postępowania kwestionowana ani przez uczestnika ,ani przez wnioskodawczynię . Na podstawie opinii uzupełniającej został ustalony rodzaj i wysokość nakładów poczynionych przez uczestnika na nieruchomość wspólną. Biegły ustalił wartość prawa własności lokalu mieszkalnego położnego w S. przy ul. (...) na kwotę 188.400 złotych, w tym wartość nakładów poczynionych przez uczestnika na kwotę 17.200 złotych.

Mając na uwadze powyższe Sąd nie miał wątpliwości , iż w skład majątku wspólnego stron wchodzi prawo własności lokalu mieszkalnego położnego w S. przy ul. (...) (...) dla którego Sąd Rejonowy(...) w S. prowadzi KW o nr (...) o wartości 188.400 złotych, wobec czego orzekł jak w punkcie I postanowienia.

Nadto, w punkcie II postanowienia Sąd ustalił, iż uczestnik postępowania S. F. poczynił nakłady z majątku osobistego na majątek wspólny o wartości 17.200 złotych, zgodnie z ww. wnioskami opinii biegłego sądowego K. B. .

Sąd oddalił wnioski zarówno wnioskodawczyni , jak i uczestnika postępowania o ustalenie nierównych udziałów w majątku wspólnym uznając, iż w niniejszej sprawie nie występują ważne powody, aby odstąpić od ogólnej zasady wskazanej w art. 43 § 1 k.r.o. i ustalić nierówne udziały w majątku wspólnym. W trakcie trwania małżeństwa zarówno wnioskodawczyni, jak i uczestnik mieli swoje lepsze i gorsze okresy. Początkowo, to wnioskodawczyni dźwigała cały ciężar utrzymania domu i rodziny, dobrze zarabiała i zajmowała się dziećmi, podczas gdy uczestnik nie miał stałej pracy, popijał i spotykał się z innymi kobietami. Następnie, to wnioskodawczyni przeżywała kryzys i popadła w chorobę alkoholową, zaś uczestnik przejął ster i zajął się domem i wspólnym synem . W tej sytuacji , zdaniem Sądu , nie ma podstaw, aby stwierdzić, iż doszło do szczególnej sytuacji, w której można by było orzec o nierównych udziałach w majątku wspólnym , w szczególności uczestnicy nie wykazali , zdaniem Sądu, aby w niniejszej sprawie zaszły przesłanki do ustalenia udziałów poprzez przyznanie jednej stronie 100 %, a drugiej 0%.

W tym miejscu wskazać należy, iż w toku postępowania nieprocesowego wnioskodawczyni diametralnie zmieniła swoje stanowisko i ostatecznie wniosła o przyznanie prawa własności wchodzącego w skład majątku wspólnego mieszkania na jej rzecz. Uczestnik zaś konsekwentnie utrzymywał, iż jedyny składnik majątku powinien przypaść na jego rzecz .

Dokonując podziału majątku wspólnego i zniesienia współwłasności Sąd ostatecznie przyznał prawo odrębnej własności opisanego powyżej lokalu mieszkalnego uczestnikowi S. F.. Taki sposób podziału majątku podyktowany był faktem, iż na chwilę obecną jedynie uczestnik postępowania daje gwarancję zachowania i utrzymania mieszkania w jego niepogorszonym stanie, w przeciwieństwie do wnioskodawczyni , która z racji swojego nałogu , faktu kilkuletniego przebywania poza lokalem , nie interesowania się jego losem ani stanem , niepełnosprawnością oraz brakiem stałych źródeł dochodu takiej gwarancji nie daje . Podkreślić należy , iż przez kilka przebywania poza mieszkaniem , wnioskodawczyni nie tylko nie interesowała się jego stanem i utrzymaniem , ale i zupełnie nie interesowała się losem syna , na którym pełną i należytą opiekę sprawował wyłącznie uczestnik postępowania . Ponadto we wniosku z dnia 26.04.2017 r wnioskodawczyni wnosiła o przyznanie mieszkania na rzecz uczestnika postępowania , natomiast diametralna zmiana jej stanowiska nastąpiła w końcowym etapie postępowania i w ocenie Sądu Rejonowego nie znajduje żądnego uzasadnienia w świetle zgromadzonego materiału dowodowego. Dodatkowo wskazać również należy , iż wnioskodawczyni na chwilę obecną nie miałaby żadnych środków finansowych na spłatę udziału uczestnika. W tej sytuacji, mając powyższe okoliczności na uwadze , w ocenie Sądu, jedynym słusznym rozstrzygnięciem było zniesienie współwłasności i podział majątku wspólnego wnioskodawczyni i uczestnika postępowania poprzez przyznanie wchodzącego w skład majątku wspólnego mieszkania wyłącznie na rzecz uczestnika postępowania z obowiązkiem spłaty wnioskodawczyni. Powyższe znalazło wyraz w rozstrzygnięciu zawartym w punkcie IV sentencji postanowienia.

W zakresie spłaty udziału uczestniczki, Sąd zważył, co następuje. Wartość jedynego składnika majątkowego – mieszkania wynosiła bezsporną kwotę 188.400 złotych. Od kwoty tej należało jednak odjąć wartość nakładów poczynionych przez uczestnika na nieruchomość wspólną w niekwestionowanej i ustalonej przez biegłego wysokości 17.200 zł . W myśl bowiem przepisu art. 45 § 1. krio każdy z małżonków powinien zwrócić wydatki i nakłady poczynione z majątku wspólnego na jego majątek osobisty, z wyjątkiem wydatków i nakładów koniecznych na przedmioty majątkowe przynoszące dochód. Może żądać zwrotu wydatków i nakładów, które poczynił ze swojego majątku osobistego na majątek wspólny. Nie można żądać zwrotu wydatków i nakładów zużytych w celu zaspokojenia potrzeb rodziny, chyba że zwiększyły wartość majątku w chwili ustania wspólności. Zwrotu dokonuje się przy podziale majątku wspólnego, jednakże sąd może nakazać wcześniejszy zwrot, jeżeli wymaga tego dobro rodziny. ( §2) .

Mając na uwadze powyższe , spłata udziału wnioskodawczyni w majątku wspólnym wyraża się kwotą 85.600 złotych ( 188.400 zł minus 17.200 zł = 171.200 zł : 2 = 85.600 zł ).Taką kwotę Sąd na podstawie art. 212 § 2 i 3 k.c. zasądził od uczestnika na rzecz wnioskodawczyni, jako płatną w terminie 9 miesięcy od dnia uprawomocnienia się postanowienia wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w razie opóźnienia w płatności. Sąd stanął bowiem na stanowisku, iż co do zasady spłata lub dopłata powinna być dokonana jednorazowo, ponieważ tylko w taki sposób zachowana jest jej realna wartość i również wnioskodawczyni umożliwi zabezpieczenie jej potrzeb mieszkaniowych . Ustalając termin spłaty na okres 9 miesięcy Sąd miał na uwadze sytuację życiową i majątkową uczestnika. Uczestnik pracuje i osiąga dochody. Może z nich poczynić oszczędności, bądź zaciągnąć kredyt . Nie spłaca innych kredytów i nie ma żadnych innych zobowiązań. Ma zatem możliwość spłacenia udziału wnioskodawczyni , a przygotowanie na ten cel środków umożliwi mu termin 9 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia . Stąd orzeczono jak w punkcie V sentencji postanowienia .

Zaproponowany przez uczestnika sposób spłaty udziału wnioskodawczyni sprawiłby, iż wnioskodawczyni nie dość, że nie otrzymałaby jedynego składnika majątku wspólnego, to jeszcze uzyskiwałaby spłatę swojego udziału przez kilka kolejnych lat. Spłata jednorazowa w terminie wskazanym w postanowieniu stanowi w ocenie Sądu realną wartość ekonomiczną i daje szansę na ewentualne pozyskanie własnego lokalu mieszkalnego przez wnioskodawczynię. Uczestnik ma bowiem zapewnione swoje potrzeby lokalowe w mieszkaniu przy ul. (...) w S.. Zdaniem Sądu uczestnik, wnioskując o przyznanie mu jedynego składnika majątku wspólnego, powinien liczyć się ze spłatą wnioskodawczyni w takim samym udziale i zabezpieczyć na ten cel stosowne środki finansowe . Nie może być bowiem tak, że uczestnik będzie dysponował całym majątkiem wspólnym stron, przy minimalnej bądź znikomej ratalnej spłacie udziału wnioskodawczyni.

Przyznając ww. lokal uczestnikowi w oparciu o treść art. 624 k.p.c. w punkcie VI sentencji postanowienia nakazano wnioskodawczyni jego opróżnienie i wydanie w terminie 3 miesięcy od daty uzyskania spłaty od uczestnika. W ocenie Sądu termin ten jest wystarczający, aby wnioskodawczyni po uzyskaniu spłaty mogła znaleźć dla siebie lokum do zamieszkania (chociażby tymczasowe) i wyprowadzić się z lokalu przyznanego uczestnikowi.

Obie strony były w niniejszej sprawie reprezentowane przez pełnomocników z urzędu, którym Sąd w punktach VII i VIII postanowienia przyznał od Skarbu Państwa kwoty po 6.642 złotych tytułem udzielonej i nieopłaconej pomocy prawnej w urzędu. Na przedmiotowe kwoty złożyło się wynagrodzenie – 5.400 złotych, powiększone o kwotę 1.242 złotych tytułem podatku od towarów i usług.

W punkcie IX postanowienia Sąd postanowił, iż nieuiszczone koszty postępowania ponosi Skarb Państwa, albowiem zarówno wnioskodawczyni, jak i uczestnik postępowania byli zwolnieni od kosztów sądowych w całości, zaś w niniejszej sprawie powstały koszty sądowe z uwagi na dopuszczony i przeprowadzony dowód z opinii biegłego sądowego z zakresu wyceny nieruchomości.

Sędzia Agnieszka Kuryłas