Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

UZASADNIENIE

Powód (...) Spółka Akcyjna z siedzibą we W. wystąpił przeciwko I. W. z pozwem w elektronicznym postępowaniu upominawczym o zapłatę kwoty 446,49 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 26 maja 2015 r. do dnia zapłaty, a nadto kosztów postępowania w kwocie 210,30 zł.

W uzasadnieniu powód wskazał, że w 27 lipca 2012 r. pozwana zawarła z (...) Spółką Akcyjną V. (...) umowę ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych nr OC/NW- (...), dotyczącą pojazdu marki C. (...) o nr rej. (...). Zaznaczył, że ubezpieczyciel wydał pozwanej polisę ubezpieczeniową, zaś po jej stronie powstał obowiązek zapłaty umówionej składki ubezpieczeniowej. Wskazał, że pozwana nie uiściła wymaganej składki ubezpieczeniowej. Zaznaczył, że w dniu 1 kwietnia 2015 r. powód zawarł z pierwotnym wierzycielem umowę cesji, na mocy której nabył wierzytelność wynikającą z powyższej umowy ubezpieczenia. Wskazał, że wezwał pozwaną do zapłaty zaległej raty składki. Zaznaczył na końcu, że na dochodzoną pozwem kwotę składa się kwota 327 zł tytułem zaległej raty składki oraz kwota 119,49 zł tytułem skapitalizowanych odsetek za okres od 3 sierpnia 2012 r. do dnia 25 maja 2015 r., tj. poprzedzającego wniesienie pozwu. Wyjaśnił, że od skapitalizowanych odsetek domaga się dalszych odsetek na podstawie art. 482 k.c.

Nakazem zapłaty, wydanym w elektronicznym postępowaniu upominawczym w dniu 29 czerwca 2015 r., referendarz sądowy Sądu Rejonowego Lublin – Zachód w Lublinie orzekł zgodnie z żądaniem pozwu.

Pozwana wywiodła sprzeciw od powyższego orzeczenia, zaskarżając go w całości i wnosząc o oddalenie powództwa w całości. Pozwana podniosła zarzut nie istnienia spornego roszczenia.

W uzasadnieniu zajętego stanowiska pozwana wskazała, że dochodzona pozwem należność główna została zapłacona. Podała, że żądaną kwotę wpłacała u pośrednika ubezpieczeniowego, a w chwili wezwania dokonała spłaty, zatem nie dała powodu do wniesienia powództwa. Zaznaczyła, że jest osobą bezrobotną, stąd wnosi o jej nieobciążanie kosztami postępowania, w tym kosztami pełnomocnika powoda.

Postanowieniem z 7 października 2015 r. Sąd Rejonowy Lublin-Zachód przekazał sprawę do rozpoznania do Sądu Rejonowego w S..

W piśmie z 10 maja 2016 r. pozwana zaprzeczyła, aby otrzymała wezwanie do zapłaty, jak również zawiadomienie o dokonaniu umowy cesji. Podniosła, że powód nie wykazał, aby przysługiwała mu legitymacja do występowania w niniejszej sprawie, jako że nie przedstawił dowodu doręczenia, czy choćby nadania korespondencji na adres pozwanej, a taki obowiązek obciąża powoda na podstawie art. 6 k.c. Zaprzeczyła, aby otrzymała zawiadomienie o dokonanej cesji, czy próbie polubownego zakończenia sprawy. Zakwestionowała również zasadność cedowanej wierzytelności, wskazując, że powód nie wykazał ani swojej legitymacji, ani ważności i zasadności stosunku głównego podstawowego, z którego wynika roszczenie. Podniosła ponadto zarzut przedawnienia dochodzonego pozwem roszczenia. Zaznaczyła, że polisa została opłacona.

W piśmie procesowym z 23 maja 2016 r. powód podtrzymał dotychczas prezentowane stanowisko w sprawie. Zanegował, aby brak zawiadomienia pozwanej o cesji wierzytelności miał skutkować brakiem jego legitymacji do występowania w sprawie. Powód zaprzeczył, aby sporne roszczenie uległo przedawnieniu. Zaznaczył, że z mocy art. 819 § 1 k.c. roszczenia z umowy ubezpieczenia przedawnienia przedawniają się z upływem lat trzech. Wskazał, że skoro termin płatności składki ubezpieczeniowej upływał 2 sierpnia 2012 r., to roszczenie o jej zapłatę stało się wymagalne kolejnego dnia, natomiast przed upływem terminu przedawnienia powód wystąpił z pozwem o zapłatę spornej należności. Zaprzeczył, aby składka oznaczona w umowie ubezpieczenia została w całości uiszczona, podnosząc, że w umowie zastrzeżono jej płatność w dwóch ratach. Przyznał, że pozwana zapłaciła jedną z rat składki w kwocie 327 zł, podnosząc, że nie uiściła jednak drugiej z rat.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 26 lipca 2011 r. I. W. zawarła z T.U. (...) umowę ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych dotyczącą samochodu osobowego marki C. (...) o nr rej. (...) na okres od 28 lipca 2011 r. do 27 lipca 2012 r. Składkę ubezpieczeniową określono na kwotę 435 zł. Polisę ubezpieczenia pojazdu na powyższy okres wystawił B. B. (1), pełnomocnik agenta ubezpieczeniowego tego ubezpieczyciela - B. B. (2). W dniu zawarcia wymienionej umowy ubezpieczenia ubezpieczający przekazał pełnomocnikowi agenta ubezpieczeniowego kwotę 435 zł tytułem składki ubezpieczeniowej. W treści polisy zawarto adnotację o uiszczeniu powyższej kwoty tytułem składki ubezpieczeniowej w gotówce.

Dowód:

- polisa z 26.07.2011 r. k. 132,

W dniu 27 lipca 2012 r. I. W. w towarzystwie męża R. W. udała się do biura B. B. (2) - agenta ubezpieczeniowego (...) Spółki Akcyjnej V. (...) w W., zlokalizowanego w S. w celu zawarcia umowy ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych samochodu osobowego marki C. (...) o nr rej. (...).

W tym samym dniu I. W. sporządziła i podpisała - adresowany do (...) Spółki Akcyjnej V. (...) wniosek o ubezpieczenie powyższego samochodu w zakresie odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych. Wniosek sporządzono i podpisano w biurze agenta ubezpieczeniowego B. B. (2).

W tym samym dniu pełnomocnik wskazanego agenta ubezpieczeniowego sporządził polisę ubezpieczeniową serii OC/NW-D nr (...). W treści wymienionej polisy wskazano, że ubezpieczeniu w zakresie odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych podlega samochód osobowy marki C. (...) o nr rej. (...). Wskazano ponadto, że umówiona składka ubezpieczeniowa wynosi 654 zł i płatna będzie w dwóch ratach w formie przelewu na rachunek bankowy ubezpieczyciela w taki sposób, że pierwsza z nich w kwocie 327 zł do dnia 2 sierpnia 2012 r., natomiast druga z nich w kwocie 327 zł do dnia 27 stycznia 2013 r. W treści polisy wyraźnie oznaczono numer rachunku bankowego ubezpieczyciela. W treści polisy nie zawarto jakiejkolwiek adnotacji wskazującej na uiszczenie przez ubezpieczającego - w dniu jej wystawienia - pierwszej raty umówionej składki w gotówce. Powyższa polisa - po jej ostatecznym uzupełnieniu o wymienione wcześniej dane - została podpisana przez I. W. oraz pełnomocnika agenta ubezpieczeniowego - B. B. (1). W tym samym dniu pełnomocnik agenta ubezpieczeniowego wypełnił II część wniosku o ubezpieczenie, w której potwierdzono ujęte w polisie informacje odnośnie wysokości i sposobu zapłaty przez ubezpieczającego składki ubezpieczeniowej.

Dowód:

- wydruk k. 35,

- polisa k. 99, 126,

- wniosek k. 100-102, 127-129,

- kopia dowodu rejestracyjnego k. 103-104, 130-131,

- zeznania świadka R. W. k. 140v-141,

W dniu 1 kwietnia 2015 r. (...) S.A. V. (...) w W. zawarła z (...) Spółką Akcyjną we W. umowę przelewu wierzytelności, która obejmowała m.in. wierzytelność o zapłatę pierwszej składki ubezpieczeniowej, wynikającej z umowy ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych dotyczącej samochodu C. (...) o nr rej. (...), zawartej z I. W. w dniu 27 lipca 2012 r.

Dowód:

- kopia umowa sprzedaży z 1.04.2015 r. k. 40-48,

- potwierdzenie wykonanej operacji k. 49,

- płyta CD,

- pismo InterRisk T.U. S.A. (...) z 31.05.2016 r. k. 82-83,

- pismo InterRisk T.U. S.A. (...) z 30.06..2016 r. k. 97-98,

W dniu 16 września 2016 r. I. W. dokonała na rachunek bankowy (...) S.A. V. (...) w W. wpłaty kwoty 327 zł tytułem składki ubezpieczeniowej wynikającej z umowy nr (...). InterRisk T. U. S.A. (...) w W. dokonał zaliczenia powyższej wpłaty na poczet drugiej raty składki ubezpieczeniowej wynikającej z umowy ubezpieczenia stwierdzonej polisą ubezpieczeniową seria OC/NW-D nr (...), płatnej do dnia 27 stycznia 2013 r.

Dowód:

- potwierdzenie wpłaty k. 112,

- pismo InterRisk T.U. S.A. (...) z 31.05.2016 r. k. 82-83,

- pismo InterRisk T.U. S.A. (...) z 30.06..2016 r. k. 97-98.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo okazało się uzasadnione w przeważającej części.

Podstawę prawną zgłoszonego pozwem roszczenia stanowił przepis art. 805 § 1 k.c., jak również przepisy art. 509 § 1 i 2 i nast. k.c.

Stosownie do art. 805 § 1 k.c. przez umowę ubezpieczenia ubezpieczyciel zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, spełnić określone świadczenie w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku, a ubezpieczający zobowiązuje się zapłacić składkę. Zgodnie z kolei z art. 509 § 1 i 2 k.c. wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania (§ 1). Wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki (§ 2).

Z powyższego wynika, że zasadniczym obowiązkiem ubezpieczającego, wynikającym z faktu nawiązania umowy ubezpieczenia jest zapłata ubezpieczycielowi umówionej składki ubezpieczeniowej.

Ustalenia w zakresie stanu faktycznego sprawy Sąd poczynił w oparciu o ujawnione w sprawie dowody z dokumentów, których autentyczności i mocy dowodowej nie negowała żadna ze stron, a które przy tym nie wzbudziły wątpliwości Sądu. Ustalenia w zakresie stanu faktycznego sprawy Sąd poczynił nadto na podstawie zeznań R. W. w charakterze świadka, uznając je za wiarygodne w zakresie, w jakim odnosiły się do obecności tego świadka przy zawarciu objętej sporem umowy ubezpieczenia pomiędzy pozwaną a pierwotnym wierzycielem. Sąd nie dał natomiast wiary zeznaniom tego świadka, co do tego, że w dacie zawarcia spornej umowy ubezpieczenia doszło do zapłaty pierwszej raty umówionej składki ubezpieczeniowej w kwocie 327 zł, a to z tego względu, że wymieniona okoliczność nie znalazła odzwierciedlenia w pozostałym materiale dowodowym zgromadzonym w sprawie.

Dokonując oceny prawnej zgłoszonego w sprawie roszczenia zaznaczenia wymagało na wstępie, że pozwana zasadniczo nie negowała twierdzeń powoda odnośnie nawiązania z InterRisk T.U. S.A. (...) w W. oznaczonej pozwem umowy ubezpieczenia samochodu marki C. (...) o nr rej. (...), jak również warunków ubezpieczenia, w tym wysokości umówionej składki ubezpieczeniowej, co zresztą zyskało odzwierciedlenie w zgromadzonym w sprawie materiale dowodowym z dokumentów, w szczególności w polisie ubezpieczeniowej seria OC/NW-D nr (...) (k. 99, 126) oraz we wniosku o ubezpieczenie (k. 100-102, 127-129), jak również w zeznaniach świadka R. W..

Spornymi pomiędzy stronami pozostawały natomiast okoliczność nabycia przez powoda wierzytelności o zapłatę pierwszej raty składki ubezpieczeniowej wraz z roszczeniem o świadczenia uboczne w postaci odsetek ustawowych za opóźnienie w zapłacie wymienionej składki ubezpieczeniowej, jak również okoliczność zaniechania przez pozwaną zapłaty pierwszej raty składki ubezpieczeniowej.

Wbrew stanowisku pozwanej, zgromadzony w sprawie materiał dowodowy stanowił wystarczającą podstawę dla uznania, że powód nabył od pierwotnego wierzyciela wierzytelność o zapłatę pierwszej raty składki ubezpieczeniowej wynikającej z umowy ubezpieczenia OC oznaczonego w pozwie samochodu, stwierdzonej polisą ubezpieczeniową seria OC/NW-D nr (...). Na nabycie przez powoda powyższej wierzytelności wprost wskazano w pismach pierwotnego wierzyciela z 31 maja 2016 r. oraz z 30 czerwca 2016 r. (k. 82-83 i 97-98). Nie mogło przy tym budzić wątpliwości, że w wyniku zawarcia umowy przelewu wierzytelności z 1 kwietnia 2015 r. powód nabył wierzytelność o zapłatę pierwszej raty składki ubezpieczeniowej w kwocie 327 zł, płatnej do dnia 2 sierpnia 2012 r., jak również wierzytelność o zapłatę należności ubocznych. Stosownie bowiem do art. 509 § 2 k.c. wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki.

Marginalnie stwierdzić należało, że okoliczność nie zawiadomienia pozwanej o nabyciu powyższej wierzytelności przez powoda, nie powoduje nieważności, czy bezskuteczności umowy przelewu wierzytelności z 1 kwietnia 2015 r.

Zasadniczy spór w sprawie ogniskował się wokół istnienia spornej wierzytelności. Powód twierdził bowiem, że pozwana do chwili obecnej nie spełniła umówionego świadczenia i nie zapłaciła pierwszej raty składki ubezpieczeniowej, zaś pozwana twierdziła, że powyższą składkę zapłaciła przy zawarciu umowy ubezpieczenia. Zgodnie z ogólną zasadą rozkładu ciężaru dowodu wyrażoną w art. 6 k.c. ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z tego aktu wywodzi skutki prawne. W niniejszej sprawie to pozwana powoływała się na fakt zapłaty umówionej składki ubezpieczeniowej, a tym samym to na niej spoczywał obowiązek wykazania tej okoliczności. Zdaniem Sądu pozwana nie zdołała w sprawie wykazać, aby w istocie zapłaciła sporną składkę ubezpieczeniową już w dniu zawarcia spornej umowy ubezpieczenia. Kształtując taką ocenę Sąd baczył na to, że pozwana nie przedstawiła w sprawie jakiegokolwiek dowodu na piśmie potwierdzającego zapłatę spornej raty składki ubezpieczeniowej już w dacie nawiązania spornego stosunku prawnego. Co więcej z ujawnionych w sprawie dowodów z dokumentów wynika, że strony spornej umowy zastrzegły, że umówiona składka ubezpieczeniowa zostanie zapłacona w dwóch ratach, z których pierwsza płatna będzie dopiero w dniu 2 sierpnia 2012 r., a zatem po zawarciu umowy ubezpieczenia (27.07.2012 r.), zaś druga w dniu 27 stycznia 2013 r. (k. 99, 126; k. 101, 128). Uwzględniając zapisy polisy ubezpieczeniowej seria OC/NW-D nr (...) (k. 99, 126) oraz wniosku o ubezpieczenie (k. 101, 128) za niewiarygodne należało ocenić zeznania świadka R. W., co do tego, że sporna pierwsza rata składki ubezpieczeniowej została zapłacona w dniu zawarcia umowy ubezpieczenia z 27 lipca 2012 r. Gdyby w istocie tak było, to wymieniona okoliczność znalazłaby odzwierciedlenie w powołanych dokumentach poprzez uczynienie w nich stosownych adnotacji o zapłacie w gotówce pierwszej raty składki ubezpieczeniowej. Co więcej, uwzględniając zasady doświadczenia życiowego, nie sposób było uznać, aby pozwana uiszczając pierwszą ratę składki ubezpieczeniowej w dacie zawarcia umowy ubezpieczeniowej, nie domagała się tego, aby wymieniona okoliczność znalazła odzwierciedlenie w zapisach polisy ubezpieczeniowej, jak to miało miejsce w przypadku polisy ubezpieczeniowej, wystawionej przez tego samego pełnomocnika agenta ubezpieczeniowego, a stwierdzającej zawarcie umowy ubezpieczenia OC tego samego pojazdu za wcześniejszy okres od 28 lipca 2011 r. do 27 lipca 2012 r., (k. 132).

Tym samym należało uznać, że pozwana nie dowiodła w sprawie, aby zapłaciła kwotę 327 zł tytułem I raty umówionej składki ubezpieczeniowej.

Bacząc na to, że wskazane świadczenie winno być spełnione do 2 sierpnia 2012 r. (k. 126), należało uznać, że począwszy od 3 sierpnia 2012 r. pozwana pozostaje w opóźnieniu w spełnieniu powyższego świadczenia. Tym samym po stronie pierwotnego wierzyciela, a następnie powoda powstało roszczenie o zapłatę odsetek ustawowych za opóźnienie w zapłacie powyższej należności po myśli art. 481 § 1 i 2 k.c. Powód powoływał się w pozwie na okoliczność kapitalizacji powyższych odsetek za okres od 3 sierpnia 2012 r. do dnia 25 maja 2015 r. (poprzedzającego wniesienie pozwu w sprawie), wskazując, że wartość odsetek ustawowych za ten okres wyniosła 119,49 zł. Sąd dokonał korekty powyższego wyliczenia ustalając, że wartość odsetek ustawowych od kwoty 327 zł za powyższy okres wynosi 112,60 zł. Uwzględniając powyższe Sąd doszedł do przekonania, że na dzień złożenia pozwu, pozwana pozostawała zobowiązania wobec powoda do świadczenia kwoty 439,60 zł (327 zł tytułem należności głównej i 112,60 zł tytułem skapitalizowanych odsetek ustawowych za okres od 3 sierpnia 2012 r. do 25 maja 2015 r.).

Zdaniem Sądu dochodzone pozwem roszczenie nie uległo przedawnieniu. Kształtując taką ocenę baczyć należało, że roszczenia z umowy ubezpieczenia przedawniają się z upływem lat trzech (art. 819 § 1 k.c.). Roszczenie o zapłatę pierwszej raty składki ubezpieczeniowej w kwocie 327 zł stało się wymagalne w dniu 3 sierpnia 2012 r., a zatem kolejnego dnia po upływie terminu zapłaty tej składki określonego w polisie (k. 126). We wskazanej dacie rozpoczął tym samym bieg termin przedawnienia roszczenia o zapłatę powyższej należności (art. 120 § 1 zdanie pierwsze k.c.). Powód wystąpił z pozwem o zapłatę w niniejszej sprawie w dniu 26 maja 2015 r., a zatem przed upływem terminu przedawnienia powyższego roszczenia. Złożenie pozwu w sprawie skutkowało przerwaniem biegu terminu przedawnienia (art. 124 § 1 k.c.). Bez wątpienia zatem sporne roszczenie nie uległo do chwili obecnej przedawnieniu.

Mając na względzie powyższe Sąd orzekł, jak w pkt I wyroku, oddalając powództwo o zapłatę skapitalizowanych odsetek ustawowych ponad kwotę 112,60 zł (pkt II wyroku).

Sąd za uzasadnione uznał żądanie powoda odnośnie zapłaty dalszych odsetek ustawowych (od 1 stycznia 2016 r. – odsetek ustawowych za opóźnienie) od skapitalizowanych odsetek ustawowych (art. 482 k.c.), dlatego orzekł, jak w pkt I wyroku.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 100 zdanie drugie k.p.c. Zauważyć należało, iż w rozpoznawanej sprawie powód uległ pozwanej jedynie w nieznacznej części, co usprawiedliwiało obciążenie pozwanej całością kosztów procesu poniesionych przez powoda. Na poniesione przez powoda koszty składała się kwota 30 zł uiszczona tytułem opłaty od pozwu, kwota 60 zł tytułem wynagrodzenia radcy prawnego (§ 6 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 28.09.2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r., poz. 490) oraz kwota 0,30 zł tytułem wydatku powoda z tytułu opłaty manipulacyjnej dla dostawcy usług płatności poniesionego na etapie postępowania prowadzonego w elektronicznym postępowaniu upominawczym.

Mając na względzie powyższe Sąd orzekł, jak w pkt III wyroku.

SSR Grzegorz Markiewicz

Sygn. akt I C 2440/15 upr.

Zarządzenia:

1.  zakreślić w kontrolce uzasadnień,

2.  zszyć akta,

3.  odpis wyroku wraz z odpisem uzasadnienia doręczyć pełnomocnikowi pozwanej,

4.  akta przedłożyć z apelacją, zażaleniem, wpływem innych pism lub za 28 dni.

SSR Grzegorz Markiewicz