Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

POSTANOWIENIE

Dnia 20 października 2015 r.

Sąd Okręgowy w Szczecinie Wydział II Cywilny Odwoławczy

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Wiesława Buczek-Markowska

Sędziowie: SO Zbigniew Ciechanowicz (spr.)

SO Violetta Osińska

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 20 października 2015 roku w S.

sprawy z powództwa M. R. (1) i M. R. (2)

przeciwko (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w W.

o bezpodstawne wzbogacenie

postanawia:

uchylić zaskarżone postanowienie.

UZASADNIENIE

Postanowieniem z dnia 7 lipca 2015 r. Sąd Rejonowy Szczecin – Prawobrzeże i Zachód w Szczecinie stwierdził swą niewłaściwość miejscową i sprawę przekazał do rozpoznania Sądowi Rejonowemu dla Warszawy - Śródmieścia w Warszawie jako właściwemu miejscowo i rzeczowo.

W uzasadnieniu Sąd ten wskazał, iż w dniu 27 kwietnia 2015 r. wydano w niniejszej sprawie nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym. W dniu 25 maja 2015 r. wpłynął sprzeciw pozwanej od ww. nakazu zapłaty wraz z wnioskiem o przekazanie sprawy do sądu właściwego dla siedziby pozwanej zgodnie z art. 30 k.p.c. Pozwana w chwili wniesienia pozwu miała siedzibę w W. przy ul. (...). Jednocześnie Sąd Rejonowy podkreślił, iż powód nie wskazał w pozwie – wbrew dyspozycji art. 187 § 1 pkt 2 k.p.c. - okoliczności, które skutkowałyby odstąpieniem od zasady wyrażonej w art. 30 k.p.c. i uzasadniałyby właściwość miejscową Sądu Rejonowego Szczecin – Prawobrzeże i Zachód w Szczecinie. Z uwagi na powyższe należy uznać, iż właściwym miejscowo i rzeczowo do rozpoznania niniejszej sprawy będzie Sądowi Rejonowemu dla Warszawy - Śródmieścia w Warszawie, w którego okręgu pozwana ma siedzibę.

Zażalenie na powyższe postanowienie wywiodła strona powodowa, zaskarżając je w całości, wnosząc o uchylenie zaskarżonego postanowienia przez Sąd Okręgowy i zasądzenie od pozwanego kosztów postępowania zażaleniowego.

W uzasadnieniu skarżący podnieśli, iż w pozwie (na jego stronie 10) w osobnym akapicie wskazali, że uzasadniając właściwość miejscową powołują się na treść art. 33 i 34 kpc. Z dołączonych do pozwu dokumentów, w tym w szczególności umowy kredytowej wynika jednoznacznie, iż umowa ta została zawarta w Oddziale pozwanego znajdującym się w S. (preambuła umowy oraz jej § 27), również w S. była wykonywana. Podkreślili, iż lektura uzasadnienia przywołanej przez sąd rejonowy (uchwały Sądu Najwyższego z dnia 9 czerwca 2005r. (sygn.. III CZP 28/05) wskazuje jednoznacznie na prawidłowość wnioskowania powodów zaprezentowanego powyżej. W uzasadnieniu tym Sąd wskazał, że wyrażony przez niego w tezie pogląd „nie prowadzi natomiast do wniosku, że przytoczenie okoliczności uzasadniających właściwość sądu zawsze musi mieć charakter wyodrębnionej jednostki redakcyjnej pozwu. Jeżeli okoliczności te jednoznacznie wynikają z samej treści żądania lub z przytoczonych w pozwie okoliczności faktycznych, to nie można mówić o potrzebie odrębnego ich przytoczenia. W konsekwencji należy stwierdzić, że właściwość przemienna sądu, do którego pozew został wniesiony, powinna wynikać z okoliczności wskazanych w pozwie (art. 187 § 1 pkt 2 k.p.c.)”. Powodowie zaś nie tylko wyodrębnili redakcyjnie jednostkę w której wskazywali na podstawy prawne właściwości przemiennej (vide str. 10 pozwu), ale nadto już w pierwszym zdaniu uzasadnienia pozwu wskazali, że umowa, z której zawarcia wywodzą swe roszczenia, zawarta została w S., w oddziale pozwanego, co potwierdzili załączonym do pozwu dokumentem.

Skarżący wskazali, iż ustawodawca umożliwił powodom dokonanie wyboru sądu, przed który wytoczyć mogą powództwo. Powodowie kierując się treścią przywołanych już w pozwie art. 33 i 34 kpc dokonali wyboru Sądu Rejonowego Szczecin- Prawobrzeże i Zachód w Szczecinie. Po pierwsze bowiem, swoje roszczenia kierują przeciwko przedsiębiorcy, w którego oddziale w S. przy Al. (...) zawarli umowę (co również wynikało wprost z treści pozwu jak i załączonych dokumentów (umowy i aneksu). Po drugie, powództwo dotyczy treści umowy i sposobu jej wykonania. Umowa wykonywana zaś była w S., tutaj (w tym samym oddziale) powodowie założyli swój rachunek bankowy, na który pozwany przelał środki z kredytu oraz z którego pobierane były raty kredytowe oraz kwota ubezpieczenia niskiego wkładu własnego. Podkreślili, iż przepis art. 33 kpc służyć ma zapewnieniu nieprofesjonalnemu kontrahentowi przedsiębiorcy równych praw przed sądem. Podnieśli ponadto, że także pozwany uważa powodów za klientów oddziału w S., bowiem w dniu 10 lipca 2015 r. skierował do powodów pismo, w którym poinformował o przeniesieniu działalności tej placówki z dniem 25 lipca 2015r. do pozostałych oddziałów mBanku w S. (pismo pozwanego w załączeniu). Wskazał przy tym trzy oddziały- położone przy ul. (...), ul. (...) oraz Al. (...). Dwa pierwsze zaś położone są na terenie właściwości Sądu Rejonowego Szczecin- Prawobrzeże i Zachód w Szczecinie.

W odpowiedzi na zażalenie pozwany wniósł o oddalenie zażalenia, zasądzenie solidarnie od powodów kosztów zastępstwa procesowego pozwanego w postępowaniu zażaleniowym wg norm przepisanych.

W uzasadnieniu wskazał, iż powodowie na właściwości Sądu Rejonowego Szczecin-Prawobrzeże i Zachód w Szczecinie powołują się na art. 33 i 34 k.p.c., zgodnie z którymi powództwo o roszczenie majątkowe przeciwko przedsiębiorcy można wytoczyć przed sąd, w którego okręgu znajduje się zakład główny lub oddział, jeżeli roszczenie pozostaje w związku z działalnością tego zakładu lub oddziału oraz że powództwo o zawarcie umowy, ustalenie jej treści, o zmianę umowy oraz o ustalenie istnienia umowy, o jej wykonanie, rozwiązanie lub unieważnienie, a także o odszkodowanie z powodu niewykonania lub nienależytego wykonania umowy można wytoczyć przed sąd miejsca jej wykonania. Takie wskazanie nie uzasadnia właściwości Sądu I instancji. Powodowie dochodzą zapłaty spełnionego w ich ocenie nienależnego świadczenia, zatem niniejsza sprawa nie jest sprawą o zawarcie umowy, ustalenie jej treści, o zmianę umowy oraz o ustalenie istnienia umowy, o jej wykonanie, rozwiązanie lub unieważnienie, a także o odszkodowanie z powodu niewykonania lub nienależytego wykonania umowy.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Zażalenie powodów uznać należało za uzasadnione.

Przepisy o właściwości przemiennej stwarzają dla strony powodowej udogodnienia polegające na tym, że może według własnego uznania wybrać jako sąd miejscowo właściwy inny sąd niż ten, który jest właściwy według przepisów o właściwości ogólnej i tym samym skierować sprawę do sądu korzystniej dla siebie położonego, pozbawiając równocześnie pozwanego tej dogodności, jaką jest prowadzenie procesu przed sądem miejsca zamieszkania, pobytu lub siedziby (vide: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 maja 1982r., III PZP 12/82).

Pozew jest kwalifikowanym rodzajem pisma procesowego musi zatem spełniać warunki określone zarówno przez przepisy ustalające wymagania właściwe każdemu rodzajowi pisma procesowego (art. 126 k.p.c.), jak i przez przepisy zawierające szczególne warunki, którym dany rodzaj pisma procesowego powinien odpowiadać (art. 187 k.p.c.). Obligatoryjną treść każdego pozwu stanowi: dokładne określenie żądania oraz przytoczenie okoliczności faktycznych uzasadniających je, a w miarę potrzeby uzasadniających również właściwość sądu, w wypadku gdy opiera się ona na umowie stron lub gdy zależy od wyboru powoda (właściwość przemienna- art. 31-37 k.p.c.). Zdaniem Sądu Okręgowego strona powodowa, warunek ten spełniła, bowiem w pozwie, wskazała podstawę prawną uzasadniającą właściwość Sadu Rejonowego Szczecin – P. i Zachód w S.. Nadto, właściwość przemienna sądu, do którego pozew został wniesiony, wynika z okoliczności wskazanych w pozwie. W szczególności powodowie wskazali, iż umowa została zawarta w placówce banku w S..

Przechodząc zatem do podstawy prawnej uzasadniającej w niniejszej sprawie właściwość przemienną wskazaną przez powodów to zgodzić należy się z pozwanym, iż biorąc pod uwagę treść żądania, a to nienależne obciążenie pozwanych składkami na ubezpieczenie oraz nienależnie pobrane kwoty odsetek, to właściwość przemiennej sądu nie uzasadnia art. 34 k.p.c. albowiem o ile żądanie niewątpliwie wynika z łączącej strony umowy to jednakże nie jest powództwem wskazanym w tym przepisie np. o zawarcie, ustalenie treści, zmianę umowy czy o wykonanie umowy.

Przy czym właściwość przemienna, to nie tylko sąd właściwy zgodny z art. 34 k.p.c. tj. sąd miejsca wykonania umowy, ale także w przypadku roszczenia majątkowego przeciwko przedsiębiorcy zgodnie z art. 33 k.p.c. sąd, w którego okręgu znajduje się zakład główny lub oddział, jeżeli roszczenie pozostaje w związku z działalnością tego zakładu lub oddziału. Tak wybrana właściwość przemienna jest uzasadniona w przedmiotowej sprawie, gdyż przedsiębiorcą jest Bank, który, jak wynika z odpisu z KRS pozwanej, ma oddziały.

Z aktualnego odpisu KRS nr (...) pozwanej (...) S.A. wynika, iż posiada oddział korporacyjny S. ul. (...). Zaś z pisma przesłanego do pozwanych (dołączonego do zażalenia) wynika, iż nastąpiła likwidacja placówki mieszczącej się przy al. (...), gdzie pozwani dokonali z bankiem czynności prawnej, wskazując pozostałe oddziały mBanku w S. m.in. ul. (...).

Biorąc zatem pod uwagę okoliczność, że zarówno al. (...), jaki i ul. (...) leżą na terenie właściwości Sądu Rejonowego Szczecin – Prawobrzeże i Zachód w Szczecinie, to brak było podstaw do wydania zaskarżonego postanowienia.

Mając zatem na uwadze powyższe na mocy art. 386 § 1 k.p.c. w zw. z art. 397 § 2 k.p.c. należało orzec jak w sentencji.

Zarządzenia:

1.  odnotować i zakreślić,

2.  doręczyć powodom i pełn. pozwanego,

3.  po nadejściu zwrotek akta przekazać SR.

dnia 20 października 2015 r. n