Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 12 kwietnia 2022 r.

Sąd Okręgowy w Szczecinie I Wydział Cywilny

w składzie następującym

Przewodniczący: Sędzia Sądu Okręgowego Anna Ruszkowska

Protokolant: sekretarz sądowy Izabela Bukowska

po rozpoznaniu w dniu 12 kwietnia 2022 r. w S.

sprawy z powództwa D. B.

przeciwko Skarbowi Państwa – Aresztowi Śledczemu w S. Oddziałowi Zewnętrznemu w S.

o zapłatę

I.  oddala powództwo;

II.  zasądza od powoda na rzecz pozwanego kwotę 5.400 zł (pięć tysięcy czterysta złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu;

III.  przyznaje adwokatowi T. P. od Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w S. kwotę 4.428 zł (cztery tysiące czterysta dwadzieścia osiem złotych) tytułem wynagrodzenia za pomoc prawną udzieloną powodowi z urzędu.

SSO Anna Ruszkowska

Sygn. akt I C 315/19

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 19 marca 2019 r. uzupełnionym w piśmie z dnia 15 października 2019 r. przez pełnomocnika z urzędu, powód D. B. wniósł o zasądzenie od pozwanego kwoty 80.000 zł tytułem zadośćuczynienia wraz z ustawowymi odsetkami z tytułu opóźnienia, a nadto renty w kwocie 2.000 zł miesięcznie począwszy od września 2018 r. wraz z ustawowymi odsetkami z tytułu opóźnienia.

W uzasadnieniu pozwu powód podał, że w trakcie pobytu w pozwanym zakładzie karnym

przebywając w 7-osobowej celi nr 621, poślizgnął się i złamał sobie nogę w stawie skokowym na skutek awarii przeciekającej umywalki, której to awarii nie usunęła służba więzienna pomimo zgłaszania przez powoda tego problemu kilkukrotnie. Powód stwierdził, że w związku z tym doznał krzywdy, albowiem musiał przebyć proces leczenia, a utrzymujące się u niego objawy chorobowe spowodowały liczne cierpienia, osłabienie organizmu, a także wywołały uszczerbek na zdrowiu. Zaznaczył, że po 5-krotnym pobycie w szpitalu ostatecznie jego noga została zoperowana i został przewieziony do zakładu karnego. Podał, że pomimo jego dolegliwości, nie został umieszczony w celi szpitalnej, a w tej samej celi, w której przebywał, ta zaś nie była przystosowana do jego stanu zdrowia. Podniósł, że nie zapewniano mu rehabilitacji, którą musiał przeprowadzić na własny koszty. Wskazał, że zakład karny jedynie podawał mu środki przeciwbólowe. Dodatkowo nadmienił, iż, jego przyszły stan zdrowia jest niepewny, dlatego też domaga się od pozwanego zapłaty renty. Jako podstawę prawną swoich roszczeń powód wskazał art. 415 k.c. i 417 k.c..

W odpowiedzi na pozew z dnia 7 stycznia 2020 r. Skarb Państwa – Dyrektor Zakładu Karnego w S. wniósł o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie od powoda zwrotu kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwany podał, że w dniu 13 września 2018 r. w trakcie ćwiczeń fizycznych w celi mieszkalnej powód doznał urazu kończyny dolnej prawej w stawie skokowym. Podniósł, że pozwany nie dopuścił się żadnych zaniedbań w leczeniu powoda w związku z doznanym przez niego urazem, a nadto, że nie przyczynił się też do spowodowania u powoda tego urazu. Przez cały czas pobytu w pozwanym zakładzie powód objęty był wszechstronną i fachową opieką medyczną łącznie z opieką specjalistyczną, jakiej niejednokrotnie nie mają zapewnionej pacjenci wolnościowi. Powód natomiast w związku z doznanym urazem nie wykazywał żadnej dbałości o powrót do sprawności, a zapisy w jego dokumentacji medycznej wskazują wręcz na to, że w czasie pobytu w Zakładzie nie był zainteresowany powrotem do zdrowia. Jednocześnie pozwany zaprzeczył, jakoby powód nie miał zapewnionych odpowiednich warunków bytowych w celi. W ocenie pozwanego powód w jednostce penitencjarnej był traktowany w sposób humanitarny, z poszanowaniem godności oraz zgodnie z obowiązującymi przepisami.

Na rozprawie w dniu 12 kwietnia 2022 r. pełnomocnik z urzędu powoda wniósł również o zasądzenie od pozwanego wszelkich kosztów procesu obliczonych według norm przepisanych, w tym kosztów zastępstwa adwokackiego z urzędu i oświadczył, że nie zostały pokryte w żadnej wysokości.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

D. B. urodził się (...) w G..

W przeszłości kilkukrotnie popełniał on przestępstwa przeciwko mieniu (kradzież art. 279 § 1 kk, paserstwo art. 291 § 1 kk). W związku z popełnianymi przestępstwami D. B. kilkukrotnie przebywał w Areszcie Śledczym w S. jako osoba tymczasowo aresztowana oraz w Zakładach Karnych w N., w W., W., a także w S.. W Zakładzie Karnym w S. powód ostatni raz przebywał w okresie od 7 marca 2017 do 6 grudnia 2019 r.

Dowód:

- informacja o pobytach i orzeczeniach k. 87– 88v.

W dniu 13 września 2018 roku, w trakcie ćwiczeń fizycznych w celi mieszkalnej nr (...) powód doznał urazu kończyny dolnej prawej w stawie skokowym. Fakt ten zgłosił st. sierż sztab. I. P. pełniącemu służbę oddziałowego oddziału VI Zakładu Karnego w S., a następnie lekarzowi ambulatorium zakładu M. B..

Po zgłoszeniu urazu powód ok. godz. 14.00 został doprowadzony przez pracowników służby więziennej do ambulatorium Zakładu Karnego w S., gdzie stwierdzono u niego obrzęk w stawie, silny ból i niemożność poruszania stopą prawą. Powodowi założono venflon, podano lek przeciwbólowy dożylnie oraz kroplówkę z soli fizjologicznej. Z powodu nadal utrzymujących się dolegliwości bólowych po raz kolejny podano powodowi domięśniowo inny lek przeciwbólowy i założono unieruchomienie na kończynę dolną prawą w postaci szyny Kramera. W międzyczasie Zespół Ratownictwa Medycznego przewiózł powoda do Szpitalnego Oddziału Ratunkowego w S., gdzie został on wstępnie zaopatrzony i skierowany do oddziału ortopedyczno-urazowego.

Dowód:

- zapisy w wkładce 4 do książki zdrowia str. 8 i 9 wraz z załączoną kartą informacyjną i oświadczeniem powoda, w aktach niniejszej sprawy (bez numeracji),

- notatka służbowa I. P. w aktach niniejszej sprawy (bez numeracji),

- zeznania świadka M. B. k.138-139.

Dalszy przebieg leczenia powoda wyglądał w sposób następujący:

W dniu 14 września 2018 roku powód został przewieziony do Samodzielnego Publicznego Wojewódzkiego Szpitala Zespolonego (...), gdzie po konsultacji lekarza ortopedy został zakwalifikowany do leczenia operacyjnego z terminem przyjęcia na dzień 17 września 2018 roku. Z powodu braku miejsc na oddziale kolejne terminy przyjęć do szpitala na operację były wyznaczane powodowi na dzień 22, 24, 26 września 2018 roku, na które to terminy powód był przywożony i odwożony do Zakładu Karnego przez więzienny konwój. Ostatecznie, powód został przyjęty do szpitala na operację w dniu 1 października 2018 roku, gdzie przebywał do 3 października 2018 roku. Po wykonaniu operacji powód miał być przekazany do Szpitala Aresztu Śledczego w B. na oddział chirurgiczny celem dalszego leczenia i rehabilitacji, ale na wyjazd ten powód nie wyraził zgody, z uwagi na to dalej przebywał w Zakładzie Karnym w S. pod opieką miejscowej służby zdrowia.

W dniu 9 listopada 2018 roku powód odbył pooperacyjną konsultację ortopedyczną z zaleceniami co do dalszego postępowania w tym, co do samodzielnego wykonywania przez ćwiczeń z zakresu ruchu w stawie skokowym.

W dniu 26 listopada 2018 roku powód zgłosił się do lekarza ambulatorium Zakładu Karnego w S. informując, że cztery dni wcześniej chodził bez kuli i skręcił sobie ponownie staw skokowy. W związku z tym zgłoszeniem powód został skierowany na konsultację chirurgiczną która odbyła się 27 listopada 2018 roku. W wyniku tej konsultacji nie stwierdzono świeżych zmian pourazowych i nie wydano nowych zaleceń.

W dniu 21 lutego 2019 roku powód ponownie zgłosił się do lekarza ambulatorium Zakładu Karnego twierdząc, że w dniu 17 lutego 2019 roku skoczył z łóżka i że z tego powodu boli go kończyna dolna prawa w stawie skokowym. Powodowi wydano leki przeciwbólowe.

W dniu 26 kwietnia 2019 roku powód zgłosił ponowny uraz kończyny dolnej prawej, wobec czego wydano powodowi leki przeciwbólowe oraz przeciwobrzękowe, a także kule łokciowe (2 sztuki). Ponadto, został on również skierowany do Szpitalnego Oddziału Ratunkowego w S., gdzie założono powodowi szynę gipsową i zalecono odciążenie kończyny.

W dniu 10 maja 2019 roku powód był pod wpływem środków psychoaktywnych, z tego powodu nie zrealizowano planowanej dla niego konsultacji w Poradni Ortopedycznej (...).

W dniu 16 lipca 2019 roku z powodu następczego urazu kończyny dolnej prawej, powód został przewieziony do Szpitalnego Oddziału Ratunkowego w S., gdzie założono mu szynę gipsową i wydano zalecenia co do dalszego postępowania.

W dniu 24 lipca 2019 roku powód odmówił wyjazdu na konsultację chirurgiczną oraz na konsultację ortopedyczną do Szpitala (...) planowaną na dzień 4 października 2019 roku.

Dowód:

- zapisy we wkładce 4 do książki zdrowia począwszy od str. 10 do str. 32 i załączone do tych stron karty informacyjne oraz oświadczenia powoda, w aktach niniejszej sprawy (bez numeracji),

- zapisy we wkładce 5 do książki zdrowia od str. 12 do str. 29 i załączone do tych stron karty informacyjne, w aktach niniejszej sprawy (bez numeracji),

- zapisy we wkładce 6 do książki zdrowia od str. 6 do str. 11 i załączone do tych stron karty informacyjne w aktach niniejszej sprawy (bez numeracji),

- zeznania świadka M. B. k.138-139.

W trakcie pobytu w Zakładzie Karnym w S. powód wymuszał środki przeciwbólowe i przyjmował środki psychoaktywne. Tak przed operacją jak i po operacji nogi, powód otrzymywał leki według zaleceń lekarza, lecz nie zawsze się do nich stosował. Wśród zaleceń podczas leczenia powoda nie było wskazań do suplementacji, czy w zakresie specjalnych posiłków. Wielokrotnie też odmawiał przyjmowania leków przeciwzakrzepowych. Pomimo zaleceń poruszał się bez kul łokciowych i bez szyny gipsowej.

Dowód:

- zapisy we wkładce 4 do książki zdrowia począwszy od str. 10 do str. 32 i załączone do tych stron karty informacyjne oraz oświadczenia powoda w aktach niniejszej sprawy (bez numeracji),

- zapisy we wkładce 5 do książki zdrowia od str. 12 do str. 29 i załączone do tych stron karty informacyjne w aktach niniejszej sprawy (bez numeracji),

- zapisy w wkładce 6 do książki zdrowia od str.6 do str. 11 i załączone do tych stron karty informacyjne w aktach niniejszej sprawy (bez numeracji),

- zeznania świadka M. B. k.138-139.

Cela nr 621, w której powód doznał urazu prawej nogi była remontowana w okresie od 11 do 24 lipca 2017 roku. W 2018 roku cela ta nie była poddana remontowi.

Zgodnie z prowadzonym w Zakładzie Karnym w S. dzienniku konserwacyjno-remontowym nie odnotowano żadnych prac wskazujących na naprawę czy też wymianę umywalki, w tym zgłaszania usterek wycieku wody z umywalki, czy też napraw z tym związanych w celi nr 621. Umywalka znajdująca się w celi nr 621 funkcjonuje w Zakładzie Karnym w S. do chwili obecnej.

Dowód:

- kserokopia dziennika konserwacyjno-remontowego z 2017 r. w aktach niniejszej sprawy (bez numeracji),

- kserokopia dziennika konserwacyjno-remontowego z 2018 r. w aktach niniejszej sprawy (bez numeracji),

- kserokopia zeszytu usterek oddziału VI ZK w S. w aktach niniejszej sprawy (bez numeracji),

- przesłuchanie na piśmie świadka P. Z. k. 76-77,

- przesłuchanie na piśmie świadka A. D. k. 83-84.

Cela mieszkalna, w której przebywał powód podczas pobytu w Zakładzie Karnym w S. była wyposażona tak jak inne pozostałe cele w sprzęt kwaterunkowy nadający się do użytkowania. W razie uszkodzenia wyposażenia celi było ono na bieżąco naprawiane. We wszystkich celach zakładu były jak i są do tej pory zamontowane umywalki z zimną wodą, z której skazani mogą korzystać bez ograniczeń. Porządek wewnętrzny Zakładu Karnego dopuszcza posiadanie przez osadzonego czajnika do podgrzewania wody, a uprzednio grzałki elektrycznej zarówno dla potrzeb konsumpcyjnych jak i dla celów higienicznych. Powód jak i inni osadzeni korzystali z ciepłej kąpieli w zakładowej łaźni dwa razy w tygodniu. W każdej celi mieszkalnej, w tym w tych których przebywał powód dwuskrzydłowe okna mają konstrukcję umożliwiającą otwieranie całej ich powierzchni w celu okresowego wietrzenia pomieszczenia co winno zabezpieczać przed zawilgoceniem i zagrzybieniem. Ponadto w kącikach sanitarnych zamontowane są kratki wentylacyjne zgodnie z rozporządzeniem Ministra Infrastruktury z dnia 12 lutego 2009 roku, w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie.

Dowód:

- przesłuchanie na piśmie świadka B. P. k. 79-81.

Nie było konieczności, aby powód miał zostać umieszczony w celi dla osób niepełnosprawnych, które są przewidziane dla osób poruszających się na wózku inwalidzkim lub z niedowładem. Powód miał niesprawną jedną kończynę i mógł normalnie się poruszać, przy czym w pewnym okresie przy użyciu kul.

Dowód:

- zeznania świadka M. B. k. 138-139.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo okazało się bezzasadne w całości.

Powód podstaw dochodzonych w niniejszym postepowaniu roszczeń upatrywał w fakcie poślizgnięcia się w celi, w której był osadzony, co nastąpić miało wskutek usterki umywalki powstałej w wyniku jej nieprawidłowej konserwacji przez służbę więzienną (pomimo kierowanych przez powoda zgłoszeń), a nadto wobec niezapewnienia mu prawidłowej opieki medycznej po przeprowadzonej operacji stawu skokowego i osadzenia go w celi nieprzystosowanej do jego schorzenia. Powód twierdził, że w związku z tym doznał krzywdy, którą oszacował na poziomie 80.000 zł, a jego rokowania na przyszłość są niepewne, w związku z czym wnosi o przyznanie mu renty w wysokości 2.000 zł miesięcznie. Powyższe roszczenia zostały przez powoda powiększone o stosowne odsetki, niemniej powód nie określił daty początkowej ich naliczania.

Wobec powyższego należy przyjąć, że żądania powoda powinny być rozpatrywane w oparciu o art. 417 § 1 k.c. w związku z art.445 § 1 k.c. i art. 444 § 1 i 2 k.c.

Na wstępie wskazać należy, iż od dnia 1 września 2004 roku istnieją dwa reżimy odpowiedzialności deliktowej Skarbu Państwa. Po pierwsze, odpowiedzialność szczególna unormowana w art. 417 – 417 ² k.c., które to przepisy regulują odpowiedzialność deliktową Skarbu Państwa oraz jednostek samorządu terytorialnego, a także innych państwowych i komunalnych osób prawnych wyłącznie za szkodę wyrządzoną przy wykonywaniu władzy publicznej i tylko w tym zakresie wyłączają stosowanie przepisów ogólnych o odpowiedzialności za cudze czyny, tj. art. 416, 427 i 429 – 430 k.c. Po drugie, odpowiedzialność oparta o ogólne zasady odpowiedzialności deliktowej osób prawnych, która obejmuje odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną w inny sposób niż przy wykonywaniu władzy publicznej. Ten pierwszy rodzaj odpowiedzialności reguluje przede wszystkim przepis art. 417 § 1 k.c. Zgodnie z dyspozycją tego przepisu za szkodę wyrządzoną przez niezgodne z prawem działanie lub zaniechanie przy wykonywaniu władzy publicznej ponosi odpowiedzialność Skarb Państwa lub jednostka samorządu terytorialnego lub inna osoba prawna wykonująca tę władzę z mocy prawa. Odpowiedzialność przewidziana w art. 417 k.c. jest odpowiedzialnością za szkodę wyrządzoną przez niezgodne z prawem działanie lub zaniechanie „przy wykonywaniu władzy publicznej”. Wykonywanie funkcji władzy publicznej łączy się co do zasady z możliwością władczego kształtowania sytuacji jednostki. Jednocześnie w doktrynie i judykaturze prawa cywilnego wskazuje się, że tylko wówczas mamy do czynienia z wykonywaniem władzy publicznej, gdy brak jest formalnej równości stron. Wykonywanie władzy w tym sensie może mieć postać nie tylko wydania decyzji (orzeczenia), lecz także faktycznej ingerencji w sferę praw jednostki, na przykład użycia przymusu zarówno w stosunku do majątku, jak i osoby. W niniejszej sprawie powód wiązał obowiązek naprawienia szkody przez pozwanego z jego działalnością, polegającą na wykonywaniu kary pozbawienia wolności. Ta sfera działalności publicznej musi być uznana za wykonywanie władzy publicznej, albowiem nie należy ona do sfery aktywności innych podmiotów i charakteryzuje ją władcze działanie funkcjonariuszy publicznych. Z tego względu odpowiedzialność pozwanego Skarbu Państwa za szkodę niemajątkową wyrządzoną w związku z wykonywaniem wobec niego kary pozbawienia wolności podlega ocenie z punktu widzenia art. 417 k.c..

Analiza tego przepisu w kontekście pozostałych przepisów regulujących odpowiedzialność deliktową wskazuje, że przesłankami odpowiedzialności deliktowej Skarbu Państwa są: 1. powstanie szkody, 2. wyrządzenie szkody czynem niedozwolonym polegającym na bezprawnym działaniu lub zaniechaniu podmiotu wykonującego w imieniu Skarbu Państwa władzę publiczną, 3. normalny związek przyczynowy pomiędzy tak rozumianym czynem niedozwolonym a powstaniem szkody. Podstawową przesłanką odpowiedzialności odszkodowawczej z art. 417 k.c. jest szkoda, przy czym pojęcie szkody obejmuje uszczerbek zarówno w dobrach majątkowych, jak i w przypadkach określonych w ustawie – w dobrach niemajątkowych. Zgodnie z art. 445 k.c. w zw. z art. 444 § 1 kc w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia sąd może przyznać poszkodowanemu odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę. Przepis art. 444 § 2 k.c. stanowi zaś, że jeżeli poszkodowany utracił całkowicie lub częściowo zdolność do pracy zarobkowej albo jeżeli zwiększyły się jego potrzeby lub zmniejszyły widoki powodzenia na przyszłość, może on żądać od zobowiązanego do naprawienia szkody odpowiedniej renty.

Natomiast stosownie do przepisu art. 115 k.k.w. skazanemu zapewnia się bezpłatne świadczenia zdrowotne, leki i artykuły sanitarne. Przy czym o potrzebie stosowania leku decyduje lekarz, nie zaś osadzony. W ocenie Sądu zasadnicze znaczenie dla wykładni przepisów art. 115 k.k.w. ma dyrektywa sformułowana w art. 102 pkt 1 k.k.w., zgodnie z którą skazanemu zapewnia się prawo do takich świadczeń zdrowotnych i warunków higieny, które są odpowiednie ze względu na zachowanie zdrowia. Pojęcie odpowiedniości świadczeń ma charakter oceny. Interpretacja tego pojęcia musi jednak uwzględniać, że skazany ma prawo do takich właśnie świadczeń i z tego powodu odrzucić należy każdy wynik wykładni, którego skutkiem byłoby ograniczenie tego prawa.

W warunkach niniejszej sprawy z uwagi na podstawę faktyczną pozwu zakreśloną przez powoda należało w pierwszej kolejności zbadać, czy w ogóle można mówić o poślizgnięciu się powoda w celi więziennej, w której przebywał – co zdaniem powoda ma związek z usterką umywalki. Dopiero w dalszej kolejności można było rozważać, czy doszło do tego na skutek bezprawnych działań lub zaniechań pozwanego oraz czy w konsekwencji pozwany nie zapewnił powodowi prawidłowej opieki medycznej po przeprowadzonej operacji stawu skokowego.

Dokonując niezbędnych ustaleń w tym zakresie Sąd dysponował jedynie materiałem dowodowym przedstawionym przez pozwanego. Z uwagi bowiem na brak wskazania przez powoda danych adresowych zawnioskowanych przez niego świadków: M. S., K. B., P. W. i M. C., Sąd zmuszony był pominąć na podstawie art. 235 ² § 1 pkt 2 kpc dowód z przesłuchania tych świadków, co zresztą uczynił także wobec dowodu z przesłuchania samego powoda.

Niezależnie od powyższego Sąd stanął na stanowisku, że powód przede wszystkim nie wykazał, w jakich okolicznościach doszło do zdarzenia w postaci urazu stawu skokowego, a niewątpliwie ciężar dowodu w tym zakresie spoczywał właśnie na nim (art. 6 k.c.) , jako osobie, która wywodzi skutki prawne z faktów przez siebie podanych. W tym miejscu wskazać należy, że na podstawie przepisów Kodeksu postępowania cywilnego rzeczą Sądu nie jest zarządzenie dochodzeń w celu uzupełnienia lub wyjaśnienia twierdzeń stron i wykrycia środków dowodowych pozwalających na ich udowodnienie, ani też Sąd nie jest zobowiązany do przeprowadzenia z urzędu dowodów zmierzających do wyjaśnienia okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy (art. 232 k.p.c.). Obowiązek przedstawienia dowodów spoczywa na stronach (art. 3 k.p.c.), a ciężar udowodnienia faktów mających dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie (art. 227 k.p.c.) spoczywa na stronie, która z faktów tych wywodzi skutki prawne (art. 6 k.c.). Stanowisko takie zawarł Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 17 grudnia 1996 roku (I CKU 45/96, opubl. OSNC z 1997, z. 6-7, poz. 76).

Zauważyć w tym miejscu należy, że oprócz twierdzeń powoda zawartych w samodzielnie sporządzonym przez niego pozwie, dalej uzupełnionym przez pełnomocnika z urzędu, żadne dowody przeprowadzone w sprawie nie wskazują na to, że powód poślizgnął się w celi nr 621 wskutek awarii umywalki. Przyjmując natomiast, że do urazu doszło w celi podczas wykonywania przez powoda w sposób samodzielny ćwiczeń, nie można uznać, aby odpowiedzialność za to ponosił pozwany, a w każdym razie powód nie wykazał w żaden sposób podstawy faktycznej tej odpowiedzialności. Za gołosłowne uznać należy twierdzenia powoda, że do urazu doszło wskutek awarii umywalki, którą to awarię kilkukrotnie zgłaszał. Zaprzeczają temu zeznania M. B. (lekarza z ambulatorium pozwanego, który przeprowadzała z powodem wywiad bezpośrednio po zdarzeniu) jak i dowód z notatki sporządzonej przez st. sierż sztab. I. P. pełniącego służbę oddziałowego oddziału VI Zakładu Karnego w S., któremu fakt doznania urazu powód miał zgłosić niedługo po tym jak uległ wypadkowi. Z dowodów tych jednoznacznie wynika, że do urazu stawu skokowego powoda doszło w dniu 13 września 2018 roku, w trakcie wykonywania przez powoda ćwiczeń fizycznych, tak okoliczności doznania urazu przedstawiał sam powód funkcjonariuszom i lekarzowi zakładu karnego. Jak zostało to wyżej wskazane, Sąd nie mógł skonfrontować twierdzeń powoda z żadnymi innymi zawnioskowanymi przez niego dowodami niż tymi w których był posiadaniu, a które pochodziły jedynie od pozwanego. Zarówno przedłożone przez pozwanego dokumenty jak i zeznania świadków, nie były przy tym kwestionowane przez powoda. Także i Sąd nie dopatrzył się w nich żadnych sprzeczności, uznając je za w pełni wiarygodne. W tych okolicznościach przyjąć należało, iż powód nie wykazał, aby do urazu miało dojść w innych okolicznościach, niż te wynikające z zapisów w jego książce zdrowia i z zeznań świadków I. P. i M. B.. Fakt zaś doznania przez powoda urazu w trakcie wykonywania przez niego ćwiczeń fizycznych w celi nie może obciążać pozwanego.

Mając na uwadze powyższe Sąd stwierdził, że brak jest podstaw do przypisania pozwanemu odpowiedzialności za zaistnienie szkody na osobie powoda w postaci krzywdy wywołanej doznaniem przez niego kontuzji nogi prawej.

Brak jest też postaw do przyjęcia, aby pozwany miał ponosić odpowiedzialność za niewłaściwie przeprowadzony proces leczenia czy rehabilitacji powoda w związku z doznanym przez niego urazem. Chronologia działań podjętych przez pozwanego, po doznanym przez powoda urazie wskazuje, że wykonano wszystkie możliwe czynności niezwłocznie i w granicach możliwości, którymi dysponowała jednostka. W dniu zdarzenia została powodowi udzielona pomoc ambulatoryjna i skontaktowano się telefonicznie ze szpitalem. Następnego dnia przewieziono powoda do szpitala i został zakwalifikowany do leczenia operacyjnego. Co prawda powód nie został poddany zbiegowi operacyjnemu od razu, a termin jego zabiegu był przez Szpital kilkukrotnie zmieniany, niemniej, działania szpitala pozostawały bez związku z działaniami pozwanego, któremu w tym zakresie nie można przypisywać żadnej winy czy odpowiedzialności. Ostatecznie powód został poddany zabiegowi w dniu 1 października 2018 roku. Po wykonaniu operacji powód miał być przetransportowany do Szpitala Aresztu Śledczego w B. na oddział chirurgiczny celem dalszego leczenia i rehabilitacji, ale na wyjazd ten nie wyraził zgody. Stąd też, wyłącznie z własne inicjatywy, nadal przebywał w Zakładzie Karnym w S., zamiast w jednostce oferującej specjalistyczne leczenie, w tym rehabilitację. Pozwany nadal też zapewniał powodowi niezbędna opiekę lekarską, badania i konsultacje lekarskie. Działania podjęte wobec powoda w zakresie udzielonej mu pomocy medycznej były dokonywane szybko, bez zbędnej zwłoki i umożliwiły powodowi podjęcie natychmiastowego, właściwego leczenia. Na marginesie, nie mogło umknąć uwadze Sądu, że opieka jaką został objęty powód, była o wiele bardziej zaawansowana aniżeli przysługiwałaby mu w warunkach wolnościowych. W tych okolicznościach nie sposób dopatrzeć się jakichkolwiek naruszeń norm prawnych lub zaniechania zastosowania niezbędnych i dostępnych środków przez pozwanego. W żaden też sposób nie zostało wykazane, aby działania podejmowane przez stronę pozwaną w procesie leczenia czy rehabilitacji powoda były niewłaściwe, czy niewystarczające. Nie zostało też wykazane, aby proces leczenia był przewlekły, nadmiernie długi, czy nieskuteczny, ani też aby powód na skutek doznanego urazu nadal odczuwał jakieś dolegliwości.

Przy okazji zwrócić należy uwagę, że jak wynika z dokumentacji medycznej załączonej do akt sprawy oraz z zeznań M. B., powód nie zawsze stosował się do zaleceń lekarza, wielokrotnie też odmawiał przyjmowania leków przeciwzakrzepowych, a pomimo zaleceń poruszał się bez kul. Ponadto, odmawiał także wyjazdów na konsultacje ortopedyczne. Jeśli więc miałoby dojść do jakiś nieprawidłowości w procesie leczenia i rehabilitacji powoda to raczej na skutek jego własnych działań i zaniechań, niestosowania się przez niego do zaleconych procedur medycznych. W kontekście zachowania powoda, niczym nieuzasadnione w ocenie Sądu jest domaganie się przez niego zapewnienia mu specjalnych warunków bytowych z uwagi na jego schorzenie, powodowi bowiem zaproponowano przetransportowanie do jednostki specjalistycznej zajmującej się leczeniem i rehabilitacją schorzeń będących skutkiem urazu, jakiego doznał powód. Ponadto, poza powyższym, nie było również żadnych medycznych przesłanek do tego, aby powód miał zostać umieszczony w celi dla osób niepełnosprawnych, które są przewidziane dla osób poruszających się na wózku inwalidzkim.

Odnosząc się natomiast do warunków bytowych i sanitarnych, na które powód powoływał się w pozwie, ich oceny Sąd dokonał natomiast w kontekście obowiązujących norm prawnych, które regulują funkcjonowanie zakładów karnych, a które to normy zdaniem Sądu nie zostały tutaj przekroczone. Ogólne warunki bytowe w pozwanej jednostce były zgodne z tymi, jakie określone są w rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie, stanowiącymi m.in., że cela mieszkalna winna być wyposażona w łóżko dla każdego skazanego, odpowiednią ilość stołów, szafek i taboretów oraz środków do utrzymywania czystości. Powyższe zostało potwierdzone przez świadka B. P. . Strona pozwana nie dopuściła się w tym zakresie naruszenia takich podstawowych standardów jak zapewnienie każdemu osadzonemu oddzielnego miejsca do spania albo oddzielenia węzła sanitarnego, powierzchnia cel odpowiadała wymogom, cele posiadały właściwą wentylację, dostarczano odpowiednich środków czystości. Ponadto jak wykazało postępowanie dowodowe w tym przesłuchania na piśmie świadków P. Z. oraz A. D., w celi, w której przebywał powód (nr 621) nie odnotowano żadnych prac wskazujących na naprawę czy też wymianę umywalki, w tym zgłaszania przez powoda usterek wycieku wody. Co więcej, umywalka znajdująca się w celi nr 621 funkcjonuje w Zakładzie Karnym w S. do chwili obecnej bez zarzutów.

Uwzględniając powyższe wskazać należy, że powód przebywając w Zakładzie Karnym w S. miał zapewnione godne warunki. Za gołosłowne uznać należy przy tym jego zarzuty co do nieprzystosowania celi do przebywania w niej 24 h na dobę. Z materiału dowodowego zebranego w sprawie jednoznacznie wynika, iż cele są ogrzewane, a osadzeni mają zapewniony dostęp do świeżego powietrza i światła dziennego. W celach znajduje się też wentylacja grawitacyjna. Istotne jest również to, że powód nie wykazał, ażeby warunki odbywania kary odnoszące się do niego różniły się na jego niekorzyść od warunków, w jakich karę odbywali inni skazani, nie można więc uznać, że działania pozwanego stanowiły indywidualnie wymierzoną w niego represję.

Ostatecznie wiec zdaniem Sądu nie można było stwierdzić, że pozwany ponosi odpowiedzialność w związku z faktem doznania przez powoda urazu stawku skokowego prawej nogi i związanymi z tym dolegliwościami. Brak było również podstaw, aby uznać, że działanie pozwanego przyczyniło się choćby do tego, że stan chorobowy trwał dłużej bądź miał cięższy przebieg lub do tego, że leczenie okazało się mniej skuteczne. Brak też podstaw do przyjęcia, iż warunki bytowe panujące w zakładzie były niewłaściwe. W tym stanie rzeczy powództwo podlegało oddaleniu co znalazło swoje odzwierciedlenie w pkt I sentencji wyroku.

O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w związku z art. 99 k.p.c. Zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu wyrażoną w art. 98 § 1 k.p.c. strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić stronie przeciwnej na jej żądanie poniesione przez nią koszty procesu niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony. W rozpoznawanej sprawie strona pozwana wygrała sprawę w całości i z tego względu powód powinien zwrócić wszystkie należne jej koszty procesu.

W tym miejscu zakreślić należy, że owszem powód był zwolniony z obowiązku ponoszenia kosztów sądowych, jednak postanowienie owo zostało wydane w czasie, kiedy odbywał karę pozbawienia wolności co warunkowało orzeczenie zwolnienia go z kosztów sądowych. Obecnie powód opuścił już jednostkę penitencjarną, nie stawił się na wezwanie Sądu, nie jest zatem znany jego stan majątkowy. Powyższe, jednakże w ocenie Sądu przesądza o konieczności obciążenia go kosztami procesu, bowiem niewątpliwie z jego inicjatywy pozew został wytoczony, tym samym powinien ponieść koszty związane z postępowaniem, na jakie narażona została strona przeciwna. W tych okolicznościach należało uznać, że po stronie powoda nie zachodzą „szczególnie uzasadnione” przesłanki, usprawiedliwiające zastosowanie art. 102 k.p.c., a odstąpienie od obciążania powoda kosztami zastępstwa procesowego byłoby niesłuszne w stosunku do jego przeciwka procesowego i nakładu pracy dokonanego przez niego w niniejszym procesie.

W związku z tym Sąd zasądził na rzecz Skarbu Państwa - Zakładu Karnego w S. koszty procesu wynoszące 5.400 zł z tytułu wynagrodzenia radcy prawnego ustalone na podstawie § 2 pkt 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych (pkt II wyroku). W ocenie Sądu brak było podstaw do zastosowania stawki wynagrodzenia pełnomocnika określonej w przepisie § 8 ust. 1 pkt 26 wyżej wskazanego rozporządzenia z uwagi na fakt, iż powód domagał się zasądzenia zadośćuczynienia nie tylko związanego z warunkami wykonywania kary pozbawienia, ale też głownie w związku z procesem leczenia jaki niewłaściwie prowadzić miał wobec niego pozwany.

Powód w niniejszym procesie był reprezentowany przez pełnomocnika ustanowionego dla niego z urzędu. W związku z tym, że koszty zastępstwa procesowego nie zostały pokryte ani w całości, ani w części, należało na podstawie przepisu § 8 pkt 6 w zw. z § 4 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 roku w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej adwokata z urzędu przyznać od Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Szczecinie na rzecz adwokata T. P. kwotę 4.428,00 zł tytułem wynagrodzenia za pomoc prawną udzieloną powodowi z urzędu (pkt III).

Mając na uwadze powyższe, Sąd orzekł jak w sentencji wyroku.

SSO Anna Ruszkowska

Sygn. akt I C 315/19

ZARZĄDZENIE

(...)

1.  (...)

2.  (...)

3.  (...)

(...)