II AKa 47/21 - uzasadnienie Sąd Apelacyjny w Szczecinie z 2022-07-01

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II AKa 47/21

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

2

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1.  Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Okręgowego w Koszalinie z dnia 10 listopada 2020 r., sygn. akt II K 84/19

1.2.  Podmiot wnoszący apelację

☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☒ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☐ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3.  Granice zaskarżenia

1.1.1.  Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.1.2.  Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4.  Wnioski

uchylenie

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami
przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

1.5.  Ustalenie faktów

1.1.3.  Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

K. S.,

W. S.

Sąd Apelacyjny nie przeprowadzał dowodów, ani nie dokonywał odmiennej oceny dowodów przeprowadzonych w I instancji.

1.1.4.  Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.

1.6.  Ocena dowodów

1.1.5.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1.1.6.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

Prokurator w złożonej apelacji zaskarżonemu wyrokowi zarzucił:

• obrazę przepisów postępowania - art. 4 k.p.k., art. 7 k.p.k. i art. 410 k.p.k. - mającą wpływ na treść wyroku poprzez dowolną ocenę zebranego w sprawie materiału dowodowego i uznanie za wiarygodne w całości wyjaśnień oskarżonych i w konsekwencji uniewinnienie ww. od zarzucanych im czynów, podczas gdy wyjaśnienia te są wewnętrznie sprzeczne i ocenione w powiązaniu z innymi dowodami wskazują, że jest to jedynie linia obrony przyjęta przez oskarżonych,

• błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, mający wpływ na jego treść, poprzez przyjęcie, za wiarygodne w całości wyjaśnień oskarżonych, częściowe zakwestionowanie zeznań pokrzywdzonych J. G. i E. oraz niewłaściwą ocenę zeznań R. U., a w konsekwencji uznanie , że zebrany materiał dowodowy nie pozwala na uznanie K. S. i W. S. za winnych zarzucanych im czynów z art. 270 § l kk i niesłuszne uniewinnienie obu oskarżonych , mimo iż właściwa ocena zebranych dowodów pozwala na uznanie , że obaj oskarżeni używając jako autentycznych umów z podpisami pokrzywdzonych wiedzieli, że zostały one podrobione.

Oskarżyciel posiłkowy w złożonej apelacji zaskarżonemu wyrokowi zarzucił:

I. w stosunku do oskarżonego K. S.:

- obrazę art. 7 k.p.k. poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów w postaci wyjaśnień K. S., wyjaśnień W. S., zeznań w części J. G., zeznań w części E. G. (1), zeznań R. U. w części, pisma (...)z dnia 14 października 2004 r. popisanego przez J. M. oraz zeznań J. M., co doprowadziło do błędu w ustaleniach faktycznych polegającego na przyjęciu, że w dniu 9 września 2002 r. K. S. pożyczył E. i J. małżonkom J. G. kwotę 700.000 zł, czego zabezpieczeniem jej spłaty była deklaracja wekslowa oraz siedem weksli in blanco, na łączną kwotę 700.000 zł, podpisane przez J. G. i E. G. (1), których podpisy zostały poświadczone notarialnie przez R. U., zaś deklarację wekslową wypełnili E. i J. G., podczas gdy zeznania J. G., E. G. (1), J. M. oraz R. U. pozwalają przyjąć wersję odmienną od tej przedstawionej przez oskarżonych,

- obrazę art. 7 k.p.k. poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów w postaci zeznań J. M. oraz pisma (...) z dnia 14 października 2004 r., co doprowadziło do błędu w ustaleniach faktycznych polegającego na przyjęciu, iż K. S. pożyczył małżonkom J. G. kwotę 700.000 zł, podczas gdy J. M. zeznał - w tym kontekście - że „można zakładać, że widziałem. Ale nie pamiętam, czy widziałem, nie będę mówił precyzyjnie, mogę zakładać, że raczej musiało być to w dokumentach, które przedkładaliśmy skoro takie zapisy były zrobione" zeznania te nie są więc stanowcze i jako takie nie powinny prowadzić do tak jednoznacznych wniosków,

- obrazę art. 7 k.p.k. poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów w postaci zeznań R. U., E. G. (1) oraz J. G., co doprowadziło do błędu w ustaleniach faktycznych polegającego na przyjęciu, iż podczas spotkania w jego kancelarii notarialnej w dniu 9 września 2002 r. nie uczestniczył K. S., podczas gdy świadek ten wyraźnie i stanowczo wskazał, że K. S. w tym spotkaniu uczestniczył, a także je organizował, podczas gdy świadkowie ci jednoznacznie zeznali, że do takiego spotkania z K. S. we wskazanym dniu w kancelarii notarialnej prowadzonej przez R. U. doszło i że to K. S. organizował to spotkanie,

- obrazę art. 7 k.p.k. poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów w postaci zeznań J. G. oraz E. G. (1) i odmówienie im walorów wiarygodności w zakresie, co doprowadziło do błędu w ustaleniach faktycznych i przyjęciu, że doszło do zawarcia umowy pożyczki na kwotę 700.000 zł pomiędzy K. S. a J. i E. G. (1) i udzielenia im przez K. S. pożyczki w tej wysokości, podczas gdy zeznania pokrzywdzonych jednoznacznie wskazują, kiedy się dowiedzieli o istnieniu takiego zobowiązania,

- obrazę art. 7 k.p.k. poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów w postaci wyjaśnień K. S., zeznań J. G. oraz zeznań R. U., co doprowadziło do błędu w ustaleniach faktycznych polegającego na przyjęciu, iż K. S. nie uczestniczył razem z małżonkami J. G. w dniu 9 września 2002 w spotkaniu u notariusza R. U..

II. w stosunku do oskarżonego W. S.:

- obrazę art. 7 k.p.k. poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów w postaci wyjaśnień W. S., dokumentu zatytułowanego „Zobowiązanie", zeznań M. D. oraz opinii biegłej z zakresu badania pisma ręcznego K. Z., co doprowadziło do błędów w ustaleniach faktycznych polegających na:

a) przyjęciu, że w 2002 r., że W. S. pożyczył J. G. kwotę 46.800 Euro, której potwierdzeniem zobowiązania do zwrotu miał być dokument sporządzony własnoręcznie przez J. G.,

b) przyjęciu, że w dniu 16 lipca 2002 r. W. S. pożyczył J. G. 7.000 Euro, co miało miejsce w obecności M. D. w restauracji (...), gdzie po otrzymaniu pieniędzy J. G. wręczył W. S. jeden egzemplarz pisemnej umowy pożyczki łącznej kwoty 53.800 Euro, na której widniał już podpis J. G.

podczas, gdy zeznania J. G., E. G. (1) stoją w sprzeczności z poczynionymi przez Sąd Okręgowy w Koszalinie ustaleniami we wskazanym powyżej zakresie,

- obrazę art. 7 k.p.k. poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów w postaci zeznań J. G. oraz E. G. (1) i odmówienie im walorów wiarygodności w zakresie nie zawierania powyżej wskazanych umów pożyczek przez J. G., tj. pożyczek na kwotę 46.800 Euro oraz 7.000 Euro, podczas gdy zeznania J. G. i E. G. (1) zaprzeczają twierdzeniu o istnieniu pożyczki udzielonej J. G. przez W. S. na wskazane powyżej kwoty, co doprowadziło do błędu w ustaleniach faktycznych i przyjęciu, że doszło do zawarcia umów pożyczek pomiędzy W. S. i J. G. na wskazane powyżej kwoty i udzieleniu tych pożyczek, podczas gdy zeznania pokrzywdzonych jednoznacznie wskazują, kiedy się dowiedzieli o istnieniu takowych zobowiązań,

- obrazę art. 7 k.p.k. poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów w postaci dokumentu zatytułowanego „Zobowiązanie" i przyjęcie, że J. G. pożyczył od W. S. kwotę 46.800 Euro, podczas gdy dokument ten budzi szereg wątpliwości, które winny być rozwiane poprzez wnioskowane w trakcie postępowania ekspertyzy,

- obrazę art. 7 k.p.k. poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów w postaci wyjaśnień W. S. oraz zeznań A. R. (1), co doprowadziło do błędu w ustaleniach faktycznych polegającego na przyjęciu wersji przedstawionej przez W. S., który wyjaśnił, że w spotkaniu dotyczącym pożyczki uczestniczyło „dwóch panów z B." i „chyba pani księgowa", podczas gdy świadek A. R. (2) zeznała, że nie była świadkiem rozmów w zakresie zobowiązań pomiędzy stronami, a także nie wie o rozliczeniach między nimi,

- obrazę art. 170 § 1 pkt. 2 k.p.k. oraz art. 167 k.p.k. w zw. z 193 § 1 k.p.k. poprzez oddalenie wniosków dowodowych w zakresie przeprowadzenia dowodu z ekspertyzy biegłego ds. technicznego badania dokumentów celem zbadania dokumentu „Zobowiązanie" na okoliczność tego, że zapis „46,800 Euro" oraz poprzedzające go słowo „kwotę" nie zostały sporządzone w tym samym czasie, co pozostała treść przedmiotowego dokumentu oraz nie zostały sporządzone tym samym środkiem pisarskim, co pozostała treść przedmiotowego dokumentu a nadto w zakresie przeprowadzenia dowodu z ekspertyzy biegłego ds. badania pisma ręcznego na okoliczność tego, że słowo „kwotę" oraz zapis „46,800 Euro", które to znajdują się w dokumencie „Zobowiązanie" nie zostały sporządzone przez J. G. z uwagi na fakt, że okoliczność, która ma być udowodniona, nie ma znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy, a tym samym nieprzeprowadzenie dowodów we wskazanym zakresie, podczas gdy okoliczności wnioskowane mają fundamentalne znaczenie dla rozstrzygnięcia kwestii pożyczki na kwotę 46.800 Euro, która to stanowi istotny element przedmiotowego postępowania.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Apelacje Prokuratora oraz pełnomocnika oskarżycieli posiłkowych nie zasługiwały na uwzględnienie. Z uwagi na częściową tożsamość treściową zarzutów skarżących, Sąd Apelacyjny dokona ich oceny w sposób łączny.

Sąd Okręgowy, w oparciu o zgromadzony w sprawie materiał dowodowy i wszechstronną jego analizę, poczynił prawidłowe, wnikliwie szczegółowe ustalenia faktyczne i wywiódł z nich słuszne wnioski, co do braku winy oskarżonych. Na uwadze należy mieć fakt, iż Sąd a quo w sposób należycie i staranny wykonał zalecenia Sądu Apelacyjnego wskazane w treści uzasadnienia wyroku z dnia 29 sierpnia 2019 r. o sygn. akt II AKa 93/19 poprzez uzupełnienie postępowania dowodowego w wyznaczonych kierunkach, co skutkowało uzasadnioną zmianą rozstrzygnięcia. Nie dopuścił się Sąd meriti przy tym wskazywanego przez autorów apelacji błędu w przyjętych za podstawę wyroku ustaleniach faktycznych oraz obrazy przepisów postępowania art. 7 k.pk., art. 4 k.pk. oraz art. 410 k.p.k. Sąd ten, w uzasadnieniu wyroku, w sposób logiczny i z uwzględnieniem zasad doświadczenia życiowego uargumentował, jakie fakty uznał za udowodnione i na jakich w tej mierze oparł się dowodach. Kształtując swe przekonanie na podstawie wszystkich przeprowadzonych dowodów należycie - z pełnym respektem dla normy art. 424 § 1 pkt 1 k.p.k. - uzasadnił, którym dowodom i dlaczego dał wiarę, a którym tego waloru odmówił. Nie ulega zatem wątpliwości, że ocena materiału dowodowego dokonana przez Sąd a quo z uwzględnieniem reguł sformułowanych w art. 4, 5 i 7 k.p.k., jest oceną wszechstronną i bezstronną, nie narusza granic swobodnej oceny.

W pierwszej kolejności wskazać należy, iż fakty dotyczące udzielenia pożyczek oraz „zobowiązania” są faktami prawomocnie ustalonymi przez Sąd I instancji w niezaskarżonej części wyroku Sądu Okręgowego w Koszalinie z dnia 28 grudnia 2018 r., sygn. II K 14/17, przy czym w aktualnym stanie rzeczy mają one charakter drugorzędny. Przedmiotem niniejszego postępowania jest czyn przestępny stanowiący fałszerstwo dokumentu, a treść niniejszych apelacji stanowi jedynie niczym nieuzasadnioną polemikę z prawidłową należycie dokonaną przez Sąd Okręgowy analizą materiału dowodowego, która to Sąd ad quem w pełni podziela.

Przechodząc do apelacji pełnomocnika oskarżycieli posiłkowych, odnosząc się do zarzutu I wskazać należy, iż nie ma racji skarżący zarzucając błędną ocenę dokonaną przez Sąd I instancji czy to wyjaśnień oskarżonego K. S., W. S. czy częściowo zeznań J. G., E. G. (1) oraz R. U. i zeznań J. M. na okoliczność udzielonej pokrzywdzonym pożyczki w kwocie 700.000 zł. Należy bowiem odesłać apelującego do m.in. wyjaśnień m.in. K. S., w których podał, „ [..] jak się zdecydowałem na pożyczkę to umówiłem się z panem J. G., aby on przygotował dokumenty, weksle, umowę pożyczki i deklaracje wekslową” czy też wskazał „ [..] do momentu złożenia sprzeciwu od nakazu zapłaty oni nigdy nie kwestionowali zadłużenia wobec mnie na 700.000 zł” (k.1469-1471). Odnosząc się również do wyjaśnień oskarżonego W. S., w których to wskazał „ [..] ja uczestniczyłem w przekazaniu pieniędzy dla Pana J. G. przez brata” (k. 1474), czy też zeznań świadka J. G., w których wprost wskazuje, że „[..] przyjechaliśmy na miejsce i pan K. S. już tam był i notariusz miał przygotowane deklaracje wekslowe i weksle i podpisaliśmy je na kwotę 700.000 zł” (k. 1838). Pod uwagę także należy wziąć zeznania świadka E. G. (1), która oświadczyła „[..] zgodziłam się na pożyczkę” (k. 1836) oraz świadka R. U. na okoliczność wystawienia m.in. weksli in blanco. Natomiast świadek J. M. odniósł się, „[…] skoro tu jest kwota 700.000 złotych wskazana i tam w tym piśmie też była wskazana ta kwota, to można zakładać, że widziałem” (k.1897). Nadto apelującemu umyka, iż zeznania pokrzywdzonych w tym zakresie nie znajdują potwierdzenia w pozostałym zgromadzonym materiale dowodowym - dokumentarnym (wezwania do zapłaty, pisemne zobowiązanie do zwrotu pożyczki). Jednocześnie Sąd oceniając zeznania E. G. (1) trafnie dostrzegł, iż za wszelką cenę starała się uwiarygodnić wersję wydarzeń prezentowaną przez J. G.. Wbrew odmiennym poglądom pełnomocnika oskarżycieli posiłkowych, Sąd a quo trafnie wskazał, że zeznania pokrzywdzonych nie zasługują na wiarę choćby z uwagi na materiał dokumentarny w postaci wezwań do zapłaty kierowanych do małżonków, bądź do każdego z nich z osobna na adresy zamieszkania tożsame z tymi wskazanymi w umowie zawartej przez nich ze spółką (...) (...), świadczącą im pomoc prawną, a także pisma prezesa powyższej spółki z dnia 14 października 2004 r. Jednocześnie zaznaczyć należy, iż J. G. potwierdził zobowiązanie wobec K. S., które było efektem wcześniejszego pisma wzywającego go do zapłaty. A zatem, w świetle twierdzeń oskarżonych, J. G., przed wręczeniem umowy K. S. znajdował się w posiadaniu podpisanych już weksli oraz wówczas jeszcze projektu umowy. Tym samym, zarzut pełnomocnika oskarżycieli posiłkowych w pkt 4 apelacji również nie zasługuje na uwzględnienie z powodów wyżej wskazanych.

Przechodząc do kolejnego zarzutu dotyczącego zeznań J. M. oraz pisma (...)z dnia 14 października 2004 r. zauważyć należy, iż słusznie wskazał Sąd pierwszej instancji, że J. G. zobowiązany był wobec K. S. na kwotę 700.000,00 zł. W przeciwieństwie do twierdzeń pełnomocnika oskarżycieli posiłkowych świadek zeznał, że zawarcie konkretnych kwot zobowiązania J. G. w piśmie z dnia 14.10.2004 r. musiało odnosić się do konkretnych kwot zawartych w innych dokumentach związanych z prowadzeniem spraw mandanta, które wówczas posiadał i choć nie zdołano ich uzyskać, Sąd I instancji prawidłowo wskazał, że okoliczność ta nie może obciążać oskarżonych. Również zeznania J. M. wskazywane przez pełnomocnika oskarżycieli posiłkowych „można zakładać, że widziałem. Ale nie pamiętam czy widziałem, nie będę mówił precyzyjnie, mogę zakładać, że raczej musiało być to w dokumentach, które przedkładaliśmy skoro takie zapisy były zrobione” nie pozwalają na aprobatę twierdzeń skarżącego, albowiem wynika z nich jedynie to, iż świadek miał wątpliwości, co do kwoty określonej w umowie, a nie do tego, na co wskazuje apelujący.

Nie sposób również zgodzić się z zarzutem pełnomocnika oskarżycieli posiłkowych dotyczącym spotkania w kancelarii notarialnej w dniu 9 września 2002 r. i obecności K. S.. Sąd Okręgowy trafnie wskazał, że treść zeznań R. U. ulegała w trakcie postępowania karnego zmianie. Słusznie bowiem Sąd a quo wziął pod uwagę zmienność depozycji zaznaczając, iż w postępowaniu przygotowawczym - co w zupełności pominął w treści apelacji oskarżyciel publiczny, tj. na etapie śledztwa nie miał pewności, co do obecności w jego kancelarii K. S. - następnie na etapie postępowania jurysdykcyjnego oraz w trakcie ponownego rozpoznania sprawy - przekonany był o obecności ww. w jego kancelarii. Zważyć należy na fakt, iż pierwsza wersja przedstawiona przez R. U. jest najbardziej prawdopodobna. Należy zaakcentować, iż świadek nie potrafił wyjaśnić rozbieżności w swoich wyjaśnieniach, co do obecności oskarżonego w siedzibie jego kancelarii, ale podkreślił, że z uwagi na upływ czasu może tego spotkania nie pamiętać. Jednocześnie Sąd a quo prawidłowo dostrzegł, iż opisana przez świadka czynność dotyczyła innej sprawy tj. czynności dotyczącej udziału we współwłasności nieruchomości w S., która miała miejsce w 2000 r., przy której obecni byli małżonkowie J. G. oraz K. S.. Jednocześnie nie można zgodzić się ze stanowiskiem pełnomocnika oskarżycieli posiłkowych jakoby zeznania R. U. w trakcie przesłuchań w postępowaniu sądowym „wyraźnie i ze stu procentową pewnością” wskazywały na to, że oskarżony K. S. uczestniczył w spotkaniu z dnia 9 września 2002 r., albowiem wersja zaprezentowana przez R. U. znacząco odbiega od wersji przedstawionej przez pokrzywdzonego J. G. dotycząca stawiennictwa oskarżonego w kancelarii notarialnej. Nadto, sam oskarżony stwierdził, iż ze względu na łatwowierność i niedoświadczenie w zakresie czynności prawnych nie udał się do kancelarii notarialnej, ufając przy tym pokrzywdzonemu, iż ten w sposób należyty zajmie się podpisami i potwierdzeniem umowy pożyczki u notariusza R. U. (k. 1470). Z uwagi na rozbieżności w zeznaniach dotyczące okoliczności poświadczenia podpisów spowodowane upływem czasu, Sąd Okręgowy trafnie uznał, iż zeznania te nie mogły stać się podstawą ustalenia stanu faktycznego w sprawie i przyjęcia bez wątpliwości, że K. S. był obecny przy poświadczaniu małżonków J. G.. W przeciwieństwie do twierdzenia apelującego, wskazać należy, iż Sąd Okręgowy trafnie uznał wyjaśnienia oskarżonego K. S. za wiarygodne, spójne oraz znajdujące potwierdzenie w zebranym materiale dowodowym. Oskarżony jednoznacznie wyjaśnił, iż organizacją spotkania zajął się pokrzywdzony J. G. (k. 1469-1470), co przeczy w zupełności zeznaniom pokrzywdzonego jak i świadka R. U., który tak naprawdę przedstawia inne zdarzenie z udziałem tych samych osób. Tym samym zarzut wyartykułowany w pkt 5 apelacji jest tożsamy z powyższym, wobec czego należy go uznać również za bezzasadny. Treść apelacji prokuratora w tym zakresie przedstawia jedynie odmienną ocenę materiału dowodowego, która w konsekwencji nie zasługuje na uwzględnienie, gdyż organizacja spotkania czy udział oskarżonego K. S. przedstawiony przez notariusza R. U. dotyczy zupełnie innych wydarzeń, których świadek już dokładnie nie pamięta. W tym przypadku nie sposób mówić o naruszeniu art. 7 k.p.k.

Niesłuszny okazał się również zarzut obrazy przepisu postępowania tj. art. 7 k.p.k. w stosunku do oskarżonego W. S. podniesiony przez pełnomocnika oskarżycieli posiłkowych. Przechodząc do treści apelacji w tej części, na wstępie zaznaczyć należy, iż zarzut w pkt 1 jak i w pkt 2 jest tożsamy treściowo, zatem Sąd Apelacyjny odniesie się do nich łącznie. Oczekiwanie przez autora omawianego środka odwoławczego, aby Sąd orzekający uznał za wiarygodne zeznania pokrzywdzonych w zakresie pożyczek na kwotę 46.000 Euro oraz 7.000 euro jest w istocie postulatem o rezygnację ze stosowania reguł zdrowego rozsądku, które w pierwszym rzędzie winny stanowić wyznacznik wnioskowania tak o wiarygodności dowodów, jak i przebiegu zdarzeń. Twierdzenia pokrzywdzonych, jakoby jednoznacznie wskazywali kiedy dowiedzieli się o istnieniu takowych zobowiązań nie mogą podważać trafności przyjętej przez Sąd I instancji oceny ich działań, skoro mieli oni świadomość, iż faktycznie doszło do przyjęcia pożyczki kwot 53.800 Euro, co znajduje odzwierciedlenie m.in. w dokumentach w postaci wezwań do zapłaty kierowanych do nich na adres, pisma J. M. czy też pisemnego zobowiązania do zwrotu kwoty, a zatem wiedzieli o istnieniu takich zobowiązań. Sąd Apelacyjny w pełni podziela ocenę dokonaną przez Sąd a quo dotycząca przyjęcia w dniu 16 lipca 2002 r. pożyczki w kwocie 7.000 Euro dokonanej przez W. S. na rzecz J. G. w obecności M. D. w restauracji (...). W. S. w swoich wyjaśnieniach wskazał, „ [..] pan J. G. wypisał oświadczenie [..] napisał oświadczenie, że pożycza sumę 46.800 Euro, podpisał i dał mi je [..] po 1-2 miesiącach zgromadziłem kolejne 7000 i umówiłem się ponownie z panem J. G.. Pojechałem po niego z kolegą M. D.. Przyjechaliśmy do hotelu. W tym samym miejscu się spotkaliśmy i tam przekazałem panu J. G. tę sumę pieniędzy”. Dokument „zobowiązanie” wskazuję na kwotę zwrotu do dnia 31.12.2003 r. w wysokości 46.800 Euro. Ponadto, opatrzony jest parafką J. G., który to dokument został uznany przez biegłą K. Z. za autentyczny, co do podpisu pokrzywdzonego. Treść zeznań świadka M. D. świadczy o fakcie, iż był on jednak obecny przy wypłacaniu pieniędzy w kwocie 7.000 Euro, wręczeniu jej pokrzywdzonemu J. G., a także obecny był przy otrzymaniu umowy pożyczki (k. 1485). Niczego w sprawie nie może zmienić twierdzenie prokuratora, jakoby świadek M. D. miałby być znajomym oskarżonych, albowiem Sąd ocenia wiarygodność zarówno dokumentu jak i zeznań świadków i wyjaśnień oskarżonych przez pryzmat całego materiału dowodowego, a nie przez subiektywne odczucia skarżącego. Okoliczność dotycząca wiedzy M. D. dotycząca treści zawartej w umowie przez strony nie może wpłynąć na zasadność apelacji, albowiem świadek zeznał, iż był obecny przy przekazaniu kwoty 7.000 Euro pokrzywdzonemu i nie miał interesu w tym, aby weryfikować prawidłowość sporządzonej umowy. W świetle zeznań świadka R. U. oraz J. M., Sąd Okręgowy prawidłowo uznał zeznania M. D. za wiarygodne, natomiast zeznania pokrzywdzonych za niespójne i nielogiczne.

Za ewidentnie chybione uznać należy twierdzenie zawarte w apelacji pełnomocnika oskarżycieli posiłkowych jakoby dokument zatytułowany „Zobowiązanie” budził szereg wątpliwości, które winny być rozwiane poprzez ekspertyzę. Prosta lektura pisemnych motywów zaskarżonego wyroku pozwala stwierdzić, że Sąd I instancji nie powziął takich wątpliwości, których nie zdołałby wyjaśnić w drodze powziętych ocen dowodowych i logicznego wnioskowania. Sąd orzekający wnikliwie uargumentował swoje stanowisko, odwołując się m.in. do opinii biegłej z zakresu badania pisma ręcznego K. Z., przeprowadzonej przez podmiot fachowy, posiadający odpowiedni staż oraz autorytet w tej dziedzinie. Z opinii tej jednoznacznie wynika, że zarówno treść sporządzonego zobowiązania jak i podpis zamieszczony pod treścią w postaci parafki została nakreślona przez J. G.. Ponadto, postawa pokrzywdzonego w trakcie postępowania rzutowała na ocenę jego wiarygodności w tym zakresie, gdyż bezpodstawnie odmawiał udostępnienia próbek pisma ręcznego. Jednocześnie pokrzywdzony kwestionował autentyczność swojego podpisu na przedmiotowym dokumencie.

Okoliczności przywołane przez pełnomocnika oskarżycieli posiłkowych dotyczące wersji przedstawionej przez W. S., który wyjaśnił, że w spotkaniu dotyczącym pożyczki uczestniczyło „dwóch panów z B.” i „chyba pani księgowa” wskazują jedynie na hipotetyczną ilość osób biorących udział w spotkaniu, na którym doszło do sporządzenia dokumentów w postaci zobowiązania do spłaty - pożyczonej kwoty 46. 800 Euro oraz umowy pożyczki - dodatkowej kwoty 7.000 Euro. Należy wskazać, że świadek A. R. (2) zeznała, że nie była świadkiem rozmów w zakresie zobowiązań pomiędzy stronami, a także nie wie o rozliczeniach między nimi. Zeznania te nie zmieniły prawidłowo ustalonej oceny przez Sąd a quo, gdyż jako świadek nie posiadała istotnych informacji o okolicznościach mających znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy. Nie miała ona wiedzy zarówno o okolicznościach zawarcia umów pożyczki jak również o zobowiązaniach finansowych małżonków J. G. wobec braci W. S..

Wbrew twierdzeniom pełnomocnika Sąd meriti prawidłowo oddalił na podstawie art. 170 § 1 pkt 2 k.p.k. wniosek pełnomocnika oskarżycieli posiłkowych w zakresie przeprowadzenia dowodu z ekspertyzy biegłego ds. technicznego badania dokumentów celem zbadania dokumentu „zobowiązanie” – wskazując, że okoliczności, które mają być tymi dowodami wykazane, nie mają znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy. Sąd I instancji podkreślił, iż przedmiotem sprawy jest kwestia posłużenia się podrobionymi dokumentami w postaci umów pożyczki i stwierdzenie czy przedmiotowy dokument jest autentyczny - nie ma znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy. (k. 1853). Następnie ponownie prawidłowo Sąd a quo oddalił tożsamy wniosek dowodowy pełnomocnika oskarżycieli posiłkowych, albowiem wniosek ten był w zasadzie ponowieniem na piśmie wniosku dowodowego złożonego na poprzednim terminie rozprawy, a okoliczność która miała być udowodniona, nie ma znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy. Dodatkowo zauważenia wymaga, iż dokument ten został prawidłowo w sposób należycie wyczerpująco zbadany przez fachowy podmiot, wyróżniający się wiedzą w tym zakresie oraz sporządzony w sposób kompleksowy z uwzględnieniem odpowiedniej procedury zarówno pisemnej jak i ustnej uzupełniającej. Wskazać zatem należy, że to rolą Sądu, a nie rolą biegłego jest dokonywanie ustaleń faktycznych ważących na treści orzeczenia a będących efektem oceny zebranych dowodów. Nie budzi wątpliwości, że art. 167 k.p.k. nakłada na Sąd meriti obowiązek przeprowadzenia dowodów – tak z urzędu, jak i na wniosek stron – ale tylko w takim zakresie, w jakim jest to niezbędne dla wyjaśnienia wszystkich istotnych okoliczności sprawy. Innymi słowy - w zakresie w jakim jest to niezbędne dla prawidłowego wyrokowania. W procesie dochodzenia do prawdy obiektywnej potrzeba przeprowadzenia dowodów aktualizuje się wówczas, gdy dokonując oceny dowodów uzna, że materiał dowodowy jest niepełny i nasuwa wątpliwości co do stanu faktycznego sprawy i tym samym wymaga uzupełnienia. (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 18 kwietnia 2019 r., IV KK 95/19). O dopuszczeniu zatem określonego dowodu nie decyduje subiektywne przekonanie wnioskodawcy o istotności dowodu, ale obiektywne i weryfikowalne przekonanie organu, iż dowód ma znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 sierpnia 2015 r., SNO 44/15). Nie są przekonywujące argumenty zawarte w środku odwoławczym wspierające zasadność zarzutu. Kreują one jedynie hipotetyczne założenie, że „fragmenty dokumentu mogły zostać sporządzone w innym czasie niż pozostała treść dokumentu, innym środkiem pisarskim oraz przez inną osobę”. Taki sposób argumentacji nie może skutecznie podważyć trafności rozstrzygnięcia Sądu, bo ma on charakter jedynie polemiczny. W sytuacji braku podstaw faktycznych i prawnych do przeprowadzenia takiego dowodu nie może więc być mowy o naruszeniu przepisu art. 193 k.p.k. Na koniec tych rozważań warto przywołać stanowisko Sądu Najwyższego: „Zgodnie z art. 193 § 1 k.p.k. sięganie po opinię biegłych jest dopuszczalne, jeżeli stwierdzenie okoliczności mających istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy wymaga wiadomości specjalnych. Owe wiadomości specjalne muszą pozostawać w związku z realiami faktycznymi sprawy, co oznacza, że opinia musi mieć zakotwiczenie w zgromadzonym materiale dowodowym ( postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 19 grudnia 2018 r., II KK 479/18, Prok.i Pr.-wkł. 2019/2/9, KZS 2019/3/29). Orzeczenie to, jednoznacznie wskazuje, że muszą zachodzić podstawy faktyczne i dowodowe, aby zasięgać opinii specjalisty z danej dziedziny, a takich okoliczności, co do sporządzenia tym samym środkiem pisarskim oraz, co do sporządzenia w tym samym czasie przedmiotowego dokumentu, które miałby badać biegły ds. badania pisma ręcznego w przedmiotowej sprawie brak. Podsumowując nie jest przedmiotem postępowania kwestia autorstwa dokumentu, gdyż była rozpoznawana i stanowiła podstawę uniewinnienia oskarżonych od zarzutu usiłowania oszustwa.

Nie ma racji prokurator wskazując, iż oskarżeni mieli interes, aby do wykazania swoich roszczeń w sądzie posłużyć się dokumentem podrobionym. Twierdzenia te są niczym nie popartym gołosłownym kontrargumentem do całego zebranego materiału dowodowego, który Sąd pierwszej instancji trafnie ocenił i uznał, iż nie doszło do wypełnienia znamion przestępstwa z art. 270 § 1 k.k. Próżno szukać w uzasadnieniu apelacji argumentów prokuratora, wspierających to twierdzenie. Należy mieć bowiem na uwadze, iż wyjaśnienia K. S. oraz W. S., co do sporządzenia umów pożyczek są nader wiarygodne i nie ma podstaw, aby je kwestionować.

O ile faktycznie, oskarżony K. S. po podpisaniu umowy w terminie późniejszym zorientował się, iż przedmiotowa umowa nie została potwierdzona notarialnie, to jednak nie może to mieć wpływu na ostateczne orzeczenie w sprawie, albowiem jest indyferentne z punktu widzenia zarzutu stawianego oskarżonym. Co więcej, analiza akt sprawy w szczególności umów pożyczek jednoznacznie wskazuje, iż umowy te nie były poświadczone notarialne, a co za tym idzie wyjaśnienia w tym zakresie złożone przez oskarżonych trafnie Sąd meriti uznał za wiarygodne.

Wniosek

Prokurator wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uznanie oskarżonego K. S. za winnego tego, że w dniu 14 lipca 2006r. w K. użył jako autentycznego podrobionego dokumentu pożyczki z dnia 9 września 2002r., na której nieustalony sprawca przekalkował podpisy J. G. i E. G. (1) poprzez załączenie go do pozwu o zapłatę w sprawie IC 67/07 przez Sądem Okręgowym w Koszalinie , tj. czynu z art.270§l lek w brzmieniu sprzed zmiany wprowadzonej ustawą z dnia 20 lutego 2015r. o zmianie ustawy Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r.poz.396) w zw. z art.4 §l kk i skazanie ww. za ten czyn na karę 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem wykonania kary na okres próby 2 lat oraz oskarżonego W. S. za winnego tego, że w dniu 26 lipca 2006r. w K. użył jako autentycznego podrobionego dokumentu w postaci umowy pożyczki z dnia 16 lipca 2002r. , na której nieustalony sprawca podrobił podpisy J. G. poprzez załączenie go do pozwu o zapłatę w sprawie IC 427/05 przez Sądem Okręgowym w Koszalinie , tj. czynu z art.270§l kk w brzmieniu sprzed zmiany wprowadzonej ustawą z dnia 20 lutego 2015r. o zmianie ustawy Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r.poz.396) w zw. z art.4 § l kk i skazanie ww. za ten czyn na karę 1 roku pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem wykonania kary na okres próby 2 lat.

Oskarżyciel posiłkowy wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Koszalinie a nadto wniósł:

- o dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z ekspertyzy biegłego ds. technicznego badania dokumentów celem zbadania dokumentu „Zobowiązanie" na okoliczność tego, że zapis „46,800 Euro" oraz poprzedzające go słowo „kwotę" nie zostały:

1) sporządzone w tym samym czasie, co pozostała treść przedmiotowego dokumentu,

2) sporządzone tym samym środkiem pisarskim, co pozostała treść przedmiotowego dokumentu

- o dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z ekspertyzy biegłego ds. badania pisma ręcznego na okoliczność tego, że słowo „kwotę" oraz zapis „46,800 Euro", które to znajdują się w dokumencie „Zobowiązanie" nie zostały sporządzone przez J. G..

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

Nie zaistniały okoliczności podlegające uwzględnieniu z urzędu.

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

1.7.  Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

5.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

1)K. S., syna W. i J. z domu W., urodzonego(...)roku w K.,

oskarżonego o to, że:

w dniu 14 lipca 2006 roku w K., w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, użył jako autentycznego dokumentu umowy pożyczki z dnia 9 września 2002 roku, na której nieustalony sprawca przekalkował podpis J. G. i E. G. (1), a następnie tak podrobionego dokumentu użył jako autentycznego poprzez załączenie go do pozwu o zapłatę w sprawie IC 67/07 przed Sądem Okręgowym w Koszalinie wprowadzając w błąd co do istnienia zobowiązania w celu doprowadzenia J. G. i E. G. (1) do niekorzystnego rozporządzenia mieniem znacznej wartości w kwocie 818.021,90zł lecz zamierzonego celu nie osiągnął wskutek zakwestionowania autentyczności podpisów przez pokrzywdzonych,

tj. o czyn z art. 270 § 1 k.k. w zb. z art. 13 § 1 k.k. w zw. z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k. przy zast. art. 11 § 2 k.k.

2) W. S., syna W. i J. z domu W., urodzonego (...) w K.,

oskarżonego o to, że:

w dniu 26 lipca 2005 roku w K., w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, użył jako autentycznego dokumentu w postaci umowy pożyczki z dnia 16 lipca 2002 roku, na której nieustalony sprawca podrobił podpisy J. G., poprzez załączenie go do pozwu o zapłatę w sprawie IC 427/05 przed Sądem Okręgowym w Koszalinie wprowadzając w błąd co do istnienia zobowiązania w celu doprowadzenia J. G. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem znacznej wartości w kwocie 219.471,72zł lecz zamierzonego celu nie osiągnął wskutek niemożliwości ściągnięcia od pokrzywdzonego wyżej wymienionej kwoty w postępowaniu egzekucyjnym oraz zakwestionowania autentyczności podpisu przez pokrzywdzonego,

tj. o czyn z art. 270 § 1 k.k. w zb. z art. 13 § 1 k.k. w zw. z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k. przy zast. art. 11 § 2 k.k.

I. uniewinnia oskarżonego K. S. od popełnienia zarzucanego mu czynu,

II. uniewinnia oskarżonego W. S. od popełnienia zarzucanego mu czynu,

III. kosztami postępowania obciąża Skarb Państwa.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Zarzuty pełnomocnika oskarżycieli posiłkowych oraz prokuratora okazały się chybione i stanowiły li tylko polemikę z zaskarżonym orzeczeniem.

1.8.  Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

5.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

1.9.  Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

1.1.7.  Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

5.3.1.4.1.

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

1.1.8.  Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

1.10.  Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

II

Rozstrzygnięcie w przedmiocie kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze, Sąd Apelacyjny zastosował przepisy art. 636 § 1 i 2 k.p.k. w zw. z art. 633 k.p.k.

7.  PODPIS

SSA Małgorzata Jankowska SSA Janusz Jaromin SSA Piotr Brodniak

1.11.  Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Prokuratura Rejonowa w Koszalinie

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Utrzymano w mocy zaskarżone orzeczenie.

0.1.1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.1.1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

0.1.1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

1.12.  Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

2

Podmiot wnoszący apelację

Pełnomocnik oskarżycieli posiłkowych

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Utrzymano w mocy zaskarżone orzeczenie.

0.1.1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.1.1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

0.1.1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

Dodano:  ,  Opublikował(a):  Magdalena Budnik
Podmiot udostępniający informację: Sąd Apelacyjny w Szczecinie
Data wytworzenia informacji: