Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II AKa 5/20

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

2

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1.  Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Okręgowego w Szczecinie z dnia 19 września 2019 r., sygn. akt III Ko 828/18

1.2.  Podmiot wnoszący apelację

☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3.  Granice zaskarżenia

1.1.1.  Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☒ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

☒

co do winy

☐

co do kary

☒

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.1.2.  Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☒

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4.  Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami
przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

1.5.  Ustalenie faktów

1.1.3.  Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

1.1.4.  Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.

1.6.  Ocena dowodów

1.1.5.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1.1.6.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

Naruszenie prawa procesowego, mające
wpływ na treść zaskarżonego wyroku, to jest
art. 552 § 4 kpk i art. 63 § 1 i 2 kk polegające
na niezasadnym przyjęciu, że w sprawie nie doszło do zaliczenia okresu zatrzymania na poczet kary grzywny, a w konsekwencji do zrekompensowania krzywdy i niezasadności roszczenia,

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Dokonując instancyjnej kontroli zaskarżonego orzeczenia, już na wstępie stwierdzić należy, że spośród zarzutów sformułowanych w obu środkach odwoławczych na uwzględnienie zasługuje ten, który został wyspecyfikowany w punkcie II. tiret pierwsze apelacji prokuratora. Taki jego charakter determinuje zaś zakres wspomnianej kontroli
i jednocześnie powoduje, że pozostałe zarzuty przedstawione w apelacjach jawią się jako bezprzedmiotowe. Natomiast przekonując o słuszności tej tezy, w pierwszej kolejności stwierdzić trzeba fakt oczywisty, a mianowicie to, że zatrzymanie Z. O.
w dniu 14 grudnia 2017 r. było niezasadne i nielegalne, a co za tym idzie niewątpliwie niesłuszne. Wynika to bowiem wprost i jednoznacznie z postanowienia Sądu Rejonowego
w Malborku z dnia 10 kwietnia 2018 r., sygn. akt VII Ko 662/18 (k.540 akt wykonawczych sprawy II K 98/09 Sądu Rejonowego w Malborku). Obok tej uwagi, należy również poczynić kolejną i wskazać, że zatrzymanie Z. O., miało związek z koniecznością odbycia przez niego 20 dni zastępczej kary pozbawienia wolności, określonej postanowieniem Sądu Rejonowego w Malborku z dnia 10 października 2017 r., sygn. akt
VII Ko 1777/17, „w zamian za pozostałą do zapłaty karę grzywny w wysokości 1.646 zł orzeczoną w wysokości 100 stawek dziennych przy ustaleniu wysokości jednej stawki
na kwotę 40 zł za stawkę wyrokiem Sądu Rejonowego w Malborku z dnia 12.10.2009 r.,
sygn. akt II K 98/09 (…)” (k.415 akt wykonawczych sprawy II K 98/09 Sądu Rejonowego
w Malborku). Dla porządku dodać też należy, że konieczność, o której mowa powyżej zmaterializowała się dopiero po tym, gdy Sąd Okręgowy w Gdańsku, postanowieniem z dnia 13 lutego 2018 r., sygn. akt VI Kzw 1351/17, utrzymał w mocy postanowienie Sądu Rejonowego w Malborku z dnia 10 października 2017 r. Na kanwie zaprezentowanych uwarunkowań faktycznych należy zaś zwrócić uwagę na kolejne, które to zmaterializowały się w sprawie II K 98/09 Sądu Rejonowego w Malborku, a których to istnienie musiało skutkować zmianą zaskarżonego wyroku. Otóż, w dniu 16 lutego 2018 r. Z. O. uiścił pozostałą do zapłaty część kary grzywny w kwocie 1.646 złotych i tym samym zwolnił się z obowiązku odbycia 20 dni zastępczej kary pozbawienia wolności. Po uregulowaniu
tej należności, na podstawie zarządzenia upoważnionego sędziego VII Wydziału Wykonywania Orzeczeń Sądu Rejonowego w Malborku z dnia 13 marca 2018 r., z kwoty,
o której mowa powyżej (1.646 złotych) zwrócono Z. O. kwotę 80 złotych stanowiącą, według zasad określonych w art. 63 § 1 kk (jeden dzień rzeczywistego pozbawienia wolności równa się dwóm dziennym stawkom grzywny), równowartość
jednego dnia zatrzymania Z. O., a konkretnie jego niezasadnego
i nielegalnego zatrzymania w dniu 14 grudnia 2017 r. (k.531 i k.531 akt wykonawczych sprawy II K 98/09 Sądu Rejonowego w Malborku). Uwypuklając tę okoliczność trzeba natomiast z całą mocą zaakcentować, że z jednolitego i na przestrzeni lat utrwalonego
w omawianej materii orzecznictwa Sądu Najwyższego oraz Sądów Apelacyjnych wynika,
że zaliczenie, według reguł wynikających z art. 417 k.p.k. i art. 63 k.k., okresu tymczasowego aresztowania a także zatrzymania na poczet kar orzeczonych wobec skazanego w tej samej lub w innej sprawie, wyklucza późniejsze skuteczne wystąpienie z roszczeniem
o odszkodowanie lub zadośćuczynienie na podstawie przepisów Rozdziału 58 Kodeksu postępowania karnego, za ten sam okres (vide: np. postanowienie Sądu Najwyższego
7 sędziów z dnia 20 września 2007 r., I KZP 28/07, OSNKW 2007/10/70, postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 15 listopada 2007 r., IV KK 82/07, OSNwSK 2007/1/2610, postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 18 grudnia 2008 r., V KK 294/08, LEX nr 567168, wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 21 sierpnia 2012 r., II AKa 238/12 LEX nr 1236110, wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 29 maja 2013 r., II AKa 85/13, LEX nr 1349974, wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 27 lipca 2016 r., II AKa 165/16, LEX nr 2171240). W pełni akceptując to stanowisko, stwierdzić zatem należy, że skoro na poczet kary grzywny orzeczonej w sprawie II K 98/09 Sądu Rejonowego w Malborku, według reguły przewidzianej w art. 63 § 1 kk, zaliczono Z. O. jego niezasadne
i nielegalne zatrzymanie w dniu 14 grudnia 2017 r., to zmaterializowanie się takiego stanu rzeczy wyklucza możliwość przyznania mu wnioskowanego zadośćuczynienia mającego rekompensować krzywdę wynikłą z owego zatrzymania. Odmienne w tym zakresie stanowisko Sądu Okręgowego jest więc błędne, a wyrażając ten pogląd wypada zauważyć, że pozbawione jest ono, nie tyle przekonywującego, ale w ogóle, jakiegokolwiek racjonalnego i rzeczowego uzasadnienia. Nie sposób bowiem za takie uznać odzwierciedlone
w pisemnych motywach zaskarżonego wyroku stwierdzenie, iż „nie ulega wątpliwości,
że wnioskodawcy została wyrządzona krzywda bowiem został on nielegalnie i niezasadnie zatrzymany, zatem poniósł on dolegliwość jakiej nie powinien ponieść. Stąd też nie można
w tym konkretnym przypadku twierdzić, że pozbawienie wolności zostało zaliczone wnioskodawcy na poczet orzeczonej kary i zostało w ten sposób całkowicie zrekompensowane, a co za tym idzie wysuwane przez niego roszczenie jest całkowicie nieuzasadnione.” (strona 4 uzasadnienia zaskarżonego wyroku). Oczywistym jest,
że poprzez niezasadne zatrzymanie wnioskodawcy została mu wyrządzona krzywda, tyle tylko, że poprzez zaliczenie tego zatrzymania na poczet kary grzywny, owa krzywda została zrekompensowana. Odmienne, to jest takie jak Sądu pierwszej instancji, postrzeganie
tej kwestii, tworzyłoby natomiast, nieznany prawu cywilnemu, system podwójnej rekompensaty tej samej krzywdy.

Tak konkludując, Sąd odwoławczy zmienił więc zaskarżony wyrok, oddalając wniosek o zadośćuczynienie w całości.

Wniosek

Wniosek o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez oddalenie wniosku

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wniosek zasadny z powodów wskazanych powyżej.

3.2.

Naruszenie prawa procesowego mające wpływ na treść zaskarżonego wyroku:

- art. 366 § 1 kpk polegające na niezasadnym oddaleniu przez Sąd wniosku dowodowego
o przeprowadzenie dowodu z dokumentacji
z leczenia psychiatrycznego Z. O. i powołania innego biegłego lekarza psychiatry, skutkujące odstąpieniem przez Sąd Okręgowy w Szczecinie od zbadania całokształtu okoliczności dotyczących wysokości zadośćuczynienia istotnych dla rozpoznania sprawy i ukształtowania rozstrzygnięcia w oparciu o dowolną ocenę dowodów, co doprowadziło do nadania zbyt dużego znaczenia subiektywnym odczuciom wnioskodawcy w odniesieniu do skutków, jakie wywołało zatrzymanie go, co w konsekwencji spowodowało, że procedowanie Sądu meriti nastąpiło z naruszeniem fundamentalnej zasady prawa procesowego określonej 7 kpk

- art.7 kpk polegające na dowolnej ocenie materiału dowodowego i przyjęcie, że zatrzymanie wnioskodawcy odbyło się na oczach sąsiadów i wpłynęło negatywnie na postrzeganie go przez społeczność sąsiedzką, podczas gdy żadne dowody tego nie potwierdziły takiego sposobu zatrzymania ani takiego skutku.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zarzut niezasadny, a właściwie bezprzedmiotowy z powodów wskazanych w punkcie 3.1.

Wniosek

Wniosek o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez obniżenie zasądzonego na rzecz Z. O. zadośćuczynienia
do kwoty 500 złotych

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wniosek z powodów przytoczonych w punkcie 3.1 bezprzedmiotowy.

3.3.

1) Naruszenie przepisów prawa procesowego, mające istotny wpływ na treść zaskarżonego wyroku, tj. art. 410 kpk w zw. z art. 7 kpk
i art. 5 § 2 kpk poprzez wydanie wyroku
z pominięciem całokształtu okoliczności ujawnionych w toku postępowania oraz przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów, co doprowadziło do nadania zbyt niskiego znaczenia odczuciom wnioskodawcy
w związku ze skutkami, jakie wywołało bezprawne zatrzymanie go tym bardziej, iż skutki dla zdrowia fizycznego i psychicznego wnioskodawcy były znaczne albowiem wnioskodawca ze względu na skutki zatrzymania i rozstrój zdrowia tym wywołany uzyskał zwolnienie lekarskie na okres 21.12.2017 r. do 15.02.2018 r.

2) Naruszenie przepisów prawa materialnego
tj. art. 445 § 1 kc poprzez orzeczenie zadośćuczynienia w kwocie zbyt niskiej tj. 3.000 zł, co nie odzwierciedla w pełni rozmiaru doznanej krzywdy, tj. stopnia cierpień fizycznych i psychicznych, ich intensywność, czasu trwania cierpień, nieodwracalności następstw itp.

3) Błąd w ustaleniach faktycznych polegający na przyjęciu, iż Z. O. na wskutek konsekwencji wywołanych niezasadnym zatrzymaniem pozostawał na zwolnieniu lekarskim jedynie w okresie od 21.12.2017 r.
do 9.01.2018 r., podczas gdy przebywał ona na zwolnieniu lekarskim w okresie od 21.12.2017 r. do 15.02.2018 r..

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Z powodów przytoczonych w punkcie 3.1 zarzuty bezprzedmiotowe.

Wniosek

Wniosek o zmianę zaskarżonego wyroku przez podwyższenie kwoty zadośćuczynienia zasądzonego na rzecz Z. O. do kwoty 8.000 złotych

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wniosek niezasadny, a właściwie bezprzedmiotowy z przyczyn wskazanych w punkcie 3.1.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

1.7.  Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

5.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

1.8.  Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

5.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

Oddalenie w całości wniosku Z. O. o zadośćuczynienie

Zwięźle o powodach zmiany

Zmiana zaskarżonego wyroku jest konsekwencją uwarunkowań faktycznych i zapatrywań prawnych zaprezentowanych w punkcie 3.1.

1.9.  Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

1.1.7.  Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

5.3.1.4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

1.1.8.  Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

1.10.  Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

II.

Rozstrzygnięcie w przedmiocie wynagrodzenia z tytułu nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej Z. O. z urzędu w postępowaniu odwoławczym zapadło na podstawie § 2, § 4 ust. 1 i 3, § 17 ust. 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego
z urzędu (Dz. U. 2019.68 - j.t.).

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

III.

Zgodnie z treścią art. 554 § 4 kpk postępowanie przeprowadzone w niniejszej sprawie jest wolne od kosztów sądowych, w związku z czym ponosi je Skarb Państwa.

7.  PODPIS

SSA Małgorzata Jankowska SSA Piotr Brodniak SSA Janusz Jaromin

1.11.  Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Prokurator

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Zasądzenie na rzecz wnioskodawcy zadośćuczynienia

0.1.1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

☒

co do winy

☐

co do kary

☒

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.1.1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.1.1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana

1.12.  Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

2

Podmiot wnoszący apelację

Pełnomocnik Z. O.

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Zasądzenie na rzecz wnioskodawcy zadośćuczynienia w kwocie, która nie rekompensuje wszystkich jego cierpień wywołanych niewątpliwie niesłusznym zatrzymaniem

0.1.1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☒

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.1.1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☒

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.1.1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana