Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 28 maja 2018 r.

Sąd Okręgowy we Wrocławiu XII Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący: SSO Krzysztof Rudnicki

Protokolant: Piotr Józwik

po rozpoznaniu w dniu 15.05.2018 r. we Wrocławiu

na rozprawie

z powództwa (...) S.A. we W.

przeciwko (...) sp. z o.o. we F. i M. K.

o zapłatę

na skutek zarzutów pozwanych od nakazu zapłaty z dnia 02.09.2016 r., I Nc 1278/16

I. utrzymuje w mocy zaskarżony nakaz zapłaty co do kwoty 101 260, 40 zł (sto jeden tysięcy dwieście sześćdziesiąt tysięcy złotych, czterdzieści groszy) wraz z liczonymi od niej odsetkami ustawowymi od dnia 05.10.2013 r. do dnia zapłaty oraz co do kwoty 2 578, 93 zł kosztów procesu;

II. uchyla zaskarżony nakaz zapłaty w pozostałym zakresie i umarza postępowanie w sprawie co do kwoty 32 000 zł wraz z liczonymi od niej odsetkami oraz oddala dalej idące powództwo.

UZASADNIENIE

Powód – (...) S.A. we W. wniósł o zasądzenie od pozwanych solidarnie (...) sp. z o.o. we F. i M. K. 176 596, 87 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 05.10.2013 r. do dnia zapłaty oraz o zasądzenie od pozwanych kosztów procesu.

W uzasadnieniu pozwu powód wskazał, że jest posiadaczem weksla wystawionego przez (...) sp. z o.o. na zlecenie (...) S.A. i poręczonego przez M. K.. Powód wypełnił ten weksel na kwotę 227 378, 75 zł. Termin płatności weksla minął w dniu 04.10.2013 r. Weksel ten został wystawiony na zabezpieczenie umowy leasingowej nr (...) zawartej przez (...) S.A. z (...) sp. z o.o. poręczonej przez M. K.. (...) S.A. w wyniku opóźnienia w zapłacie czynszów w dniu 22.04.2013 r. rozwiązał umowę leasingu nr (...). Przedmiot umowy leasingowej został sprzedany przez (...) S.A. W dniu 26.04.2013 r. (...) S.A przelał na rzecz powoda wierzytelności z tytułu umowy leasingowej nr (...).

Powód wskazał, że na żądaną kwotę składają się:

- suma należności zafakturowanych w wysokości 471, 03 zł,

- suma zdyskontowanych czynszów do końca trwania umowy w wysokości 156 024, 71 zł,

- depozyt gwarancyjny w wysokości 62 500 zł,

- karne odsetki na dzień płatności weksla w wysokości 5 601, 13 zł,

tj. łącznie 224 596, 74 zł, minus wartość z wyceny przedmiotu umowy leasingowej w wysokości 48 000 zł.

Nakazem zapłaty wydanym w postępowaniu nakazowym dnia 02.09.2016 r., I Nc 1278/16, Sąd Okręgowy we Wrocławiu nakazał pozwanym (...) sp. z o.o. we F. i M. K., aby zapłacili solidarnie na rzecz powoda z weksla 176 596, 87 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 05.10.2013 r. do dnia zapłaty oraz kosztami sądowymi w kwocie 2 208 zł i kosztami zastępstwa procesowego w kwocie 10 817 zł.

Pozwani złożyli zarzuty od powyższego nakazu zapłaty, zaskarżając go w całości i wnosząc o jego uchylenie i oddalenie powództwa.

Pozwani zarzucili, że żądanie zapłaty jest bezpodstawne.

Podnieśli, że powód podaje jako przyczynę rozwiązania umowy przez (...) S. A. opóźnienie w zapłacie czynszów, ale w dokumencie podaje brak zapłaty jednego czynszu - nr 004. W dniu wypowiedzenia umowy czynsz 004 był w części opłacony, a ponadto był w posiadaniu (...) S.A. depozyt gwarancyjny w kwocie 3 989, 37 zł (wcześniejsze 3 płatności po 1 329, 79 zł każda), który stanowił zabezpieczenie ewentualnych roszczeń. W dniu 22.04.2013 r. pozwani zostali poinformowani przez pracownicę (...) S.A. o zawieszeniu umowy oraz o możliwości jej wznowienia. Z wiadomości e-mail wynikało, że z czynszu nr 04 do zapłaty pozostała kwota 2 740, 99 zł plus kolejna rata depozytu gwarancyjnego w wysokości 1 329, 79 zł. Kwoty te zostały zapłacone w dniu 25.04.2013 r. Pomimo tego, w dniu 29.04.2013 r. pozwani otrzymali wypowiedzenie umowy leasingu.

Zdaniem pozwanych powód niesłusznie wliczył do wartości roszczenia depozyt gwarancyjny w wysokości 62 500 zł, gdyż ma on charakter zwrotny i nie jest dla leasingobiorcy kosztem uzyskania przychodu, a dla leasingobiorcy przychodem.

Następnie pozwani wskazali na rozbieżności między kwotami podanymi w pozwie i kwotami wynikającymi z rozliczenia umowy leasingu z dnia 12.07.2013 r. Różnice te dotyczyły zarówno sumy zdyskontowanych czynszów do końca trwania umowy, jak też wartości ceny sprzedaży przedmiotu umowy leasingu, która w pozwie wynosiła 48 000 zł, natomiast w piśmie z dnia 12.07.2013 r. – 80 000 zł.

Odnosząc się do wyceny wartości przedmiotu leasingu – linii do recyklingu - pozwani wskazali, że rozmontowanie kompletnej i sprawnej linii nastąpiło bez wiedzy i obecności jakiejkolwiek osoby reprezentującej spółkę (...). W związku z tym stwierdzenia wyceniającego, że instalacja była porozcinana i miała liczne uszkodzenia (punkt 3.1.2 wyceny rynkowej), nie były spowodowane działaniami pozwanych, lecz nieumiejętnym demontażem przez (...) S.A. Pozwani zobowiązali się do przygotowania linii do przewozu na jego żądanie. Jednakże demontażu dokonano bez powiadomienia pozwanych, a jak wynika z wyceny rynkowej zrobiono to niedbale i na ich szkodę. Pozwani oświadczyli, że linia była sprawna, kompletna i w imieniu (...) S.A. została skontrolowana przed uruchomieniem przez firmę (...).

Pozwani podnieśli, że wycena poszczególnych elementów bez sprawdzenia wypacza rzeczywistą wartość linii i nie może być ekspertyzą stanu technicznego. Wskazali, że wartość przedmiotu leasingu w październiku 2012 r. wynosiła 250 000 zł, a w ciągu 5 miesięcy spadła do około 20 %, pomimo że w tym czasie linia praktycznie nie pracowała, wykonywano jedynie testy produkcyjne. Nie jest również prawdziwe stwierdzenie wyceniającego, że używane linie do recyklingu są trudno zbywalne, gdyż już 12.07.2013 r. pozwani otrzymali informację o sprzedaży.

Pozwani podnieśli, że prosili (...) S.A. w piśmie z dnia 29.07.2013 r. o przekazanie protokołu odbioru linii z zakładu w S., zestawienia urządzeń przejętych oraz wyjaśnienie w sprawie sprzętu osób trzecich przejętego w trakcie demontażu. Nie otrzymali odpowiedzi na to pismo, jak również dokumentów.

Pozwani zarzucili, że rozwiązanie umowy nastąpiło z naruszeniem ich praw, wobec niewspółmiernie niskiego zadłużenia w stosunku do wartości umowy, działania leasingodawcy były nieadekwatne do zawinienia pozwanych. Wypowiedzenie umowy narusza zasady współżycia społecznego (art. 5 kc). Odbiór linii z zakładu w S. został dokonany bezprawnie i wbrew zasadom obrotu gospodarczego. Pozwani nie otrzymali żadnego dokumentu potwierdzającego odbiór.

Pozwani podnieśli, że wypełnienie weksla kwotą, która nie ma oparcia w rzetelnych wyliczeniach, oraz przekazanie go jako zabezpieczenie kolejnemu podmiotowi jest działaniem w złej wierze.

W odpowiedzi na zarzuty od nakazu zapłaty powód wniósł o utrzymanie zaskarżonego nakazu zapłaty w mocy.

Odnosząc się do zarzutu nieprawidłowego rozwiązania umowy bądź zawieszenia umowy, powód stwierdził jednoznacznie, iż umowa została rozwiązana prawidłowo na skutek niezapłacenia przez pozwanego czynszu nr 4 (faktura nr (...)). Czynsz nr 4 został zapłacony w dniu 26.04.2013 r., zatem po rozwiązaniu umowy leasingowej. Umowa nr (...) została rozwiązana także na skutek niezapłacenia czynszu nr 5. Wyfakturowany został także czynsz nr 6. Zgodnie z warunkami umowy pozwany miał do zapłaty kwotę 42 czynszów w wysokości 4 667, 47 zł. Kwota ta jest dyskontowana (bez kwoty wykupu zgodnie z zasadami opisanymi w p. 32 warunków umowy). Po uwzględnieniu stawki WIBOR wynoszącej 3,39 % suma zdyskontowanych czynszów netto wynosi 184 778, 74 zł.

Powód skorygował rozliczenie zawarte w pozwie i wskazał, że przedstawia się ono następująco:

- suma należności zafakturowanych – 471, 03 zł,

- suma należności zdyskontowanych – 184 778, 74 zł,

- depozyt gwarancyjny – 40 101, 13 zł,

- pomniejszenie o kwotę wyceny przedmiotu umowy – 48 000 zł,

do zapłaty pozostaje kwota 176 596, 87 zł.

Powód wskazał, że nie dochodzi opłaty manipulacyjnej.

Odnosząc się do zarzutu nieprawidłowego naliczenia depozytu gwarancyjnego, powód wskazał, że zgodnie z p. 52 umowy leasingowej depozyt gwarancyjny przeznaczony jest na pokrycie kosztów określonych m. in w p. 34 umowy. Pkt 34 stanowi, iż leasingobiorca ponosi odpowiedzialność m.in. za zmniejszenie wartości bądź uszkodzenia przedmiotu leasingu, które nie zostały pokryte przez ubezpieczyciela. Zarówno z protokołu odbiorczego przedmiotu leasingu z dnia 21.05.2013 r., jak i z p. 3.1.2 wyceny, wynika jednoznacznie, iż przedmiot leasingu był uszkodzony, zdekompletowany i niedziałający. W ocenie powoda taki stan przedmiotu leasingu w sposób zdecydowany pomniejsza jego wartość, co uzasadnia naliczenie depozytu.

Na rozprawie dnia 16.05.2017 r. powód cofnął pozew co do kwoty 32 000 zł ze zrzeczeniem się roszczenia. Dokonał również kolejnej korekty rozliczenia zawartego w pozwie, wskazując, że na dochodzoną kwotę 144 596, 87 zł składa się:

- suma należności zafakturowanych w wysokości 471, 03 zł,

- suma należności zdyskontowanych w wysokości 184 778, 74 zł,

- depozyt gwarancyjny w wysokości 39 347, 10 zł,

po odjęciu wartości z wyceny przedmiotu umowy leasingowej w wysokości 80 000 zł.

Sąd ustalił w sprawie następujący stan faktyczny.

W dniu 15.10.2012 r. (...) S.A. we W. jako leasingodawca oraz (...) sp. z o.o. we F. jako leasingobiorca zawarli umowę leasingu operacyjnego (OH) nr (...), której przedmiotem była maszyna nieprzemysłowa: inna/linia do recyklingu PE i PP/wg specyfikacji, o wartości ofertowej 250 000 zł.

Umowa została zawarta na okres 48 miesięcy.

Czynsz inicjalny płatny w chwili zawarcia umowy wynosił 12 500 zł netto, brutto 15 375 zł, opłata manipulacyjna płatna w momencie podpisania protokołu zdawczo-odbiorczego wynosiła: netto 2 500 zł, brutto 3 075 zł, czynsz „0” płatny w momencie podpisania protokołu zdawczo-odbiorczego wynosił: netto 37 500 zł, brutto 46 125 zł.

Czynsze 1-3 wynosiły: netto 100 zł, brutto 123 zł, depozyt – 1 329, 79 zł. Czynsze 4-46 wynosiły: netto 4 667, 47 zł, brutto 5 740, 99 zł, depozyt 1 329, 79 zł. Czynsz nr 47 wynosił netto 4 667, 47 zł, brutto 5 740, 99 zł, depozyt 1 329, 66 zł. Łącznie depozyt gwarancyjny wynosił 62 500 zł. Cena zbycia przedmiotu leasingu wynosiła 62 500 zł + VAT.

Terminy płatności przypadały w odstępach miesięcznych od dnia podpisania protokołu zdawczo-odbiorczego.

W odniesieniu do wysokości stawki podstawowej strony umowy przyjęły, że wysokość czynszów leasingowych ustalana była w oparciu o stawkę WIBOR dla depozytów 1-miesięcznych.

Zabezpieczeniem umowy leasingu miał być weksel in blanco, który to weksel leasingodawca mógł wypełnić w przypadku nieterminowego wnoszenia opłat leasingowych lub innego naruszenia niniejszej umowy, zgodnie z treścią deklaracji wekslowej.

Strony ustaliły, że w przypadku opóźnienia w zapłacie którejkolwiek z opłat leasingowych, w tym depozytu gwarancyjnego oraz opłaty wyrównawczej, w ustalonym terminie leasingobiorca ponosi odsetki w podwójnej ustawowej wysokości. Niezależnie od tego, leasingodawca mógł rozwiązać umowę leasingu bez wypowiedzenia po uprzednim wyznaczeniu leasingobiorcy dodatkowego terminu, o ile opóźnienie w zapłacie którejkolwiek z opłat przekroczyło 14 dni. W przypadku, gdy leasingobiorca zawarł z leasingodawcą więcej niż jedną umowę leasingu, opóźnienie w zapłacie którejkolwiek z opłat upoważniało leasingodawcę do rozwiązania bez wypowiedzenia także pozostałych umów leasingu.

W przypadku rozwiązania umowy z wyżej określonej przyczyny leasingodawca miał prawo natychmiastowego przejęcia sprzętu oraz żądania zapłaty odszkodowania z tytułu rozwiązania umowy w wysokości sumy pozostałych opłat i kwoty równej części sprzedaży sprzętu wynikającej z harmonogramu finansowego, powiększonych o koszty windykacji sprzętu w ryczałtowo ustalonej wysokości 20 % łącznej wartości tych opłat i kwoty równej cenie sprzedaży sprzętu wynikającej z harmonogramu finansowego. Wysokość odszkodowania miała być pomniejszona o korzyści faktycznie uzyskane przez leasingodawcę z tytułu zapłaty przed umówionym terminem opłat pozostałych do uiszczenia, w szczególności o cenę uzyskaną ze sprzedaży sprzętu, o ile sprzedaż udało się uskutecznić w terminie nie dłuższym niż 90 dni od dnia przejęcia sprzętu. Jeżeli w tym terminie sprzętu nie udało się sprzedać, wówczas wysokość odszkodowania była pomniejszana o kwotę równą wycenie wartości sprzętu dokonanej przez leasingodawcę lub osobę przez niego wskazaną.

Strony ustaliły, iż sprzęt powinien zostać zwrócony w stanie technicznym odpowiadającym normalnemu zużyciu. W przypadku stwierdzenia uszkodzenia, nadmiernego zużycia sprzętu w stosunku do czasu użytkowania, wymiany zespołów lub części czy też dokonywania innych wymian niezgodnych z instrukcją fabryczną, odbiór sprzętu miał nastąpić przy udziale rzeczoznawcy. Ewentualne straty określone w ekspertyzie oraz wynagrodzenie rzeczoznawcy miał pokrywać leasingobiorca. Zwrot sprzętu miał nastąpić w miejscu wskazanym przez leasingodawcę, na koszt leasingobiorcy.

/ dowód: umowa leasingu operacyjnego nr (...) – k. 6-10; oświadczenie z dnia

16.10.2012 r. – k. 29 /

Przed zawarciem umowy leasingu M. W. na zlecenie (...) sp. z o.o. dokonał oceny technicznej sprzętu w celu ustalenia przydatności na potrzeby działalności spółki. Mimo że używana, linia produkcyjna była kompletna, sprawna, nie wymagała napraw.

(...) S.A. zażądał także oceny ze strony podmiotu trzeciego. Ocenę przeprowadziła firma (...).

/ dowód: zeznania świadka M. W. – e-protokół z dnia 15.05.2018 r. 00:00:46-

00:17:19; zeznania pozwanego M. K. – e-protokół z dnia 15.05.2018 r.

00:18:36 /

Zgodnie z postanowieniami umowy leasingu w dniu 15.10.2012 r. (...) sp. z o. o. wystawiła weksel in blanco, poręczony przez M. K..

/ dowód: weksel – k. 5 /

W dniu 21.11.2012 r. (...) sp. z o.o. przejęła sprzęt będący przedmiotem leasingu wraz z fabrycznym wyposażeniem oraz dokumentami.

Linia została przewieziona do zakładu w S. – hali dzierżawionej przez (...) sp. z o.o. od syndyka masy upadłości właściciela hali. Została wykonana instalacja zasilająca w energię elektryczną, podłączenie do wody, odprowadzenie ścieków. Zamówione zostały nowe bezpieczniki i okablowanie, m.in. aby wymienić zużyte elementy.

Zostały przeprowadzone próby produkcji regranulatu z materiału (...). Spółka (...) oczekiwała na decyzję Burmistrza S. o zezwoleniu na działalność recyklingową.

Produkcja testowa była niewielka, zamówienia opiewały na ok. 2 tony.

/ dowód: protokół zdawczo-odbiorczy – k. 107; zdjęcia – k. 155-156; zeznania świadków: P.

Żyłki – k. 228, M. W. – e-protokół z dnia 15.05.2018 r. 00:00:46-00:17:19;

zeznania pozwanego M. K. – e-protokół z dnia 15.05.2018 r. 00:18:36 /

(...) sp. z o.o. uiściła na rzecz (...) S.A.:

- dnia 21.12.2012 r. – czynsz – 123 zł – faktura nr (...) płatna do 21.12.2012 r.,

- dnia 31.01.2013 r. – depozyt – 1 329, 79 zł – faktura nr (...) płatna do 21.01.2013 r.,

- dnia 31.01.2013 r. – czynsz – 129, 15 zł – faktura nr (...) płatna do 21.01.2013 r.,

- dnia 27.02.2013 r. – depozyt – 1 329, 79 zł – faktura nr (...) płatna do 21.02.2013 r.,

- dnia 27.02.2013 r. – czynsz – 166, 05 zł – faktura nr (...) płatna do 21.02.2013 r.,

- dnia 25.04.2013 r. – depozyt – 1 329, 79 zł – faktura nr (...) płatna do 21.03.2013 r.,

- dnia 17.04.2013 r. – czynsz – 3 000 zł – faktura nr (...) płatna do 21.03.2013 r.,

- dnia 26.04.2013 r. – czynsz – 2 740, 99 zł – faktura nr (...) płatna do 21.03.2013 r.

/ dowód: zestawienie transakcji – k. 132 /

Dnia 28.02.2013 r. (...) S.A. wystawił (...) sp. z o.o. fakturę VAT nr (...) obejmującą należności z umowy nr (...) z dnia 15.10.2012 r. płatne do

dnia 21.03.2013 r., tj.:

- czynsz nr 4 – 4 667, 47 zł netto, 5 740, 99 zł brutto,

a nadto wskazał na płatność depozytu gwarancyjnego w kwocie 1 329, 79 zł.

/ dowód: faktura VAT nr (...) z dnia 31.03.2013 r. – k. 126; faktura VAT nr (...) z dnia

28.02.2013 r. – k. 136 /

Dnia 31.03.2013 r. (...) S.A. wystawił (...) sp. z o.o. fakturę VAT nr (...) obejmującą należności z umowy nr (...) z dnia 15.10.2012 r. płatne do dnia 21.04.2013 r., tj.:

- czynsz nr 5 – 4 667, 47 zł netto, 5 740, 99 zł brutto,

- portal III.13 – 5, 00 zł netto, 6, 15 zł brutto,

a nadto wskazał na płatność depozytu gwarancyjnego w kwocie 1 329, 79 zł.

/ dowód: faktura VAT nr (...) z dnia 31.03.2013 r. – k. 126 /

Pismem z dnia 02.04.2013 r. powód skierował do pozwanego (...) sp. z o.o. monit nr (...), w którym poinformował o pozostawaniu w zwłoce z zapłatą należności w kwocie 5 740, 99 zł (dokument nr (...), termin zapłaty 21.03.2013 r., opis: U- (...)) oraz z zapłatą należności w kwocie 1 329, 79 zł (dokument nr (...), termin zapłaty 21.03.2013 r., opis: U- (...) depozyt).

/ dowód: pismo z dnia 02.04.2013 r. – k. 127 /

Pismem z dnia 22.04.2013 r., doręczonym dnia 30.04.2013 r., (...) S.A. poinformował (...) sp. z o.o., że w wyniku opóźnienia w zapłacie czynszów i ich nieuiszczenia, mimo wyznaczenia dodatkowego terminu, a w szczególności czynszu nr 004, rozwiązuje bez wypowiedzenia umowę leasingu nr (...) i zażądał bezwarunkowego natychmiastowego zwrotu przedmiotu umowy.

Wskazał przy tym, że w razie niezwłocznego uiszczenia pełnej kwoty zaległości rozważy możliwość cofnięcia oświadczenia woli, co będzie związane z obciążeniem (...) sp. z o.o. opłatą manipulacyjną w wysokości 900 zł.

/ dowód: pismo z dnia 22.04.2013 r. wraz z potwierdzeniem odbioru – k. 11-13 /

Równocześnie M. K. został poinformowany o zawieszeniu umowy i wezwany do pilnego uregulowania zaległości drogą e-mailową w dniu 22.04.2013 r. o godz. 23:06.

/ dowód: wydruk wiadomości e-mail z dnia 22.04.2013 r. – k. 101 /

W dniu 25.04.2013 r. (...) sp. z o.o. dokonała dwóch przelewów na rachunek (...) S.A.:

- na kwotę 1 329, 79 zł tytułem „depozyt gwarancyjny klient (...)”,

- na kwotę 2 740, 99 zł tytułem „klient (...)”.

/ dowód: potwierdzenia przelewu – k. 102 /

Po ok. pół roku linia produkcyjna została wyłączona z eksploatacji. W hali nie było zasilania, teren zakładu zarządzanego przez syndyka był dozorowany.

/ dowód: zeznania świadka M. W. – e-protokół z dnia 15.05.2018 r. 00:00:46-00:17:19;

zeznania pozwanego M. K. – e-protokół z dnia 15.05.2018 r. 00:18:36 /

M. W. miał uczestniczyć w odbiorze sprzętu przez (...) S.A. Podczas spotkania z M. K. w obecności M. W. przedstawiciel leasingodawcy obiecywał uprzedzić na 2-3 dni przed terminem przejęcia sprzętu, jednakże zawiadomienie takie nie zostało wystosowane.

/ dowód: zeznania świadka M. W. – e-protokół z dnia 15.05.2018 r. 00:00:46-00:17:19;

zeznania pozwanego M. K. – e-protokół z dnia 15.05.2018 r. 00:18:36 /

Przedmiot umowy leasingu został odebrany w dniu 21.05.2013 r. od syndyka A. S. przez przedstawiciela (...) S.A. firmę (...). A. we W..

Zgodnie z potwierdzeniem odbioru przedmiotu leasingu sprzęt wskazany przez syndyka miał widoczne ślady użytkowania. Wskazano na brak możliwości sprawdzenia, brak dokumentacji, brudne, pogięte elementy (zbiorniki) oraz widoczne ślady korozji.

Sprzęt został przyjęty do magazynu (...) S.A. w dniu 27.05.2013 r. Do uwag przyjęcia wpisano: „zwieziony sprzęt – używany w elementach (części składowe w linii), brak dokumentacji, brak możliwości sprawdzenia działania oraz dokładnej weryfikacji kompletu wyposażenia, pozostały opis powyżej”.

/ dowód: potwierdzenie odbioru przedmiotu leasingu – k. 172 /

Dnia 06.06.2013 r. Z. K. – (...) we W. wykonał wycenę wartości linii do recyklingu PE, PP typ (...)300, w której oszacował tę wartość na

kwoty:

- wg zestawienia – 80 000 zł,

- przy sprzedaży wymuszonej – 48 000 zł.

Wycena została dokonana po oględzinach sprzętu w magazynie (...) S.A. w M., ul. (...). W opisie sprzętu wskazano, że linia była rozmontowana na drobne podzespoły i elementy i złożona w magazynie oraz na przyczepie. W tym stanie nie był możliwości pełnej identyfikacji i potwierdzenia kompletności urządzeń, widoczne były ślady intensywnego użytkowania, liczne uszkodzenia mechaniczne oraz zabrudzenia, instalacja porozcinana. Na większości maszyn nie było oznaczeń, mogły być różnych wytwórców. Przed ponownym użytkowaniem maszyny wymagały zmontowania, gruntowanego przeglądu technicznego – remontu (ewentualnych uzupełnień). Brak było dokumentacji i deklaracji zgodności.

/ dowód: wycena rynkowa z dnia 06.06.2013 r. – k. 15-24 /

Sprzęt przejęty od (...) sp. z o. o. został udostępniony innemu klientowi na zasadach leasingu, po upływie niespełna dwóch miesięcy od daty przyjęcia. Kolejna umowa leasingu linii do recyklingu PE i PP typ (...)300 została zawarta w dniu 03.07.2013 r.

/ dowód: umowa leasingu operacyjnego nr (...) – k. 173; zeznania świadków: M.

W.-Kołodziej – e-protokół z dnia 16.05.2017 r. 00:01:07-00:12:52, W.

K. – e-protokół z dnia 16.05.2017 r. 00:12:53-00:20:58 /

Pismem z dnia 12.07.2013 r. (...) S.A. poinformował (...) sp. z o.o. o rozliczeniu umowy leasingu operacyjnego nr (...).

Wskazał, że:

1. kwota czynszów przypadających do zapłaty po dniu rozwiązania umowy, zdyskontowanych według zasad określonych w warunkach umowy na dzień wysyłki informacji, powiększona o kwotę równą cenie sprzedaży sprzętu przewidzianej w umowie leasingu, wynosi 250 524, 71 zł,

2. opłata manipulacyjna z tytułu kosztów windykacji w ustalonej wysokości 20 % łącznej wartości zdyskontowanych czynszów przypadających do zapłaty po dniu rozwiązania umowy oraz ceny sprzedaży sprzętu przewidzianej w umowie wynosi 50 104, 94 zł,

3. suma należności wymagalnych do dnia rozwiązania umowy dotychczas nieuiszczonych wynosiła 427, 98 zł,

4. pozostałe należności wynikające z umowy leasingu wynoszą 43, 05 zł,

5. cena uzyskana ze sprzedaży sprzętu będącego przedmiotem rozwiązanej umowy lub

wartość rynkowa sprzętu wynosi 80 000 zł.

Wskazał także, że niedobór kwoty wymienionej w pkcie 5 w stosunku do kwoty wymienionej w pktach 1-2 wynosi 220 629, 65 zł. Na powyższą wartość została wystawiona nota obciążeniowa.

/ dowód: pismo z dnia 12.07.2013 r. – k. 103 i 154 /

Po otrzymaniu informacji o rozliczeniu leasingu linii do recyklingu tworzyw sztucznych pismem z dnia 29.07.2013 r. (...) sp. z o.o. poinformowała (...) S.A., że nikt z firmy nie pokwitował odbioru urządzeń z zakładu w S., ani nikt nie był w trakcie ich demontażu. Nie posiada także specyfikacji zabranych urządzeń. Pozwana spółka wskazała, że urządzenia, które były własnością (...) S.A., musiały posiadać osprzęt, który nie był własnością (...) S.A., a który to sprzęt został zakupiony i zamontowany przez pozwaną spółkę, zatem nie podlegał zwrotowi. Został on jednak zdemontowany i zabrany wraz z linią, a następnie sprzedany. Pozwana spółka poinformowała również, że wraz ze sprzętem zostały także zabrane urządzenia będące własnością osób trzecich, które również nie wchodziły w skład linii do recyklingu. Wskazała, iż oczekuje, że otrzyma protokół odbioru linii z zakładu w S., zestawienie urządzeń przejętych z zakładu w S. oraz wyjaśnienie w sprawie bezprawnie przejętego sprzętu wraz z propozycją rozwiązania zaistniałego problemu.

/ dowód: pismo z dnia 29.07.2013 r. – k. 108 /

Pismem z dnia 26.08.2013 r. (...) S.A. poinformował (...) sp. z o. o. o przelewie na rzecz (...) S.A. swoich wierzytelności z tytułu umowy leasingu nr (...).

/ dowód: pismo z dnia 26.08.2013 r. – k. 14 /

Powód wypełnił weksel in blanco wystawiony przez (...) sp. z o.o. w ten sposób, że nadał mu następującą treść:

- miejsce i data wystawienia – W., dnia 15.10.2012 r.,

- suma wekslowa – 227 378, 57 zł,

- data płatności – 04.10.2013 r.,

- klauzula bez protestu,

- miejsce płatności – (...) S.A. pl. (...) (...)-(...) W..

Na odwrotnej stronie weksla widnieje pieczęć (...) S.A. i podpisy P. N. i R. L. – pełnomocników (...) S.A.

/ dowód: pełnomocnictwa i wzory podpisów – k. 51-61; weksel – k. 72 /

Pismem z dnia 24.09.2013 r., doręczonym dnia 30.09.2013 r. powód poinformował (...) sp. z o.o. o wypełnieniu wystawionego przez nią weksla na sumę 227 378, 57 zł z terminem płatności 04.04.2013 r. i miejscem płatności w siedzibie (...) S.A. we W. oraz wezwał do wykupienia weksla we wskazanym terminie.

/ dowód: pismo z dnia 24.09.2013 r. – k. 25-26 /

Pismem z dnia 08.11.2013 r. powód poinformował (...) sp. z o.o., iż podtrzymuje wezwanie do zapłaty zgodnie z WULO.

Wskazał, że jest nabywcą wyłącznie wierzytelności finansowych wynikających z rozliczenia umowy, nie jest natomiast nabywcą żadnych praw dotyczących przedmiotu leasingu. W związku z tym wszelkie wyjaśnienia związane ze zwrotem sprzętu, wyceną i jego składnikami powinny być kierowane wyłącznie do jego właściciela, tj. (...) S.A.

Wskazał, że konieczność samodzielnego odbioru przedmiotów własności przez przedstawicieli (...) S.A. spowodowana była tym, że nie został on zwrócony dobrowolnie, niezwłocznie po otrzymaniu informacji o rozwiązaniu umowy z dnia 22.04.2013 r., co nastąpiło dnia 30.04.2013 r. Brak obecności przedstawicieli (...) sp. z o.o. podczas odbioru sprzętu nie był winą (...) S.A.

Jednocześnie powód wyznaczył dodatkowy termin do zapłaty lub podjęcia działań w kierunku zawarcia ugody kwoty 230 056, 02 zł do dnia 17.11.2013 r.

/ dowód: pismo z dnia 08.11.2013 r. – k. 109 /

Pismem z dnia 10.04.2014 r. powód poinformował M. K. o wniesieniu sprawy do Sądu celem wydania nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym.

/ dowód: zawiadomienie z dnia 10.04.2014 r. – k. 110 /

Sąd zważył, co następuje.

Zarzuty pozwanych zasługują na częściowe uwzględnienie.

Powód dochodzi od pozwanych zapłaty należności z weksla wystawionego przez pozwanego (...) sp. z o.o. i poręczonego przez pozwanego M. K..

Zgodnie z art. 47 ust. 1 i 2 prawa wekslowego z dnia 28.04.1936 r. kto weksel wystawił, przyjął, indosował lub zań poręczył, odpowiada wobec posiadacza solidarnie, zaś posiadacz może dochodzić roszczeń przeciw jednemu, kilku lub wszystkim dłużnikom bez potrzeby zachowania porządku, w jakim się zobowiązali. Odpowiedzialność wobec posiadacza weksla ponoszą zatem osoby, które weksel podpisały w charakterze wystawcy, poręczyciela, akceptanta, indosanta, itp. Na wekslu datowanym na 15.10.2012 r. widnieje podpis M. K. jako reprezentanta wystawcy weksla (...) sp. z o.o. w B. (obecnie we F.) oraz jego podpis pod adnotacją: Poręczam. Nie ulega zatem wątpliwości, że pozwani – będący wystawcą weksla i jego poręczycielem są współdłużnikami wekslowymi odpowiedzialnymi wobec wierzyciela wekslowego solidarnie za zapłatę sumy wekslowej.

Zgodnie z art. 101 ustawy z dnia 28.04.1936 r. – Prawo wekslowe weksel własny zawiera:

1) nazwę „weksel” w samym tekście dokumentu, w języku, w jakim go napisano;

2) przyrzeczenie bezwarunkowe zapłacenia oznaczonej sumy pieniężnej;

3) oznaczenie terminu płatności;

4) oznaczenie miejsca płatności;

5) nazwisko osoby, na której rzecz lub na której zlecenie zapłata ma być dokonana;

6) oznaczenie daty i miejsce wystawienia weksla;

7) podpis wystawcy weksla.

Przedłożony wraz z pozwem weksel spełnia wskazane wymagania formalne.

Powód nabył weksel od pierwotnego wierzyciela – (...) S.A. we W. na podstawie umowy przelewu wierzytelności, a także indosu in blanco umieszczonego na wekslu (art. 13 ust. 2 pr. weksl.). Powód wykazał posiadanie legitymacji wekslowej czynnej.

Powód wskazał, że suma wekslowa obejmuje zobowiązanie z umowy leasingu operacyjnego nr(...).

Jeżeli weksel miał charakter weksla gwarancyjnego, po wniesieniu zarzutów od nakazu zapłaty wydanego na podstawie takiego weksla spór przenosi się z płaszczyzny stosunku prawa wekslowego na ogólną płaszczyznę stosunku prawa cywilnego, czyli tzw. stosunku podstawowego, i wówczas strony powołują się na postawy faktyczne i prawne wynikające z tego stosunku (por. wyroki Sądu Najwyższego: z dnia 14.03.1997 r., I CKN 48/97, OSNC 1997/9/124; z dnia 07.01.2005 r., IV CK 362/04; z dnia 20.06.2008 r., IV CSK 65/08; z dnia 03.08.2006 r., IV CSK 101/06). Na skutek wniesienia przez pozwanego zarzutów od nakazu zapłaty z dnia 03.07.2015 r. wobec treści tych zarzutów rozstrzygnięcie sporu wymagało zatem ustalenia źródła i zakresu zobowiązania, z którego wynikała wierzytelność (...) S.A. zabezpieczona wekslem wystawionym przez pozwanego (...) sp. z o.o. i poręczonego przez pozwanego M. K..

Pozwani nie kwestionowali zawarcia i treści przywołanej umowy leasingu, natomiast kwestionowali podstawę i skuteczność jej wypowiedzenia, a także wysokość zobowiązania z tego tytułu będącą podstawą określenia sumy wekslowej.

W pierwszej kolejności należy wskazać, że leasingodawca – (...) S.A. we W. – uzyskał uprawnienie do wypowiedzenia umowy leasingu i skutecznie je zrealizował.

Leasingobiorca – (...) sp. z o.o. – nie regulował terminowo miesięcznych rat leasingowych, i tak:

- rata 2 – płatna do dnia 21.01.2013 r. – została zapłacona dnia 31.01.2013 r.,

- rata 3 – płatna do dnia 21.02.2013 r. – została zapłacona dnia 27.02.2013 r.,

- rata 4 – płatna do dnia 21.03.2013 r. – została zapłacona dnia 26.04.2013 r.,

- rata 5 – płatna do dnia 21.04.2013 r. – została zapłacona dnia 30.06.2013 r.

Stosownie do pktu 47 umowy leasingu nr (...) leasingodawca mógł rozwiązać umowę bez wypowiedzenia po uprzednim wyznaczeniu terminu dodatkowego, jeżeli opóźnienie w zapłacie którejkolwiek z rat leasingu przekroczyło 14 dni. Postanowienie to zbieżne jest z dyspozycją art. 709 ¹³ § 2 kc.

Pismem z dnia 02.04.2013 r. (...) S.A. skierował do (...) sp. z o.o. monit dotyczący zaległości za marzec 2013 r., a następnie pismem z dnia 22.04.2013 r. skierował oświadczenie o rozwiązaniu umowy leasingu. Wobec jednoznaczności postanowienia umowy leasingu skuteczność wypowiedzenia umowy nie może być kwestionowana. Wypowiedzenie umowy nie było sprzeczne z zasadami współżycia społecznego, nie stanowiło nadużycia prawa w rozumieniu art. 5 kc. W stosunkach pomiędzy przedsiębiorcami należy oczekiwać dalej idącego przestrzegania terminów płatności, niż w przypadku stosunków z udziałem konsumentów, co wpływa także na skutki uchybienia terminom. Stąd też niezasadnie pozwani odwołali się do stanowiska orzecznictwa dotyczącego wypowiedzenia umowy kredytu bankowego (zaciągniętego przez konsumenta).

Po ostatecznym sprecyzowaniu roszczenia powód wskazał, iż domaga się zapłaty:

- sumy należności zafakturowanych w wysokości 471, 03 zł,

- sumy należności zdyskontowanych w wysokości 184 778, 74 zł,

- depozytu gwarancyjnego w wysokości 39 347, 10 zł,

po odjęciu wartości z wyceny przedmiotu umowy leasingowej w wysokości 80 000 zł.

Tak skonstruowane roszczenie należy uznać za jedynie częściowo usprawiedliwione.

Wobec wypowiedzenia umowy leasingu (...) S.A. mógł domagać się od pozwanego (...) sp. z o.o. – zgodnie z pktem 49 umowy leasingu – odszkodowania w wysokości sumy pozostałych – zdyskontowanych opłat i ceny sprzedaży sprzętu według harmonogramu spłat.

Powód przedstawił zestawienie zdyskontowanych opłat leasingowych, poczynając od czynszu nr 6 – k. 133-135. Pozwani w żaden sposób nie zakwestionowali tego zestawienia, wobec czego należy uznać za przyznaną wysokość sumy zdyskontowanych rat leasingowych pozostałych do zapłaty – art. 230 kpc. Suma ta jest zresztą niższa od nominalnej sumy pozostałych rat, czyli ewidentnej szkody leasingodawcy wynikłej z przedwczesnego ustania stosunku leasingu. Tym samym elementem należnego wierzycielowi odszkodowania była suma 184 778, 74 zł.

Zasadne jest również żądanie należności zafakturowanych do dnia wypowiedzenia umowy, a nie zapłaconych, czyli zaległości w opłatach leasingowych.

Z tytułu pierwszych pięciu rat (...) sp. z o.o. zobowiązany był uiścić 9 634, 94 zł netto, czyli 11 850, 98 zł brutto, uiścił natomiast 6 159, 19 zł brutto, czyli 5 007, 47 zł netto. Różnica wynosi ok. 4 000 zł, powód zażądał zaś jedynie 471, 03 zł.

Zatem należne poprzednikowi prawnemu powoda odszkodowanie wynosiło 184 778, 74 zł + 471, 03 zł = 185 249, 77 zł. Sumę tę należy pomniejszyć o 80 000 zł uzyskane przez (...) S.A. z tytułu kolejnej umowy leasingu, co daje w wyniku 105 249, 77 zł.

Za pozbawione usprawiedliwionych podstaw należy natomiast uznać żądanie zapłaty 39 347, 10 zł z tytułu depozytu gwarancyjnego. Zgodnie z pktem 52 umowy leasingu depozyt gwarancyjny przeznaczony był na pokrycie ewentualnych kosztów i strat z tytułu uszkodzenia, utraty lub zmniejszenia wartości sprzętu. Natomiast po zakończeniu umowy niewykorzystana część depozytu miała zostać zwrócona leasingobiorcy po potrąceniu innych należności leasingodawcy.

Wyniki przeprowadzonego w sprawie postępowania dowodowego nie dały podstaw do ustalenia, iż doszło do uszkodzenia lub utraty wartości sprzętu – linii produkcyjnej – stanowiącego przedmiot umowy leasingu nr (...). Dowodu w tym zakresie nie może stanowić protokół przejęcia sprzętu oraz sporządzona następnie prywatna ekspertyza. W aktach sprawy znajdują się zdjęcia (k. 155-156) obrazujące stan linii produkcyjnej, na których nie widać żadnych braków czy uszkodzeń. Przesłuchany w sprawie świadek M. W. oraz pozwany M. K. zeznali, że sprzęt był w dobrym stanie i żadnych uszkodzeń nie posiadał, nadawał się do eksploatacji zgodnie z przeznaczeniem. Świadek W. oraz pozwany zeznali także, że R. A., który miał przejąć sprzęt w imieniu leasingodawcy, informował, że o planowanym odbiorze uprzedzi kilka dni wcześniej. Zapewnienie to nie zostało zrealizowane. Reprezentant pozwanej spółki (...), czyli podmiotu zdającego sprzęt, nie był obecny przy czynnościach odbiorowych. Nie mógł go zastąpić syndyk przedsiębiorstwa będącego właścicielem hali. W takich okolicznościach przebieg i prawidłowość czynności odbioru budzi zasadnicze wątpliwości. Niezależnie od wskazanego ustnego uzgodnienia, wierzyciel (...) S.A. powinien był skierować do pozwanej spółki wezwanie do wydania sprzętu albo zawiadomienie o planowanym terminie odbioru. Nie można czynić pozwanych zarzutu nieobecności przy czynności przejęcia sprzętu, o której nie zostali uprzedzeni. Brak jest bowiem dowodu, aby pozwana spółka została zawiadomiona o czynności odbioru sprzętu.

Jeżeli chodzi o potwierdzenie stanu sprzętu trzeba wskazać, iż podczas odbioru nie zostały wykonane zdjęcia ani nagranie obrazujące stan przejmowanej linii produkcyjnej. Z kolei wezwany w charakterze świadka R. A. dwukrotnie się nie stawił, wobec czego Sąd pominął dowód z jego przesłuchania. Można zresztą zauważyć, iż – wobec zarzutów pozwanych co do wskazywanych przez powoda stanu i wartości przedmiotu leasingu – to powód powinien był przedłożyć stosowne wnioski dowodowe pozwalające na ocenę tychże okoliczności, zwłaszcza domagając się zapłaty depozytu gwarancyjnego. Powód odpowiedniej inicjatywy dowodowej jednakże nie wykazał. Osoby zgłoszone przez niego w charakterze świadków miały jedynie pośrednią wiedzę nt. stanu sprzętu pochodzącą z dokumentów.

Można też dodać, iż niedługo później, w ciągu dwóch miesięcy, linia produkcyjna została przekazana innemu podmiotowi w ramach kolejnej umowy leasingu, a zatem musiała być sprawna i użyteczna. Powód nie wykazał, czy w ogóle i jakie czynności naprawcze zostały podjęte.

W konsekwencji należy uznać, iż powód nie udowodnił, aby mógł domagać się zapłaty kwoty odpowiadającej wysokości depozytu gwarancyjnego. Wobec powyższego nie może być mowy o zobowiązaniu pozwanego (...) sp. z o.o. do zapłaty na rzecz leasingodawcy oraz jego następcy prawnego depozytu gwarancyjnego.

Co więcej, na poczet należności leasingodawcy powinien zostać zaliczony tenże depozyt w zakresie faktycznie uiszczonym przez pozwanego leasingobiorcę, czyli w kwocie 3 989, 37 zł.

Powoduje to pomniejszenie wskazanej wyżej sumy odszkodowania wynoszącej 105 249, 77 zł o kwotę 3 989, 37 zł, tj. do kwoty 101 260, 40 zł. Suma ta stanowi zobowiązanie (...) sp. z o.o. wobec (...) S.A., które mogło stanowić sumę wekslową. W tym zakresie roszczenia powoda należało uznać za usprawiedliwione.

Działając na podstawie art. 496 kpc – sąd utrzymał zatem zaskarżony nakaz zapłaty z dnia 02.09.2016 r., I Nc 1278/16, w mocy co do kwoty 101 260, 40 zł wraz z liczonymi od niej odsetkami ustawowymi od dnia 05.10.2013 r.

W pozostałym zakresie nakaz zapłaty należało uchylić.

Wobec cofnięcia pozwu co do kwoty 32 000 zł ze zrzeczeniem się roszczenia postępowanie w sprawie w tej części należało umorzyć – art. 355 § 1 kpc.

Dalej idące powództwo podlegało oddaleniu.

Wobec częściowego uwzględnienia żądania pozwu o kosztach procesu należało ostatecznie orzec zgodnie z wyrażoną w art. 100 kpc zasadą ich stosunkowego rozdzielenia.

Powód wygrał sprawę w 57, 34 %. Koszty procesu po stronie powoda objęły: opłatę od pozwu – 2 208 zł, wynagrodzenie pełnomocnika ustalone na podstawie § 2 pkt 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22.10.2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych w brzmieniu obowiązującym w dacie wniesienia pozwu (21.06.2016 r.) – 7 200 zł oraz opłatę skarbową od pełnomocnictwa – 17 zł, tj. łącznie 9 425 zł, z czego 57, 34 % wynosi 5 404, 30 zł. Koszty procesu po stronie pozwanych to opłata od zarzutów 6 623 zł, z czego 42, 66 % wynosi 2 825, 37 zł. Różnica między wskazanymi kwotami wynosi 2 578 93 zł i przypada powodowi, wobec czego nakaz zapłaty został utrzymany w mocy także w tym zakresie.

Mając powyższe okoliczności na uwadze Sąd podjął rozstrzygnięcia zawarte w sentencji wyroku.