Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

UZASADNIENIE

Sąd Okręgowy przyjął za własne ustalenia Sądu pierwszej instancji, nie przeprowadził postępowania dowodowego, a przyjmując za własne oceny sądu pierwszej instancji, sporządzenie uzasadnienia oparł na przepisie art. 387 § 2 ¹ k.p.c.

Zarówno apelacja strony pozwanej jak i zażalenie powoda były niezasadne.

Strona pozwana reprezentowana przez profesjonalnego pełnomocnika zaskarżyła wyrok w części, tj. w punkcie I wyroku w zakresie zasądzającym od pozwanego na rzecz powoda kwotę 12.311,85 zł wraz z odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia 18 maja 2016 r. do dnia zapłaty oraz w punkcie III wyroku
w całości. Zaskarżonemu wyrokowi zarzucono:

I. naruszenie przepisu prawa procesowego: art. 233 § 1 k.p.c. poprzez brak wszechstronnego rozważenia zebranego materiału dowodowego, błędną ocenę wagi określonych ustaleń faktycznych Sądu dla wydanego następnie orzeczenia, a także poprzez dokonanie dowolnej oceny dowodów (w szczególności opinii biegłych sądowych z zakresu rekonstrukcji wypadków drogowych), poprzez uznanie stopnia przyczynienia zmarłego S. Ł. do zaistnienia zdarzenia drogowego z dnia 24 listopada 2015 r. jedynie na poziomie 20%, wbrew materiałowi dowodowemu zgormadzonemu w toku postępowania pierwszoinstancyjnego, który jednoznacznie wskazywał na znaczny stopień przyczynienia wyżej wskazanego do zaistnienia zdarzenia drogowego z dnia 24 listopada 2015 r., a zatem przyczynienie poszkodowanego winno w niniejszej sprawie wynosić 50%.

II. naruszenie przepisu prawa materialnego: art. 362 k.c. poprzez błędne zastosowanie i przyjęcie stopnia przyczynienia zmarłego S. Ł. jedynie na poziomie 20%, podczas gdy z dowodów zgromadzonych w toku postępowania likwidacyjnego jednoznacznie wynika znaczny stopień przyczynienia wyżej wskazanego do zaistnienia zdarzenia drogowego z dnia 24 listopada 2015 r., a zatem przyczynienie poszkodowanego winno w niniejszej sprawie wynosić 50%.

Podnosząc powyższe zarzuty wniesiono o zmianę wyroku Sądu I instancji poprzez oddalenie powództwa także co do kwoty 12.311,85 zł wraz z odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia 18 maja 2016 r. do dnia zapłaty i stosunkowe rozdzielenie pomiędzy strony kosztów procesu w postępowaniu pierwszoinstancyjnym oraz o zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów procesu w postępowaniu apelacyjnym, wraz z kosztami zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Powód reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika złożył zażalenie na rozstrzygniecie o kosztach zawarte w punkcie III wyroku w którym Sąd
I Instancji dokonał stosunkowego rozdzielenia kosztów procesu pomiędzy stronami.

Rozstrzygnięciu temu zarzucił naruszenie przepisów prawa procesowego, a to:

•

art. 100 k.p.c. zd. 2 kpc poprzez jego błędne zastosowanie i stosunkowe rozdzielenie kosztów procesu, podczas gdy roszczenia powoda były co do zasady usprawiedliwione i zostały w dużej części uznane przez sąd, dlatego leż zasadnym było obciążenie kosztami procesu strony pozwanej w całości.

Mając na uwadze powyższe, wniósł o:

•

zmianę zaskarżonego rozstrzygnięcia o kosztach procesu i zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów postępowania w całości, tj. w kwocie 5.721,20 zł.

Sąd Okręgowy zważył co następuje.

Apelacja nie zasługuje na uwzględnienie.

W pierwszej kolejności ustosunkowując się do apelacji strony pozwanej należy wskazać co, następuje:

Nietrafny jest zarzut naruszenia przepisu art. 233 § 1 k.p.c. poprzez dokonanie niewszechstronnej, wybiórczej oceny materiału dowodowego w szczególności przez dokonanie ustaleń sprzecznych z treścią zebranego materiału dowodowego,

Wskazany przepis wyraża zasadę, iż sąd ocenia wiarygodność i moc dowodów według własnego przekonania, na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału. Określone w tym przepisie granice swobodnej oceny dowodów może naruszać tylko dowolna ocena zebranego materiału, brak wszechstronnej oceny wszystkich istotnych dowodów lub ich ocena sprzeczna z zasadami logicznego powiązania wniosków z ustalonym stanem faktycznym lub doświadczeniem życiowym (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 6 listopada 1998 r. III CKN 4/98, LEX nr 50231; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 16 kwietnia 2002 r., V CKN 1446/00, LEX nr 55167). Ocena wiarygodności i mocy dowodów przeprowadzonych w danej sprawie powinna odpowiadać regułom logicznego myślenia wyrażającym formalne schematy powiązań między podstawami wnioskowania i wnioskami oraz uwzględniać zasady doświadczenia życiowego będące wyznacznikiem granic dopuszczalnych wniosków
i stopnia prawdopodobieństwa ich przydatności w konkretnej sytuacji. Tylko
w przypadku wykazania, że brak jest powiązania przyjętych wniosków z zebranym materiałem dowodowym, możliwe jest skuteczne podważenie oceny dowodów dokonanej przez sąd. Nie jest wystarczająca sama polemika wyprowadzająca wnioski odmienne, lecz wymagane jest wskazanie, w czym wyraża się brak logiki lub uchybienie regułom doświadczenia życiowego w przyjęciu wniosków kwestionowanych (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 27 września 2002 r., II CKN 817/00, LEX nr 56906).

Sąd Rejonowy poddał ocenie wszystkie przeprowadzone dowody, ich wiarygodność i moc dowodową ocenił bez naruszenia obowiązujących w tym zakresie zasad logicznego rozumowania i doświadczenia życiowego. Apelacja nie wykazała
w żaden sposób uchybień w rozumowaniu Sądu pierwszej instancji, czyniących dokonaną ocenę dowodów nieprawidłową. Skarżący nie wykazał, aby przyjęte przez Sąd a quo wnioski były sprzeczne lub nielogiczne.

Z opinii biegłego M. P. wynika, że do wypadku przyczynili się obaj jego uczestnicy. Pieszy S. Ł. przez to, że wszedł na jezdnię
i przekraczał ją nie zwracając uwagi na zbliżający się do tego miejsca samochód. Co istotne poszkodowany przechodząc przez jezdnię w poprzek lewego pasa ruchu, przed przekroczeniem osi jezdni miał możliwość zorientowania się, że kierujący zbliżającego się w jego kierunku pojazdu nie zmniejsza prędkości, a więc nie stosuje się do obowiązujących zasad i mu pierwszeństwa nie ustępuje. Wówczas S. Ł. mógł uniknąć zaistnienia wypadku, gdyby zachował wymaganą od niego szczególną ostrożność i zatrzymał się w odpowiednim miejscu. Jak obrazowo wyjaśnił to biegły „ wystarczyło aby pieszy zatrzymał się w odpowiednim miejscu i do zdarzenia by nie doszło” (k.194). Jak to już wyżej wskazano także inni biegli, oceniając to samo zdarzenie, zwracali uwagę na przyczynienie się poszkodowanego do jego zaistnienia.

Mając zatem na względzie, że poszkodowany nie zachował wymaganej od niego miejscu przekraczania jezdni szczególnej ostrożności, a przy tym był nietrzeźwy (2,22%o alkoholu we krwi) i miał możliwość uniknięcia zdarzenia, gdyby wymaganą od niego ostrożność zachował i zatrzymał się w odpowiem miejscu na jezdni. Sąd Rejonowy prawidłowo przyjął, że poszkodowany przyczynił się do powstania szkody. Nie budzi wątpliwości Sądu Odwoławczego, pogląd, że stopień jego winy był znacznie niższy niż sprawcy, bowiem nie można tracić z pola widzenia, że do potrącenia doszło na przejściu dla pieszych. Z tych względów prawidłowo przyjęto, że poszkodowany przyczynił się w 20 % do powstania szkody.

Brak jest natomiast, z powyższych względów, jakichkolwiek podstaw do przyjęcia większego stopnia przyczynienia się poszkodowanego, szczególnie, tak jak chce tego odwołujący, a to na poziomie 50 %.

Choć w apelacji formalnie zgłoszony został zarzut naruszenia art. 233 § 1 k.p.c.,
tj. przekroczenia granic swobodnej oceny dowodów, polegał on jednak wyłącznie na zarzuceniu Sądowi błędnego ustalenia stopnia przyczynienia się poszkodowanego
do powstania szkody. Zarzut ten w rzeczywistości nie miał więc charakteru procesowego, lecz materialny. Wiązał się on z zastosowaniem w przedmiotowej sprawie przepisu art. 362 k.c., bowiem kwestia przyczynienia się do powstania szkody dotyczy już sfery subsumpcji – stosowania prawa materialnego (wnioskowania
z faktów o prawie), a nie prawa procesowego – art. 233 § 1 k.p.c., dotyczącego wnioskowania z dowodów o faktach.

Kwestia przyczynienia się, nie dotyczy sfery ustaleń faktycznych, a materii stosowania prawa – oceny prawnej, która nie może być przedmiotem przyznania (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 15 maja 2009 r., II CSK 680/08, LEX nr 519278).

Samo poruszanie się po drodze publicznej przez osobę będącą pod wpływem alkoholu nie jest zabronione i nie może automatycznie przesądzać o przyczynieniu się przez taką osobę do powstania szkody wynikłej na skutek wypadku drogowego
z udziałem tej osoby (wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 14 grudnia 2018 r.,
I ACa 161/18, LEX nr 2637806). Pieszy przechodząc przez jezdnię w miejscu oznaczonym powinien mieć zapewnione maksymalne bezpieczeństwo. Choć obowiązany jest zachować przy tym szczególną ostrożność i upewnić się, czy z prawej lub lewej strony nie nadjeżdżają pojazdy oraz ocenić z jaką prędkością jadą i czy znajdują się w bezpiecznej odległości, obowiązek tym większej szczególnej ostrożności ciąży na kierowcy. Powinien on zawsze liczyć się z możliwością (także nagłego) pojawienia się na drodze osoby pieszej. Kierowca ma obowiązek obserwowania zarówno drogi, jak i jej okolicy, aby upewnić się, czy nikt nie wkracza na jezdnię. Szczególnie w okolicach przejścia dla pieszych powinien zmniejszyć prędkość do granic pozwalających w razie potrzeby na natychmiastowe zatrzymanie pojazdu (wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 4 października 2018 r., V ACa 697/17, LEX 2601425).

Aczkolwiek w okolicznościach sprawy zachowanie pieszego nie było do końca prawidłowe (znajdując się w stanie nietrzeźwości i nie rozglądając się wszedł na jezdnię – przy której obserwacji nie miał żadnych przeszkód), to jednak kierujący pojazdem nie zachował szczególnej ostrożności. Do zdarzenia bowiem doszło na wyznaczonym, dobrze widocznym.

Za trafne należy uznać więc przyjęcie przyczynienia się poszkodowanego do zaistnienia szkody na poziomie 20%. Ten stopień uzasadniony jest także wnioskami płynącymi z opinii biegłego, określającej stopień jego przyczynienia się poszkodowanego. Uwzględnia też stan nietrzeźwości pieszego, jak i popełniony przez niego błąd w ocenie prędkości nadjeżdżającego pojazdu przy wchodzeniu na przejście dla pieszych.

Przyjęcie większego stopnia przyczynienia byłoby nie do pogodzenia
z ustaleniem, iż do zaistnienia zdarzenia bezpośrednio przyczynił się kierujący pojazdem i swym zachowaniem pozbawił się możliwości uniknięcia wypadku.

Mając powyższe na uwadze, w sprawie nie doszło również do naruszenia przepisów prawa materialnego, w tym nie mogło być mowy o naruszeniu art. 362 k.c.

Odnosząc się natomiast do zażalenia powoda należy wskazać, że rozstrzygnięcie o kosztach procesu było prawidłowe, a tym samym zażalenie powoda było niezasadne. Sąd zgodził się z powodem, że sumą odpowiednią jest kwota 40 000 zł, jednak z uwagi na przyczynienie się poszkodowanego Sąd zasądził 20 % tej kwoty. Do powyższej kwoty doliczono koszt odzieży pogrzebowej i opłatę za terapię psychologiczną co dało łącznie 26 337, 11 zł. Sąd Rejonowy zasadnie rozstrzygnął
o kosztach postępowania na podstawie art. 100 k. p. c. Powód wygrał bowiem w 75%.

Mając powyższe na względzie Sąd Okręgowy na podstawie art. 385 k.p.c. oddalił apelację strony pozwanej, o czym orzekł jak w punkcie I sentencji oraz oddalił zażalenie powoda na podstawie art. 385 k.p.c. w zw. z art. 397 § 2 k.p.c., jak w punkcie II sentencji wyroku.

O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono na podstawie art. 98 § 1 i 3
w zw. z art. 99 k.p.c. Zasądzona od strony pozwanej na rzecz powoda z tego tytułu kwota 1800 zł stanowi koszty zastępstwa pełnomocnika na podstawie § 2 pkt 5 w zw. z § 10 pkt 1 ust. 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015 r.
w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U. z 2015 r., poz. 1800 ze zm.).

O kosztach postępowania zażaleniowego orzeczono na podstawie art. 98 § 1 i 3 w zw. z art. 99 k.p.c. Zasądzona od powoda na rzecz strony pozwanej z tego tytułu kwota 225 zł stanowi koszty zastępstwa pełnomocnika na podstawie § 2 pkt 3 w zw.
z § 10 pkt 2 ust. 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015 r.
w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. z 2018 r., poz. 265 ze zm.).

SSO Jarosław Jaroń