Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

POSTANOWIENIE

Dnia 4 kwietnia 2014r.

Sąd Okręgowy we Wrocławiu II Wydział Cywilny Odwoławczy w składzie następującym:

Przewodniczący - Sędzia SO Jarosław Jaroń

Sędzia SO Monika Kuźniar (spr.)

Sędzia SR del. Anna Stawikowska

Protokolant: Elżbieta Biała

po rozpoznaniu w dniu 4 kwietnia 2014r. we Wrocławiu

na rozprawie

sprawy z powództwa B. C.

przeciwko Towarzystwu (...) w W.

o zapłatę

na skutek apelacji powódki

od wyroku Sądu Rejonowego dla Wrocławia-Śródmieścia we Wrocławiu

z dnia 24 października 2013r.

sygn. akt I C 77/09

p o s t a n a w i a:

I.  odrzucić apelację;

II.  zasądzić od powódki na rzecz strony pozwanej 600 zł kosztów postępowania apelacyjnego.

Sygn. akt II Ca 191/14

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem Sąd Rejonowy w pkt I zasądził od strony pozwanej Towarzystwa (...) w W. na rzecz powódki B. C. kwotę 42.138,19 zł z ustawowymi odsetkami od kwot: - 6.194 zł od dnia 03.05.2007 r. do dnia zapłaty, - 5.000 zł od dnia 07.10.2009 r. do dnia zapłaty, - 20.300 zł od dnia 29.10.2010 r. do dnia zapłaty, - 4.923,09 zł od Dina 06.02.2009 r. do dnia zapłaty, - 1.900 zł od dnia 31.12.2010 r. do dnia zapłaty, - 3.197,10 zł od dnia 05.01.2007 r. do dnia zapłaty, - 624 zł od dnia 30.10.2009 r. do dnia zapłaty; w pkt II dalej idące powództwo oddalił; w pkt III nakazal ściągnąć na rzez Skarbu Państwa z sumy zasądzonej na rzecz powódki kwotę 517,91 zł tytułem nieopłaconych kosztów sądowych; w pkt IV zasądził od strony pozwanej na rzecz Skarbu Państwa 2.172,09 zł tytułem nieopłaconych kosztów sądowych.

Rozstrzygnięcie zapadło w oparciu o następujące ustalenia stanu faktycznego.

W dniu 14.08.2006r. w miejscowości S. doszło do wypadku samochodowego z udziałem powódki. Sprawcą wypadku był kierujący pojazdem marki N. o nr. rej. (...) objęty przez pozwaną umową obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych. Powódka jechała swoim autem marki R. o numerze rej (...), którym kierował jej syn. Przed nią jechał samochód osobowy z przyczepką. W pewnym momencie z przyczepki coś wypadło. Okazało się że był to dywan. Samochód prowadził syn powódki, ona siedziała na miejscu dla pasażera. Hamowanie nie było gwałtowne. Powódka z tytułu najmu, pojazdu, holowania , postoju poniosła koszty: - 5.047,75 zł brutto (4.137,50 zł netto)za wynajem pojazdu zastępczego; - 1.110,20 zł (910 zł netto) za wynajem pojazdu zastępczego; - 549 zł (450 zł netto) za wynajem samochodu, - 800 zł brutto za parkowanie. Wszystkie faktury wystawione zostały na firmę powódki. Powódka prowadzi sklep. W związku z uszkodzeniem samochodu zmuszona była zlecić dowóz produktów .. (...) tego tytułu poniosła koszty w kwocie 1220 zł brutto. Powódka sprzedała pojazd w stanie uszkodzonym za kwotę 11.000 zł. W wyniku wypadku powódka doznała obrażeń ciała, w szczególności urazu głowy oraz kręgosłupa szyjnego. W dniu 16.08.2006r. udała się do lekarza rodzinnego, skąd otrzymała skierowanie od chirurga i neurologa, który zalecił noszenie kołnierza ortopedycznego przez 3 tygodnie. Przyjmowała środki przeciwbólowe. W okresie od 08.11.- 30.11.2006r. odbyła 10 zabiegów oraz prywatnie 10 zabiegów krioterapii na kręgosłup szyjny. Leczenie zakończyła 04.12.2006r. Poniosła koszty rehabilitacji w kwocie 1300 zł. Poniosła koszty leczenia w prywatnych gabinetach z uwagi na długi czas oczekiwania na świadczenia w ramach NFZ w kwocie 370 zł. Korzystała tez z sanatorium w ramach NFZ. W wyniku przeprowadzonego postępowania likwidacyjnego decyzją z 05.12.2006r. pozwana określiła szkodę w pojeździe powódki jako całkowitą i ustaliła wysokość szkody na 12.300 zł, odliczyła 20 % przyczynienia i wypłaciła odszkodowanie w kwocie 9840 zł. Strona pozwana w dniu 31.01.2007r. przyznała powódce odszkodowanie w wysokości 4.125,50 zł netto, ale wypłaciła powódce odszkodowanie w kwocie 3.300,40 zł wraz z odsetkami w kwocie 235,50 zł z tytułu kosztów holowania, parkowania i wynajęcia samochodu zastępczego. Pismem dnia 13.03.2007r. pełnomocnik powódki zwrócił się do pozwanej o zapłatę kwoty 10.000 zł tytułem zadośćuczynienia. Decyzją z dnia 03.07.2007r. strona pozwana przyznała powódce zadośćuczynienia w kwocie 5.000 zł oraz kwotę 220 zł z tytułu odszkodowania. Wypłaciła jednak kwotę 400 zł zadośćuczynienia oraz 176 zł odszkodowania. Odwołanie powódki od decyzji strony pozwanej pozostało bezskuteczne. Powódka jest osobą bezrobotną. Od 25.04.2008 do 24.10.2008r. pobierała zasiłek w kwocie 538,30 zł brutto. Powódka na skutek wypadku doznała skręcenia kręgosłupa szyjnego z jego niestabilnością pourazową i ograniczeniem ruchomości w zakresie rotacji w lewo i prawo o 30 stopni. Trwały uszczerbek na zdrowiu u powódki na skutek wypadku wynosi 15 %. Leczenie powódki jest zakończone, a orzeczony procentowy uszczerbek na zdrowiu jest ostateczny. Powódka w wyniku wypadku z 14.08.2006r. doświadczyła stresu pourazowego (nerwicy pourazowej), który skutkował objawami psychosomatycznymi – drżenia kończyn, wzmożony odruch orientacyjny, napady lęku panicznego, trudności w oddychaniu, koncentracji, zapamiętywaniu, zasypianiu, nadmierna czujność, nadwrażliwość, unikanie, izolacja emocjonalna, pesymizm, utrata wiary w swoje możliwości, poczucia bezpieczeństwa. Symptomy te nasilają się i nawracają w związku z sytuacją materialną, dochodową, życiowa i rodzinną. Objawy te są wyłącznym następstwem przeżytego przez nią wypadku. Wysokość trwałego uszczerbku na zdrowiu w związku z doznanym urazem wynosi u powódki 5 %. Wartość rynkowa netto pojazdu R. (...)rok prod. (...)na dzień 14 sierpnia 2006r. wynosi 26.200 zł. Wartość netto tego pojazdu w stanie uszkodzonym w wynosi zdarzenia z 14.08.2006r. wynosi 10.600 zł. Wyłącznym sprawcą kolizji był kierujący samochodem marki N., który nie zachował należytej odległości od samochodu R.. Kierujący spowodował kolizję, poprzez najechanie na tył samochodu R., który zatrzymał się z uwagi na dostrzeżenie leżącego na jezdni dywanu. Brak jest podstaw do przypisania przyczynienia się do powstania kolizji kierującemu samochodem marki R.. Zachowanie się kierującego samochodem R. nie było przyczyną zaistnienia kolizji. Zatrzymanie samochodu powódki nie było „zwykłym” zatrzymaniem się pojazdu, ale wynikało z warunków drogowych. Nie było ono swobodnym wyborem kierującego R., lecz „wymuszone” sytuacją drogową, czyli dywanem leżącym na jezdni. Powódka bezpośrednio po wypadku odczuwała silny ból kręgosłupa szyjnego promieniujący w kierunku głowy, miała problemy z jej obracaniem, odczuwała ból przy próbach odwracania głowy. Do dnia dzisiejszego odczuwa bóle kręgosłupa. Okresowo odczuwa bóle i drętwienie ręki, musi wtedy korzystać z masaży, które przynoszą mierną poprawę. Ból nie uniemożliwia jej funkcjonowania. Dolegliwości zmusiły powódkę do zrezygnowania w 2007r. z prowadzenia własnej działalności gospodarczej. W 2009 r. zawarła umowę o pracę na pół etatu jako kierownik sklepu. Kontynuuje leczenie u neurologa i ortopedy. Korzystała z pomocy synów przy prowadzeniu sklepu i wykonywaniu domowych obowiązków. Nie mogła dźwigać. Męczyło ja to. Wcześniej była samodzielna i niezależna. Z pomocy psychologa korzystała przez ok. 2 lata. Przez kilka miesięcy po wypadku stresowała się gdy słyszała pisk opon, gdy dojeżdżała do pasów martwiła się, czy jadący za nią pojazd zdąży wyhamować. Aktualne powódka nie zażywa leków przeciwbólowych, używa maści i korzysta z zabiegów, przed wypadkiem nie miała żadnych dolegliwości ze strony kręgosłupa szyjnego, ze zdrowiem psychicznym. Po wypadku życie towarzyskie powódki zanikło, zrezygnowała z wyjazdów na narty, co wcześniej robiła co roku.

Za uzasadnione uznał Sąd, żądanie odszkodowania za uszkodzenie pojazdu w kwocie 6.823,09 zł, z czego 4.923,09 zł pochodzące z pierwotnie zgłoszonego roszczenia oraz 1900 zł tytułem części rozszerzonego powództwa. Za nieuzasadnione uznał Sąd żądanie w zakresie kwoty: - 951,60 zł z faktury za wynajem samochodu, albowiem nie wykazano związku przyczynowego pomiędzy poniesionym przez powódkę kosztem w tym zakresie, a zdarzeniem, które wywołało szkodę; wynajęcie pojazdu jak wynika z faktury, nastąpiło bowiem po roku od ustalenia odszkodowania; - 6.600 zł wynikającej z pokwitowania wykonania umowy wypożyczenia samochodu z 30.09.2006r. wraz z aneksem z 10.10.2006r. oraz pokwitowania z 31.12.2007r., albowiem forma powyższych dokumentów budziła wątpliwości Sądu co do ich prawdziwości; z pokwitowania wynika, że 31.12.2007r. nastąpił odbiór kwoty 6.600zł; data ta jest jednak sprzeczna z zeznaniami powódki, która wskazywała, że musiała rozliczyć koszty najmu pojazdu w grudniu 2006r., tj. rok wcześniej; nadto, z pokwitowania nie wynika, czy podatek VAT został odprowadzony oraz jaki był cel wynajęcia pojazdu. Różnica wartości pojazdu sprzed i po szkodzie ustalona została przez biegłego na 15.600 zł. Opinia była kwestionowana przez stronę pozwaną, jednak zdaniem Sadu wszelkie wątpliwości w tym zakresie wyjaśniła opinia uzupełniająca, w szczególności w zakresie braku ujemnej korekty za uszkodzenia niezwiązane ze szkodą, w szczególności przedniego lewego błotnika. Biegły jednoznacznie wskazał, że w toku postępowania likwidacyjnego brak było uwag ze strony pozwanej czy rzeczoznawcy co do stanu technicznego pojazdu w zakresie widocznych braków i uszkodzeń nie mających związku przyczynowego ze szkodą. Uszkodzenie lewego przedniego błotnika zostało zakwalifikowane przez stronę pozwaną jako okoliczność „do ustalenia”, przy czym pozwany do zakończenia likwidacji szkody nie określił, że uszkodzenie to nie ma z nią związku przyczynowego. Przy ustaleniu wysokości odszkodowania w tym zakresie również z przyczyn wskazanych powyżej należało mieć też na względzie wartość netto. Strona pozwana przyznała z tego tytułu powódce kwotę 12.300 zł i wypłaciła 9.840 zł, przyjmując 20 % przyczynienie się powódki do jej powstania. Różnica pomiędzy ustaloną przez biegłego różnicą w wartości pojazdu sprzed i po szkodzie oraz wypłaconą kwotę wynosi 5760 zł, z czego kwota 3860 zł, to dochodzona przez powódkę należność główna oraz 1900 zł część rozszerzonego powództwa. Łącznie odszkodowanie przyznane powódce wyniosło 10.644,19 zł. Sąd doszedł też do przekonania, że strona pozwana ustalając wysokość zadośćuczynienia nie uwzględniła w należytym stopniu nie tylko zakresu jego uszczerbku na zdrowiu fizycznym, ale też cierpień psychicznych doznanych przez powódkę, związanych z pourazowymi zaburzeniami stresowymi. Mając na względzie rozmiar uszczerbku na zdrowiu powódki oraz jej cierpienia fizyczne i psychiczne, Sąd doszedł do przekonania, że kwota 30.000 zł będzie odpowiednia w rozumieniu art. 455 § 1 kc., biorąc pod uwagę wypłaconą już przez stronę pozwaną tytułem zadośćuczynienia kwotę 4.000 zł. Ostatecznie Sąd zasądził od strony pozwanej na rzecz powódki kwotę 42.138,19 zł, z czego kwotę 30.000 zł tytułem zadośćuczynienia, 10.644,19 zł tytułem odszkodowania za uszkodzenie pojazdu, holowanie i parkowanie, a nadto 1494 zł z tytułu poniesionych kosztów leczenia.

Apelację od powyższego rozstrzygnięcia w pkt I w części, w której Sąd Rejonowy nie zasądził kwot: 1) 6.600 zł, 2) 951,60 zł, 3) 176 zł – łącznie 7.727,60 zł wniosła powódka. Sądowi I instancji zarzuciła naruszenie art. 233 § 1 kpc poprzez przyjęcie, że szkoda, jaką poniosła w wysokości 951,60 zł za wynajem pojazdu zastępczego, potwierdzona fakturą VAT (...), nie miała związku przyczynowego ze zdarzeniem, które ją wywołało w dniu 14 sierpnia 2006 r., podczas gdy najem pojazdu miał miejsce w okresie od 9 września 2006 r. do 14 września 2006 r. i był związany z jej powstaniem; naruszenie art. 233 § 1 kpc i art. 328 § 2 kpc poprzez nieprzyznanie wiarygodności umowie wypożyczenia samochodu z 30 września 2006 r., aneksowi do wspomnianej i pokwitowaniu odbioru pieniędzy, a także niewyjaśnienie dlaczego powyższe budziły wątpliwości Sadu co do prawdziwości, podczas gdy przedłożone dokumenty rzetelnie potwierdzały poniesienie szkody przez powódkę w wysokości 6.600 zł; naruszenie art. 15 ustawy o podatku od towarów i usług poprzez uznanie L. D. za podatnika podatku od towarów i usług, podczas gdy nie jest on podatnikiem, a w tej sytuacji nie podlega odliczeniu podatek VAT, ponieważ nie był on naliczony. Powódka zaskarżyła też wyrok w pkt IV w części, w której Sąd Rejonowy nie orzekł o kosztach zastępstwa procesowego. Sądowi I instancji zarzuciła naruszenie art. 108 § 1 kpc w zw. z art.. 98 § 3 kpc poprzez nierozstrzygnięcie o kosztach procesu w orzeczeniu kończącym sprawę.

Wniosła o zmianę zaskarżonego wyroku przez uwzględnienie powództwa we wskazanym zakresie oraz o zasądzenie od pozwanego kosztów postępowania z obie instancje.

W odpowiedzi na apelację strona pozwana wniosła o jej oddalenie w całości oraz o zasądzenie od powódki kosztów postępowania odwoławczego według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja podlegała odrzuceniu z przyczyn formalnych.

Zgodnie z art. 368 § 1 pkt 1 k.p.c. apelacja powinna czynić zadość wymaganiom przewidzianym dla pisma procesowego, a ponadto zawierać oznaczenie wyroku, od którego jest wniesiona, ze wskazaniem, czy jest on zaskarżony w całości czy w części. Zakres zaskarżenia, tj. określenie czy orzeczenie jest zaskarżone w całości, czy w części, przesądza o zakresie rozpoznania sprawy (art. 378 § 1 k.p.c.) i granicach prawomocności wyroku (art. 363 § 3 k.p.c.). Art. 378 § 1 k.p.c. stanowi, że Sąd drugiej instancji rozpoznaje sprawę w granicach apelacji; w granicach zaskarżenia bierze jednak z urzędu pod uwagę nieważność postępowania.

Związanie granicami wniosków apelacji oznacza, że sąd drugiej instancji nie może objąć swoją kontrolą tej części orzeczenia sądu pierwszej instancji, która nie została zaskarżona. Taka sytuacja wystąpiła w przedmiotowej sprawie. Powódka zaskarżyła bowiem pkt I wyroku Sądu Rejonowego, którym zasądzono na jej rzecz 42.138,19 zł. Zgłoszony przez nią zarzut nieuwzględnienia przez Sąd części żądania pozwy dotyczył zaś w istocie pkt II, w którym Sąd oddalił powództwo w pozostałym zakresie. Zarzut winien był zatem zostać skierowany do pkt II wyroku. Ponieważ powódka nie zaskarżyła pkt II, brak było przedmiotu zaskarżenia, zatem Sąd Odwoławczy nie mógł objąć swoją kontrolą tej części orzeczenia sądu pierwszej instancji.

Z uwagi na brak przedmiotu zaskarżenia, Sąd Odwoławczy odrzucił apelację powódki na podstawie art. 370 k.p.c. w zw. z art. 373 k.p.c. jako niedopuszczalną, o czym orzeczono jak w pkt I sentencji.

Orzeczenie o kosztach postępowania apelacyjnego zawarte w pkt II sentencji zapadło w oparciu o przepis art. 98 k.p.c. w zw. z art. 391 § 1 k.p.c. i § 6 pkt 4 i § 12 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu. Zasądzona kwota 600 zł stanowi koszty zastępstwa procesowego.