Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Wrocław, dnia 23 czerwca 2014 r.

Sąd Okręgowy we Wrocławiu, Wydział I Cywilny

w składzie:

Przewodniczący: SSO Piotr Jarmundowicz

Protokolant: Błażej Łój

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 9 czerwca 2014 r. we Wrocławiu

sprawy z powództwa (...) SA z siedzibą w B.

przeciwko A. A.

o ochronę dóbr osobistych i zapłatę

I.  oddala powództwo,

II.  zasądza od strony powodowej na rzecz pozwanej 2 777 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sygn. akt: I C 1874/12

UZASADNIENIE

W pozwie wniesionym do tut. Sądu w dniu 17.12.2012 r. strona powodowa (...) S.A. w B. domagała się zobowiązania przez Sąd pozwanej A. A. do złożenia w trybie art. 24 § 1 k.c. w zaw. z art. 43 k.c. oświadczenia następującej treści:

„Ja, A. A., prowadząca gospodarczą pod firmą: Przedsiębiorstwo Handlowo Budowlane (...) A. A., z siedzibą we W. ((...)), ul. (...), oświadczam, iż rozpowszechniane przeze mnie informacje jakoby spółka (...) S.A. w B. była nierzetelnym kontrahentem i moim dłużnikiem są nieprawdziwe zaś złożenie przeze mnie wniosku o ogłoszenie upadłości spółki (...) S.A. z siedzibą w B. było bezpodstawnym działaniem w złej wierze jako, iż wniosek nie posiadał faktycznych ani prawnych podstaw. Oświadczam, iż spółka (...) S.A. nie jest moim dłużnikiem, zaś swoim zachowaniem naruszyłam dobre imię i renomę spółki (...) S.A. w B..

W związku z powyższym przepraszam spółkę (...) S.A. w B. — Białej jak też inne osoby, w szczególności Klientów i Kontrahentów spółki (...) S.A. w B. za moje całkowicie niestosowne i bezprawne zachowanie. Zobowiązuję się także do całkowitego zaprzestania powyższych działań."

Strona powodowa żądała, by oświadczenie powyższe zamieszczone zostało na koszt pozwanej w ogólnopolskim wydaniu dziennika „(...)" w pierwszym poniedziałkowym numerze wydawanym po prawomocności wyroku zapadłego w sprawie i winno być umieszczone na 1 bądź 2 stronie wydania i zajmować nie mniej niż ¼ strony (a jeśli z przyczyn redakcyjnych jest to niemożliwe - na pierwszej stronie, na której możliwe jest umieszczenie ogłoszenia o rozmiarze ¼ strony) - w ten sposób, że na białym tle umieszczona zostanie ramka z obwódką koloru czarnego, a w środku ramki (z białym tłem) umieszczone zostanie oświadczenie, przy czym winno być ono napisane czcionką A. koloru czarnego, rozmiar co najmniej 14, pogrubiony, z zachowaniem podziału na akapity, interlinia między wierszami 1,5, słowa zaś: „NIEPRAWDZIWE" oraz „BEZPODSTAWNYM DZIAŁANIEM W ZŁEJ WIERZE" winny zostać napisane drukowanymi literami i w rozmiarze większym niż pozostały tekst; odstęp między ramką a tekstem winien być nie mniejszy niż 0,5 cm.

W zakres żądania pozwu wchodziło także zobowiązanie pozwanej A. A. do zaprzestania dalszego naruszania dóbr osobistych powoda, tj. zaprzestania rozpowszechniania informacji, że strona powodowa jest niesolidnym kontrahentem i dłużnikiem pozwanej, zobowiązanie do zapłaty odpowiedniej sumy pieniężnej na cel społeczny, tj. kwoty 50 000 zł na rzecz Fundacji (...) (...) oraz zasądzenie od pozwanej na rzecz powodowej spółki kosztów postępowania.

W uzasadnieniu pozwu spółka wyjaśniła, że w ramach realizowanego procesu budowlanego we W. przy ul. (...) współpracowała z pozwaną na podstawie umowy z dnia 14.03.2012 r. jako wykonawcą poszczególnych prac. Za wykonane prace pozwana wystawiła m.in. fakturę VAT nr (...) na kwotę 139 860 zł brutto a następnie, mimo, że nie miała ku temu powodów obciążyła ją fakturą VAT nr (...) na kwotę 135 000 zł oraz notą księgową nr (...). W ramach rozliczeń pozwana obciążyła ją łącznie 11 fakturami VAT z czego 10 zostało rozliczonych bezpośrednio lub pośrednio przez faktora. Zawarta umowa opiewała na kwotę 790 000 zł, z której to pozwana otrzymała 665 000 zł, pozostała do zapłaty kwota była natomiast sporna. Pozwana, zdaniem powodowej spółki, nie wykonywała należycie prac, łamała postanowienia umowne i nie realizowała w terminie przedmiotu umowy. Spółka wyjaśniła dalej, że wystawioną fakturę VAT nr (...) pozwana zbyła na rzecz firmy factoringowej, z kolei faktury VAT nr (...) i noty księgowej nr (...) spółka nigdy nie uznała. Odnosząc się jeszcze do faktury nr (...) strona powodowa wywodziła, że nie jest ona jeszcze wymagalna, ponieważ pozwana nie zgłosiła kierownikowi robót wykonanych prac nią objętych, co powodowało, że nie mógł zostać przeprowadzony odbiór. Strona powodowa przyznała jednocześnie, że była przez pozwaną wzywana do odbioru tych prac, jednak każdorazowo były one przedwczesne. Opisała dalej, że pozwana w dniu 12.09.2012 r. skierowała do niej pismo stanowiące potwierdzenie podjęcia działań na jej szkodę i mające na celu wymuszenia zapłaty roszczeń. W październiku natomiast do siedziby powodowej spółki wpłynęła kopia wniosku pozwanej z prezentatą sądu o ogłoszenie jej upadłości. Później spółka otrzymała także informację, że o wniosku takim została zawiadomiona znaczna część jej kontrahentów, w tym (...) i (...). W wyniku takich działań musiała udzielić tym instytucjom szczegółowych wyjaśnień, nadto wskutek działań pozwanej anulowano powodowej spółce limit kredytu kupieckiego, zahamowano również proces emisji obligacji spółki. Strona powodowa wyznaczyła pozwanej termin ostatecznego rozliczenia, jednak na spotkaniu zorganizowanym w dniu 28.11.2012 r. przedstawiła wygórowane żądania, które nie mogły zostać przez spółkę uwzględnione. Strona powodowa była przekonana, że działania pozwanej mają jedynie na celu wymuszenie zapłaty kwestionowanej przez nią faktury. Pozwana także, poprzez złożenie bezzasadnego wniosku o ogłoszenie upadłości, naruszyła podstawowe dobra osobiste strony powodowej jakimi są dobre imię, renoma i wiarygodność. Mogło to, zdaniem spółki, doprowadzić do zakłócenia prowadzenia działalności z zyskiem oraz utrudnić prowadzenie działalności na rynku budownictwa.

W odpowiedzi na pozew wniesionej w dniu 26.02.2013 r. pozwana A. A. wnioskowała o oddalenie powództwa w całości oraz o obciążenie strony powodowej kosztami postępowania. W uzasadnieniu przyznała, że strony zawarły umowę o roboty budowlane z terminem realizacji do dnia 15.06.2012 r. podkreślając, że zastrzeżono w niej, iż wszelkie zmiany wymagają formy pisemnej pod rygorem nieważności. Wskazała dalej, że strony nie przedłużyły pisemnie umowy, zatem wszelkie podnoszone przez spółkę zarzuty nie mogą odnosić się do okresu po jej wygaśnięciu. Po tej dacie strony obowiązywała umowa ustna, do której zastosowanie znajdują tylko przepisy kodeksu cywilnego. Pozwana wyjaśniła dalej, że z tytułu wykonanych na rzecz spółki prac budowlanych wystawiła fakturę nr (...) i zaprzeczyła, że została ona wystawiona bez wymaganych dokumentów odbiorowych. Podkreślała, że wielokrotnie wzywała spółkę do odbioru, ta jednak, wbrew obowiązkowi wynikającemu z przepisów kodeksu cywilnego, do niego nie przystąpiła. Zdaniem pozwanej argumenty zawarte w piśmie stanowiącym odpowiedź na wezwanie do odbioru nie są uzasadnione, albowiem strony nie wiązała już wtedy umowa pisemna. W skutek braku porozumienia pozwana samodzielnie dokonała inwentaryzacji prac. Wywodziła także, że jej współpraca ze stroną powodową od początku nie układała się dobrze i doszło z jej winy do opóźnienia w wykonaniu prac. Przejęła bowiem plac budowy po poprzednim wykonawcy i zmuszona była wykonać szereg prac poprawkowych przy stropie i ścianach. Spółka, wbrew umownemu obowiązkowi, nie zadbała również o rozładunek materiałów budowlanych, co doprowadziło do konieczności używania żurawia (za co koszty ponosiła pozwana) do prac rozładunkowych zamiast do prac budowlanych. Pozwana także z własnej inicjatywy, w celu dochowania umownego terminu zakończenia prac, zamawiała transporty na przewiezienie materiałów, co również znajdowało się w zakresie zadań spółki. Spółka nie zamówiła także na czas pompy do betonu, dodatkowego dźwigu i nie dbała o jakość materiałów budowlanych. Pozwana została wtedy zmuszona do zwiększenia liczby pracowników. Po wykonaniu ostatniego etapu prac została wystawiona wspomniana wyżej faktura (...). Strona powodowa odesłała ją jednak by później, w piśmie z dnia 23.11.2012 r. uznać częściowo to roszczenie zwracając się o wystawienie faktury korygującej. Pozwana twierdziła w związku z tym, że strona powodowa jest jej dłużnikiem. Dodała także, że w tym czasie od innych wykonawców strony powodowej dowiedziała się, że nie płaci ona całej umówionej kwoty i wymusza zawieranie ugód. Z kolei od faktora – spółki (...) S.A. uzyskała informację, że strona powodowa nie uiszcza w terminie należności za faktury. Pozwana, mając wątpliwości co do wypłacalności spółki, zgłosiła wniosek o ogłoszenie jej upadłości. Podkreślała jednocześnie, że działanie to nie może zostać uznane za bezprawne ponieważ przewiduje je przepis art. 11 ustawy prawo upadłościowe i naprawcze, ponadto w dobie kryzysu gospodarczego nie jest ono rzadkością. Nie stanowi także łamania przepisów prawa poinformowanie (...) o złożeniu wniosku o ogłoszenie upadłości strony powodowej tym bardziej, że to obowiązkiem spółki było udzielenie takiej informacji. Zdaniem pozwanej, strona powodowa, próbując ukryć fakt złożenia wniosku przez (...), działała nierzetelnie i nieetycznie. Odnosząc się do zarzutu anulowania spółce kredytu kupieckiego pozwana wskazała, że okoliczność ta nie została w żaden sposób udowodniona i nie potwierdza jej dołączona na ta okoliczność korespondencja mailowa. Na koniec wskazała, że nie naruszyła w żaden sposób dóbr osobistych strony powodowej ponieważ nadal pozostaje ona jej dłużnikiem a wszelkie podjęte przez nią działania, tj. zgłoszenie wniosku o upadłość oraz zawiadomienie (...) były w pełni uzasadnione i zgodne z prawem.

W piśmie z dnia 22.04.2013 r. strona powodowa podtrzymała stanowisko wyrażone w pozwie podkreślając, że podstawowym przedmiotem postępowania są oświadczenia i zachowania pozwanej niosące za sobą treści oceniające spółkę oraz ich ocena pod kątem naruszenia dóbr osobistych powódki. Dodała, że pozwana nie zakwestionowała, że skierowała do spółki pismo z dnia 12.09.2012 r. oraz że kierowała do jej przedstawicieli pisma stanowiące zawoalowaną formę szantażu, nie zaprzeczyła także twierdzeniom spółki jaka jest faktyczna podstawa i cel jej działań. Odnosząc się do poszczególnych twierdzeń zawartych w odpowiedzi na pozew, spółka podkreśliła, że pozwana nie wywiązała się z terminu oddania prac i w tej kwestii prowadzona była szeroka korespondencja dotycząca przyspieszenia robót i zakończenia ich w terminie. Jej zdaniem, twierdzenie pozwanej, iż niedotrzymanie przez nią terminu wykonania prac nie było naruszeniem umowy z uwagi na jej nieprzedłużenie jest bezpodstawne i nie znajduje żadnych podstaw faktycznych i prawnych. Spółka zarzuciła, że na wezwanie do dokonania odbioru odpowiedziała pismem z dnia 17.08.2012 r. do którego dołączyła dokumentację fotograficzną obrazującą fakt, iż roboty budowlane nie nadawały się do odbioru. Zaprzeczyła także, że dokument z dnia 20.08.2012 r. sporządzony przez pozwaną w istocie stanowi inwentaryzację prac ponieważ nie zawiera on m.in. obmiaru robót, co nie pozwala na ustalenie ich wartości. Spółka wywodziła, że w związku z tym pozwana nie miała podstaw do wystawienia faktury VAT (...) i dodała, że kwestia ta była przedmiotem badania przez Sąd Okręgowy w Katowicach, który wyrokiem z dnia 04.03.2013 r. ustalił, że spółka nie jest zobowiązana do zapłaty na rzecz pozwanej kwoty 130 000 zł wynikającej z faktury nr (...). Spółka była zdania, że argumenty związane z wadliwością materiałów oraz utrudnieniami w trakcie realizacji prac budowlanych nie są związane z przedmiotem niniejszego postępowania. Pozwana, zdaniem spółki, dokonała oglądu placu budowy a także miała wpływ na harmonogram finansowy, co wskazuje, że jej twierdzenia są gołosłowne. Zdaniem spółki, twierdzenia pozwanej dotyczące wymuszenia zawierania ugód i nieterminowego płacenia wykonawcom są pomówieniami. Strona powodowa była również przekonana, że wniosek o ogłoszenie upadłości pozwana złożyła w złej wierze, w celu wymuszenia zapłaty spornej kwoty, wiedząc, że nie spełnia on przesłanek z art. 11 prawa upadłościowego i naprawczego. Spółka zaprzeczała także, by chciała cokolwiek ukryć przed (...). Zarzuciła, że pozwana w swoich wywodach pominęła szereg warunków oraz zasad zgłaszania zdarzeń oraz kwestii ich istotności. Strona powodowa podtrzymała stanowisko, że obniżenie limitu kredytu kupieckiego miało bezpośredni związek z informacjami rozpowszechnianymi przez pozwaną o złożeniu wniosku o ogłoszenie upadłości. Na koniec strona powodowa jeszcze raz podkreśliła, że pozwana nie dotrzymywała postanowień umownych zatrudniając wbrew wiedzy i woli spółki podwykonawców a także że nie jest jej dłużnikiem.

W pismach procesowych złożonych na dalszych etapach postępowania strony podtrzymały stanowiska w sprawie i wdały się w polemikę z prezentowaną argumentacją.

Sąd Okręgowy ustalił w sprawie następujący stan faktyczny:

Strona powodowa (...) S.A. w B., w ramach prowadzonej działalności gospodarczej zajmuje się generalnym wykonawstwem budynków mieszkalnych, jest ona także spółką publiczną i emituje obligacje w systemie (...) na (...).

Dowód:

- odpis z Rejestru Przedsiębiorców KRS strony powodowej – k. 19-30,

W ramach realizacji projektu budowlanego prowadzonego przez stronę powodową przy ul. (...) we W., zawarła w dniu 14.03.2012 r. z pozwaną A. A. (prowadzącą wtedy działalność gospodarczą pod firmą Przedsiębiorstwo Handlowo – Budowlane (...)) umowę o roboty budowlane nr (...). Przedmiotem umowy określonym w § 4 było wykonanie stanu surowego otwartego budynku B wraz ze ścianami działowymi za ryczałtowym wynagrodzeniem 790 000 zł obejmującym wszelkie prace budowlane niezbędne do realizacji przedmiotu umowy. Przepisy umowy (§ 1) zobowiązywały pozwaną do zapewnienia żurawia wieżowego i innego sprzętu zapewniającego wykonanie umowy. W § 1 pkt. 3 pozwana oświadczyła także, że zapoznała się z terenem budowy i nie wniosła uwag w tym zakresie. W § 4 zastrzeżono, że w przypadku opóźnienia w wykonaniu prac strona powodowa może rozwiązać umowę ze skutkiem natychmiastowym bez konieczności wyznaczania dodatkowego terminu. Zakończenie prac miało nastąpić w dniu 15.06.2012 r. Prace budowlane, zgodnie z § 3 miały być odbierane etapami zgodnie z harmonogramem robót. Każdy odbiór miał nastąpić na podstawie pisemnego protokołu podpisanego z ramienia inwestora przez kierownika budowy lub inspektora nadzoru oraz przez dyrektora lub kierownika oddziału spółki. Zamiar dokonania odbioru prac wykonawca zobowiązany był zgłosić kierownikowi budowy oraz kierownikowi kontraktu pisemnie z przynajmniej trzydniowym wyprzedzeniem. W przeciwnym razie strona powodowa miała prawo odmówić stawienia się na odbiór i wskazać nowy termin jego dokonania. W § 8 ust. 1 umowy, pozwana zobowiązała się wykonać wszelkie prace, w tym ewentualne prace dodatkowe, we własnym zakresie oraz własnymi siłami i nie zatrudniać podwykonawców. Zaangażowanie podwykonawców było możliwe tylko w szczególnie uzasadnionych przypadkach i tylko za zgodą spółki wyrażoną na piśmie. Strona powodowa wyraziła jednocześnie zgodę na wykonanie prac ciesielsko - zbrojarskich i murowych przy pomocy podwykonawcy – męża pozwanej P. A.. Integralną częścią umowy był harmonogram rzeczowo finansowy opisujący poszczególne etapy prac, termin ich realizacji oraz wynagrodzenie pozwanej.

W dniu 19.03.2012 r. pozwana przejęła od poprzedniego wykonawcy (...) sp. z o.o. plac budowy. Na okoliczność tą sporządzono protokół przekazania.

Dowód:

-

umowa nr (...) z dnia 14.03.2012 r. z harmonogramem – k. 31-43,

-

projekt aneksu do umowy – k. 658,

- protokół przekazania z dnia 19.03.2012 r. – k. 320,

- zeznania świadka P. A. – e protokół z dnia 10.06.2013 r. 08:55-01:12:20,

- zeznania przedstawiciela strony powodowej (...) S.A. N. I. – e protokół z dnia 13.03.2014 r. 06:03-01:14:20,

- zeznania świadka M. A. – e protokół z dnia 26.09.2013 r. 01:27:14-01:46:30,

Pozwana nie dotrzymywała terminów realizacji poszczególnych etapów budowy opisanych w harmonogramie, dlatego (...) S.A. w dniu 17.04.2012 r. wezwał do terminowego zakończenia prac. W odpowiedzi, w piśmie z dnia 24.04.2012 r. pozwana poinformowała stronę powodową, że opóźnienie nie wynika z jej winy. Tłumaczyła, że przejęła plac budowy po innym wykonawcy i zmuszona była do wykonania szeregu prac naprawczych. W toku procesu budowlanego pozwana przesyłała także stronie powodowej pisma, w której tłumaczyła okoliczności towarzyszące opóźnieniom, opisywała etap prowadzonych przez nią prac a także zwracała się o terminowe uiszczenie należności za wystawione faktury. W toku współpracy strona powodowa zarzucała pozwanej, że łamie postanowienia umowne i wbrew zapisom umowy, zlecone jej prace wykonuje nierzetelnie i za pomocą podwykonawców, m.in. J. M. oraz (...) sp. z o.o.

Podwykonawcy pozwanej, po zrealizowaniu na jej zlecenie prac, zwracali się do strony powodowej, jako inwestora, o zapłatę należności im przysługujących. Wady i nieprawidłowości wykonania przez pozwaną umowy łączącej strony były jej przedstawiane, jak też były przedmiotem ekspertyz zamówionych przez powodową spółkę.

W toku procesu budowlanego przy ul. (...), pozwana, po zrealizowaniu opisanego w harmonogramie etapu prac, sporządzała protokoły odbioru a po ich zaakceptowaniu obciążyła powodową spółkę szeregiem faktur VAT, w tym fakturą nr (...) z dnia 21.05.2012r. na kwotę 139 860 zł.

Strona powodowa nie realizowała płatności regularnie, bardzo często dochodziło do znacznego przekroczenia terminów zapłaty oznaczonych na fakturach. Pozwana, będąc w stałym kontakcie telefonicznym z ówczesnym prezesem strony powodowej M. S., zwracała się o podjęcie działań mających na celu przyśpieszenie płatności.

W czasie współpracy pozwana uzyskiwała od innych wykonawców informacje, że strona powodowa nie uiszcza całości wynagrodzenia wynegocjowanego przez nich w kontraktach i pozostaje w zwłoce z płatnościami bieżących należności.

Dowód:

- faktury VAT – k. 44 - 45, 271, 454 - 455, 457, 460, 464, 466, 470 - 471, 475,478,

- protokoły odbioru – k. 456, 458 - 459, 461, 462 - 463, 465, 467 - 469,472 - 473, 476 - 477,479 - 481,

- wydruki wiadomości tekstowych – k. 654 - 657, 665 - 669,

- potwierdzenia przelewów – k. 661 - 663,

- protokół przesłuchania – k. 379-380,

-

pismo z dnia 05.09.2012 r. wraz z załącznikami i potwierdzeniem nadania k. 47 - 53,

-

pismo z dnia 24.04.2012 r. – k. 187,

-

pismo z dnia 02.05.2012 r. – k. 188,

-

pismo z dnia 17.05.2012 r. – k. 189,

-

pismo z dnia 14.05.2012 r. – k. 190,

-

pismo z dnia 27.08.2012 r. – k. 54 - 55, 59 - 60,

-

pismo z dnia 26.08.2012 r. – k. 56, 61,

-

pismo z dnia 28.06.1012 r. – k. 57 - 58,

-

pismo z dnia 19.05.2012 r. – k. 191,

-

notatka służbowa i oświadczenie – k. 196 - 197,

-

wezwanie do zapłaty z dnia 27.06.2012 r. – k. 62,

-

opinia o jakości wykonanych prac – k. 135 - 149,

-

opinia o zakresie i jakości prac naprawczych – k. 150 - 156,

- zeznania świadka J. M. – 599 - 600,

- zeznania świadka P. A. – e protokół z dnia 10.06.2013 r. 08:55-01:12:20,

- zeznania świadka M. A. – e protokół z dnia 26.09.2013 r. 01:27:14-01:46:30,

- zeznania świadka A. C. – e protokół z dnia 10.06.2013 r. 01:12:28-01:27:00,

- zeznania świadka Z. Ć. – e protokół z dnia 10.06.2013 r. 01:27:05-01:45:10,

- zeznania świadka W. O. – e protokół z dnia 26.09.2013 r. 23:56-34:50,

- zeznania świadka M. Z. – e protokół z dnia 26.09.2013 r. 51:19-01:16:37,

- zeznania świadka M. M. – e protokół z dnia 26.09.2013 r. 02:19:21- 02:51:00,

- zeznania świadka A. U. – e protokół z dnia 05.12.2013 r. 01:48-12:40,

- zeznania świadka J. S. – e protokół z dnia 05.12.2013 r. 12:45-44:40,

- zeznania przedstawiciela strony powodowej (...) S.A. N. I. – e protokół z dnia 13.03.2014 r. 06:03-01:14:20,

Z uwagi na stosowane przez stronę powodową długie terminy płatności a także z uwagi na jej zwłokę w płatnościach faktur, pozwana A. A., na mocy umowy factoringu zbyła na rzecz (...) S.A. wierzytelności jakie posiadała wobec strony powodowej wynikające z umowy z dnia 14.03.2012 r. nr (...), w tym wierzytelności z faktury VAT nr (...).

W dniu 29.05.2012 r. strona powodowa oświadczyła, że (...) S.A. nabyła za jej zgodą wierzytelność wskazaną w fakturze VAT nr (...) na kwotę 76 113 zł a także że została ona wystawiona zgodnie z umowa zawartą przez nią z pozwaną. Oświadczenie zawierało także potwierdzenie, że spółka otrzymała towar lub usługę wymienioną w fakturze i nie wnosi zastrzeżeń co do ich zgodności z umową a także, że wierzytelność ta jest bezsporna. Oświadczyła także, że w związku z zawarciem przez pozwaną z (...) S.A. umowy factoringu, kwotę wymienioną w fakturze (...) przekaże nabywcy wierzytelności.

Dowód:

- zawiadomienie o przelewie z dnia 22.05.2012 r. – k. 63, 272 - 273,

- pismo z dnia 06.12.2012 r. – k. 64,

- pismo z dnia 29.05.2012 r. – k. 204,

- zeznania świadka P. A. – e protokół z dnia 10.06.2013 r. 08:55-01:12:20,

- zeznania przedstawiciela strony powodowej (...) S.A. N. I. – e protokół z dnia 13.03.2014 r. 06:03-01:14:20,

- zeznania świadka A. C. – e protokół z dnia 10.06.2013 r. 01:12:28-01:27:00,

- zeznania świadka Z. Ć. – e protokół z dnia 10.06.2013 r. 01:27:05-01:45:10,

Pismem z dnia 07.08.2012 r. powódka wezwała pozwaną do należytego wykonania przedmiotu umowy zarzucając jej: znaczne opóźnienia w realizacji umowy, występowanie licznych wad i usterek, brak dotrzymania zobowiązania złożonego Inwestorowi, zgodnie z którym do godz. 10.00 dnia 07.08.2012 r. pozwana miała przedłożyć harmonogram zakończenia prac i wyjścia z budowy, a nadto brak dotrzymania zobowiązań dotyczących codziennych i co tygodniowych planów robót.

W dniu 09.08.2012 r oraz 14.08.2012 r. pozwana poinformowała stronę powodową o konieczności przeprowadzenia odbioru robót. W odpowiedzi w piśmie z dnia 17.08.2012 r. strona powodowa, przesyłając dokumentację fotograficzną, wskazała, że zgłoszenia są nieuprawnione i pozbawione podstaw faktycznych i prawnych.

W dniu 20.08.2012 r. pozwana samodzielnie przeprowadziła inwentaryzację wykonanych przez siebie prac.

Dowód:

-

zgłoszenia do odbiorów – k. 192 - 195,

-

notatka służbowa i oświadczenie – k. 196 -197,

-

wezwanie do należytego wykonanie umowy – k. 67,

-

pismo z dnia 17.08.2012 r. wraz z dokumentacją fotograficzną i potwierdzeniem nadania – k. 68 – 99,

-

inwentaryzacja z dnia 20.08.2012 r. – k. 198,

- zeznania świadka P. A. – e protokół z dnia 10.06.2013 r. 08:55-01:12:20,

- zeznania przedstawiciela strony powodowej (...) S.A. N. I. – e protokół z dnia 13.03.2014 r. 06:03-01:14:20,

W dniu 23.08.2012 r. pozwana przesłała stronie powodowej pismo, w którym poinformowała, że w związku brakiem propozycji ugodowych jest zmuszona wystawić fakturę za zlecone przez nią prace. Obejmowały one roboty naprawcze po firmie po której przejęła plac budowy, rozładunki wszystkich materiałów, zalewanie betonu koszem, zmiany projektowe powodujące konieczność dłuższego wynajmu szalunków, maszyn i pracowników, które to łącznie wyniosły 253 727,31 zł.

W dniu 27.08.2012 r. pozwana wystawiła na rzecz strony powodowej fakturę VAT nr (...) na kwotę 135 000 zł (obejmujące prace opisane w inwentaryzacji z dnia 20.08.2012 r.) i jednocześnie obciążyła ją notą księgową nr (...) na kwotę 253 727,31 zł wpisując w jej treści, że dotyczy ona kosztów wynikających z przesunięcia terminu budowy jakie poniosła jej firma z winy spółki.

W dniu 20.09.2012 r. spółka odesłała pozwanej notę jako pozbawioną podstaw faktycznych i prawnych informując jednocześnie, że dokument nie został zaksięgowany.

Dowód:

- pismo z dnia 23.08.2012 r. – k. 200,

- nota księgowa z dnia 27.08.2012 r. – k. 46,

- pismo z dnia 20.09.2012 r. – k. 65,

- zeznania świadka P. A. – e protokół z dnia 10.06.2013 r. 08:55-01:12:20,

- zeznania przedstawiciela strony powodowej (...) S.A. N. I. – e protokół z dnia 13.03.2014 r. 06:03-01:14:20,

W dniu 12.09.2012 r. pozwana skierowała do strony powodowej pismo, w którym wskazała, że w związku z niepodpisaniem ugody oraz brakiem reakcji w stosunku do budowy przy ul. (...) i w celu „odzyskania zarobionych pieniędzy będzie podejmować nowe działania”. Zastrzegła, że w poniedziałek zgłosi do Inspektoratu Ochrony (...) łamanie praw przez stronę powodową przy budowie, we wtorek zostanie przygotowana negatywna reklama, która w razie potrzeby zostanie umieszczona w internecie. Pozwana dodała, że czeka na reakcję spółki do godziny 14.00 wskazując, że jeżeli w dalszym ciągu spółka nie będzie chciała „wypłacić zarobionych pieniędzy, to wszystkie nieprawidłowości, łamanie prawa oraz to, że odchodzą od niej kierownicy budów, wykonawcy budowlani, zostanie umieszczone w internecie”. Wskazała także, że każdego dnia będzie dokładać coś innego oraz że w czwartek jest umówiona z redaktorem (...) telewizji a w piątek zamieści reklamę spółki gazetach. W poniedziałek z kolei miało nastąpić zawiadomienie prokuratury a we wtorek złożenie pozwu do sądu – chyba, że wcześniej zostanie podpisane porozumienie oraz wypłacone pieniądze.

W związku z treścią pisma, w dniu 13.09.2012 r. strona powodowa złożyła w Prokuraturze Rejonowej B. zawiadomienie o uzasadnionym podejrzeniu popełnienia przestępstwa przez pozwaną. Postępowanie przygotowawcze na skutek zawiadomienia pozwanej A. A. w sprawie doprowadzenia jej przez spółkę do niekorzystnego rozporządzenia mieniem prowadził także Prokurator Rejonowy dla W..

Dowód:

- pismo z dnia 12.09.2012 r. – k. 100,

- zawiadomienie o możliwości popełnienia przestępstwa – k. 101 - 107,

- uzupełnienie zawiadomienia – k. 108 - 110,

- postanowienie z dnia 08.05.2013 r. – k. 311 - 312,

W dniu 03.10.2012 r. podwykonawca strony powodowej K. J. złożył oświadczenie, że spółka posiada wobec niego zaległości w zapłacie faktur na łączną kwotę 57 219,19 zł. W tym samym czasie podwykonawca pozwanej P. A. wezwał ją do zapłaty faktury VAT nr (...) na kwotę 22 420,15 zł z tytułu zrealizowanych na budowie przy ul. (...) prac. Zapłaty faktury P. A. domagał się także od strony powodowej jako inwestora, jednak nie została ona zrealizowana.

Dowód:

- oświadczenie z dnia 03.10.2012 r. – k. 664,

- protokół przesłuchania – k. 379,

- wezwanie z dnia 10.09.2012 r. wraz z załącznikami – k. 276 - 279,

- pismo z dnia 09.04.2013 r. z pełnomocnictwem– k. 274 - 275,

- protokół odbioru robót – k. 278 - 279,

- pismo z dnia 15.04.2013 r. z potwierdzeniem nadania – k. 280 - 284,

W dniu 04.10.2012 r. do siedziby powodowej spółki wpłynęła kopia dwóch stron pisma pozwanej, stanowiącej wniosek o ogłoszenie upadłości wobec spółki, wraz z prezentatą Sądu Rejonowego w Bielsku - Białej z dnia 04.10.2012 r. Dokument nie był podpisany i nie zawierał załączników. Tego samego dnia w siedzibie strony powodowej stawił się P. A. i złożył pismo tożsame ze złożonym wnioskiem do Sądu również opatrzone prezentatą Sądu. W rozmowie z pracownicą biura M. K. poinformował ze wzburzeniem, że jeżeli w tym samym dniu nikt się do niego nie odezwie i się z nim „nie dogada" to wówczas złoży to pismo do sądu. Na egzemplarzu wniosku wpisał swój numer telefonu.

Następnego dnia, tj. 05.10.2012 r. ówczesny prezes powodowej spółki Pan M. D. - otrzymał od pozwanej wiadomość sms o treści: „Witam Panie Prezesie widzę ze w dalszym ciągu nie ma z Waszej strony woli zapłaty wiec jutro i w niedziele na trwających we W. targach deweloperskich będę reklamować przed bankami i wszystkimi wystawcami Wasza firmę (...)". Niedługo po tym, spółka otrzymała informację, że cześć jej kontrahentów i podmiotów, z którymi współpracuje (np. (...),) została powiadomiona przez pozwaną o złożonym przez nią wniosku o ogłoszenie upadłości.

W tym samym dniu strona powodowa zwróciła pozwanej fakturę VAT nr (...) oświadczając, że została ona wystawiona przedwcześnie a także że jest ona pozbawiona podstaw faktycznych i prawnych w związku z brakiem dokonania odbioru robót, stwierdzonych licznych usterek oraz roszczeń spółki z tytułu poniesionych szkód i naliczonych kar umownych.

W dniu 09.10.2012 r. pozwana, po wcześniejszym kontakcie telefonicznym, przesłała kopię (dwie strony) wniosku o ogłoszenie upadłości do (...) S.A., która przygotowywała emisję akcji i obligacji strony powodowej. Proces emisji papierów wartościowych strony powodowej został odłożony na później. W tym samym dniu zarząd strony powodowej sformułował pismo, w którym opisując zaistniałą sytuację i okoliczności współpracy z pozwaną zaprzeczył wszelkim informacjom przez nią rozpowszechnianym.

Dowód:

- kopia wniosku o ogłoszenie upadłości – k. 114 - 115, 120 - 125,

- pismo z dnia 05.10.2012 r. – k. 66,

- wydruk wiadomości e mail z dnia 05.10.2012 r. – k. 113,

- wydruk wiadomości e mail – k. 122 - 123,

- pismo z dnia 09.10.2012 r.- k. 133 - 134,

- kopia protokołu z dnia 26.06.2013 r. – k. 384 - 388,

- zeznania świadka M. K. – e protokół 26.09.2013 r. 34:59-51:10,

- zeznania świadka W. G. – e protokół z dnia 26.09.2013 r. 01:46:39-02:19:20,

- zeznania świadka P. A. – e protokół z dnia 10.06.2013 r. 08:55-01:12:20,

- zeznania przedstawiciela strony powodowej (...) S.A. N. I. – e protokół z dnia 13.03.2014 r. 06:03-01:14:20,

W dniu 10.10.2012 r. strona powodowa złożyła w Sądzie Rejonowym w Bielsku - Białej, Wydział Gospodarczy odpowiedź na wniosek o ogłoszenie upadłości. Odpowiedź ta także zawiera opis stanu faktycznego oraz stanowisko spółki wobec roszczeń pozwanej.

Dowód:

- odpowiedź na wniosek o ogłoszenie upadłości z dnia 09.10.2012 r. – k. 114 - 117,

- zeznania przedstawiciela strony powodowej (...) S.A. N. I. – e protokół z dnia 13.03.2014 r. 06:03-01:14:20,

Dnia 12.10.2012 r. (...) w W. wystosowała do spółki pismo, w którym opierając się "na powziętą wiedzę w przedmiocie złożonego wniosku o upadłość” domagała się złożenia wyjaśnień, w kontekście obowiązków informacyjnych, którym spółka podlega jako emitent, którego instrumenty finansowe notowane są na rynku (...). Strona powodowa złożyła w piśmie z dnia 15.10.2012 roku obszerne wyjaśnienia.

Dowód:

-

pismo (...) w W. z dnia 12.10.2012r. – k. 126,

-

pismo z dnia 15.10.2012 r. – k. 127 - 128,

- zeznania przedstawiciela strony powodowej (...) S.A. N. I. – e protokół z dnia 13.03.2014 r. 06:03-01:14:20,

W drugiej połowie października 2012 r. strona powodowa dowiedziała się od swoich kontrahentów o obniżeniu limitu kupieckiego przez faktora, co spowodowało znaczne utrudnienia w finansowaniu faktur za dostarczane towary i usługi. W dniu 19.10.2012 r. spółka przesłała pozwanej notę księgową z dnia 02.10.2012 r. nr (...) na kwotę 71 458,96 zł z tytułu wykonania zastępczego w związku nienależytą realizacją prac na budowie przy ul. (...).

Dowód:

- wydruk wiadomości e mail – k. 129 - 132,

- zlecenie z dnia 27.08.2012 r. protokoły odbioru, faktury VAT – k. 505 - 551,

- nota obciążeniowa z dnia 03.10.2012 r. z załącznikami i potwierdzeniem nadania – k. 552 - 556,

- zeznania przedstawiciela strony powodowej (...) S.A. N. I. – e protokół z dnia 13.03.2014 r. 06:03-01:14:20,

- zeznania świadka D. M. – e protokół z dnia 26.09.2013 r. 08:45-23:50,

- zeznania świadka D. L. – e protokół z dnia 26.09.2013 r. 01:16:42-01:27:10,

Pismem z dnia 23.11.2012 r. pozwana została wezwana do ostatecznego rozliczenia wykonanych przez siebie robót. Strona powodowa zastrzegła, że w przypadku braku ustalenia terminu pismo to stanowi wezwanie do dostarczenia do jej siedziby skorygowanej faktury VAT do kwoty 99 792 zł w nieprzekraczalnym terminie do 30.11.2012 r.

W dniu 29.11.2012 r. doszło do spotkania, podczas którego pozwana przedstawiła żądania finansowe obejmujące zapłatę (około 1 600 000 zł) za wykonane przez nią i przez jej wykonawców roboty. Warunki te nie zostały zaakceptowane przez stronę powodową.

Dowód:

- wezwanie do rozliczenia z dnia 23.11.2012 r. z potwierdzeniem nadania – k. 157 - 159, 201 - 202,

- wydruki wiadomości e mail – k. 164 - 165.

- pismo z dnia 29.11.2012 r. – k. 166,

- zeznania przedstawiciela strony powodowej (...) S.A. N. I. – e protokół z dnia 13.03.2014 r. 06:03-01:14:20,

Przed Sądem Okręgowym we Wrocławiu X Wydziałem Gospodarczym (sygn. akt: X GCo 189/12) toczyło się postępowanie z wniosku (...) S.A. z udziałem A. A. o udzielenie zabezpieczenia przed wszczęciem postępowania poprzez zakazanie uczestniczce A. A. przekazywania innym instytucjom i do wiadomości publicznej informacji, że jest ona wierzycielem wnioskodawcy. Postanowieniem z dnia 06.12.2013 r. wniosek spółki został oddalony. Zażalenie wniesione przez (...) S.A. nie zostało uwzględnione jako pozbawione uzasadnionych podstaw.

Dowód:

- postanowienie Sądu Okręgowego we Wrocławiu X Wydziału Gospodarczego z dnia 31.01.2013 r. z uzasadnieniem – k. 209 - 213,

- pismo z dnia 20.02.2013 r. – k. 214 - 219,

W wyroku z dnia 04.03.2013 r. Sąd Okręgowy w Katowicach XIV Wydział Gospodarczy (sygn. akt: XIV GC 573/12) ustalił, że strona powodowa nie jest zobowiązana do zapłaty na rzecz pozwanej kwoty 135 000 zł wynikającej w faktury VAT (...) wystawionej spółce w dniu 27.08.2012 r. Od powyższego wyroku pozwana w dniu 10.04.2013 r. wywiodła apelację. Strona powodowa wytoczyła przeciwko pozwanej kolejne powództwo, które ww. Sąd prowadził pod sygnaturą XIV GC 94/13.

Dowód:

- wyrok Sądu Okręgowego w Katowicach z dnia 04.03.2013 r. z uzasadnieniem – k. 267 - 270,

- apelacja z dnia 10.04.2013 r. – k. 313 - 319,

- opinia biegłego sądowego – k. 627 - 637,

W toku postępowania upadłościowego strona powodowa złożyła audyt, opinię biegłego rewidenta dotyczącą sprawozdania finansowego a także ocenę finansową spółki. Sąd zlecił także biegłemu sądowemu mgr D. K. sporządzenie opinii dotyczącej kondycji finansowej spółki. Biegła, po zbadaniu dokumentacji księgowej spółki stwierdziła, że spółka nie zaprzestała spłacania długów.

Postanowieniem z dnia 22.11.2013r. Sąd Rejonowy w Bielsku Białej w pkt. I oddalił wniosek pozwanej o ogłoszenie upadłości (...) S.A. w B., w pkt. II oddalił wniosek spółki o nakazanie wnioskodawczyni złożenia publicznego oświadczenia a w pkt III zasądził od wnioskodawczyni na rzecz spółki koszty postępowania. W uzasadnieniu Sąd wskazał m.in., że A. A., wobec faktu, że przekonana była, że nie jest jedyną wierzycielką spółki, nie można przypisać działania w złej wierze. Postanowieniem z dnia 03.04.2014 r. Sąd Okręgowy XIX Wydział Gospodarczy Odwoławczy oddalił złożone przez A. A. i (...) sp. z o.o. zażalenia.

Dowód:

- protokół z dnia 26.06.2013 r. – k. 394 – 388,

- opinia z dnia 28.08.2013 r. – k. 391-407,

- postanowienie z dnia 03.04.2014 r. z uzasadnieniem – k. 699-707,

Opisany wyższej stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie składanych w toku postępowania dokumentów, których treść oraz autentyczność nie była przez strony kwestionowana. W przeważającej części dokumenty te (m.in. umowa z dnia 14.03.2012 r., protokoły odbiorów, korespondencja przedprocesowa stron i faktury VAT) dotyczyły stosunku prawnego łączącego strony, tj. umowy o roboty budowlane budynku przy ul. (...) we W.. Ich treść pozwoliła Sądowi ustalić zasady współpracy stron, ocenić sposób wykonywania łączącej je umowy a także tło rodzącego się konfliktu związanego z przedłużonymi terminami płatności stosowymi przez spółkę lub zaprzestania, przynajmniej czasowego, regulowania zobowiązań. Dokumenty te pozwoliły także Sądowi na ocenę działań i oświadczeń pozwanej, w szczególności rozpowszechniania informacji o złożeniu wniosku o ogłoszenie upadłości (...) S.A., pod kątem naruszenia dóbr osobistych spółki i ich bezprawności.

Okoliczności, jakie wynikały z treści dokumentów potwierdzały także zeznania przesłuchanych w sprawie świadków P. A., A. C., Z. Ć., D. M., W. O., M. K., M. Z., D. L., M. A., W. G., M. M., A. U., J. S., J. M. oraz przedstawiciela strony powodowej (...) S.A. N. I.. Relacje świadków: P. A., A. C., Z. Ć., D. M., W. O., M. K., M. Z., D. L., M. A., M. M., A. U., J. S. i J. M. w przeważającej części dotyczyły sposobu realizacji umowy przez strony, w związku z czym dla rozstrzygnięcia sporu, miały znaczenie drugorzędne. Podkreślić należy jednak, że wzajemnie się potwierdzały i uzupełniały a także że były one zbieżne z tym, co wynikało z dołączonych do sprawy dokumentów, dlatego Sąd w całości uwzględnił je w stanie faktycznym sprawy.

Jako wiarygodne Sąd ocenił również zeznania W. G.. Podkreślenia wymaga, że świadek ten był osobą w spór stron niezaangażowaną i w stanowczy i logiczny sposób opisywał okoliczności związane z mailem przesłanym przez pozwaną i skutki, jakie wywołał. Sąd stoi także na stanowisku, że okoliczność udostępnienia świadkowi tezy dowodowej nie ma znaczenia dla oceny jego zeznań.

Sąd dał wiarę zeznaniom złożonym przez przedstawiciela strony powodowej, albowiem mają one potwierdzenie w zgromadzonym w sprawie pozostałym materiale dowodowym. Na ich podstawie Sąd ustalił okoliczności związane z realizacją umowy przez firmę pozwanej oraz kolejność działań podejmowanych przez nią w celu zapłaty należności wynikającej ze spornych faktur.

Sąd pominął dowód z przesłuchania pozwanej wobec wniosku jej pełnomocnika o nieprzeprowadzanie tego dowodu i braku sprzeciwu strony przeciwnej.

Ponadto w ocenie Sądu nie było celowym przeprowadzanie dowodu z przesłuchania pozwanej wobec wyjaśnienia wszystkich istotnych okoliczności sprawy na podstawie wcześniej przeprowadzonego postępowania dowodowego, zgodnego z wnioskami stron.

W tak ustalonym stanie faktycznym Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Powództwo nie jest uzasadnione.

Strona powodowa (...) S.A. w B. domagała się zobowiązanie przez Sąd pozwanej A. A. do złożenia w trybie art. 24 § 1 k.c. w związku z art. 43 k.c. oświadczenia, że rozpowszechniane przez nią informacje o tym, że (...) S.A. jest nierzetelnym kontrahentem były bezpodstawnym działaniem w złej wierze. Domagała się także zobowiązania pozwanej do zaprzestania dalszego naruszania dóbr osobistych strony powodowej oraz zapłaty sumy 50 000 zł na rzecz Fundacji (...) (...).

Pozwana, domagając się oddalenia powództwa w całości, argumentowała, że spółka była jej dłużnikiem, stąd jej działań nie można ocenić jako bezprawne.

W pierwszej kolejności należy zauważyć, że zgodnie z art. 43 k.c. przepisy o ochronie dóbr osobistych osób fizycznych stosuje się odpowiednio do osób prawnych. Powołany przepis przesądza nadto o istnieniu dóbr osobistych osób prawnych. Przepisy o ochronie dóbr osobistych osób fizycznych mają zastosowanie odpowiednio, co oznacza zarówno modyfikację katalogu dóbr osobistych, jak i środków służących ich ochronie.

Treść pozwu oraz pism procesowych powodowej spółki wskazywała, że upatrywała ona naruszenia jej dóbr osobistych w rozpowszechnianiu niezgodnych z prawdą informacji o niewywiązywaniu się przez nią z zobowiązań, co naruszało jej dobre imię, ugruntowaną pozycję na rynku i renomę. Przejawem działalności naruszającej dobra osobiste spółki było także, jej zdaniem, nieuzasadnione złożenie wniosku o ogłoszenie upadłości skierowane jedynie na wymuszenie zapłaty spornego świadczenia i rozpowszechnianie tej informacji.

Należy wskazać dalej, że art. 23 k.c. wymienia cześć jako jedno z dóbr osobistych osób fizycznych. W przypadku osób prawnych ochrona godności (cześć wewnętrzna) nie wchodzi w rachubę, dlatego ochronie podlegać będzie cześć zewnętrzna, tj. dobre imię (por. A. Szpunar, Ochrona dóbr osobistych..., s. 33). W piśmiennictwie tematu przyjmuje się, że naruszenie dobrego imienia może polegać bądź na rozpowszechnianiu zarzutów o określonej treści, bądź na ujemnej ocenie jej działalności (krytyce). W razie sporu rozważenia wymaga z jednej strony okoliczność, że utrata reputacji może dla wielu osób prawnych oznaczać koniec istnienia, z drugiej strony potrzebę ochrony potencjalnego konsumenta i klienta, uczciwości obrotu i wolności krytyki, spod której osoby prawne (w tym przedsiębiorcy) nie są wyłączone. Zakres swobodnej oceny sądu jest tu bardzo duży. Dobro osobiste w postaci „dobrego imienia” przysługuje wszystkim osobom prawnym. Nie ma zatem znaczenia zakres i przedmiot działalności, rozpoznawalność na rynku ani długość istnienia.

Po dokonaniu analizy zgłoszonych przez stronę powodową roszczeń oraz dowodów zgłoszonych na ich poparcie, Sąd doszedł do przekonania, iż nie są one uzasadnione. Nie ulega wątpliwości, że art. 24 § 1 k.c. wymieniając przesłanki ochrony dóbr osobistych, którymi są: istnienie dobra osobistego, zagrożenie lub naruszenie dobra oraz bezprawność zagrożenia lub naruszenia, determinuje jednocześnie kolejność rozpatrywania ich wystąpienia. Każda z kolejno wymienionych wyżej przesłanek ma wobec wcześniejszej charakter wtórny, co oznacza, że potrzeba jej badania zachodzi dopiero po kategorycznym stwierdzeniu wystąpienia przesłanki wcześniejszej. Tym samym warunkiem badania naruszenia dóbr osobistych jest uprzednie stwierdzenie ich istnienia, z kolei stwierdzenie naruszenia dóbr otwiera drogę do rozważań w przedmiocie obalenia domniemania bezprawności tego naruszenia. Etapem ostatnim jest dostosowanie reakcji prawnej do naruszających dobra osobiste jednostki zachowań tj. zastosowanie odpowiednich instrumentów ochrony dóbr osobistych. W ramach obowiązującego w takim procesie właściwym rozłożeniem ciężaru dowodu (art. 6 k.c.) strona powodowa zobowiązana jest do wykazania, iż w podanych przez niego okolicznościach doszło do naruszenia konkretnych dóbr osobistych, zaś pozwana ma obowiązek obalenia domniemania bezprawności w związku z zaistniałym naruszeniem.

Naruszenie dobrego imienia polega na pomówieniu o takie postępowanie lub właściwości, które mogą poniżyć osobę w opinii publicznej lub narazić na utratę zaufania potrzebnego dla danego stanowiska, zawodu lub rodzaju działalności. Może tu chodzić zarówno o rozpowszechnianie wiadomości o określonej treści, która stanowi zarzut pod adresem jednostki, jak i wyrażenie ujemnej oceny jej działalności (zob. także wyrok Sądu Najwyższego z dnia 29.10.1971 r., II CR 455/71).

Odnosząc powyższe rozważania do okoliczności rozpoznawanej sprawy, Sąd miał na uwadze, iż strony pozostawały w stałych kontaktach gospodarczych podczas realizacji budynku przy ul. (...) we W.. Postępowanie dowodowe dało także podstawy do ustalenia, że pozwana pozostawała w opóźnieniu w realizacji prac, strona powodowa z kolei nieterminowo realizowała płatności z tytułu wystawianych przez nią faktur. Na początku współpracy należności z pozwaną spółka rozliczała samodzielnie, później, w celu uniknięcia nadmiernego opóźnienia, część faktur VAT realizowana była z udziałem (...) S.A. Z powodu nierzetelnego, zdaniem spółki, wykonywania przedmiotu umowy na jednym z ostatnich etapów realizowania umowy, nie doszło do przeprowadzenia odbioru tych prac, co pociągnęło za sobą brak podstaw (z uwagi na jednoznaczne zapisy umowy wymagające przeprowadzenia odbioru) do wystawiania przez pozwaną faktury. W dniu 20.08.2012 r. pozwana dokonała samodzielnego odbioru prac a w dniu 27.08.2012 r. obciążyła spółkę fakturą VAT nr (...) na kwotę 135 000 zł oraz notą obciążeniową nr (...) na kwotę 253 727,31 zł obejmującą inne zrealizowane przez nią prace. Spółka odmówiła ich realizacji odsyłając najpierw notę księgową a później fakturę. Materiał dowodowy wskazywał także, że w tym czasie spółka posiadała zaległości wobec innych swoich podwykonawców, m.in. K. J.. Nie uległo wątpliwości, że pozwana wielokrotnie wzywała spółkę do zapłaty należności, jednak wezwania te okazywały się bezskuteczne. Na początku października 2012 r. pozwana, powziąwszy informacje od innych podwykonawców o niezrealizowaniu przez nią zobowiązań, złożyła wniosek o ogłoszenie upadłości strony powodowej, później drogą mailową poinformowała o tym (...) S.A., która to przygotowywała w tamtym czasie emisję akcji i obligacji spółki a także (...). Warto jeszcze wskazać, że Sąd Rejonowy w Bielsku Białej, który rozpoznawał wniosek pozwanej o ogłoszenie upadłości powodowej spółki, stwierdził, brak podstaw do uwzględnienia wniosku. Sąd oddalił jednocześnie wniosek spółki o nakazanie wnioskodawczyni złożenia publicznego oświadczenia o określonej treści.

Podejmowane przez pozwaną działania i składane oświadczenia nie mogą jednak być oceniane z pominięciem ich analizy pod kątem bezprawności. Podkreślenia wymaga w tym miejscu, że w świetle art. 24 § 1 k.c. nie każde naruszenie dobra osobistego stanowi podstawę udzielenia ochrony prawnej. Przepis ten bowiem udzielenie ochrony prawnej uzależnia od ustalenia bezprawności dokonanego naruszenia. W tym kontekście bezprawność jest więc czynnikiem wyznaczającym zakres ochrony dóbr osobistych. Pojęcie bezprawności oznacza ujemną ocenę zachowania się, opartą na sprzeczności tego zachowania z szeroko pojętym porządkiem prawnym, a więc na sprzeczności z obowiązującymi przepisami ustawy, bądź regułami wynikającymi z zasad współżycia społecznego. Bezprawność stanowi więc kwalifikację przedmiotową czynu, ujmuje zachowanie jako obiektywnie nieprawidłowe, abstrahując przy tym od elementu zawinienia. Przy ustaleniu bezprawności rozważeniu podlega stosunek, w jakim pozostaje dane zachowanie względem obowiązujących reguł postępowania. Powołując się na uchwałę 7 sędziów Sądu Najwyższego z dnia 18.02.2005 r., III CZP 53/04, dodać należy, że bezprawność stanowi relację modalną, wyznaczaną z uwagi na wzajemny stosunek wagi i doniosłości naruszonego prawa podmiotowego lub chronionego interesu prawnego do wagi i doniosłości podstaw legitymizujących ich naruszenie. W efekcie zagadnienie bezprawności naruszenia dóbr osobistych na gruncie art. 24 k.c. powinno być ujmowane w kategoriach kolizji pomiędzy konkurencyjnymi zasadami prawnymi i chronionymi przez nie wartościami, a nie w relacji: reguła - wyjątek.

Zdaniem Sądu, złożenie przez pozwaną wniosku o ogłoszenie upadłości strony powodowej a także rozpowszechnienia tej informacji (...), oceniane w kontekście burzliwej współpracy stron, wielokrotnych opóźnień w realizowaniu płatności przez spółkę a także powzięcia przez pozwaną informacji o nieregulowaniu zobowiązań wobec innych podwykonawców, nie mogą prowadzić do wniosku, że były one nieprawidłowe. Złożenie wniosku o upadłość w opisanych okolicznościach należy oceniać nie inaczej, jak realizowanie uprawienia wynikającego z art. 11 prawa upadłościowego i naprawczego, co wyklucza zarzut działania sprzecznego z ustalonym porządkiem prawnym. Sąd wskazuje również, że w tożsamy sposób kwestię tą ocenił Sąd Rejonowy w Bielsku Białej odmawiając przypisania pozwanej złej wiary w zgłoszeniu wniosku o ogłoszenie upadłości. Sąd stwierdza także, że przekazanie (...) przez pozwaną informacji czy to o nieterminowym płaceniu zobowiązań czy to o złożeniu wniosku o upadłość, nie stanowi o bezprawności jej działań. Podkreślenia wymaga bowiem, że informacja o złożeniu wniosku nie była informacją nieprawdziwą ponieważ w istocie Sąd, po zbadaniu, iż wniosek spełnia wymagania formalne, nadał mu bieg i dokonał jego merytorycznej oceny. Dokumenty sprawy a także brak wyraźnego zaprzeczenia ze strony spółki wskazywały także, że spółka w istocie zaniedbywała obowiązek terminowego uiszczenia należności.

Jako całkowicie nieudowodniony Sąd uznał zarzut spółki, iż w wyniku rozpowszechniania informacji doszło do zakłócenia czerpania zysku z działalności gospodarczej. Strona nie tylko nie przedłożyła na tą okoliczność żadnych dowodów ale także nie przedstawiła żadnej argumentacji. Sąd miał w tej kwestii na uwadze zeznania W. G., jednak należy stwierdzić, że informacja przesłana przez pozwaną spółce (...) S.A. spowodowała nie tyle zahamowanie emisji akcji i obligacji, co odłożenie tego w czasie.

Odnosząc się jeszcze do zawiadomienia przez pozwaną (...) należy wskazać, że przepisy prawa, w szczególności ustawy z dnia 29.07.2005 r. o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych, przewidują obowiązek informacyjny. Ponadto, po wyjaśnieniu okoliczności związanych z wnioskiem o ogłoszenie upadłości, Komisja nie wnosiła wobec spółki żadnych uwag – spółka nie podnosiła przynajmniej w tej kwestii żadnych twierdzeń.

Wskazać należy, że strona powodowa nie udowodniła, iż na skutek faktycznych działań podejmowanych przez pozwaną doszło do wstrzymania lub ograniczenia kredytu kupieckiego. Pozwana zakwestionowała aby informowała kontrahentów strony powodowej o złej sytuacji (...) SA. Tymczasem to strona powodowa winna udowodnić, że to pozwana a nie inna osoba (np. jej mąż), podejmował działania naruszające jej dobre imię.

Biorąc powyższe pod uwagę, w ocenie Sądu żądanie udzielenia ochrony prawnej, z którym wystąpiła strona powodowa, w ustalonym w sprawie stanie faktycznym nie zasługuje na uwzględnienie. W związku z powyższym nie były również uzasadnione roszczenia pozwanej dotyczące zapłaty kwoty 50 000 zł na cel społeczny a także zobowiązanie pozwanej do zaprzestania dalszego naruszania dóbr osobistych, tj. zaprzestania rozpowszechniania informacji dotyczących nierzetelności spółki.

W konsekwencji Sąd oddalił żądania pozwu jako nieuzasadnione, o czym orzeczono jak w pkt. I wyroku.

O kosztach postępowania w pkt. II wyroku Sąd orzekł na podstawie art. 98 k.p.c. zasądzając od strony powodowej na rzecz pozwanej poniesione przez nią koszty procesu w wysokości 2777 zł. Na kwotę ta złożyły się koszty zastępstwa prawnego w wysokości 360 zł oraz 2400 zł a także 17 zł opłaty skarbowej od pełnomocnictwa. Wysokość kosztów zastępstwa prawnego została ustalona na podstawie § 6 pkt. 5 oraz § 10 ust. 1 pkt. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28.09.2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu.