I C 1581/14 - wyrok z uzasadnieniem Sąd Okręgowy we Wrocławiu z 2015-11-13

Sygn. akt I C 1581 / 14

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 13 listopada 2015 r.

Sąd Okręgowy we Wrocławiu Wydział I Cywilny

w składzie:

Przewodniczący: SSO Krzysztof Rudnicki

Protokolant: Małgorzata Wąchała

po rozpoznaniu w dniu 13.11.2015 r.

we Wrocławiu

na rozprawie

sprawy z powództwa A. Ś.

przeciwko M. B. (1)

o zapłatę 200 000 zł

I. oddala powództwo;

II. zasądza od powoda na rzecz pozwanej 3 617 zł kosztów procesu;

III. obciąża Skarb Państwa niepokrytymi kosztami sądowymi.

UZASADNIENIE

Powód A. Ś. wniósł o zasądzenie na jego rzecz od pozwanej M. B. (1) 200 000 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 07.08.2011 r. do dnia zapłaty oraz kosztami procesu.

Powód podał, że pozwana wraz z K. Z. w 2010 r. zamierzali prowadzić działalność gospodarczą w ramach spółki z ograniczoną odpowiedzialnością (...). Ze względu na to, że nie posiadali żadnych środków finansowych ani też nie mieli zdolności kredytowej, poprosili powoda o pomoc finansową. W dniu 06.08.2011 r. została podpisana umowa pożyczki, na mocy której powód udzielił spółce (...) pożyczki w kwocie 200 000 zł, a pozwana M. B. (1) oraz K. Z. udzielili poręczenia pożyczki oraz potwierdzili jej odbiór. Dodatkowo odbiór pożyczki potwierdził w oświadczeniu z dnia 10.04.2014 r. bliski znajomy pozwanej oraz K. Z. J. W.. Termin zwrotu pożyczki został określony na 06.08.2012 r., a od dnia następnego po tej dacie kwota niespłaconej pożyczki została oprocentowana według ustawowej stopy procentowej. Powód wielokrotnie zwracał się do M. B. (1) o zwrot pożyczki i nie mogąc się z nią porozumieć zwrócił się pismem z dnia 01.09.2013 r. do stałego pełnomocnika spółki (...) oraz osobistego pełnomocnika pozwanej M. B. (1) radcy prawnego J. S. z prośbą o udzielenie informacji o stanie majątkowym tych osób. Pismem z dnia 07.09.2013 r. pełnomocnik spółki oraz pozwanej poinformował powoda, że spółka (...) nie dysponuje żadnymi możliwościami finansowymi, nie posiada żadnego majątku, nie prowadzi działalności gospodarczej, a pozwana nie osiąga żadnych przychodów i jedynym majątkiem, jakim dysponuje, jest prawo własności nieruchomości położonej w miejscowości B. nr (...), gmina N.. Powód znalazł ogłoszenie o wystawieniu tej nieruchomości do sprzedaży. Natychmiast po tym fakcie udał się do pozwanej o wyjaśnienie tej sytuacji, jednak pozwana nie udzieliła żadnej wiążącej odpowiedzi w sprawie zwrotu pożyczki.

W odpowiedzi na pozew z dnia 04.12.2014 r. (k. 45-48) pozwana M. B. (1) wniosła o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie od powoda kosztów procesu.

Pozwana podała, że od 2009 r. jest prezesem (...) (...) sp. z o.o. Zaprzeczyła, jakoby zawarła z powodem jako osoba fizyczna lub jako prezes spółki (...) jakąkolwiek umowę pożyczki. Zaprzeczyła również, aby udzieliła r.pr J. S. pełnomocnictwa do zaciągnięcia w jej imieniu, jak również w imieniu spółki pożyczki w kwocie 200 000 zł lub poręczenia ww. umowy pożyczki.

Pozwana zakwestionowała autentyczność pełnomocnictwa udzielonego r. pr. J. S. do zawarcia umowy pożyczki z dnia 06.08.2011 r. Wskazała, że na pełnomocnictwie z dnia 10/02/2009 r. widnieje jej podpis. Jednakże w chwili podpisywania przez nią pełnomocnictwa zostało ono wypełnione tylko o treść wypełnioną pismem komputerowym. W związku z tym treść na pełnomocnictwie wpisana odręcznie musiała zostać dopisana po udzieleniu przez pozwaną pełnomocnictwa r. pr. J. S.. Świadczyć może o tym fakt po pierwsze wypełnienia pełnomocnictwa pismem drukowanym i ręcznym. Wszelkie wzmianki na pełnomocnictwie winny być parafowane. Nadto pełnomocnictwo to zostało podpisane przez M. B. (1) jako prezesa zarządu, a nie jako osobę fizyczną. Tego samego dnia, tj. 10.09.2009 r., pozwana jako prezes zarządu spółki (...) udzieliła r. pr. J. S. drugiego pełnomocnictwa do wpisania spółki do rejestru przedsiębiorców. To pełnomocnictwo zostało w całości wypełnione pismem komputerowym.

Pozwana podniosła, że (...) sp. z o.o. nie generowała przychodów ani nadmiernych kosztów. Spółka do dnia dzisiejszego istnieje. Spółka została założona, bo pozwana z K. Z. mieli plany, by prowadzić wspólnie działalność przynoszącą im zyski. W związku z tym na początku 2011 r. rozpoczęli drobny remont na przygotowanie pomieszczeń do prowadzenia działalności. Środki na ten cel pochodziły z umowy pożyczki, jaka została udzielona przez pozwaną spółce (...) w dniu 12.04.2011 r. na kwotę 600 000 zł. Umowa pożyczki tej została zaksięgowana jako przychód w dokumentach (...) spółki (...).

Pozwana podniosła, że nieruchomość przy ul. ul. (...) została sprzedana w dniu 23.03.2011 r., więc pięć miesięcy późnej nie mogło dojść do wręczenia jakichkolwiek pieniędzy przez powoda K. Z., gdyż ta nieruchomość była zamieszkiwana przez nowych nabywców.

W piśmie z dnia 28.01.2015 r. (k.73-75) powód podtrzymał wszelkie twierdzenia zawarte w pozwie.

Podniósł, że wbrew twierdzeniom pozwanej, w dniu 06.08.2011 r. została zawarta umowa pożyczki, zgodnie z którą pozwanej została wypłacona kwota 200 000 zł.

Za chybiony należy uznać zarzut odnoszący się do autentyczności pełnomocnictwa udzielonego radcy prawnemu J. S.. Powód nie wie, kto fizycznie wypełniał pełnomocnictwo, ale takim pełnomocnictwem legitymował się J. S. przy podpisywaniu umów pożyczki i poręczenia. Powód nic zna powodu, dla którego miały by te pełnomocnictwa być zmanipulowane, zwłaszcza że przecież radca prawny J. S. reprezentował interesy zarówno pozwanej, jak i spółki. W tym kontekście za chybiony należy uznać zarzut, że pełnomocnictwo zostało podpisane wyłącznie w imieniu spółki (...). Z jego treści wyraźnie wynika, że podpisała je pozwana zarówno w imieniu własnym, jak i imieniu tejże spółki.

Odnosząc się do zarzutu pozwanej dotyczącego miejsca wypłaty żądanej pozwem, kwoty powód stwierdził, iż sama okoliczność sprzedaży nieruchomości przy ul. (...) nie daje podstaw do twierdzenia, że transakcja przekazania pieniędzy nie miała miejsca w sytuacji, gdy powód przedstawił oświadczenie J. W. będącego naocznym świadkiem całego zdarzenia. Co więcej w dacie wypłaty pożyczki siedziba spółki nadal znajdowała się przy ul. (...).

Bez znaczenia dla toczącego się postępowania pozostaje również kwestia udzielenia rzekomej pożyczki przez pozwaną spółce (...), co więcej wbrew twierdzeniom pozwanej, iż spółka nie generowała przychodów ani nadmiernych kosztów na przełomie kilku lat zwiększono kapitał zakładowy spółki z kwoty 5 000 zł do kwoty 100 000 zł. Zasadnym jest również postawienie pytania, z jakiego źródła pozwana miała środki finansowe na podniesienie kapitału spółki (...), udzielenie jej pożyczki i zakup domu w miejscowości B..

W piśmie z dnia 09.03.2015 r. (k. 98) pozwana podniosła, iż podniesienie kapitału zakładowego spółki (...) było czynnością pozorną, podczas wykonywania której pozwana jako prezes zarządu (...) sp. z o.o. została wprowadzona w błąd przez K. Z. i J. S.. Pozwana pismem z dnia 23.02.2015 r. złożyła oświadczenie do Krajowego Rejestru Sądowego, w którym uchyla się od oświadczenia złożonego pod wpływem błędu.

Kapitał zakładowy nie mógł zostać pokryty z rzekomej pożyczki udzielonej przez powoda, co potwierdza sama uchwała sporządzona przez J. S., która mimo obowiązku ustawowego nie precyzuje, czy wpłata na poczet podwyższenia kapitału zakładowego nastąpiła poprzez wpłatę gotówkową na rachunek spółki czy aportem.

Pieniądze na podwyższenie kapitału zakładowego nigdy nie wpłynęły na rachunek spółki (...). Również księgowa zajmująca się obsługą księgową spółki nie miała informacji nt. podwyższenia kapitału zakładowego z 5 000 zł do 100 000 zł, co potwierdzają sporządzone przez nią bilanse roczne.

Pozwana podkreśliła, iż załączone do akt sprawy pełnomocnictwo podpisane przez nią jako prezesa zarządu (...) sp. z o.o. (abstrahując od jego autentyczności) jest pełnomocnictwem procesowym (ogólnym) upoważniającym r. pr. J. S. do prowadzenia spraw poszczególnych rodzajów lub dokonywania określonych czynności procesowych. Do zaciągnięcia zobowiązania, jakim jest zaciągnięcie pożyczki od określonego podmiotu na określoną kwotę, niezbędne jest pełnomocnictwo materialne. Załączone do akt sprawy pełnomocnictwo nie jest zapewne pełnomocnictwem materialnym do zaciągnięcia w imieniu (...) sp. z o.o. i w imieniu M. B. (1) jako poręczyciela pożyczki od A. Ś. na kwotę 200 000 zł. W związku z powyższym J. S. zawierając w imieniu (...) sp. z o.o. i M. B. (1) jako poręczyciela umowę pożyczki na kwotę 200 000 zł przekroczył zakres swojego umocowania. W pełnomocnictwie brak jest zapisu, że M. B. (1) upoważnia J. S. do poręczenia umowy pożyczki zawartej pomiędzy powodem a (...) sp. z o.o. na kwotę 200 000 zł. Tak więc zobowiązanie objęte tym postępowaniem jest cudzym długiem, gdyż pozwana nie podpisała poręczenia ani też nie udzieliła pełnomocnictwa materialnego do podpisana w jej imieniu poręczenia w/w umowy pożyczki.

Zgodnie z § 12 pkt g umowy spółki (...), który brzmi: „..Do wyłącznej kompetencji Zgromadzenia Wspólników następujące sprawy spółki: ... wszelkie sprawy dotyczące roszczeń majątkowych spółki i wobec spółki...” do zaciągnięcia umowy pożyczki przez w/w spółkę z powodem dla jej ważności winna być podjęta uchwała (...), co nie miało miejsca. Brak sporządzenia i podpisania przez M. B. (1) jako prezesa zarządu (...) sp. z o.o. uchwały wyrażającej zgodę na zaciągnięcie przez spółkę pożyczki od powoda na kwotę 200 000 zł skutkuje nieważnością umowy pożyczki zawartej przez J. S. względem spółki, a konsekwencji nieważnością poręczenia jako roszczenia akcesoryjnego względem umowy pożyczki.

Sąd ustalił w sprawie następujący stan faktyczny.

M. B. (1) i K. Z. pozostawali w związku partnerskim do śmierci K. Z. dnia 09.06.2012 r. Zamieszkiwali wspólnie w domu przy ul. (...) we W.. K. Z. i A. Ś. prowadzili wspólne interesy. A. Ś. przyjeżdżał do domu pozwanej i jej partnera. Pozwana nie uczestniczyła w prowadzonej przez nich działalności.

/ dowód: zeznania świadka M. B. (2) – e-protokół z dnia 24.03.2015 r. 00.01.24-00.09.38;

zeznania pozwanej M. B. (1) – e-protokół z dnia 13.11.2015 r. 00.09.04-

00.21.15 /

Dnia 10.02.2009 r. została utworzona spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (...) we W., wpisana następnie do KRS pod nrem (...) dnia 02.04.2009 r.

Wspólnikiem tej spółki była M. B. (1), która objęła 5 udziałów o łącznej wartości nominalnej 5 000 zł. M. B. (1) była też prezesem zarządu spółki, zaś K. Z. został ustanowiony prokurentem.

/ dowód: postanowienie z dnia 02.04.2009 r. – k. 6 /

(...) sp. z o.o. nie prowadziła działalności gospodarczej. Spółka ta miała zajmować się produkcją akcesoriów dla zwierząt w B., ale nie wdrożyła produkcji, albowiem teren, na którym miał się znajdować zakład, znajdował się w obszarze parku krajobrazowego.

/ dowód: zeznania świadka M. B. (2) – e-protokół z dnia 24.03.2015 r. 00.01.24-

00.09.38; zeznania powódki M. B. (1) – e-protokół z dnia

13.11.2015 r. 00.09.04-00.21.15 /

Sprawami związanymi z zarejestrowaniem spółki (...) zajmował się radca prawny J. S., któremu M. B. (1) udzieliła dnia 10.02.2009 r. w tym celu pełnomocnictwa. Dokument tego pełnomocnictwa był wypełniony pismem maszynowym.

Pozwana nie udzielała radcy prawnemu J. S. pełnomocnictwa do zaciągania zobowiązań ani w imieniu spółki (...) ani w imieniu własnym.

/ dowód: pełnomocnictwo – k. 49; zeznania powódki M. B. (1) – e-protokół z dnia

13.11.2015 r. 00.09.04-00.21.15 /

Powód złożył dokument pełnomocnictwa datowany na dzień 10.02.2009 r. oznaczony (...). W jego treści zostało wskazane, że (...) sp. z o.o. upoważnia radcę prawnego J. S. do prowadzenia we wszystkich instancjach wszystkich spraw spółki przed sądami.

Po słowie „podpisany” zostały wpisane słowa „oraz działając osobiście we własnym imieniu”, zaś po słowach wszystkich spraw spółki słowa „przed sądami” a następnie słowa „oraz zaciągania zobowiązań do kwoty 200 000 zł w imieniu spółki oraz w imieniu własnym M. B. (1)”.

/ dowód: pełnomocnictwo – k. 9 /

W latach 2009-2010 bilanse spółki (...) wykazywały stan aktywów i pasywów w wysokości 5 000 zł.

/ dowód: bilanse – k. 61-62 /

Dnia 09.05.2011 r. została zmieniona umowa spółki (...) w ten sposób, że kapitał

zakładowy został podwyższony do 100 000 zł. Podwyższenie zostało zarejestrowane w KRS

dnia 12.09.2011 r.

/ dowód: odpis KRS – k. 76-82; protokół – k. 102 /

Na dzień 31.12.2011 r. bilans spółki (...) sp. z o.o. wskazywał na stan aktywów i pasywów w wysokości 26 967, 65 zł.

/ dowód: bilans – k. 63 /

Dnia 23.03.2011 r. przed notariuszem W. K. we W. K. Z. działający w imieniu sprzedającej L. W. oraz E. W. i W. W. (1) jako kupujący zawarli w formie aktu notarialnego rep. A nr (...) umowę sprzedaży nieruchomości położonej przy ul. (...) we W..

Wydanie nieruchomości miało nastąpić do dnia 23.04.2011 r.

/ dowód: akt notarialny z dnia 23.03.2011 r. – k. 51-53 /

Po sprzedaży i przejęciu nieruchomości nowi właściciele E. W. i W. W. (1) nie utrzymywali już kontaktów z K. Z.. Pozwana raz przyszła odebrać pocztę. W domu przy ul. (...) dnia 15.08.2011 r. nie miało miejsce spotkanie pomiędzy K. Z., A. Ś., J. W.. A. Ś. i J. W. nie byli znani nabywcom nieruchomości.

/ dowód: zeznania świadków: E. W. – e-protokół z dnia 13.11.2015 r. 00.02.26-

00.06.13, W. W. (1) – e-protokół z dnia 13.11.2015 r. 00.06.14-00.08.38 /

Dnia 12.04.2011 r. M. B. (1) jako pożyczkodawca oraz (...) sp. z o.o. reprezentowana przez M. B. (1) jako pożyczkobiorca zawarli umowę pożyczki na kwotę 60 000 zł z terminem zwrotu do dnia 31.12.2013 r. z odsetkami 5 % w stosunku rocznym. Pożyczka była przeznaczona na adaptację pomieszczeń w B. – budynku gospodarczego.

/ dowód: umowa pożyczki – k. 50; zeznania świadka M. B. (2) – e-protokół z dnia

24.03.2015 r. 00.01.24-00.09.38; zeznania pozwanej M. B. (1) – e-protokół

z dnia 13.11.2015 r. 00.09.04-00.21.15 /

Dnia 06.08.2011 r. został sporządzony dokument oznaczony jako umowa pożyczki i

poręczenia.

Stronami umowy mieli być: A. Ś. jako pożyczkodawca, (...) sp. z o.o. reprezentowana przez J. S. jako pożyczkobiorca, K. Z. reprezentowany przez J. S. jako poręczyciel oraz M. B. (1) reprezentowana przez J. S. jako poręczyciel.

Według treści tego dokumentu:

- A. Ś. udzielił (...) sp. z o.o. pożyczki w kwocie 200 000 zł z terminem spłaty do dnia 06.08.2012 r. - § 2.1,

- wydanie kwoty pożyczki nastąpiło dnia 15.03.2010 r. w kwocie 70 000 zł oraz w dniu 05.08.2011 r. w kwocie 140 000 zł - § 2.4,

- K. Z. i M. B. (1) udzielili poręczenia wykonania zobowiązania z tytułu pożyczki w całości w przypadku, gdyby pożyczkobiorca nie wykonał swojego zobowiązania w terminie do 06.08.2012 r. z terminem końcowym poręczenia 06.08.2015 r.; wierzyciel mógł skierować wezwanie do zapłaty według własnego wyboru do wszystkich współdłużników lub też każdego z osobna - § 2 i 3.

Umowa została podpisana przez A. Ś. oraz J. S. jako pełnomocnika pozostałych stron.

/ dowód: umowa – k. 83-85 /

Po śmierci K. Z. A. Ś. zgłosił się do M. B. (1), informując, że K. Z. pożyczył od niego pieniądze na działalność i pozwana powinna mu te pieniądze oddać.

/ dowód: zeznania pozwanej M. B. (1) – e-protokół z dnia 13.11.2015 r. 00.09.04-

00.21.15 /

Pismem z dnia 12.04.2014 r. A. Ś. skierował do M. B. (1) wezwanie do zapłaty 200 000 zł z odsetkami ustawowymi od dnia 07.08.2012 r. z tytułu udzielonego przez nią w dniu 06.08.2011 r. poręczenia pożyczki dla (...) sp. z o.o. we W. w terminie 7 dni.

/ dowód: wezwanie do zapłaty – k. 18 /

Dnia 23.02.2015 r. M. B. (1) złożyła adresowane do sądu rejestrowego oświadczenie o uchyleniu się od skutków prawnych złożonego oświadczenia woli, tj. oświadczenia zarządu spółki (...) o wniesieniu wkładów na podwyższenie kapitału zakładowego. Podniosła, że wkłady nie zostały wniesione, a ona sama została wprowadzona w błąd przez J. S. i K. Z..

/ dowód: oświadczenie z dnia 23.02.2015 r. – k. 99-101 /

Sąd zważył, co następuje.

Powództwo nie zasługuje na uwzględnienie.

Powód dochodzi od pozwanej zapłaty należności z tytułu poręczenia, jakiego pozwana miała udzielić za zobowiązanie spółki (...) we W. wobec powoda wynikające z umowy pożyczki. Pozwana zaprzeczyła zaciągnięciu tych zobowiązań przez spółkę oraz przez nią samą.

Zgodnie z art. 876 § 1 kc przez umowę poręczenia poręczyciel zobowiązuje się względem wierzyciela wykonać zobowiązanie na wypadek, gdyby dłużnik zobowiązania nie wykonał. Zgodnie z art. 876 § 2 kc oświadczenie poręczyciela powinno być pod rygorem nieważności udzielone na piśmie.

Z kolei zgodnie z art. 720 § 1 kc przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorąc zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Powód jako źródło zobowiązania powódki powołał umowę pożyczki i poręczenia datowaną na 06.08.2011 r. Według tego dokumentu powód miał udzielić pożyczki opiewającej na kwotę 200 000 zł spółce (...), a M. B. (1) oraz K. Z. mieli poręczyć za to zobowiązanie wskazanej spółki. Umowa ta nie została podpisana przez pozwaną M. B. (1) ani jako prezesa zarządu spółki (...), czyli osobę wyłącznie umocowaną do reprezentowania tej spółki ani jako osobę fizyczną we własnym imieniu. Podpisy w imieniu spółki jako pożyczkobiorcy oraz w imieniu obu poręczycieli złożył radca prawny J. S.. Pozwana jednakże zakwestionowała umocowanie tegoż pełnomocnika i sąd ocenił jej stanowisko jako trafne.

Dokonując ustaleń stanu faktycznego sprawy sąd dysponował wyłącznie dowodami z dokumentów złożonych przez strony oraz z zeznań świadków M. B. (2), E. W., W. W. (1) i przesłuchania samej pozwanej M. B. (1).

Sąd pominął dowód z zeznań świadków J. S. i J. W. wobec niemożności przeprowadzenia tego dowodu wskutek uporczywego niestawiennictwa świadków. J. S. został wezwany na rozprawę w dniach 24.03.2015 r. oraz 09.06.2015 r. Na tej drugiej rozprawie sąd zastrzegł, iż w razie ponownego niestawiennictwa świadka dowód z jego zeznań zostanie pominięty (art. 242 kpc). Świadek po raz kolejny nie stawił się w dniu 04.08.2015 r. Ponieważ sąd dopuścił dowód z zeznań świadków E. W. i W. W. (1) oraz z przesłuchania stron, uznał, że możliwe będzie jeszcze raz wezwanie świadka (...) na dzień 13.11.2015 r. Świadek pomimo osobistego odebrania wezwania i wcześniejszego dwukrotnego ukarania grzywną nie stawił się. W takiej sytuacji dowód z jego zeznań został pominięty. To samo dotyczyło zeznań świadka J. W., który dwukrotnie w dniach 19.06.2015 r. i 31.07.2015 r. nie stawił się na posiedzenie Sądu Rejonowego w Lwówku Śląskim.

Powód – wezwany na rozprawę dnia 13.11.2015 r. (k. 190) – również nie stawił się bez usprawiedliwienia, co skutkowało pominięciem dowodu z jego zeznań i ograniczeniem dowodu z przesłuchania stron wyłącznie do przesłuchania pozwanej.

Powód został zobowiązany (pismem z dnia 14.01.2015 r. – k. 64, doręczonym dnia 17.01.2015 r. – k. 65) do złożenia oryginałów dokumentów dołączonych do pozwu, w szczególności umowy pożyczki i dwóch pełnomocnictw. Wraz z pismem z dnia 28.01.2015 r. złożył oryginał umowy, natomiast co do pełnomocnictw wniósł o zobowiązanie J. S. do złożenia tych dokumentów. Jednakże wobec niestawiennictwa świadka (...) sąd oddalił wspomniany wniosek o zobowiązanie. Bez przesłuchania świadka (...) nie można bowiem stwierdzić, czy faktycznie posiada on oryginały wskazanych dokumentów. Powód nie wykazał zresztą, aby zwrócił się do J. S. o udostępnienie tych dokumentów i uzyskał odmowę ich przekazania. Wprawdzie art. 187 § 2 pkt 4 kpc w zw. z art. 248 § 1 kpc przewiduje możliwość wnioskowania o zażądanie na rozprawę dowodów znajdujących się w sądach, urzędach i u osób trzecich, ale – z uwagi na zasadę kontradyktoryjności procesu cywilnego – wniosek taki może być usprawiedliwiony tylko wówczas, gdy strona równocześnie wykaże, że sama takich dowodów – mimo starań – nie mogła uzyskać (zob. K. Kołakowski, Dowodzenie w procesie cywilnym. Komentarz do przepisów kodeksu postępowania cywilnego uwzględniający nowelizację z 2000 roku, Warszawa 2000, s. 48). Z tych przyczyn należy uznać, że powód nie wywiązał się z nałożonego na niego zobowiązania (art. 129 § 1 kpc), a przez to uniemożliwił sądowi ocenę prawidłowości i autentyczności dokumentu pełnomocnictwa, co może działać wyłącznie na jego niekorzyść – art. 233 § 2 kpc.

Niezależnie od powyższego treść i forma wskazanego dokumentu pełnomocnictwa budzi poważne zastrzeżenia. Datowany na 10.02.2009 r. dokument pełnomocnictwa to standardowy druk pełnomocnictwa procesowego stosowanego w sprawach sądowych, na co wskazuje oznaczenie (...) oraz formuła o „upoważnieniu do prowadzenia we wszystkich instancjach sprawy ….”. Tymczasem do jednego dokumentu została wpisana treść mająca wskazywać na udzielenie pełnomocnictwa przez dwa podmioty: (...) sp. z o.o. oraz M. B. (1) do prowadzenia spraw i zaciągania zobowiązań do kwoty 200 000 zł w imieniu spółki oraz imieniu własnym M. B. (1). Zupełnie niezrozumiałe jest, dlaczego na etapie tworzenia i rejestrowania spółki (...) miałaby udzielać temu radcy prawnemu pełnomocnictwa do czynności materialno-prawnych w imieniu spółki oraz w imieniu własnym. Taka treść umocowania nie odpowiada oznaczeniu pełnomocnictwa jako pełnomocnictwa ogólnego. Nie wiadomo, dlaczego została wskazana kwota właśnie 200 000 zł. Spółka nie podejmowała wówczas żadnej aktywności gospodarczej, nie zawierała żadnych umów, nie zaciągała żadnych zobowiązań. Mało wiarygodne jest, aby umocowanie miało zapowiadać zawarcie umowy pożyczki datowanej na dwa i pół roku później.

Dowodu istnienia zobowiązania pozwanej czy też zobowiązania spółki (...) nie może stanowić oświadczenie J. W. datowane na 10.04.2014 r. Jest to dokument prywatny, który zgodnie z art. 245 kpc stanowi wyłącznie dowód złożenia oświadczenia określonej treści, nie zaś prawdziwości informacji zawartych w tym oświadczeniu. Dowodem takich okoliczności mogłyby być ewentualnie zeznania autora oświadczenia. Również tego dokumentu powód nie złożył w oryginale, ale niezależnie od tego nie mógł on zostać uznany za wiarygodny. Przekazanie kwoty 140 000 zł przez powoda K. Z. w dniu 05.08.2011 r. jest bowiem wysoce nieprawdopodobne, skoro nieruchomość przy ul. (...) została sprzedana w marcu 2011 r. małżonkom W., którzy zaprzeczyli spotkaniu w ich domu pomiędzy K. Z., A. Ś. i J. W. (przy czym dwóch ostatnich w ogóle nie znali), wskazując, że po zakupie nieruchomości nie mieli już kontaktu z K. Z., tylko raz z pozwaną, kiedy przyszła odebrać korespondencję. Nie mogło zatem zaistnieć zdarzenie w postaci przekazania kwoty 140 000 zł dnia 05.08.2011 r. w domu przy ul. (...).

Wątpliwości budzi też wskazanie w umowie pożyczki, że kwota 70 000 zł została przekazana dnia 15.03.2010 r. Nie wiadomo, dlaczego w takiej sytuacji nie mogła zostać od razu zawarta umowa pożyczki opiewająca na taką – poważną przecież – sumę.

Natomiast za niesłuszny należało uznać zarzut pozwanej dotyczący braku wymaganej uchwały wspólników dla zaciągnięcia przez spółkę pożyczki. Pozwana powołała się na postanowienie umowy spółki, jednakże pomimo przywołania tego dowodu w piśmie z dnia 09.03.2012 umowy tej nie przedłożyła. Trzeba jednakże zwrócić uwagę, że zgodnie z art. 17 § 1 ksh nieważna jest umowa zawarta przez spółkę bez wymaganej ustawą uchwały wspólników, co dotyczy umów mających za przedmiot przedsiębiorstwo, nieruchomość lub środek trwały istotnej wartości – art. 228 pkt 3 i ksh, art. 229 ksh.

Umowa pożyczki o wartości przewyższającej dwukrotność kapitału zakładowego wymaga uchwały, ale wyłączona jest sankcja nieważności – art. 230 ksh. Dotyczyłoby to umowy z dnia 06.08.2011 r. na kwotę 200 000 zł, gdyż podwyższenie kapitału zakładowego nastąpiło z chwilą zarejestrowania (art. 255 § 1 ksh), tj. z dniem 12.09.2011 r., ale brak uchwały nie miałby i tak wpływu na ważność zobowiązania spółki z tytułu pożyczki. Natomiast brak zgody wynikającej wyłącznie z umowy spółki z o.o. powoduje wyłącznie odpowiedzialność organizacyjną lub odszkodowawczą członków zarządu – art. 17 § 3 ksh.

Można jeszcze dodać, iż zgodnie z art. 880 kc, jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia, wierzyciel powinien zawiadomić o tym niezwłocznie poręczyciela. Skoro termin spłaty pożyczki przypadał na 06.08.2012 r., to w ciągu 14 dni po tej dacie, czyli do dnia 20.08.2012 r., powód powinien był zawiadomić o tym pozwaną. Powód dołączył do pozwu wezwanie do zapłaty z dnia 12.04.2014 r. (k. 18), nie wykazał jednakże, aby zostało ono pozwanej faktycznie doręczone.

Sąd doszedł zatem do przekonania, iż wobec częściowej bierności procesowej powoda i braku należytego przedstawienia materiału dowodowego należy uznać, iż powód nie wywiązał się ze spoczywającego na nim z mocy art. 6 kc i 232 kpc ciężaru udowodnienia zobowiązania pozwanej do zapłaty na jego rzecz 200 000 zł. Skutkuje to oddaleniem powództwa w całości.

Pozwanej jako wygrywającej sprawę przysługuje na podstawie art. 98 kpc zwrot kosztów procesu obejmujących wynagrodzenie pełnomocnika wynoszące zgodnie z § 6 pkt 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28.09.2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie 3 600 zł oraz opłatę skarbową od pełnomocnictwa w kwocie 17 zł.

Wobec zwolnienia powoda od kosztów sądowych obciążają one Skarb Państwa.

Mając powyższe okoliczności na uwadze sąd podjął rozstrzygnięcia zawarte w sentencji wyroku.

Dodano:  ,  Opublikował(a):  Iwona Gertrudziak
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy we Wrocławiu
Osoba, która wytworzyła informację:  Krzysztof Rudnicki
Data wytworzenia informacji: