Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

Formularz UK 2

Sygnatura akt

VI Ka 636/21

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Kamiennej Górze z dnia 22 kwietnia 2021 r. sygn. akt II K 631/19

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca oskarżonego

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☒

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☒

zmiana

Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

------------------

----------------------------------------------------

------------

------------

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

------------------

----------------------------------------------------

------------

------------

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

------------------------------

---------------------------------------------------------------

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

------------------------------

---------------------------------------------------------------

3. STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

I. Obraza przepisów postępowania, która miała istotny wpływ na treść orzeczenia, a to:

1) art. 6 k.p.k. poprzez pozbawienie oskarżonego prawa do obrony w ten sposób, że oskarżony nie wiedział o skierowaniu przeciwko niemu aktu oskarżenia, nie wiedział o wyznaczanych kolejno rozprawach i nie wiedział, że w sprawie nie bierze również udziału jego obrońca;

2) art. 424 § 1 pkt 1 k.p.k. poprzez sporządzenie uzasadnienia zaskarżonego orzeczenia w sposób niejasny, bez opisania szeregu istotnych w sprawie okoliczności, w szczególności niewyjaśnienie ani jednym zdaniem:

a) z jakich przyczyn i na jakiej podstawie Sąd uznał (w sposób jak się wydaje dorozumiany), że opinie techniczne sporządzone przez jednostkę badającą upoważnioną przez Ministra Finansów są niewiarygodne i nieprawidłowe, a wiarygodna jest opinia sporządzona przez biegłego sądowego powołanego do niniejszej sprawy;

b) na jakiej podstawie Sąd uznał, że oskarżony wiedział, że dowodowe automaty rzekomo nie spełniają warunków ustawowych w zakresie maksymalnej wygranej oraz maksymalnej stawki za udział w grze;

c) okoliczności, że po zatrzymaniu dowodowych automatów ci sami funkcjonariusze celni, którzy dokonali zatrzymania, wyrazili zgodę na wstawienie do tego samego lokalu przez spółkę (...) identycznych automatów;

d) jak mają się ustalenia i wywody Sądu do licznych wyroków uniewinniających wydawanych w analogicznych sprawach oraz do postanowienia Prokuratury Apelacyjnej w Białymstoku o umorzeniu identycznego postępowania, a w szczególności jego uzasadnienia;

e) okoliczności, że identyczne automaty były wstawiane za zezwoleniem funkcjonariuszy Służby Celnej do lokali w całej Polsce na wiele lat wcześniej, zanim J. C. został prezesem zarządu spółki (...), a zatem na jakiej podstawie Sąd uznał, że oskarżony miał w ogóle możliwość przypuszczać, że automaty działają rzekomo niezgodnie z ustawą, zwłaszcza że kiedy zostawał prezesem zarządu, spółka w tym czasie eksploatowała już kilka tysięcy automatów na terenie całego kraju;

f) jaki był zakres obowiązków oskarżonego w spółce (...), a w szczególności, czy do jego obowiązków należało sprawowanie bieżącej kontroli kilku tysięcy automatów i punktów gier spółki, zwłaszcza że spółka zatrudniała kilkaset osób, w tym inspektorów nadzorujących poszczególne punkty w poszczególnych częściach kraju (tzw. operatorów);

g) kwestii winy oskarżonego w popełnieniu zarzucanego mu czynu w kontekście istotnych wątpliwości w zakresie skuteczności obowiązywania przepisów ustawy o grach hazardowych z uwagi na brak notyfikacji projektu ustawy Komisji Europejskiej;

3) art. 7 k.p.k. poprzez istotne przekroczenie przez Sąd granic swobodnej oceny dowodów i dokonanie oceny całkowicie dowolnej, przejawiające się w uznaniu, że oskarżony wiedział, że dowodowe automaty rzekomo nie spełniają warunków ustawowych w zakresie maksymalnej wygranej oraz maksymalnej stawki za udział w grze, podczas gdy prawidłowa ocena materiału dowodowego zgromadzonego w przedmiotowej sprawie prowadzi do wniosku, że J. C. nie miał żadnej możliwości przewidzenia, że automaty działają rzekomo niezgodnie z ustawą, zwłaszcza że automaty posiadały wszelkie wymagane prawem dokumenty legalizacyjne wydane przez uprawnione organy państwowe oraz zostały uruchomione w lokalu za zezwoleniem Naczelnika Urzędu Celnego w W.;

4) art. 392 § 1 k.p.k. poprzez uznanie za ujawniony bez odczytywania protokołu zeznań świadka prof. W. F., podczas gdy bezpośrednie przeprowadzenie tego dowodu było konieczne z uwagi na posiadanie przez świadka istotnej wiedzy na temat przeprowadzenia badań dowodowych automatów, braku jakiejkolwiek ingerencji w automaty po wydaniu opinii oraz spełniania przez automaty warunków ustawowych w zakresie maksymalnej wygranej oraz maksymalnej stawki za udział w jednej grze.

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

II. Błędy w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, które miały istotny wpływ na jego treść, a polegające na ustaleniu, że:

- oskarżony wiedział, że dowodowe automaty działają rzekomo niezgodnie z ustawą;

- do obowiązków oskarżonego w spółce (...) należało sprawowanie bieżącej kontroli kilku tysięcy automatów i punktów gier spółki, zwłaszcza w kontekście braku jakichkolwiek ustaleń Sądu w zakresie struktury organizacyjnej spółki, która posiadała liczne oddziały na terenie RP, zatrudniała dyrektorów, kierowników, inspektorów gier, serwisantów itp., którzy mieli określone zakresy obowiązków.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Z ostrożności procesowej, na wypadek nieuwzględnienia powyższych zarzutów:

III. Obraza prawa materialnego, a to fundamentalnych zasad prawa Unii Europejskiej, uregulowanych w Traktacie z Lizbony zmieniającym Traktat o Unii Europejskiej i Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską z dnia 13.12.2007 r., zwanym Traktatem o Funkcjonowaniu Unii Europejskiej (Dz.U. z 2009 r. Nr 203, poz. 1569) oraz art. 2, art. 31 ust. 3 w zw. z art. 22, art. 61, art. 7 Konstytucji RP poprzez wydanie zaskarżonego wyroku na podstawie przepisów ustawy z dnia 19.11.2009 r. o grach hazardowych, która została uchwalona z pominięciem procedury notyfikacji, a zatem z naruszeniem procedury ustawodawczej i jako taka nie mogła być stosowana wobec osób fizycznych i prawnych.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Odnosząc się do treści podniesionych w apelacji zarzutów w pierwszej kolejności stwierdzić należy, że zarzut obrazy przepisów postępowania - art. 6 k.p.k. poprzez pozbawienie oskarżonego prawa do obrony w ten sposób, że oskarżony nie wiedział o skierowaniu przeciwko niemu aktu oskarżenia, nie wiedział o wyznaczanych kolejno rozprawach i nie wiedział, że w sprawie nie bierze również udziału jego obrońca ( pkt I 1) ) jest zarzutem zasadnym.

Wskazać w tym miejscu należy, że Sąd Odwoławczy rozstrzygając o słuszności tego zarzutu związany był postanowieniem z dnia 15 lutego 2022 r., w którym Sąd Okręgowy w Jeleniej Górze uchylił wcześniejsze postanowienie ( z dnia 17 stycznia 2022r. ), na mocy którego na podstawie art. 430§1 k.p.k. apelację wniesioną od wyroku Sądu Rejonowego w Kamiennej Górze z dnia 22 kwietnia 2021 r. sygn. akt II K 631/19 pozostawiono bez rozpoznania uznając, iż przyjęcie tego środka nastąpiło na skutek niezasadnego przywrócenia terminu. W postanowieniu z dnia 15 lutego 2022r. Sąd Okręgowy uznał, iż niewykonanie czynności zleconych przez J. C. jednemu z obrońców, gdy sam oskarżony również nie wykonał obowiązku podania Sądowi nowego adresu zamieszkania, stanowiło przyczynę niezależną od oskarżonego w rozumieniu art. 126 § 1 k.p.k. oraz przytaczając ugruntowane w judykaturze stanowisko Sądu Najwyższego wyrażone m. in. w postanowieniu z dnia 9.08.2017r., sygn. akt II KZ 18/17 , iż zaniechanie obrońcy zawsze stanowi przyczynę niezależną od oskarżonego, uzasadniającą przywrócenie mu zawitego terminu do dokonania czynności, której obrońca zaniechał.

Powyższe stanowisko pociągało za sobą konieczność uznania za zasadny zarzutu naruszenia art. 6 k.p.k. poprzez pozbawienie oskarżonego prawa do obrony.

Będąc przesłuchiwany jako podejrzany w postepowaniu przygotowawczym J. C. wskazał jako adres do doręczeń adres: D. ul. (...). W związku z tym na ten adres były wysyłane oskarżonemu wszystkie wezwania i zawiadomienia w okresie od 28 września 2015r. ( data przesłuchania ) do dnia 10 czerwca 2021r. ( data wpływu wniosku no przywrócenie terminu, do którego dołączono zaświadczenie z dnia 6 grudnia 2016r. ). W tym zaświadczeniu ( z dnia 6 grudnia 2016r. ) wskazano, że oskarżony zameldował się pod adresem: D. ul. (...). Stwierdzić zatem należy, że zarówno zawiadomienie: o przesłaniu aktu oskarżenia ( k.398 ), wyrok nakazowy z dnia 17 stycznia 2020r. ( k.409 ), o terminie rozprawy z dnia 22grudnia 2020r. wraz z odpisem aktu oskarżenia ( k.430 ), o terminie rozprawy z dnia 17 marca 2021r. ( k.447 ), o terminie rozprawy z dnia 15 kwietnia 2021r. ( k.488 ) zostały wysłane na nieaktualny adres zameldowania oskarżonego. Warto zaznaczyć, że od dnia 2 lipca 2020r. o czynnościach procesowych nie był zawiadamiany obrońca adw. J. S., gdyż tego dnia wpłynęło do Sądu Rejonowego w Kamiennej Górze wypowiedzenie pełnomocnictwa - z dniem 2 lipca 2020r. ( k. 425 ). O czynnościach tych nie był również zawiadamiany adw. D. W., którego oskarżony ustanowił swoim obrońcą w dniu 27 grudnia 2019r. ( k. 506-507 ), gdyż o tym, że oskarżony ustanowił go swoim obrońcą z niewiadomych przyczyn nie poinformował on sądu, a sąd dowiedział się o tym dopiero w dniu 10 czerwca 2021r. kiedy wpłynął wyżej już wskazany wniosek o przywrócenie terminu.

Jedną z podstawowych gwarancji procesowych jest, przewidziane w art. 6 k.p.k., prawo do obrony w znaczeniu materialnym. Przejawem realizacji tego uprawnienia w postępowaniu przed Sądem meriti jest - wynikające z art. 374 § 1 k.p.k. - prawo do udziału oskarżonego w rozprawie głównej. Należy w pełni zaaprobować pogląd wyrażony w doktrynie, że ewentualna nieobecność oskarżonego, z wyjątkami wynikającymi z art. 374 § 1 zd. 2 i art. 374 § 1a k.p.k., musi być wynikiem jego świadomej decyzji woli, a nie braku stosownej informacji czy też nawet wprowadzenia go w błąd przez organ procesowy. (...) Warunkiem domniemania, że nieobecność oskarżonego na rozprawie wynika wyłącz-nie z podjętej przez niego decyzji jest dochowanie wobec oskarżonego szeregu gwarancji procesowych, realizujących w szczególności obowiązek poinformowania o dacie i miejscu rozprawy. Do gwarancji tych należą: 1) obowiązek pouczenia oskarżonego o treści art. 374 § 1 k.p.k., a w przypadku postępowań zainicjowanych przed 1 lipca 2015 r. - z uwzględnieniem dyspozycji art. 31 ustawy z dnia 27 września 2013 r. o zmianie ustawy - Kodeks postępowania karnego oraz niektórych innych ustaw w zw. z art. 338 § 1a k.p.k.; 2) obowiązek prawidłowego zawiadomienia oskarżonego o terminie rozprawy, zgodnie z wymogami ustawy procesowej; 3) nieprzeprowadzenie czynności procesowej na wniosek oskarżonego, który należycie usprawiedliwił swoją nieobecność na rozprawie i złożył wniosek w tym zakresie lub jeżeli zachodzi uzasadnione przypuszczenie, że niestawiennictwo oskarżonego wynikło z powodu przeszkód żywiołowych lub innych wyjątkowych przyczyn (art. 117 k.p.k.). ( zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 9 grudnia 2020r., sygn. IV KK 481/20, opublik. LEX nr 3096719 ).

W konsekwencji zaskarżony wyrok należało uchylić, a sprawę przekazać do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu, który powinien przeprowadzić ponownie przewód sądowy w całości z poszanowaniem wszystkich gwarancji procesowych.

Zgodnie z regulacją art. 436 k.p.k. Sąd może ograniczyć rozpoznanie środka odwoławczego tylko do poszczególnych uchybień, podniesionych przez stronę lub podlegających uwzględnieniu z urzędu, jeżeli rozpoznanie w tym zakresie jest wystarczające do wydania orzeczenia, a rozpoznanie pozostałych uchybień byłoby przedwczesne lub bezprzedmiotowe dla dalszego toku postępowania. Jako że taka właśnie sytuacja miała miejsce w niniejszej sprawie, ponieważ uwzględniony zarzut naruszenia art. 6 k.p.k. skutkował uchyleniem zaskarżonego wyroku i przekazaniem sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji, rozpoznanie pozostałych zarzutów byłoby przedwczesne na obecnym etapie postępowania.

Wniosek

Zmiana zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonego od popełnienia zarzucanego mu czynu oraz zasądzenie na rzecz oskarżonego os Skarbu Państwa zwrotu kosztów postępowania związanych z ustanowieniem w sprawie obrońcy z wyboru w kwocie 3.000 zł za pierwszą instancję oraz 1.000 zł za drugą instancję, względnie uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Stwierdzenie słuszności zarzutu dotyczącego naruszenia przysługującego oskarżonemu prawa do obrony pociągnęło za sobą konieczność uchylenia zaskarżonego orzeczenia i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania przez Sąd Rejonowy.

4. OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

---------------------------------------------------------------------------------------------------------

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

---------------------------------------------------------------------------------------------------------

5. ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

Przedmiot utrzymania w mocy

-----------------------------------------------------------------------------------------

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

----------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

Przedmiot i zakres zmiany

----------------------------------------------------------------------------------------------------------

Zwięźle o powodach zmiany

----------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

---------------------------------------------------------------------

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

---------------------------------------------------------------------------------------------------------

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☒ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

Jako że w badanej sprawie stwierdzono naruszenie art. 6 k.p.k. gwarantującego oskarżonemu prawo do obrony, koniecznym było uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania, tak aby postępowanie przeprowadzone zostało z poszanowaniem wszystkich zasad rzetelnego procesu.

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

---------------------------------------------------------------------------------------------------------

4.1.

---------------------------------------------------------------------

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

---------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

Wobec stwierdzenia naruszenia art. 6 k.p.k., konieczne jest ponowne przeprowadzenie przewodu sądowego w całości z zachowaniem przysługującego oskarżonemu prawa do obrony oraz pozostałych gwarancji procesowych. Przede wszystkim zaś prawidłowe zawiadomienie oskarżonego i jego obrońcy o czynnościach procesowych.

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

--------------------------------------------------------------------------------------------

Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

----------------------------------------------------------------------------------------------

PODPIS

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

obrońca oskarżonego

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

przypisanie odpowiedzialności za zarzucane oskarżonemu przestępstwo pomimo naruszenia przysługującego mu prawa do obrony

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☒

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☒

zmiana