Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

Formularz UK 2

Sygnatura akt

VI Ka 613/21

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Bolesławcu z dnia 26 sierpnia 2021 r., sygn. akt II K 787/17

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca oskarżonego

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

--------------------

-------------------------------------------------------

--------------

--------------

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

--------------------

-------------------------------------------------------

--------------

--------------

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

-------------------------------

--------------------------------------------------------------------------

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

-------------------------------

--------------------------------------------------------------------------

.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

1.  rażącej obrazy przepisów postępowania karnego w postaci art. 7 k.p.k. w zw. z art. 410 k.p.k. i art. 424 § 1 k.p.k. poprzez przeprowadzenie przez Sąd bezkrytycznej i tendencyjnej oceny zebranego w sprawie materiału dowodowego z całkowitym pominięciem lub zbagatelizowaniem dowodów przemawiających na korzyść A. Ż.:

1)  przy jednoczesnym nadmiernym uwypukleniu dowodów niekorzystnych, przejawiające się przez Sąd I instancji, że zeznania świadków w osobach T. A., M. K., P. P., E. P., K. P., B. D. i K. U.były szczegółowe, obszerne i konsekwentne na całym etapie postępowania, uzupełniały się wzajemnie, nadto zarówno na etapie postępowania przygotowawczego jak i sądowego charakteryzowała je szczerość i spontaniczność, co wyrażały emocje towarzyszące tym świadkom podczas składanych zeznań, podczas gdy:

a) z zeznań T. A. wynika, iż „ ...spis przeważnie trwał 1 lub 2 dni, w godzinach pracy, ze względu na ilość wyrobów, które miały zostać inwentaryzowane policzenie ich w takim krótkim czasie było w rzeczywistości niemożliwe…”, gdy z zeznań P. S. wynika iż „…inwentaryzacja trwała 8 godzin i w trakcie jej trwania osobiście i rzetelnie wszystko liczyłam i wpisywałam w brudnopisy, które kolejno przekazywałam przewodniczącej…” oraz zeznań E. P. , z których wynika iż „ nie było stworzonych żadnych warunków do przeprowadzenia inwentaryzacji, odbywała się ona w godzinach pracy, produkcja nie została wstrzymana, musiałam jednocześnie nadzorować pracę malarek i prowadzić inwentaryzację…”;

b)  z zeznań K. P. wynika iż „ o tym, że jest w zespole dowiedziała się kilka dni przed inwentaryzacją, nie miała żadnego szkolenia w tym zakresie i nie wiedziała co ma robić z inwentaryzacją…” gdy z zeznań K. U. wynika, że „...przed każda inwentaryzacją przewodniczący komisji dostawał instruktaż ... członkowie zespołu byli instruowani przez przewodniczącego” oraz zeznań M. K. z których wynika że „ ... nie było żadnego instruktażu przed inwentaryzacją, otrzymaliśmy do wypełnienia dokumenty od głównego ekonomisty pana T.”;

c)  z zeznań E. P. wynika, iż oskarżona „swoim zachowaniem wywierała dużą presję psychologiczną na pracownikach ... znęcała się psychicznie nad drugim człowiekiem”, gdy z zeznań R. Ż. wynika iż oskarżona jest osobą szorstką i że „czasem trzeba krzyknąć” a także z zeznań D. M., która wskazuje iż „kierownik A.. Ż.nie próbowała wywrzeć na niej żadnej presji, przy czym podkreśliła, że nie pozwoliłaby sobie, aby A.. Ż. podnosiła na nią głos, ale w relacjach kierownik z innymi pracownikami zdarzało się, że krzycząc przywoływała kogoś do porządku”;

d)  z zeznań R. Ż. wynika iż „ ... pracownicy byli odgórnie delegowani do przeprowadzenia inwentaryzacji, było im to narzucane, trafiali na wydziały w których nie pracowali i nie znali się na danym towarze, na jego nazwach” oraz zeznań D. M. która wskazuje, iż „...braki które wyszły wynikają raczej z głupot dokumentacyjnych, bo nikt nie panował nad tą dokumentacją ...”;

- mając na uwadze powyższe nie sposób uznać, aby zeznania świadków były spójne, logiczne, wzajemnie korelujące i się uzupełniające, albowiem jak wynika z w/w przykładów informacje co do samej postaci oskarżonej oraz sposobu prowadzenia inwentaryzacji są wbrew twierdzeniom Sądu sprzeczne i rozbieżne;

2)  w sytuacji gdy osiem inwentaryzacji na wydziale sortowni-pakowni przeprowadzonych w okresie od 30 grudnia 2008 r. do 15 stycznia 2016 r. oraz trzech inwentaryzacji na wydziale kompletowni przeprowadzonych w okresie od 30 grudnia 2013 r. do 15 stycznia 2016 r. pozwalało (zdaniem Sądu) na przyjęcie poglądu, iż corocznie inwentaryzacje nie odpowiadały stanowi rzeczywistemu, podczas gdy w ogóle nie przeprowadzono analizy wszystkich oddziałów na których przeprowadzono inwentaryzację (sortownia-pakowania, kompletownia, modelarnia, magazyny) a ewentualne nieprawidłowości na jednym oddziale nie oznaczały iż na innym oddziale inwentaryzacje cząstkowe były wadliwe, a zatem roczne inwentaryzacje niezależnie od ewentualnych zachowań A. Ż.nie odpowiadały stanom rzeczywistym (brak analizy inwentaryzacji wykonanych jednoczasowo w poszczególnych latach na wszystkich wydziałach) przy jednoczesnym wyeksponowaniu iż ci sami pracownicy potwierdzali nieprawidłowości raz na wydziale sortowni- pakowani a raz na wydziale kompletowni, podczas gdy wielokrotnie więcej pracowników przeczyło zeznaniom w/w,

3)  poprzez pominięcie w podstawie ustaleń faktycznych dowodów które sąd uznał za wiarygodne, logiczne, spójne, wynikających z zeznań świadków w osobach K. S., A. T., E. S., A. J., R. Ż., podczas gdy wypowiedzi tych osób były rzeczowe, na temat, krytyczne wobec dowodów niekorzystnych dla oskarżonej a zatem nie było podstaw do ich nieuwzględnienia.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

2.  rażącej obrazy przepisów postępowania karnego w postaci art. 424 § 1 pkt 2 k.p.k. w zw. z art. 410 k.p.k., przejawiającą się w niekompletności uzasadnienia zaskarżonego wyroku i zaniechaniu wyjaśnienia podstawy prawnej orzeczenia, w szczególności:

- w zakresie ustalenia przesłanek odpowiedzialności karnej oskarżonej za przestępstwa zarzucone w akcie oskarżenia,

- ograniczenie wyjaśnienia podstawy prawnej do wymienienia zastosowanego przepisu bez precyzyjnego wskazania na czym polegało uzyskanie korzyści osobistej przez oskarżoną, w jaki sposób oskarżona realizowała czynność sprawczą zarzucaną jej w akcie oskarżenia oraz czy w istocie dokument inwentaryzacyjny stanowił dokument, któremu przysługuje cecha zaufania publicznego, co łącznie uniemożliwia kontrolę instancyjną w tym zakresie i miało wpływ na treść wyroku.

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

3.  błąd w ustaleniach faktycznych, przyjętych za podstawę zaskarżonego wyroku, mający istotny wpływ na treść orzeczenia, a polegający na przyjęciu przez Sąd I instancji, iż oskarżona A. Ż.swoim zachowaniem zrealizowała znamiona czynu z art. 271 § 1 i § 3 k.k., podczas gdy z prawidłowo zebranego i ocenionego materiału dowodowego należało dojść do wniosku, iż oskarżona:

- nie była funkcjonariuszem, ani inną osobą, której przysługuje cecha zaufania publicznego,

- nie wystawiła żadnego dokumentu któremu przysługuje domniemanie prawdziwości (ani nie nakłaniała do wystawienia takiego dokumentu),

- nie uzyskała żadnej korzyści osobistej, co nakazywało uniewinnienie oskarżonej od zarzucanych jej czynów.

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Ad.1 – Ad 3

Apelacja obrońcy oskarżonej okazała się częściowo zasadna w zakresie w jakim dotyczyła rzekomej okoliczności uzyskania przez A. Ż.korzyści osobistej, przy poleceniu podległym sobie pracownikom poświadczenia nieprawdy co do okoliczności mających znaczenie prawne przy sporządzaniu corocznego obligatoryjnego sprawozdania finansowego spółki Zakłady (...) sp. z o.o. (czyny przypisane oskarżonej w pkt I – XI części wyroku) i w tym też zakresie została ona uwzględniona. W pozostałej części zarzuty apelacji sprowadzające się do kwestionowania sprawstwa i winy oskarżonej a także wypełnienia znamion przestępstwa fałszu intelektualnego nie są zasadne.

Wbrew zarzutom obrońcy Sąd I instancji dokonał prawidłowych ustaleń faktycznych (poza ustaleniami, iż oskarżona działała w celu osiągnięcia korzyści osobistej) i zgromadzony w tej sprawie materiał dowodowy ocenił zgodnie z zasadami wskazanymi w art. 7 k.p.k. Sąd ten w zaakceptowanym zakresie ustosunkował się do istotnych dowodów w sprawie, mając w polu widzenia określone między nimi rozbieżności i stanowisku swemu dał wyraz w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku. Poczynione w utrzymanej części przez Sąd I instancji ustalenia faktyczne znajdują oparcie w zebranym w sprawie materiale dowodowym, który został poddany ocenie respektującej wymogi art. 7 kpk i art. 410 k.p.k. Wbrew odmiennym twierdzeniom zawartym w apelacji, nie ma podstaw, ani do skutecznego kwestionowania dokonanej przez Sąd I instancji oceny zebranego w sprawie materiału dowodowego, ani też poczynionych na podstawie tego materiału dowodowego ustaleń faktycznych w sprawie (po uwzględnieniu zmiany dokonanych przez Sąd Okręgowy). Konfrontując przyjęte ustalenia faktyczne z przeprowadzonymi na rozprawie głównej dowodami należy stwierdzić, iż dokonana przez Sąd Rejonowy rekonstrukcja zdarzeń i okoliczności popełnienia czynów zarzucanych oskarżonej nie wykazuje błędu i jest zgodna z przeprowadzonymi dowodami, którym Sąd ten dał wiarę i się na nich oparł.

Sąd I instancji prawidłowo uznał wyjaśnienia oskarżonej nieprzyznającej się do winy za niewiarygodne. Pomijając taktykę procesową jaką A. Ż.przyjęła w toku postępowania, odmawiała bowiem składania wyjaśnień od postępowania przygotowawczego do końca procesu, by po przeprowadzeniu większości dowodów zdecydować się na przedstawienie swojej wersji wydarzeń. Jej relacje nie wytrzymują jednak konfrontacji ze szczerymi, konsekwentnymi i wzajemnie się uzupełniającymi zeznaniami T. A., M. K., P. P., E. P., K. P., B. D. i K. U.. Podkreślenia wymaga, że T. A.zostały przedstawione zarzuty z art. 271 § 1 kk niemal tożsame z zarzutami postawionymi A. Ż.w przedmiotowej sprawie i wyrokiem w sprawie o sygn. II K 590/17 Sąd Rejonowy w Bolesławcu uznał T. A.winną popełnienia wszystkich 11 zarzuconych jej czynów i wydał wyrok warunkowo umarzający wobec niej postępowanie na okres jednego roku (k. 436 – 445). Przyznając się do winy T. A.w żadnym stopniu nie kwestionowała swojej odpowiedzialności, co dodatkowo wzmacnia jej wiarygodność. Dopełnieniem jej relacji są twierdzenia pozostałych, wymienionych wyżej świadków, w szczególności uczestniczących w inwentaryzacjach w zakładzie w latach 2008 – 2016 r. na różnych wydziałach. Z wyjaśnień i zeznań tych osób wynika jasno, że T. A.była podwładną A. Ż., wykonywała jej polecenia, zarówno pisemne, jak i ustne, w tym pośredniczyła także w przekazywaniu poleceń A. Ż.innym pracownikom zakładu. W okresie od 2008 – 2016 r. T. A.była przewodniczącą zespołów spisowych w inwentaryzacjach rocznych odbywających się na wydziale sortowni i pakowni. Mimo, iż formalnie T. A.była wyznaczana na przewodniczącą na mocy zarządzenia prezesa Spółki, to jednak zawsze odbywało się to z rekomendacji A. Ż.. Podobnie rzecz się przedstawiała z wyznaczaniem na przewodniczącą zespołów spisowych M. K.czy E. P. w wydziale kompletowni w okresie 2013 – 2016 rok. Oskarżona polecała T. A.ustnie, aby przekazywała członkom zespołów spisowych oraz mistrzom odpowiedzialnym materialnie biorącym udział w danej inwentaryzacji, aby stworzyli nieprawdziwe brudnopisy, na które mieli przepisać dane z dokumentów tzw. „Fk”, zawierających dane z ostatniego miesiąca. Nie można przy tym zgodzić się z obrońcą, że zeznania wymienionych wyżej świadków wzajemnie wykluczały się. Okoliczności co do tego jak długo trwała inwentaryzacja, oraz czy pracownicy otrzymali instrukcje odnośnie sposobu jej wykonywania, nie miały kluczowego znaczenia w sprawie. Istotne jest bowiem to, że T. A., jak również większość osób podpisujących się pod arkuszami spisu z natury z danej inwentaryzacji na wydziale sortowni – pakowni, miały świadomość, że poświadczają nieprawdę, oraz że podpisywane przez nich arkusze nie zawierają danych z dokonanego przez nich spisu z natury, ale dane (przepisane w latach 2008 – 2011) lub przekopiowane (w latach 2011 – 2016) z dokumentów „Fk”. Osoby te nie zdawały sobie jednak sprawy, że różnice pomiędzy rzeczywistym stanem faktycznym a stanem widniejącym w systemie są tak rozbieżne. Ważne jest również to, że T. A.była podwładną oskarżonej, wykonywała jej polecenia, na co jednoznacznie w swoich zeznaniach wskazują M. K., P. P., E. P., K. P., B. D. i K. U.. Jest zatem T. A.świadkiem obiektywnym, nieumniejszającym swojej odpowiedzialności za całe zdarzenie, zaś próby jej zdyskredytowania podjęte przez oskarżoną dopiero na rozprawie, przez gołosłowne twierdzenia, że T. A., E. P. i M. K.pomawiają ją, zasadnie Sąd Rejonowy uznał za nieskuteczną linię obrony. Jeszcze raz trzeba podnieść, że twierdzenia T. A.korespondują z zeznaniami M. K., P. P., E. P., K. P., B. D. i K. U.. Co istotne, świadek P. P.(informatyk zakładu) zeznał, że nieprawidłowości dotyczące przeprowadzonych inwentaryzacji nie mogły być błędem systemu, ponieważ dokładnie to sprawdził. Wszak każdą tworzoną przez niego aplikację zatwierdzał kierownik zakładu, którym był A. Ż.. P. P.przyznał, że słyszał rozmowy, z których wynikało, że arkusze spisowe na brudno były robione jedynie dla pozoru, a osoby z zespołów spisowych drukowały sobie z systemu dane z produkcji z zamknięcia miesiąca tzw. „Fk”, brały je do domów i następnie miały na podstawie tych danych stworzyć nowe brudnopisy, aby później osoba zaangażowana do wpisywania danych do arkusza na czysto nie nabrała podejrzeń (k. 155 – 158, 359 – 363, 478 – 480). Przy całym uwikłaniu świadków przez oskarżoną A. Ż.w czynności związane z inwentaryzacją w zakładzie, wskazywaniu przez nich na wieloletnie zaniedbania w ewidencji wyrobów, nie sposób zakwestionować wiarygodności ich relacji. Usytuowanie świadków w opozycji do oskarżonej nie oznacza braku obiektywizmu w przedstawianym przez nich przebiegu wydarzeń. Przyznanie, że inwentaryzacja nie przebiegała poprawnie, jak i brak zatajenia swojego udziału w zdarzeniu, czynią ich zeznania i wyjaśnienia (świadek T. A.) w pełni wiarygodnymi. Także pretensje pracowników zakładu odnośnie tego, że oskarżona podnosiła głos i wywierała dużą presję psychologiczną na pracownikach potwierdziły zeznania świadków T. A.i E. P..

Przedstawionej wyżej oceny nie zmieniają relacje K. S., A. T., E. S., A. J.i R. Ż.. W swoich zeznaniach świadek K. S.nic nie wspomniał o tym, że pracownicy spisywali gotowe dane z produkcji do arkuszy spisowych. Wskazał jedynie, że podczas jego pracy nie było mu nic wiadomo, by zostały ujawnione jakieś poważne niedobory na stanie zakładu (k. 164 – 166, 480 – 481v). Natomiast świadek A. T. przedstawił procedurę przeprowadzania takiej inwentaryzacji. Jako przewodniczący zakładowej komisji inwentaryzacyjnej, już po dokonanym spisie, otrzymywał dokumentację od przewodniczącego zespołu spisowego, a jego zadaniem było sprawdzenie jej pod względem formalnym – np. czy wszędzie zostały złożone stosowne podpisy. Przyznał, że sam jest zdziwiony ujawnionymi nieprawidłowościami i nie potrafi wskazać ich przyczyny (k. 168 – 174, 480 – 481). Świadek E. S.była zatrudniona w zakładzie na stanowisku kierownika działu organizacji i zarządzania i na wniosek prezesa lub członka zarządu zarządzeniem powoływała przewodniczącego i komisję inwentaryzacyjną. Poza wskazaniem, że oskarżona była dobrym kierownikiem i samodzielnym, świadek nie wiedziała nic na temat nieprawidłowości przy inwentaryzacji wyrobów (k. 204 – 206, 495 – 499). Podobnie świadek A. J.nie miała pojęcia o poświadczaniu nieprawdy w dokumentach inwentaryzacyjnych. Oświadczyła jedynie, że nie ma pojęcia skąd mogły powstać braki w zakładzie (k. 256 – 258, 534 – 535v). Z kolei świadek R. Ż.był przewodniczącym komisji inwentaryzacyjnej na dziale modelarni i piecowni, ale nie był przewodniczącym na dziale kompletni oraz sortowni i nie miał wiedzy na temat zaistniałych tam nieprawidłowości (k. 1673 – 1674 v). Wynika z tego, że wiedza wymienionych wyżej świadków w przedmiotowej sprawie była ograniczona, zaś ich twierdzenia, wbrew temu co sugeruje skarżący, trudno uznać za wykluczające odpowiedzialności oskarżonej. Nie można też zgodzić się z obrońcą, że wyjaśnienia oskarżonej korespondują z zeznaniami K. S., A. T., E. S., A. J.i R. Ż.w zakresie istotnych okoliczności sprawy. Wiedza tych świadków była niewielka, ograniczała się jedynie do własnych spostrzeżeń co do procedury inwentaryzacji w zakładzie. Ocena zeznań tych świadków dokonana przez Sąd I instancji i stwierdzenie ich przydatności dla czynienia ustaleń faktycznych w żadnym razie nie wiąże się z ich pominięciem. Co się tyczy twierdzenia obrońcy oskarżonej, że nie przeprowadzono analizy inwentaryzacji na pozostałych wydziałach, to stwierdzić należy, że okoliczność ta nie ma żadnego znaczenia dla rozstrzygnięcia. Zgromadzony w sprawie materiał dowodowy potwierdził, że wystąpiły nieprawidłowości w inwentaryzacji na wydziale sortowni-pakowni, a także na wydziale kompletowni, co zostało ujęte w czynach zarzucanych oskarżonej w akcie oskarżenia i przypisanych w wyroku. Innych argumentów przeciwko ocenie dowodów osobowych w apelacji nie podniesiono. Przedstawione zastrzeżenia, jak już wyżej wskazano, nie przekonują do uznania ocen Sądu Rejonowego za nieprawidłowe.

Niezasadny okazał się zarzut naruszenia prawa procesowego mogącego mieć wpływ na treść wyroku, tj. art. 424 § 1 k.p.k. Ewentualne braki uzasadnienia czy też lakoniczność zawartych w nim stwierdzeń i oceny poszczególnych dowodów, nie mogą stanowić podstawy do uchylenia wyroku i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania. Nie budzi wątpliwości, że skoro uzasadnienie wyroku sporządzone jest po wydaniu wyroku, to jego treść nie może mieć wpływu na treść zapadłego wcześniej orzeczenia. Chybiony jest także zarzut tendencyjnej oceny depozycji poszczególnych dowodów osobowych. Powyższemu przeczy uważna lektura pisemnych motywów wyroku, które zdaniem Sądu Okręgowego nie są dotknięte wskazanymi uchybieniami i pozwalają na możliwość dokonania kontroli odwoławczej. Zaznaczyć należy, że sama negacja przez obrońcę oceny dowodów istotnych dla ustalenia odpowiedzialności A. Ż.za przypisane jej czyny nie może prowadzić do zakwestionowania formalnej poprawności motywów wyroku.

Wbrew zarzutowi apelacji Sąd I instancji prawidłowo ustalił, że zachowania oskarżonej wypełniły znamiona sprawstwa kierowniczego do popełniania przestępstwa fałszu intelektualnego jako czynu ciągłego i rozważania tego Sądu dotyczące sprawstwa polecającego zasługują na akceptację (k. 1702, str. 31 uzasadnienia). Nie ulega wątpliwości, że przestępstwo poświadczenia nieprawdy ma charakter przestępstwa indywidualnego (por. wyrok SA we Wrocławiu z 8.05.2019 r., II AKa 301/18, LEX nr 2716875); jego podmiotami mogą być jedynie funkcjonariusz publiczny lub inna osoba uprawniona do wystawiania dokumentu. Inną osobą uprawnioną do wystawiania dokumentu „jest osoba fizyczna, która na mocy ściśle określonej, szczególnej delegacji o charakterze prawnym, istniejącej już w chwili popełnienia przez nią czynu zabronionego, jest upoważniona do wystawiania określonych dokumentów w imieniu lub na rzecz innej osoby (mocodawcy)” ( zob. Zawłocki [w:] Wąsek, Zawłocki II, s. 808). Z kolei przedmiotem czynności wykonawczej każdej z postaci przestępstw z art. 271 k.k. jest dokument. Z uwagi na istotę analizowanego występku „dokument, dla objęcia go działaniem art. 271 § 1 k.k., musi rodzić nie tylko określone jego treścią i zakresem działania skutki prawne między stronami czynności prawnej, ale wykraczać powodowanymi przez jego wystawienie skutkami prawnymi na zewnątrz” (postanowienie SN z 30.11.2007 r., V KK 98/07, LEX nr 346235; tak też wyrok SA w Krakowie z 21.02.2003 r., II AKa 266/02, KZS 2003/4, poz. 37). Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy, wskazać należy, że oskarżona była kierownikiem zakładu w Spółce Zakłady (...) i miała silną pozycję w spółce. W jej gestii należało podejmowanie ostatecznych decyzji, przy czym wyzyskując wynikające ze służbowego stosunku podległości uzależnienie od niej T. A.i innych pracowników polecała poświadczać nieprawdę w dokumentach mających znaczenie prawne przy sporządzaniu corocznego obligatoryjnego sprawozdania finansowego spółki w wydziałach sortowni – pakowni i kompletowni. Przewodniczące zespołów spisowych i inni członkowi zespołów z pewnością byli osobami upoważnionymi do wystawienia dokumentu inwetaryzacyjnego w rozumieniu art. 271 § 1 kk. Wskazać przy tym należy, że w rzeczywistości nieprawdziwe, dobre wyniki z przeprowadzonych inwentaryzacji miały wpływ na dobry wynik finansowy spółki za dany rok. Poświadczenie nieprawdy – w dokumentach spisowych – budowało zatem pozorny wizerunek prawidłowo, a wręcz bardzo dobrze prosperującej spółki. Nie ulega wątpliwości, że dokumenty te były dokumentami o których mowa w art. 271 § 1 kk.

Sąd I instancji eksponował zachowanie oskarżonej jako osoby, która budziła respekt wśród swoich podwładnych, była osobą stanowczą, władczą nie przyjmowała do wiadomości sprzeciwu, krzyczała na podwładnych, budząc w nich poczucie strachu. Postępowanie oskarżonej zdaniem Sądu Rejonowego doprowadziło do tego, że wskazywane przez nią dobre wyniki przeprowadzonej inwentaryzacji na podległych jej wydziałach, a następnie idące za tym dobre wyniki finansowe spółki za dany rok, kreowały A. Ż.jako świetnego kierownika zakładu, i na tym miała polegać osiągana przez nią ‘korzyść osobista”. W tym kontekście należy podkreślić, iż korzyść osobista (art. 115 § 4 k.k.), to świadczenie o charakterze niemajątkowym, polepszające sytuację osoby, która je uzyskuje np. obietnica awansu, załatwienia pracy, odznaczenie orderem, wyuczenie zawodu (Por. wyr. SN z 10 lipca 1974 r., I KRN 9/74, OSNPG 1974, nr 11, poz. 130). Zebrane dowody nie wskazują jednak, aby oskarżona uzyskała tak rozumiana korzyść osobistą. Z samego poświadczania nieprawdy w dokumentach inwentaryzacyjnych, nie wynikały żadne konkretne zmiany w osobistej pozycji oskarżonej w zakładzie. Sąd I instancji nie wykazał też, aby A. Ż.wykorzystywała swoją pozycję do tego celu. Lektura motywów zaskarżonego wyroku w konfrontacji ze zgromadzonym materiałem dowodowym prowadzi do wniosku, iż dokonane w tej części ustalenia faktyczne oparte zostały domniemaniach. Materiał dowodowy nie wskazuje, aby oskarżona doprowadzając do szeregu nieprawidłowości w dokumentach inwentaryzacyjnych, działała w celu osiągnięcia korzyści osobistej.

Dlatego uwzględniając powyższe rozważania Sąd Okręgowy zmienił zaskarżony wyrok w ten sposób, że z opisu czynów przypisanych oskarżonej w pkt I – XI części dyspozytywnej wyroku wyeliminował ustalenie, że oskarżona działała w celu osiągnięcia korzyści osobistej w rozumieniu art. 271 § 3 kk i czyny te zakwalifikował z art. 18 § 1 k.k. w zw. z art. 271 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k. przy zastosowaniu art. 4 § 1 k.k.

Sąd Okręgowy zmienił zaskarżony wyrok w pkt XV części dyspozytywnej w zakresie orzeczonej wobec oskarżonej kary grzywny. Czyny przypisane oskarżonej zostały popełnione w okresie od 30 grudnia 2008 r. – 15 stycznia 2016 r. Zgodnie z treścią art. 71 § 1 k.k. w brzmieniu kodeksu karnego z 1997 r. (Dz.U.1997.88.553 z dnia 1997.08.02 z późn. zm.) w brzmieniu obowiązującym do dnia 8 czerwca 2010 r. (Dz. U. 2009.206.1589), zawieszając wykonanie kary pozbawienia wolności, Sąd mógł orzec grzywnę w wysokości do 180 stawek dziennych, jeżeli jej wymierzenie na innej podstawie nie było możliwe. Mając na względzie powyższe Sąd Okręgowy stosując art. 4 § 1 k.k. co przyjęto w kwalifikacji prawnej czynu, obniżył orzeczoną wobec oskarżonej karę grzywny do 180 stawek dziennych grzywny po 15 złotych każda. Rozstrzygnięcie to jest zasadne także z tego powodu, że zagłodzeniu ulegała kwalifikacja prawna czynu oskarżonej. W ocenie Sądu Okręgowego zmiana kwalifikacji prawnej nie mogła natomiast rzutować na wysokość orzeczonej wobec oskarżonej kary pozbawienia wolności, i tak już łagodnej, orzeczonej z warunkowym zawieszeniem jej wykonania.

Zaskarżony wyrok zmieniono także w pkt XVII części dyspozytywnej poprzez uchylenie rozstrzygnięcia dotyczącego nawiązki. W toku postępowania oskarżyciel posiłkowy jak i oskarżyciel publiczny nie wykazali, aby zachowaniem oskarżonej pokrzywdzona spółka poniosła szkodę niematerialną (np. poprzez uszczerbek dobrego imienia), czy też doszło do uszczuplenia majątkowego, względnie utraty korzyści. Brak szkody, czy też krzywdy w rozumieniu art. 46 § 1 kk implikuje niemożność orzeczenia nawiązki z art. 46 § 2 kk.

Wniosek

O uniewinnienie oskarżonej od zarzucanych jej czynów.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

W konsekwencji uznania zarzutów apelacji kwestionujących sprawstwo i winę oskarżonej za bezzasadne (po uwzględnieniu zmiany zaskarżonego wyroku w wyżej wymienionym wyroku) brak było podstaw do uniewinnienia A. Ż.od zarzucanych jej czynów.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

---------------------------------------------------------------------------------------------------------

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

---------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Wyrok utrzymany w mocy częściowo tj. co do sprawstwa i winy oskarżonej przy zmienionej kwalifikacji prawnej na art. 18 § 1 kk w zw. z art. 271 § 1 kk w zw. z art. 12 kk w zw. z art. 4 § 1 kk odnośnie pkt I – XI części dyspozytywnej, także orzeczenia o karze łącznej pozbawienia wolności, warunkowego jej zawieszenia i rozstrzygnięć z tym związanych (pkt XII – XIV części dyspozytywnej), środka karnego z art. 41 § 1 kk (pkt XVI) i orzeczenia o kosztach (pkt XVIII – XIX).

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Wobec niezasadności zarzutów apelacji należy stwierdzić, że wyrok wydany przez Sąd Rejonowy w części utrzymanej w mocy był w pełni zasadny, a samo postępowanie nie jest obarczone żadną wadą, która winna skutkować jej uwzględnieniem z urzędu.

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

Przedmiot i zakres zmiany

Rozstrzygnięcia z pkt I – XI części dyspozytywnej poprzez zmianę kwalifikacji prawnej czynów na art. 18 § 1 kk w zw. z art. 271 § 1 kk w zw. z art. 12 kk przy zastosowania art. 4 § 1 kk, pkt. XV poprzez obniżenie wymierzonej kary grzywny do 180 stawek dziennych po 15 złotych każda i pkt. XVII części dyspozytywnej wyroku poprzez jego uchylenie.

Zwięźle o powodach zmiany

Powody zmiany zaskarżonego wyroku w tej części zostały już omówione powyżej w uzasadnieniu.

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

-----------------------------------------------------------------------------------

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

4.1.

---------------------------------------------------------------------------------

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

III.

Na podstawie art. 634 k.p.k. w zw. z art. 627 k.p.k. zasądzono od oskarżonego na rzecz oskarżyciela posiłkowego kwotę 840 zł, stanowiącą zwrot kosztów działania jego pełnomocnika w postępowaniu odwoławczym.

IV.

O kosztach sądowych za postepowanie odwoławcze Sąd Okręgowy orzekł na podstawie art. 634 k.p.k. w zw. z art. 627 k.p.k., wobec zmiany orzeczenia o karze orzekł opłatę w kwocie 450 zł za obie instancje (art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 23.06.1973r. o opłatach w sprawach karnych). Do kosztów obok opłaty zaliczono także ryczałt za doręczenia w kwocie 20 zł.

7. PODPIS

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Obrońca oskarżonej A. Ż.

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Sprawstwo i wina oskarżonej

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana