Serwis Internetowy Portal Orzeczeń używa plików cookies. Jeżeli nie wyrażają Państwo zgody, by pliki cookies były zapisywane na dysku należy zmienić ustawienia przeglądarki internetowej. Korzystając dalej z serwisu wyrażają Państwo zgodę na używanie cookies , zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki.

VI Ka 421/23 - wyrok Sąd Okręgowy w Jeleniej Górze z 2023-07-21

Sygn. akt VI Ka 421/23

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 21 lipca 2023 r.

Sąd Okręgowy w Jeleniej Górze w VI Wydziale Karnym Odwoławczym w składzie:

Przewodniczący – Sędzia Robert Bednarczyk

     

Protokolant Agnieszka Telega

przy udziale prokuratora Prokuratury Rejonowej w Jeleniej Górze del do Prokuratury Okręgowej w Jeleniej Górze Marcina Piekarskiego

po rozpoznaniu w dniu 21 lipca 2023r.

sprawy M. Z. ur. (...) w G.

s. J., E. z domu Ł.

oskarżonego z art. 177 § 1 kk

z powodu apelacji wniesionej przez obrońcę oskarżonego

od wyroku Sądu Rejonowego w Lwówku Śląskim

z dnia 19 sierpnia 2022 r. sygn. akt II K 789/21

uchyla zaskarżony wyrok wobec oskarżonego M. Z. i sprawę przekazuje Sądowi Rejonowemu w Lwówku Śląskim do ponownego rozpoznania.

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

VI Ka 421/23

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Lwówku Śląskim z dnia 19 sierpnia 2022 r., sygn. akt II K 789/21

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca oskarżonego

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

1.  obrazy przepisów postępowania, która miała wpływ na wynik sprawy to jest art. 6 k.p.k. poprzez rozpoznanie sprawy pod nieobecność oskarżonego i jego obrońcy z wyboru co uniemożliwiło oskarżonemu złożenie wyjaśnień i odniesienie się do zebranego materiału dowodowego przez co oskarżony został pozbawiony prawa do obrony.

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

2.  obrazy przepisów postępowania, która miała wpływ na wynik sprawy to jest art. 387a k.p.k. poprzez przeprowadzenie postępowania dowodowego i wydania wyroku pod nieobecność oskarżonego i jego obrońcy z wyboru i pozbawienia oskarżonego możliwości zapoznania się z zebranym materiałem dowodowym i złożenia wyjaśnień co nie było uzasadnione szczególnymi okolicznościami, co w efekcie doprowadziło do pozbawienia oskarżonego prawa do obrony.

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

3.  obrazy przepisów postępowania, która miała wpływ na wynik sprawy to jest art. 117 § 2 k.p.k. poprzez przeprowadzenie czynności procesowych w sytuacji niestawiennictwa oskarżonego i jego obrońcy w okolicznościach zawinionych przez obrońcę oskarżonego, który nie stawił się na rozprawie bez swojej winy, a więc w sytuacji gdy zaszła inna wyjątkowa przyczyna niestawiennictwa.

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

4.  obrazy przepisów postępowania, która miała wpływ na wynik sprawy to jest art. 7 k.p.k., art. 193 i art. 201 k.p.k. poprzez dokonanie dowolnej a nie swobodnej oceny materiału dowodowego i przyznanie wiarygodności opinii biegłego z zakresu rekonstrukcji wypadków drogowych, który ustalił prędkość pojazdu na podstawie wskazań urządzenia TAHOGRAF, które to urządzenie nie służy do badania prędkości poruszania się pojazdów i nie zasięgnięcia w tym zakresie opinii innego biegłego lub też nie zobowiązania biegłego do przedstawienia opinii uzupełniającej.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

5.  błąd w ustaleniach faktycznych polegający na uznaniu, że oskarżony dwukrotnie przekroczył dozwoloną prędkość w terenie zabudowanym, podczas gdy do zdarzenia doszło poza terenem zabudowanym.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

6.  błąd w ustaleniach faktycznych polegający na uznaniu, że oskarżony stracił panowanie nad pojazdem na skutek przekroczenia prędkości na łuku drogi, podczas gdy do utraty panowania nad pojazdem przez oskarżonego doszło na skutek najechania na plamę oleju znajdującą się na nawierzchni drogi.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

7.  błąd w ustaleniach faktycznych poprzez stwierdzenie, że oskarżony dwukrotnie przekroczył dozwoloną prędkość, podczas gdy z zebranego w sprawie materiału dowodowego nie można jednoznacznie stwierdzić z jaką prędkością poruszał się oskarżony.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

8.  rażącej niewspółmierności kary i orzeczonego środka karnego, i orzeczenia w stosunku do oskarżonego kary 10 miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem na okres próby wynoszący 2 lata oraz orzeczenie wobec oskarżonego zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na okres dwóch lat co doprowadzi do utraty pracy przez oskarżonego i całkowicie pozbawi go możliwości zarobkowania.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Ad. 1 – Ad. 3

Zasadne są zarzuty obrazy prawa procesowego. W przedmiotowej sprawie Sąd Rejonowy w Lwówku Śląsku wyznaczył termin rozprawy głównej na dzień 19 sierpnia 2022 r., na który wezwał oskarżonego M. Z. oraz zawiadomił ustanowionego przez oskarżonego obrońcę – r. pr. I. K.. Zawiadomienie o terminie rozprawy zostało odebrane przez pracownika Kancelarii Radcy Prawnego – N. N., w dniu 8 lipca 2022 r. (k. 137). Tymczasem jak wynika z treści korespondencji załączonej przez oskarżonego do wniosku o przywrócenie terminu do złożenia wniosku o sporządzenie na piśmie i doręczenie uzasadnienia wyroku, obrońca miała poinformować oskarżonego w dniu 16 sierpnia 2022 r. o tym, że „zmieniła” termin rozprawy przed Sądem Rejonowym, oraz żeby nie przyjeżdżał w wyznaczonym w zawiadomieniu dniu do sądu (k. 152 – 155). Rzecz jednak w tym, że ów wniosek obrońcy wpłynął do Wydziału II Karnego Sądu Rejonowego w Lwówku w dniu 19 sierpnia 2022 r. o godz. 13:30, czyli już po tym jak odbyła się rozprawa, na której doszło do wydania wyroku. Nie ulega przy tym wątpliwości, że to z przyczyn zawinionych przez obrońcę oskarżonego wniosek o odroczenie rozprawy wyznaczonej na dzień 19 sierpnia 2022 r. nie został wówczas przesłany w terminie, zaś usprawiedliwienie braku możliwości uczestniczenia obrońcy w tej rozprawie zostało doręczone już po wydanym wyroku. Zdaniem Sądu Okręgowego nie można było negatywnymi skutkami działań ze strony obrońcy obciążać oskarżonego pozbawiając go realnej możliwości skorzystania z przysługującego mu prawa do obrony. Sąd Rejonowy nie miał wiedzy na temat niedyspozycji obrońcy i jego woli by w związku z tym rozprawa została odroczona. Sąd ten nie wiedział zatem o przeszkodzie do przeprowadzenia rozprawy mimo nieobecności prawidłowo zawiadomionego o terminie obrońcy oskarżonego. Niemniej jednak powyższa okoliczność nie mogła pozostać obojętna dla organu odwoławczego, który dowiedział się szerzej o tej sytuacji w toku postępowania apelacyjnego. Podkreślenia wymaga, że oskarżonemu zgodnie z art. 6 k.p.k. przysługuje prawo do obrony, zarówno w sensie materialnym, polegającym na uprawnieniu do obrony merytorycznej lub procesowej (odpieraniu zarzutów oskarżenia oraz podnoszeniu uchybień i wadliwości proceduralnych działających na korzyść oskarżonego), jak też w sensie formalnym (wybór obrońcy, bądź korzystanie z obrońcy ustanowionego z urzędu) ( wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 30 maja 2017 r., sygn. akt II AKa 216/16, Lex nr 2394872; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 6 grudnia 2016 r., sygn. akt IV KK 242/16, Lex nr 2180104). Przeprowadzenie w dniu 19 sierpnia 2022 r. przed Sądem Rejonowym w Lwówku Śląskim rozprawy przypadającej na okres niedyspozycji obrońcy skutkowało obrazą przepisów proceduralnych tj. 6 k.p.k., 387a k.p.k. i art. 117 § 2 k.p.k., tzn. naruszone zostało prawo oskarżonego do obrony, gdyż nie był on reprezentowany na tej rozprawie przez ustanowionego obrońcę. Choć obrońca deklarował w złożonym wniosku wolę udziału w rozprawie, to okoliczność ta nie zostało w porę zakomunikowana. Sąd Rejonowy nie dokonał zatem wspomnianego naruszenia przepisów świadomie, albowiem w czasie przeprowadzania rozprawy w dniu 19 sierpnia 2022 r. nie miał wiedzy ani o przyczynie nieobecności r. pr. I. K., ani też o tym, że obrońca zamierzała uczestniczyć w rozprawie i bronić oskarżonego. Z kolei oskarżony nie stawił się na ów termin rozprawy będąc przekonanym, że tego dnia rozprawa się nie odbędzie. Okoliczności te spowodowały naruszenie prawa do obrony przysługującego oskarżonemu, które Sąd Odwoławczy uznał za konieczne uwzględnić w postępowaniu apelacyjnym. Dostrzeżone uchybienie mogło wpłynąć na treść wydanego rozstrzygnięcia, a w zaistniałej sytuacji zachodziła konieczność uchylenia zaskarżonego wyroku i przeprowadzenia przewodu sądowego na nowo w całości. Z uwagi na sytuację opisaną w art. 436 k.p.k. odnoszenie się do pozostałych zarzutów apelacji jest bezprzedmiotowe.

Wniosek

1. O uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

2. O zmianę zaskarżonego wyroku w części dotyczącej kary i orzeczenie wobec oskarżonego grzywny.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Ad.1

Opisane wyżej uchybienia proceduralne powodują, że w przedmiotowej sprawie doszło do naruszenia prawa oskarżonego do obrony. Przesądza to o zasadności sformułowanego w apelacji wniosku.

Ad. 2

Wniosek dotyczący rozstrzygnięcia w przedmiocie orzeczonej wobec oskarżonego kary jest przedwczesny (art. 436 k.p.k.).

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

Sąd Okręgowy stwierdził naruszenie przez Sąd Rejonowy przy rozpoznaniu sprawy oskarżonego jego ustawowego prawa do obrony jakie wyniknęło z przeprowadzenia rozprawy w dniu 19 sierpnia 2022 r. pod nieobecność jego obrońcy. W tamtym czasie r. pr. I. K. wskazywała we wniosku, że jej wolą było złożenie wniosku o odroczenie rozprawy. Nie może bowiem powodować negatywnych skutków dla oskarżonego zaniedbanie ze strony jego obrońcy i zbyt późne poinformowanie Sądu o przyczynie uniemożliwiającej udział obrońcy w rozprawie. Okoliczność ta musiała skutkować uchyleniem zaskarżonego wyroku i skierowaniem sprawy do ponownego rozpoznania przez Sąd I instancji w celu przeprowadzenia na nowo przewodu sądowego w całości, z zagwarantowaniem M. Z. realizacji prawa do obrony zarówno w aspekcie materialnym, jak i formalnym.

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

4.1.

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

Sąd I instancji będzie zobowiązany do ponownego przeprowadzenia przewodu sądowego w całości. W trakcie ponownego rozpoznania sprawy Sąd ten winien baczyć by umożliwić oskarżonemu realizację przysługującego mu prawa do obrony w pełnym zakresie, w tym korzystanie z pomocy prawnej obrońcy na rozprawie.

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

7.  PODPIS

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Obrońca oskarżonego

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Wymiar orzeczonej wobec oskarżonego kary; naruszenie prawa do obrony.

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

Dodano:  ,  Opublikował(a):  Anna Potaczek
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Jeleniej Górze
Osoba, która wytworzyła informację:  Sędzia Robert Bednarczyk
Data wytworzenia informacji: