Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 24 lipca 2023 r.

Sąd Okręgowy w Jeleniej Górze w VI Wydziale Karnym Odwoławczym w składzie :

przewodniczący – Sędzia Daniel Strzelecki

protokolant Roksana Kulak

po rozpoznaniu w dniu 24 lipca 2023 r.

sprawy P. K. ur. (...) w K.

s. J., Z. z domu B.

obwinionego z art. 116 § 1 lit. a kw i innych

z powodu apelacji wniesionej przez obrońcę obwinionego

od wyroku Sądu Rejonowego w Kamiennej Górze

z dnia 3 lutego 2023 r. sygn. akt II W 168/22

utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok wobec obwinionego P. K.;

zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. M. Z. kwotę 840zł w tym podatek od towarów i usług tytułem nieopłaconej obrony obwinionego z urzędu w postępowaniu odwoławczym;

zwalnia obwinionego od zapłaty na rzecz Skarbu Państwa kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze, obciążając nimi Skarb Państwa.

Sygn. akt VI Ka 357/23

UZASADNIENIE

P. K. został przed Komendę Powiatową Policji w K.
obwiniony o to, że:

w dniu 10 listopada 2021 roku około godziny 12:10 w miejscowości K., woj. (...), powiat (...), gmina K., przy alei (...) będąc w budynku Sądu Rejonowego w K., nie stosował się do przepisów porządkowych wydanych na mocy ustawy nakazujących obowiązek zakrywania ust i nosa przy pomocy maseczki w budynkach użyteczności publicznej w związku z ogłoszeniem na terenie Rzeczypospolitej Polskiej stanu epidemii, tj. o wykroczenie z art. 116§1a k.w. w zw. z §25 ust. 1 pkt 2 d rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 6 maja 2021 roku w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii;

w tym samym miejscu i czasie co w punkcie 1 krzykiem zakłócał spokój porządek publiczny działając na szkodę pracowników Sądu Rejonowego w K., tj. o czyn z art. 51§1 k.w.;

w tym samym miejscu i czasie co w punkcie 1 umyślnie, nie stosując się do wydawanych przez funkcjonariusza Policji poleceń określonego zachowania się, istotnie utrudniał wykonanie czynności służbowych, tj. o wykroczenie z art. 65a k.w.

Sąd Rejonowy w Kamiennej Górze wyrokiem z dnia 3 lutego 2023r. w sprawie
sygn. akt II W 168/22:

uniewinnił obwinionego P. K. od popełnienia zarzucanych mu czynów opisanych w pkt. 1 i 2;

uznał obwinionego za winnego zarzucanego mu czynu opisanego w pkt. 3, tj., czynu stanowiącego wykroczenie z art. 65a k.w. i za to na podstawie art. 65a k.w. w zw. z art. 36§1 k.w. wymierzył mu karę nagany;

przyznał adw. M. Z. od Skarbu Państwa (Sądu Rejonowego w Kamiennej Górze) kwotę 221,40ał tytułem wynagrodzenia za pełnienie obowiązków adwokata z urzędu, przy czym kwota 41,40zł stanowi stawkę podatku od towarów i usług;

działając na podstawie art. 119 k.p.w. w zw. z art. 624§1 k.p.k. oraz art. 17 ust. 1 ustawy z dnia 23 czerwca 1973r. o opłatach w sprawach karanych w zw. z art. 21 pkt. 2 tej ustawy w zw. z art. 624§1 k.p.k. zwolnił obwinionego od ponoszenia kosztów sądowych oraz nie wymierzył mu opłaty sądowej.

Apelację od powyższego wyroku w zakresie jego pkt. 2 części dyspozytywnej wywiodła obrońca obwinionego adw. M. Z. i powołując się na art. 438 k.p.k. w zw. z art. 109§2 k.p.w. zaskarżonemu orzeczeniu zarzuciła naruszenie przepisów prawa materialnego art. 65a k.w., poprzez jego błędną wykładnię i przyjęcie, iż zachowanie obwinionego wyczerpuje znamiona istotnego utrudniania czynności służbowych, w sytuacji gdy obwinionych odmówił jedynie samowolnego opuszczenia sali sądowej.

Powołując się na ten zarzut obrońca wnioskła o zmianę zaskarżonego wyroku i uniewinnienie obwinionego od zarzucanego mu czynu z art. 65a k.w.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Apelacja nie zasługuje na uwzględnienie.

A.. M. Z. precyzując w uzasadnieniu apelacji podniesiony zarzut wskazała, że przypisane w pkt. 2 części dyspozytywnej zaskarżonego orzeczenia obwinionemu P. K. zachowanie, a zakwalifikowane według art. 65a k.w., Sąd Rejonowy wprawdzie trafnie potraktował jako utrudnianie funkcjonariuszowi policji wykonywania czynności służbowych, jednak, w jej ocenie, wadliwie Sąd ten uznał, iż utrudnianie to było istotne. To zaś oznacza, że zarzutem tym apelująca zakwestionowała poczynione przez Sąd meriti ustalenie faktyczne, zgodnie z którym zachowanie obwinionego w sposób istotny zakłóciło wykonywanie tych czynności służbowych.

Zapatrywanie obrońcy nie jest trafne. Przewodniczący składu orzekającego Sądu Rejonowego w Kamiennej Górze działając na rozprawie przeprowadzonej w dniu 10 listopada 2021r. w ramach służących mu uprawnień do realizowania tzw. policji sesyjnej, a statuowanych w art. 366§1 k.p.k. w zw. z art. 70§5 k.p.w. oraz w art. 372 k.p.k., a w szczególności w art. 375§1 k.p.k. w zw. z art. 81 k.p.w., a więc będąc upoważniony do wydawania zarządzeń o charakterze porządkowym, zarządził opuszczenie sali rozpraw przez P. K. w związku z tym, że pomimo kilkukrotnego wezwania go do założenia maseczki zakrywającej usta i nos, stanowczo odmówił wykonania tego polecenia /k. 37 (nagranie z przebiegu rozprawy z dnia 10 listopada 2021r. od 55s do 2min i 1s)/. W związku z tym, że obwiniony nie opuścił tej sali, to do jego usunięcia zostali wezwani funkcjonariusze policji, którzy stawili się na tejże sali po upływie około 10 minut /k. 37 (nagranie z przebiegu rozprawy z dnia 10 listopada 2021r. – 11min 50s)/. Następnie mł. asp. M. N. przedstawiwszy się P. K., wydał mu kilkukrotnie polecenie opuszczenia sali rozpraw, jednak ten wskazywał konsekwentnie, że nie zastosuje się do tego polecenia, co spowodowało, że tenże policjant i asystujący mu policjanci siłowo wyprowadzli go z sali rozpraw / k. 37 (nagranie z przebiegu rozprawy z dnia 10 listopada 2021r. – 13min 10s – 13min 43s)/.

Całkowicie jasne staje się zatem stwierdzenie, że poddane osądowi zachowanie P. K. utrudniało wykonanie czynności służbowych przez interweniującego wobec niego policjanta M. N. w sposób istotny. Dość stwierdzić, że obwiniony tak konsekwentnie nie stosował się do wydawanych mu przez tego funkcjonariusza poleceń do opuszczenia sali rozpraw i był w tym swoim postąpieniu na tyle konsekwentny, że po upływie blisko 2 minut wzywania go do takiego zachowania, musiała zostać wobec niego zastosowana siła fizyczna w celu przetransportowania go poza tę salę. Trudno zatem o bardziej wyrazisty przykład istotnego oddziaływania na czynności służbowe, jak to będące przedmiotem osądu w niniejszym postępowaniu. Obwiniony pomimo prowadzonych z nim przez kilkadziesiąt sekund rozmów, podczas których policjant wzywał go do opuszczenia pomieszczenia, nie podporządkował się temu poleceniu i konsekwentnie przebywał na sali rozpraw. Jedyną zatem możliwością wyegzekwowania od niego wykonania tego polecenia było siłowe wyprowadzenie go z tego pomieszczenia, co miało miejsce. Podsumowując zatem te rozważania wskazać trzeba, że postawa obwinionego podjęta w krytycznym czasie była na tyle nieustępliwa, że interweniujący policjanci musieli zastosować oddziaływania fizyczne, aby wykonać zamierzoną czynność służbową.

Dla pełności wywodu odnieść należy się również do wypowiedzi P. K., a pozwalających na ustalenie towarzyszącej mu w krytycznym czasie motywacji. Na rozprawie głównej przeprowadzonej przez Sąd Rejonowy w dniu 10 listopada 2021r. wskazał bowiem, że obowiązujący w tym czasie obowiązek noszenia maseczek ochronnych, został wprowadzony nielegalnie. Wywiódł z tego w toku rozprawy odwoławczej, że skoro nie miał na rozprawie pierwszoinstancyjnej obowiązku zakrywania ust i nosa maseczką ochroną, to podjęta wobec niego interwencja funkcjonariuszy policji była bezprawa.

Odnosząc się do tak przeprowadzonego wnioskowania wskazać trzeba, nie dostrzegał P. K., że typowi czynu zabronionego statuowanemu w art. 116§1a k.w. ustawodawca nadał postać unormowania blankietowego, a więc takiego, który wysławiając część znamion, w tym normę sankcjonującą, w pozostałym zakresie znajdouje dopełnienie w innych aktach prawnych. Normy blankietowe (ramowe, ślepe, otwarte) nie zawierają bowiem kompletu znamion ustawowych, przez co zostają one uzupełnione przez znamiona znajdujące się poza danym aktem normatywnym.

Przenosząc to spostrzeżenie na grunt standardów konstytucyjnych należy podnieść, że konstytucyjna zasada wyłączności ustawy w sferze praw człowieka nie wyklucza przekazywania pewnych kwestii dotyczących typizacji czynu zabronionego, a więc związanych z urzeczywistnianiem tychże praw, unormowaniom rangi rozporządzeń. Nie rozwijając tego zagadnienia, bowiem należało zaliczyć je do kanonu prawa karnego materialnego, należy poprzestać na wskazaniu, że ustawa w sposób kompletny musi regulować wszystkie zagadnienia o istotnym znaczeniu dla urzeczywistnienia wolności i praw człowieka, co oznacza, że w formie rozporządzenia mogą być uregulowane tylko kwestie, które nie mają istotnego znaczenia do tych zagadnień. Odsyłając do powszechnie aprobowanych w orzecznictwie i doktrynie wypowiedzi traktujących na ten temat, a podsumowanych w uzasadnieniach wyroków Trybunału Konstytucyjnego z dnia 8 lipca 2003r., P 10/02, OTK-A 2003/6/62 i z dnia 20 lutego 2001r., P 2/00, OTK 2001/2/32 czy w uzasadnieniu wyroku Sądu Najwyższego z dnia z dnia 8 kwietnia 2021r., II KK 96/21, LEX nr 3220091, należy wskazać, że statuowanie typu czynu zabronionego z art. 116§1a k.w. nie uchybia zasadzie

nullum

crimen, nulla poena sine lege. Rzecz bowiem w tym, że w unormowaniu tym statuowano precyzyjnie normę sankcjonującą dodając, że penalizacji podlegają zachowania polegające na nieprzestrzeganiu m.in. nakazów określonych w przepisach o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi. Tymczasem w obowiązującym w dniu 10 listopada 2021r. art. 46a ustawy z dnia 5 grudnia 2008r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi przewidziano, że w przypadku wystąpienia stanu epidemii lub stanu zagrożenia epidemicznego o charakterze i w rozmiarach przekraczających możliwości działania właściwych organów administracji rządowej i organów jednostek samorządu terytorialnego, Rada Ministrów może określić, w drodze rozporządzenia, na podstawie danych przekazanych przez ministra właściwego do spraw zdrowia, ministra właściwego do spraw wewnętrznych, ministra właściwego do spraw administracji publicznej, Głównego Inspektora Sanitarnego oraz wojewodów zagrożony obszar wraz ze wskazaniem rodzaju strefy, na którym wystąpił stan epidemii lub stan zagrożenia epidemicznego, rodzaj stosowanych rozwiązań - w zakresie określonym w art. 46b (…). To ostatnie unormowanie według jego brzmienia w dniu 10 listopada 2021r. przewidywało zaś w pkt. 13, że w rozporządzeniu tym można ustanowić nakaz zakrywania ust i nosa, w określonych okolicznościach, miejscach i obiektach oraz na określonych obszarach, wraz ze sposobem realizacji tego nakazu.

Dokonując zatem prawnokarnej oceny tych zacytowanych przepisów w kontekście standardów konstytucyjnych, należy jednoznacznie wskazać, że zarówno kara za zachowanie polegające na nieprzestrzeganiu nakazów opisanych w ustawie traktującej o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi, jak i same nakazy zostały precyzyjnie opisane w przepisach rangi ustawowej. Delegacja ustawowa opisana w art. 46a powołanej ustawy z dnia 5 grudnia 2008r. upoważniała zatem do ustanowienia w rozporządzeniu opisanych szczegółowo w art. 46b tego aktu normatywnego zakazów, nakazów, ograniczeń lub obowiązków. To zaś oznacza, że zrekonstruowanie wszystkich znamion wykroczenia stypizowanego w art. 116§1a k.w. opierało się na treści norm wysłowionych w ustawach. W rozporządzeniu wydanym zaś na mocy delegacji ustawowej zawartej w przywołanym art. 46a ustawy o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi, a to w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 6 maja 2021r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz.U.2021.861), które obowiązywało w czasie poddanego pod osąd w niniejszym procesie zachowania obwinionego, ustalono jedynie zagadnienia spoza obszaru typizacji czynu zabronionego, bowiem w jego §1 określono jedynie, że obszarem, na którym wystąpił stan epidemii wywołany zakażeniami wirusem (...)2, jest terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, natomiast w §25 ust. 1 pkt 2 lit. d nakazano do dnia 31 stycznia 2022r. zakrywanie, przy pomocy maseczki, ust i

nosa

w budynkach użyteczności publicznej przeznaczonych na potrzeby: (...) wymiaru sprawiedliwości (...).

Sąd Okręgowy orzekający w niniejszym postępowaniu w całości aprobuje domyślnie przywołany przez P. K. pogląd Sądu Najwyższego zaprezentowany w uzasadnieniu wyroku Sądu Najwyższego z dnia 26 marca 2021r., II KK 40/21, OSNK 2021/5/21, zgodnie z którym „Odpowiedzialność za wykroczenie określone w art. 65a k.w. ponosi jedynie ten, kto nie stosuje się do wydawanych przez funkcjonariusza Policji lub Straży Granicznej poleceń określonego zachowania się, jeżeli polecenia takie znajdują rzeczywistą podstawę prawną”. Zasada ta nie znajduje jednak odniesienia do okoliczności przedmiotowej sprawy. Jak już bowiem wskazano, skoro obwiniony niezasadnie założył, że funkcjonariusze policji nie mieli podstawy prawnej upoważaniającej do podjęcia wobec niego interwencji w związku z tym, że przebywając w (...) Sądzie Rejonowym, nie stosował się do zarządzenia wydanego przez przewodniczącego składu orzekającego do opuszczenia sali rozpraw w związku z tym, że odmawiał on zakrycia, przy pomocy maseczki, ust i

nosa,

toteż jego postawa przedsięwzięta w krytycznym czasie wobec policjanta, który wydawał mu polecenia, była z pewnością prawnokarnie relewantna w kontekście brzmienia art. 65a k.w.

Sąd Odwoławczy podzielił zatem stanowisko Sądu I instancji, że P. K. poddanym osądowi zachowaniem wyczerpał znamiona ustawowe wykroczenia z art. 65a k.w. Apelacja nie zawierała podlegających uwzględnieniu argumentów, które czyniłyby zasadnym postawiony zarzut i zgłoszony wniosek o zmianę zaskarżonego wyroku przez uniewinnienie obwinionego od popełnienia przypisanego mu wykroczenia.

Zastrzeżeń Sądu II instancji nie budziła również, jako zgodna z dyrektywami wymienionymi w art. 33 k.w., wymierzona P. K. w ramach nadzwyczajnego złagodzenia kara nagany. Sąd Rejonowy w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku czytelnie wskazał, jakie okoliczności wpłynęły na to rozstrzygnięcie, a apelująca ich nie zakwestionowała. Sąd Okręgowy nie znajdując zatem podstaw do uwzględnienia apelacji, na podstawie art. 437§1 k.p.k. w zw. z art. 109§2 k.p.s.w. zaskarżony wyrok, jako trafny i prawidłowy, utrzymał w mocy.

Sąd Odwoławczy działając na podstawie art. 29 ust. 1 ustawy prawo o adwokaturze zasądził od Skarbu Państwa na rzecz adw. M. Z. kwotę 840zł, w tym podatek od towarów i usług tytułem nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej P. K. z urzędu w postępowaniu odwoławczym.

Ponadto stosownie do brzmienia art. 624§1 k.p.k. w zw. z art. 121§1 k.p.w. Sąd zwolnił P. K. od zapłaty kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze mając na względzie to, że utrzymywał się ze świadczeń wypłacanych mu przez pomoc społeczną, których wysokość nie pozwoli mu na poniesienie tych kosztów bez uszczerbku dla swojego utrzymania siebie.