Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II AKa 410/21

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

2

1. CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Okręgowego w Legnicy z dnia 5 sierpnia 2021 r., sygn. akt III K 113/20

1.2. Podmiot wnoszący apelację

oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

oskarżyciel posiłkowy

oskarżyciel prywatny

obrońca

oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

w całości

na korzyść

co do winy

na niekorzyść

w części

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia
albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej
czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada
prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść
orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego
zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

2. USTALENIE FAKTÓW W ZWIĄZKU Z DOWODAMI
PRZEPROWADZONYMI PRZEZ SĄD ODWOŁAWCZY

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

M. L.

Oskarżony nie był dotychczas karany sądownie.

Zachowanie oskarżonego podczas odbywania tymczasowego aresztowania było umiarkowane.

Nie był karany dyscyplinarnie, nie otrzymywał nagród regulaminowych.

Informacja o osobie z K.

Opinia o oskarżonym z Zakładu Karnego (...)we W.

k. 644

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu
z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

Informacja o osobie z K.

Opinia o oskarżonym z Zakładu Karnego Nr 1 we W.

Dokumenty zostały sporządzone zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa przez upoważnione podmioty. Zasługują więc w całości na uwzględnienie

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające
znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu
z pkt 2.1.
albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3. STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH
ZARZUTÓW I WNIOSKÓW

Lp.

Zarzut

Apelację od wyroku wniósł prokurator zarzucając:

I.  błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, mający wpływ na jego treść, a polegający na niezasadnym uznaniu przez Sąd, że M. L. działał z zamiarem ewentualnym pozbawienia życia B. L., podczas gdy sposób działania sprawcy, to jest zadanie pokrzywdzonej szeregu uderzeń w różne części ciała, czym spowodował co najmniej 150 obrażeń, co niewątpliwie świadczące o skatowaniu
ofiary i zadaniu jej cierpienia ponad miarę oraz zamysłu aby zmarła w męczarniach, skierowaniu większości uderzeń w okolice głowy i twarzy, a więc miejsca wyjątkowo istotne dla funkcjonowania organizmu ludzkiego i zarazem narażone na stosunkowo łatwe uszkodzenia, zadawaniu uderzeń pięścią, nogą w tym obutą nogą a więc narzędziem, które działa ze zdecydowanie większą siłą niż ręka i to wobec ofiary, która leżała na podłodze i nie podejmowała jakiekolwiek obrony przed napastnikiem, zadawaniu uderzeń z dużą siłą, o czym świadczą uszkodzenia kości oraz całkowita obojętność na śmierć pokrzywdzonej, świadczą o działaniu przez oskarżonego M. L. z zamiarem bezpośrednim zabójstwa,

II.  rażącą niewspółmierność wymierzonej M. L. kary 14 lat pozbawienia wolności, chociaż jakkolwiek mieszczącej się w graniach ustawowego zagrożenia za zbrodnię zabójstwa, to nieuwzględniającej w sposób należyty stopnia społecznej szkodliwości czynu oraz okoliczności popełnienia przestępstwa, a to w szczególności motywacji i sposobu działania oskarżonego, polegającego na zadaniu pokrzywdzonej w miejscu zamieszkania, czyli miejscu, gdzie ta winna czuć się szczególnie bezpiecznie, cierpienia poprzez bicie jej ze średnią i dużą siłą w różne części ciała, takie jak głowa, tułów, kończyny górne i dolne, doprowadzając tym samym do powstania na jej ciele co najmniej 150 obrażeń ciała, co niewątpliwie przemawia za przyjęciem, że jego działanie nakierowane było na pokazanie siły i dominacji nad ofiarą, a świadczące o jego wyjątkowym zdemoralizowaniu, działaniu pod wpływem alkoholu, braku jakiegokolwiek zainteresowania losem pokrzywdzonej i jej stanem zdrowia, niewyrażenia jakiejkolwiek skruchy, a nawet wręcz przeciwnie bagatelizowaniu zdarzenia, posiadaniu negatywnej opinii środowiskowej, a nadto przecenieniu faktu niekaralności i wieku oskarżonego, co powoduje, że wymierzona kara jest niewspółmierna do stopnia zawinienia oskarżonego, nie spełni swych zadań w zakresie prewencji szczególnej, a nade wszystko nie spełnia swej roli w zakresie kształtowania świadomości prawej społeczeństwa, pozostając niesłuszną i społecznie nieakceptowalną.

zasadny

częściowo zasadny

niezasadny

zasadny

częściowo zasadny

niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Z uwagi na wzajemne powiązanie zarzutów podniesionych przez obu skarżących, zbyt utrudnione byłoby odnoszenie się do argumentacji każdego z nich osobno. Dlatego też w niniejszej rubryce zawarto ustalenia dotycząca zarówno zarzutów prokuratora, jak i obrońcy oskarżonego.

Apelacja prokuratora nie była trafna. Częściowo zasadna okazała się natomiast apelacja obrońcy oskarżonego.

Chybiony jest zarzut błędu w ustaleniach w zakresie strony podmiotowej przypisanego oskarżonemu przestępstwa. Skarżący prokurator wnioskując o zamiarze bezpośrednim zabójstwa, odwołuje się przede wszystkim do sposobu działania oskarżonego, w tym także do uderzeń zadanych pokrzywdzonej nogą, w tym obutą stopą. Poczynić tu należy jednak zasadniczą uwagę, Sąd Okręgowy w opisie czynu przypisanego oskarżonemu takiego sposoby działania sprawcy nie ustalił. Stwierdzono w wyroku, że oskarżony uderzał pokrzywdzoną z różną siłą, wielokrotnie, pięściami. Nie ma mowy o kopnięciach. Owszem, ustalenia takowe znajdują się w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, ale to nie one – co oczywiste – są miarodajne dla weryfikacji ustaleń faktycznych stanowiących podstawę ustaleń wyroku skazującego. Skarżący prokurator nie zakwestionował owych ustaleń, które znajdują odbicie w opisie przypisanego oskarżonemu czynu, co nie pozostaje bez znaczenia dla możliwości uwzględnienia wszystkich jego twierdzeń kontestujących ustalenia w zakresie zamiaru sprawcy (art. 434 § 1 kpk). Niezależnie od tego, wbrew temu, co podnosi Sąd orzekający w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, brak podstaw do stanowczych ustaleń, że spowodowane przez oskarżonego obrażenia u pokrzywdzonej implikowane były kopnięciami. Opinia biegłego Ł. S. nie uzasadnia tak kategorycznych wniosków (vide k. 568 verte do k. 569 verte). Wypowiadając się na temat mechanizmu powstania obrażeń biegły stwierdził, że powstały one od narzędzi tępych, tępokrawędzistych. Tylko dwa obrażenia zlokalizowane w okolicy obojczykowej lewej i okolicy lewego barku miały postać wybroczyn, które w praktyce najczęściej powstają w następstwie działania podeszwą buta. Podkreślić jednak należy, że nie były to jednak urazy śmiertelne. Śmierć pokrzywdzonej nastąpiła bowiem w wyniku obrażeń głowy. Opinia zaś nie pozwala stwierdzić, że te obrażenia spowodowane były kopnięciami. Tylko zatem co do owych obrażeń około obojczykowych i okolicy lewego barku można stwierdzić prawdopodobieństwo, ale nie pewność, że pochodzą od zadanych kopnięć. Jeśli zatem zważyć, że oskarżony zaprzeczał, iż kopał pokrzywdzoną, ustalić w sposób niebudzący wątpliwości, że było inaczej nie można. Do akcentowanych śladów krwi na stopie oskarżonego i obuwiu większego znaczenie w tej materii nie należy przywiązywać, bo najbardziej prawdopodobne jest, że zostały one naniesione w następstwie poruszania się po zakrwawionej podłodze, na której leżała pokrzywdzona. Ustalenie więc, że tzw. śmiertelne obrażenia pokrzywdzonej spowodowane zostały w wyniku zadawanych uderzeń pięściami nie jest dowolne.

Odnosząc się z kolei do zarzutu obrońcy stwierdzić należy, że zdecydowana większość obrażeń -jak wywodzi biegły - powstała jednak w mechanizmie czynnym. Większość ciosów zadanych przez oskarżonego skierowana była w obręb głowy i twarzy. Ich siła była znacząca, skoro doprowadziła do złamania oczodołu. Mechanizm bierny powstania owych obrażeń nie wchodził w grę, co najwyżej czynno-bierny, a to przemawia za ustaleniem zamiaru wynikowego.

W odniesieniu do zarzutu prokuratora podkreślić należy jeszcze jedno na tle opinii medyka sądowego. Otóż obrażenia w obrębie głowy, których następstwem była śmierć pokrzywdzonej, nie doprowadziły do niej w sposób natychmiastowy. Mogło nawet upłynąć kilka godzin od momentu zadania urazów do zgonu, co miało związek z narastaniem krwawienia wewnątrz-czaszkowego. Stwierdzenie takie podważa spekulacje prokuratora na temat zasadności przypisania oskarżonemu zamiaru bezpośredniego pozbawienia życia pokrzywdzonej. Możliwym jest, że kiedy oskarżony zaniechał przemocy i oddalił się od pokrzywdzonej, jeszcze żyła. Jak słusznie skarżący zauważa, z zamiarem bezpośrednim mamy do czynienia wtedy, kiedy sprawca uświadamia sobie, że skutek (w tym przypadku śmiertelny) jawi się jako konieczne następstwo jego działania. Nie sposób twierdzić, że oskarżony zadając uderzenia pięścią w głowę pokrzywdzonej uświadamiał sobie, że jedynym możliwym następstwem będzie jej śmierć. Można jednak stanowczo stwierdzić, w opozycji do argumentów apelującego obrońcy, że przewidywał możliwość śmierci pokrzywdzonej i godził się na ów skutek. W wyobrażeniu każdego przeciętnie rozwiniętego dojrzałego człowieka skutek śmiertelny w wyniku zadania wielu uderzeń ze sporą siłą w głowę jawi się jako wysoce prawdopodobny. Prawidłowo Sąd I instancji uznał, że oskarżony dał wyraz godzeniu się na ów skutek wykazując całkowitą obojętność na los pokrzywdzonej po tym jak ją brutalnie pobił. Zostawił ją na podłodze i nie wezwał pomocy medycznej. Gdyby jednak chciał śmierci pokrzywdzonej, to posunął się do takiego sposobu działania i użył takich narzędzi, które spowodowałyby natychmiastowy zgon. Upewniłby się także, że pokrzywdzona nie żyje, jak zakończył zadawać ciosy.

Obrońca odwołując się do wyjaśnień oskarżonego zwraca uwagę na to, że po pobiciu pokrzywdzonej przykrył ja kocem. Wykluczyć takiego zachowania nie można. Nie świadczy to jednak o tym, że oskarżony nie chciał dopuścić do skutku śmiertelnego, bo gdyby tak było, wezwałby pomoc medyczną, albo sam takowej pomocy próbowałby udzielić.

Obrońca kontestując ustalenie o zamiarze ewentualnym przypisanym oskarżonemu, trafnie zwraca uwagę, że nie ma podstaw do uznania, że oskarżony stosował notorycznie wobec pokrzywdzonej przemoc. Owszem, kłótnie pomiędzy małżonkami i spożywanie alkoholu nie były rzadkością, ale nie sposób zgodzić się z prokuratorem, że oskarżony stosował wcześniej przemoc wobec pokrzywdzonej. Niezasadnie zdeprecjonował Sąd Okręgowy zeznania syna oskarżonego, który przedstawiał oskarżonego w korzystnym świetle i opisywał również negatywne przejawy zachowania swojej matki względem oskarżonego. O ile jednak osobowość oskarżonego, jego stosunek do pokrzywdzonej nie przemawia jednoznacznie za tym, że stosując wobec niej przemoc przewidywał, godził się na jej śmierć, o tyle ze sposobu działania oskarżonego i jego zachowaniu się po pobiciu żony, takie wnioski należało wyprowadzić.

Niezasadnie zarzucił prokurator rażącą łagodność wymierzonej oskarżonemu kary pozbawienia wolności. Rację ma natomiast obrońca oskarżonego wywodząc o jej rażącej surowości. Nie tylko łagodniejsza postać zamiaru (zamiar ewentualny) ma dla wymiaru kary decydujące znaczenie. Oczywiście nie można tracić z pola widzenia akcentowanej przez prokuratora brutalności działania oskarżonego, wielości, rodzaju, siły zadawanych jej ciosów, działania pod wpływem alkoholu, błahych pobudek, braku zainteresowania losem pokrzywdzonej. Nie można jednak przy tym nie dostrzec, że zachowanie oskarżonego miało charakter impulsywny i emocjonalny. Zdarzenie zainicjowała kłótnia dotycząca zadawnionych pretensji, a brutalne działanie oskarżonego stymulowane było spożytym alkoholem. Nie budzi wątpliwości, że było to zachowanie niezaplanowane, nieprzemyślane, gwałtowne. Nie można też twierdzić, że oskarżony nie żałuje swojego czynu. Jego zachowanie, choćby na rozprawie odwoławczej, wywoływało odmienne, od tego które prezentuje autor apelacji, przekonanie. Przede wszystkim jednak kluczowe znaczenie dla wymiaru kary, w perspektywie celów jakie ma ona osiągnąć wobec oskarżonego ma jego wiek. Oskarżony ukończył 68 lat. Nawet kara w wysokości orzeczonej przez Sąd Okręgowy, mając na względzie przeciętną długość życia mężczyzny i stan zdrowia oskarżonego, stwarza iluzoryczne szanse na opuszczenie przezeń zakładu karnego. Aspekt wychowawczy i resocjalizacyjny kary nie został zatem wystarczająco uwzględniony i w istocie na plan pierwszy wysunął się tutaj element ogólnoprewencyjny i represyjny kary. Wziąć pod uwagę należało również dotychczasową niekaralność oskarżonego, sposób życia przed przestępstwem, postawę syna oskarżonego, który po śmierci matki nie oczekuje surowego potraktowania oskarżonego. Z tych wszystkich powodów Sąd Apelacyjny uznał, że karą właściwie uwzględniającą stopień społecznej szkodliwości czynu i winy oskarżonego, respektującą jednocześnie cel, o jakim mowa w art. 53 kk, będzie kara 11 lat pozbawienia wolności.

Wniosek

Prokurator wniósł o zmianę punktu I części dyspozytywnej wyroku poprzez uznanie, że M. L. działał z zamiarem bezpośrednim pozbawienia życia i wymierzenie mu kary 25 lat pozbawienia wolności.

zasadny

częściowo zasadny

niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Chybiony okazał się zarówno zarzut błędu w ustaleniach faktycznych w zakresie strony podmiotowej przypisanego oskarżonemu przestępstwa, jak i rażącej łagodności wymierzonej w stosunku do niego kary pozbawienia wolności. Z uwagi na powyższe nie zaistniały więc podstawy do uwzględnienia wniosków zawartych w apelacji prokuratora.

4. OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5. ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zaskarżony wyrok zmieniono w ten sposób, że obniżono wymierzoną oskarżonemu karę pozbawienia wolności do 11 lat.

Zwięźle o powodach zmiany

Sąd Apelacyjny uznał, że karą właściwie uwzględniającą stopień społecznej szkodliwości czynu i winy oskarżonego, respektującą jednocześnie cel, o jakim mowa w art. 53 kk, będzie kara 11 lat pozbawienia wolności. Sąd Okręgowy nie uwzględnił w sposób wystarczający aspektu wychowawczego i resocjalizacyjnego kary, niezasadnie przypisując pierwszorzędne znaczenie celom ogólnoprewencyjnym i represyjnym kary.

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

4.1.

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt
rozstrzygnięcia
z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6. KOSZTY PROCESU

Punkt
rozstrzygnięcia
z wyroku

Przytoczyć okoliczności

III.

Na podstawie art. 624 § 1 kpk zwolniono oskarżonego z obowiązku uiszczenia kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze, poniesionymi wydatkami obciążając Skarb Państwa.

7. PODPIS

Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Prokurator Rejonowy w Złotoryi

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Wyrok Sądu Okręgowego w Legnicy z dnia 5 sierpnia 2021r., sygn. akt III K 113/20

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☐ na niekorzyść

☐ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☐

zmiana

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

2

Podmiot wnoszący apelację

Obrońca oskarżonego

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Wyrok Sądu Okręgowego w Legnicy z dnia 5 sierpnia 2021r., sygn. akt III K 113/20

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☐ na niekorzyść

☐ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☐

zmiana