Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 14 stycznia 2022 r.

Sąd Okręgowy Warszawa - Praga w Warszawie VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący SSO Renata Gąsior

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 14 stycznia 2022 r. w Warszawie

sprawy M. O.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W.

o rentę z tytułu niezdolności do pracy

na skutek odwołania M. O.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. z dnia 21 czerwca 2019 roku, znak: (...)

oddala odwołanie.

SSO Renata Gąsior

UZASADNIENIE

M. O. w dniu 15 lipca 2019 r. złożył odwołanie od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. z dnia 21 czerwca 2019 roku, znak: (...) i wniósł o jej zmianę poprzez ustalenie, że przysługuje mu prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy.

W uzasadnieniu odwołujący podniósł, że ustalenie stanu faktycznego przez organ rentowy jest błędne, gdyż jest on niezdolny do pracy z uwagi na istniejące schorzenia w postaci ciężkiej postaci cukrzycy oraz dyskopatię wielopoziomową kręgosłupa. W ocenie odwołującego obie te choroby uniemożliwiają prace w zawodzie kierowcy pojazdu o masie powyżej 3,5 tony. Ponadto czekają go poważne zabiegi operacyjne ortopedyczne i przepychanie żył. W jego ocenie potwierdzeniem niezdolności do pracy jest orzeczenie o stanie zdrowia wydane przez neurologa lekarza rodzinnego oraz późniejsze rozwiązanie umowy o pracę w dniu 30 kwietnia 2019 r. Odwołujący nie może pracować, a jednocześnie odmówiono mu świadczenia rentowego (odwołanie, k. 3 a.s.).

W odpowiedzi na odwołanie Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. wniósł o oddalenie odwołania na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c.

Uzasadniając swe stanowisko w sprawie organ rentowy powołał się na przepisy ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, odnoszące się do przyznawania renty z tytułu niezdolności do pracy i wskazał, że w związku ze złożeniem przez ubezpieczonego wniosku o rentę został on skierowany na badanie do Komisji Lekarskiej ZUS, która orzeczeniem z dnia 18 czerwca 2019 r. uznała, że badany nie jest niezdolny do pracy. Na tej podstawie została wydana decyzja odmawiająca ubezpieczonemu M. O. prawa do wnioskowanego świadczenia (odpowiedź na odwołanie, k. 5- 5v. a.s.).

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

M. O. ur., 19 kwietnia 1964 r. z zawodu jest mechanikiem, a ostatnio pracował jako kierowca pojazdów powyżej 3,5 tony. W dniu 28 lutego 2019 r. ubezpieczony zgłosił wniosek o ustalenie prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, do którego dołączył informację o okresach składkowych i nieskładkowych wraz z dokumentacją potwierdzającą te okresy. Rozpoznając powyższy wniosek organ rentowy skierował go na badanie przez Lekarza Orzecznika ZUS, który w orzeczeniu z dnia 15 maja 2019 r. ustalił, że ubezpieczony nie jest niezdolny do pracy. Następnie sprawa została skierowana do rozpatrzenia przez Komisję Lekarską ZUS, która orzeczeniem z dnia 18 czerwca 2019 r. uznała, że badany nie jest niezdolny do pracy (wniosek z 28 lutego 2019 r., k. 1 – 4 a.r., orzeczenie Lekarza Orzecznika ZUS z 15 maja 2019 r., k. 13 a.r., orzeczenie Komisji Lekarskiej ZUS z 18 czerwca 2019 r., k. 23 a.r.).

Decyzją z dnia 21 czerwca 2019 roku, znak: (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. odmówił M. O. prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. Rozstrzygnięcie ww. decyzji Zakład Ubezpieczeń Społecznych oparł na przepisach ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych wskazując, że ubezpieczony nie spełnia warunku określonego w art. 57 ust. 1 powołanej ustawy, albowiem orzeczeniem Komisji Lekarskiej ZUS z dnia 18 czerwca 2019 r. nie został on uznany za osobę niezdolną do pracy. Jednocześnie organ rentowy wskazał, że ubezpieczony legitymuje się stażem ubezpieczeniowym w wymiarze 31 lat, 10 miesięcy i 21 dni okresów składkowych oraz 3 lat, 8 miesięcy i 6 dni okresów nieskładkowych, co daje łącznie 35 lat, 6 miesięcy i 27 dni ogólnego stażu pracy (decyzja z dnia 21 czerwca 2019 r., k. 26 a.r.).

Postanowieniem z dnia 22 sierpnia 2019 r. Sąd Okręgowy Warszawa – Praga w Warszawie dopuścił dowód z opinii biegłego sądowego lekarza specjalisty chorób wewnętrznych – diabetologii oraz neurologii celem ustalenia, czy odwołujący się jest zdolny, czy też całkowicie lub częściowo niezdolny do pracy zarobkowej, ze szczególnym wskazaniem daty powstania tej niezdolności, czy jest to niezdolność trwała czy okresowa, a jeżeli okresowa to na jaki okres, jeżeli nastąpiła zmiana stanu zdrowia ubezpieczonego (poprawa lub pogorszenie) to na czym ona polegała (postanowienie, k. 7 a.s.).

W opinii z dnia 25 października 2019 r. biegły sądowy z zakresu chorób wewnętrznych i diabetologii E. R. rozpoznała u ubezpieczonego cukrzycę typu 2 leczoną insuliną i doustnymi lekami przeciwcukrzycowymi, nadciśnienie tętnicze, astmę oskrzelową z okresami zaostrzeń, niedoczynność tarczycy, zmiany zwyrodnieniowe i dyskopatyczne kręgosłupa. W ocenie biegłej ubezpieczony wymaga systematycznego leczenia, weryfikacji dawek leków, przestrzegania diety cukrzycowej, edukacji diabetologicznej, redukcji masy ciała. Przebieg cukrzycy jest stabilny, niedocukrzenia mają przebieg lekki i są prawidłowo odczuwane. U ubezpieczonego nie doszło w trakcie trwania choroby do pojawienia się późnych zaawansowanych powikłań cukrzycy. Pozostałe schorzenia ubezpieczonego są dobrze kontrolowane farmakologicznie i wymagają dalszego leczenia. Zdaniem biegłej ww. schorzenia nie doprowadziły do takiego naruszenia sprawności organizmu, który sprowadzałby u niego utratę zdolności do pracy. Ubezpieczony nie jest niezdolny do pracy z przyczyn internistycznych w tym diabetologicznych (opinia biegłego sądowego z zakresu chorób wewnętrznych i diabetologii E. R., k. 16-18 a.s.).

W opinii z dnia 21 września 2020 r. biegły sądowy z zakresu neurologii B. A. rozpoznała u ubezpieczonego przewlekły zespół bólowy kręgosłupa lędźwiowo – krzyżowego w przebiegu choroby zwyrodnieniowej i dyskopatii bez istotnych powikłań neurologicznych, cukrzyce typu 2, niedoczynność tarczycy i przepuklinę pępkową. Biegła nie stwierdziła objawów uszkodzenia w zakresie ośrodkowego ani obwodowego układu nerwowego, poza brakiem obustronnie odruchów skokowych, nie stwierdziła cech ogniskowego uszkodzenia centralnego układu nerwowego, objawów zespołu piramidowego, móżdżkowego, niedowładów kończyn, zaników mięśniowych ani atakcji, objawów patologicznych. Ze względu na stan neurologiczny biegła nie stwierdziła podstaw do uznania długotrwałej niezdolności do pracy zgodnie z posiadanymi kwalifikacjami ubezpieczonego, z przeciwwskazaniem wykonywania ciężkiej pracy fizycznej i dźwigania ciężarów. Biegła wskazała, że schorzenie ubezpieczonego jest przewlekłe i może okresowo nadal wymagać leczenia i rehabilitacji w okresach zaostrzeń dolegliwości ale może się to odbywać w ramach okresowej czasowej niezdolności do pracy w postaci zwolnienia lekarskiego. Ubezpieczony w ocenie biegłej nie jest ani częściowo ani całkowicie niezdolny do pracy z przyczyn neurologicznych (opinia biegłego sądowego z zakresu neurologii B. A., k. 48-50 a.s.).

Postanowieniem z dnia 9 listopada 2020 r. Sąd Okręgowy Warszawa – Praga w Warszawie dopuścił dowód z opinii biegłego sądowego lekarza medycyny pracy celem ustalenia czy odwołujący się jest zdolny, czy też całkowicie lub częściowo niezdolny do pracy zarobkowej, ze szczególnym wskazaniem daty powstania tej niezdolności, czy jest to niezdolność trwała czy okresowa, a jeżeli okresowa to na jaki okres, jeżeli nastąpiła zmiana stanu zdrowia ubezpieczonego (poprawa lub pogorszenie) to na czym ona polegała (postanowienie, k. 64 a.s.).

W opinii z dnia 3 września 2021 r. biegły sądowy z zakresu medycyny pracy D. S. po przeprowadzeniu analizy akt sprawy, dokumentacji medycznej zaznaczyła, że ubezpieczony posiada wykształcenie zawodowe - mechanik maszyn i urządzeń wiertniczych. Biegła wskazała, że pracował jako mechanik w (...), ślusarz w Przedsiębiorstwie (...), kierowca – robotnik transportu w (...) sp. z o.o., robotnik torowy i kierowca pojazdów powyżej 3,5 tony w Przedsiębiorstwie (...) Sp. z o.o. W ocenie biegłej schorzenia rozpoznane u ubezpieczonego i stopień ich zawansowania nie powodują obecnie niezdolności do pracy, mimo że posiada orzeczenie o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności 10-N, 11-I od 17 lipca 2019 r. na stałe ze wskazaniem pracy na stanowisku przystosowanym. Schorzenia i stopień ich zaawansowania nie powodują niezdolności do pracy z ograniczeniem do ciężkiej pracy fizycznej na stanowiskach jak dla osób z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności (opinia biegłego sądowego z zakresu medycyny pracy D. S., k. 90-97 a.s.).

W opinii uzupełniającej biegły sądowy z zakresu medycyny pracy D. S. zgodnie ze swoją opinią główną wskazała, że cukrzyca typu 2 leczona insuliną i doustnymi lekami przeciwcukrzycowymi wymaga dalszego leczenia w Poradni Cukrzycowej, schorzenie to nie stanowi przeciwwskazania do pracy z ograniczeniem do ciężkiej pracy fizycznej, z dużym ryzykiem pracy kierowcy, na stanowiskach jak dla osób z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności. Biegła podkreśliła, że z analizy akt nie wynika by leczący odwołującego diabetolog ze względu na istniejące ryzyko pracy jako kierowcy z uwagi na cukrzycę nie skierował ubezpieczonego na badanie celem oceny jego zdolności jako kierowcy. Procedury związane z weryfikacją stanu zdrowia osób chorych m.in. na cukrzycę posiadających prawo jazdy regulują przepisy prawa o ruchu drogowym. Leczący ubezpieczonego diabetolog stwierdził, że całość obrazu klinicznego wskazuje na duże ryzyko pracy jako kierowcy zawodowego z uwagi na ryzyko hipoglikemii z możliwością spowodowania ciężkiego wypadku. Biegła podzieliła wnioski diabetologa leczącego ubezpieczonego, który wskazał z uwagi na duże ryzyko pracy kierowcy –ubezpieczony powinien ściśle przestrzegać nowych zaleceń w terapii cukrzycy wprowadzonych przy ostatnich wizytach, co czasu osiągnięcia stanu wyrównania metabolicznego cukrzycy ubezpieczony powinien zaprzestać prowadzenia samochodów służbowych. Biegły z zakresu medycyny pracy podzielił stanowiska pozostałych biegłych, z których wynika, że ubezpieczony nie jest niezdolny do pracy z uwagi na schorzenia i ich stopień zaawansowania, z ograniczeniem ciężkiej pracy fizycznej oraz pracy jako kierowcy z uwagi na duże ryzyko (opinia uzupełniająca biegłego sądowego z zakresu medycyny pracy D. S., k. 121-126 a.s.).

Powyższy stan faktyczny Sąd Okręgowy ustalił na podstawie dowodów z dokumentów zawartych w aktach sprawy i aktach rentowych odwołującego. Zdaniem Sądu powołane wyżej dokumenty, w zakresie w jakim Sąd oparł na nich swoje ustalenia są wiarygodne, wzajemnie się uzupełniają i tworzą spójny stan faktyczny. Nie były one przez strony kwestionowane w zakresie ich autentyczności i zgodności z rzeczywistym stanem rzeczy, a zatem okoliczności wynikające z treści tych dokumentów należało uznać za bezsporne i mające wysoki walor dowodowy.

Jednocześnie w toku sprawy, Sąd Okręgowy dopuścił dowód z opinii biegłych sądowych lekarzy specjalistów z zakresu chorób wewnętrznych i diabetologii E. R., neurologii B. A., medycyny pracy D. S. celem jednoznacznego ustalenia stanu zdrowia odwołującego. W realiach rozpoznawanej sprawy, Sąd oparł się na opiniach ww. biegłych w całości. Biegli z zakresu chorób wewnętrznych i diabetologii oraz neurologii opiniowali odwołującego w zakresie schorzeń takich jak cukrzyca typu 2 i zespół bólowy kręgosłupa lędźwiowo – krzyżowego w przebiegu choroby zwyrodnieniowej i dyskopatii stanowiących u niego wiodące jednostki chorobowe. W swoich opiniach biegli uwzględnili także najnowszą dokumentację medyczną dotyczącą ubezpieczonego składaną przez niego do akt sprawy. Na tej podstawie dokumentacji medycznej oraz bezpośredniego badania biegli rozpoznali u odwołującego ww. schorzenia cukrzyca typu 2 i zespół bólowy kręgosłupa lędźwiowo – krzyżowego w przebiegu choroby zwyrodnieniowej i dyskopatii. Biegły z zakresu chorób wewnętrznych i diabetologii E. R. wskazała, że przebieg cukrzycy jest stabilny, niedocukrzenia mają przebieg lekki i są prawidłowo odczuwane. U ubezpieczonego nie doszło w trakcie trwania choroby do pojawienia się późnych zaawansowanych powikłań cukrzycy. Biegły z zakresu neurologii B. A. nie stwierdziła podstaw do uznania długotrwałej niezdolności do pracy zgodnie z posiadanymi kwalifikacjami ubezpieczonego, z przeciwwskazaniem wykonywania ciężkiej pracy fizycznej i dźwigania ciężarów. Biegła wskazała, że schorzenie ubezpieczonego jest przewlekłe i może okresowo nadal wymagać leczenia i rehabilitacji w okresach zaostrzeń dolegliwości ale może się to odbywać w ramach okresowej czasowej niezdolności do pracy w postaci zwolnienia lekarskiego. Na tych podstawach biegli obu specjalności uznali, że naruszenie sprawności organizmu u odwołującego obecnie nie powoduje utraty zdolności do pracy, a jedynie pewne ograniczenia dotyczące charakteru wykonywanej pracy. Tego zdania był również biegły z zakresu medycyny pracy. Biegły z zakresu medycyny pracy D. S. w swojej opinii uzupełniającej wyjaśniła, że z uwagi na duże ryzyko pracy kierowcy – ubezpieczony powinien ściśle przestrzegać nowych zaleceń w terapii cukrzycy wprowadzonych przy ostatnich wizytach, do czasu osiągnięcia stanu wyrównania metabolicznego cukrzycy. Mimo to biegła wskazała, że z uwagi na schorzenia i ich stopień zaawansowania ubezpieczony nie jest niezdolny do pracy, z ograniczeniem ciężkiej pracy fizycznej oraz pracy jako kierowcy z uwagi na duże ryzyko. Z takim uzasadnieniem biegłego odnośnie braku występowania niezdolności do pracy należało się zgodzić biorąc pod uwagę logiczną i pogłębioną argumentację, jaką biegli przedstawili powołani biegli ww. specjalności. Na tej podstawie, Sąd doszedł do przekonania, że analizowane opinie biegłych stanowią rzeczowe i wartościowe źródło ustaleń faktycznych w sprawie, tym bardziej, że wnioski wynikające z opinii biegłych z zakresu chorób wewnętrznych i diabetologii oraz neurologii zostały potwierdzone przez biegłą sądową z zakresu medycyny pracy D. S., która podzieliła opinię ww. biegłych sądowych. Badany wymaga jedynie kontynuacji leczenia i przestrzegania zaleceń lekarskich. Wskazać również należy, że ww. biegli są specjalistami w swoich dziedzinach, legitymują się wiedzą medyczną z zakresu schorzeń, które stanowią podstawową jednostkę chorobową ubezpieczonego, posiadają bogate doświadczenie zawodowe oraz jak już zostało wskazane wyżej zapoznali się z całokształtem dokumentacji medycznej dotyczącej wnioskodawcy, jak też przeprowadzili jego badanie. W sposób przekonujący przedstawili również uzasadnienie rozpoznania oraz rzetelnie i logicznie odpowiedzieli na postawione w tezie dowodowej pytania. Wobec tego sporządzone przez nich opinie nie pozostawiają żadnych wątpliwości, co do dokładnego określenia stanu zdrowia ubezpieczonego. Sąd Okręgowy uznał, że charakterystyka schorzenia została przez biegłych oceniona prawidłowo z punktu widzenia zasad logiki, posiadanej wiedzy medycznej oraz doświadczenia zawodowego, jednocześnie mając na uwadze fakt, że to właśnie schorzenia natury diabetologicznej oraz neurologicznej, które zostały przez biegłych dokładnie opisane w sporządzonych opiniach, stanowią podstawowe jednostki chorobowe, na które uskarża się odwołujący formułując swoje twierdzenia o niezdolności do pracy. Wobec powyższego Sąd Okręgowy ocenił ww. opinie biegłych na równi z innymi środkami dowodowymi, a w szczególności ze znajdującą się w aktach sprawy i aktach organu rentowego kompleksową dokumentacją medyczną i uznał, że zgromadzony w sprawie materiał dowodowy stanowił wystarczającą podstawę do uznania, że opinie ww. biegłych spełniają wymogi przewidziane dla tego rodzaju środków dowodowych, które zostały określone w art. 278 k.p.c. i 285 k.p.c., a także w art. 12-14 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U z 2021 r. poz. 291 ze zm.).

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie M. O. od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. z 21 czerwca 2019 roku, znak: (...), jest niezasadne i jako takie podlega oddaleniu.

Na wstępie należy zważyć, że zgodnie z art. 148 ¹ § 1 kodeksu postępowania cywilnego (Dz.U. z 2021 r. poz. 11) Sąd może rozpoznać sprawę na posiedzeniu niejawnym, gdy pozwany uznał powództwo lub gdy po złożeniu przez strony pism procesowych i dokumentów, w tym również po wniesieniu zarzutów lub sprzeciwu od nakazu zapłaty albo sprzeciwu od wyroku zaocznego, Sąd uzna – mając na względzie całokształt przytoczonych twierdzeń i zgłoszonych wniosków dowodowych – że przeprowadzenie rozprawy nie jest konieczne. Analizując treść złożonych przez strony i zgromadzonych w aktach rentowych dokumentów, Sąd uznał, że okoliczności faktyczne nie były w sprawie sporne. Spór nie dotyczył faktów lecz prawa, wobec czego Sąd na podstawie art. 148 ¹ § 1 k.p.c. uznał, że przeprowadzenie rozprawy nie jest konieczne, co w konsekwencji pozwoliło na rozpoznanie sprawy na posiedzeniu niejawnym.

Sąd rozstrzygając zaistniały między stronami spór miał na względzie, że niezdolność do pracy jest kategorią ubezpieczenia społecznego łączącą się z całkowitą lub częściową utratą zdolności do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu bez rokowania jej odzyskania po przekwalifikowaniu (art. 12 ustawy emerytalnej). Przy ocenie stopnia i trwałości tej niezdolności oraz rokowania co do jej odzyskania uwzględnia się zarówno stopień naruszenia sprawności organizmu, możliwość przywrócenia niezbędnej sprawności w drodze leczenia i rehabilitacji, jak i możliwość wykonywania pracy dotychczasowej lub podjęcia innej oraz celowość przekwalifikowania zawodowego, biorąc pod uwagę rodzaj i charakter dotychczas wykonywanej pracy, poziom wykształcenia, wiek i predyspozycje psychofizyczne ubezpieczonego (art. 13 ust. 1 ustawy emerytalnej) (por. wyrok Sądu Najwyższego – Izba Administracyjna, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z 28 stycznia 2004 r., II UK 222/03).

Przepis art. 12 ustawy emerytalnej rozróżnia dwa stopnie niezdolności do pracy - całkowitą i częściową. Zgodnie z ust. 3 ww. przepisu, częściowo niezdolną do pracy jest osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji. Z kolei całkowita niezdolność do pracy polega na utracie zdolności do wykonywania jakiejkolwiek pracy. Przesłanka niezdolności do jakiejkolwiek pracy odnosi się do każdego zatrudnienia w innych warunkach niż specjalnie stworzone na stanowiskach pracy odpowiednio przystosowanych do stopnia i charakteru naruszenia sprawności organizmu (por. wyroki Sądu Najwyższego: z dnia 8 grudnia 2000 r., sygn. akt II UKN 134/00 i z dnia 7 września 1979 r., sygn. akt II URN 111/79). Dokonując analizy pojęcia „całkowita niezdolność do pracy" należy brać pod uwagę zarówno kryterium biologiczne (stan organizmu dotkniętego schorzeniami naruszającymi jego sprawność w stopniu powodującym całkowitą niezdolność do jakiejkolwiek pracy), jak i ekonomiczne (całkowita utrata zdolności do zarobkowania wykonywaniem jakiejkolwiek pracy). Osobą całkowicie niezdolną do pracy w rozumieniu art. 12 ust. 2 ustawy emerytalnej jest więc osoba, która spełniła obydwa te kryteria, czyli jest dotknięta upośledzeniem zarówno biologicznym, jak i ekonomicznym (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 21 grudnia 2004 r., sygn. akt I UK 28/04). Z kolei wyjaśnienie częściowej niezdolności do pracy i treści pojęcia „pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji” wymaga uwzględnienia zarówno kwalifikacji formalnych (czyli zakresu i rodzaju przygotowania zawodowego udokumentowanego świadectwami, dyplomami, zaświadczeniami), jak i kwalifikacji rzeczywistych (czyli wiedzy i umiejętności faktycznych, wynikających ze zdobytego doświadczenia zawodowego) (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 15 września 2006 r., sygn. akt I UK 103/06). Dopiero zatem zmiana zawodu w ramach posiadanych kwalifikacji i brak rokowań odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu dają podstawę do przyznania renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy (por. wyroki Sądu Najwyższego: z dnia 13 października 2009 r., sygn. akt II UK 106/09, z dnia 8 maja 2008 r., sygn. akt I UK 356/07, z dnia 11 stycznia 2007 r., sygn. akt II UK 156/06 i z dnia 25 listopada 1998 r., sygn. akt II UKN 326/98). Jak wskazał Sąd Najwyższy w wyroku z dnia z dnia 7 lutego 2006 r. (sygn. akt I PK 153/05) częściowej niezdolności do pracy, polegającej na utracie w znacznym stopniu zdolności do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji, nie wyklucza możliwość podjęcia przez ubezpieczonego pracy niżej kwalifikowanej. Ubezpieczony, który jest częściowo niezdolny do pracy może być jednocześnie z samej definicji zdolny do pracy zgodnej z posiadanymi kwalifikacjami w nieznacznym stopniu. Tak samo, gdy ubezpieczony wykonuje pracę, która nie jest zgodna z posiadanymi kwalifikacjami, a już na pewno, gdy jest pracą poniżej poziomu posiadanych kwalifikacji. Aktualny jest zatem pogląd o konieczności ujmowania łącznie aspektu medycznego i ekonomicznego niezdolności do pracy (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 czerwca 1999 r., sygn. akt II UKN 675/98).

W orzecznictwie przyjmuje się również (por. wyroki Sądu Najwyższego: z dnia 20 sierpnia 2003 r., sygn. akt II UK 11/03 oraz z dnia 5 lipca 2005 r., sygn. akt I UK 222/04), że decydującą dla stwierdzenia niezdolności do pracy jest utrata możliwości wykonywania pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu przy braku rokowania odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu. Gdy więc biologiczny stan kalectwa lub choroba, nie powodują naruszenia sprawności organizmu w stopniu mającym wpływ na zdolność do pracy dotychczas wykonywanej lub innej mieszczącej się w ramach posiadanych lub możliwych do uzyskania kwalifikacji, to brak prawa do tego świadczenia. Prawa tego nie można w szczególności wywodzić z przewidzianych w art. 13 ustawy emerytalnej przesłanek, a więc: stopnia naruszenia sprawności organizmu oraz możliwości przywrócenia niezbędnej sprawności w drodze leczenia i rehabilitacji, możliwości wykonywania dotychczasowej pracy lub podjęcia innej pracy oraz celowości przekwalifikowania zawodowego, przy wzięciu pod uwagę rodzaju i charakteru dotychczas wykonywanej pracy, poziomu wykształcenia, wieku i predyspozycji psychofizycznych, bowiem odnoszą się one tylko do ustalania stopnia lub trwałości niezdolności do pracy. Są więc bez znaczenia, jeżeli aspekt biologiczny (medyczny) wskazuje na zachowanie zdolności do pracy. Obiektywna możliwość podjęcia dotychczasowego lub innego zatrudnienia, zgodnie z poziomem kwalifikacji, wykształcenia, wieku i predyspozycji psychofizycznych może być brana pod uwagę tylko wówczas, gdy ubiegający się o rentę jest niezdolny do pracy z medycznego punktu widzenia, gdyż oba te aspekty muszą występować łącznie (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 czerwca 1999 r., sygn. akt II UKN 675/98). O niezdolności do pracy nie decyduje więc niemożność podjęcia innej pracy warunkowana wiekiem, poziomem wykształcenia i predyspozycjami psychofizycznymi, lecz koniunkcja niezdolności do pracy z niezdolnością do przekwalifikowania się do innego zawodu.

Ocena niezdolności do pracy w zakresie dotyczącym naruszenia sprawności organizmu i wynikających stąd ograniczeń możliwości wykonywania zatrudnienia wymaga wiadomości specjalnych. W sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych dotyczących prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, do dokonywania ustaleń w zakresie oceny stopnia zaawansowania chorób oraz ich wpływu na stan czynnościowy organizmu, uprawnione są osoby posiadające fachową wiedzę medyczną, a zatem okoliczności tych można dowodzić tylko przez dowód z opinii biegłych sądowych, zgodnie z treścią art. 278 k.p.c. Opinia biegłego ma na celu ułatwienie Sądowi należytej oceny zebranego materiału dowodowego wtedy, gdy potrzebne są do tego wiadomości specjalne. Dlatego też opinie sądowo - lekarskie sporządzone w sprawie przez lekarzy specjalistów, mają zasadniczy walor dowodowy dla oceny schorzeń wnioskodawcy (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 11 lutego 2016r., sygn. akt III AUa 1609/15). Badając w przedmiotowej sprawie istnienie spornej przesłanki warunkującej przyznanie ubezpieczonemu prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, Sąd dopuścił dowód z opinii biegłych sądowych z zakresu: chorób wewnętrznych i diabetologii E. R., neurologii B. A., medycyny pracy D. S. celem jednoznacznego ustalenia stanu zdrowia odwołującego. Biegli sądowi ww. specjalności po zapoznaniu się z całą dokumentacją medyczną oraz po przeprowadzeniu badań przedmiotowych stwierdzili, że schorzenia i stopień ich zaawansowania nie powodują obecnie u odwołującego niezdolności do pracy. Wskazali, że główne schorzenia na które cierpi odwołujący to cukrzyca typu 2 i zespół bólowy kręgosłupa lędźwiowo – krzyżowego w przebiegu choroby zwyrodnieniowej i dyskopatii. Biegły z zakresu chorób wewnętrznych i diabetologii E. R. wskazała, że przebieg cukrzycy jest stabilny, niedocukrzenia mają przebieg lekki i są prawidłowo odczuwane. U ubezpieczonego nie doszło w trakcie trwania choroby do pojawienia się późnych zaawansowanych powikłań cukrzycy. Biegły z zakresu neurologii B. A. nie stwierdziła podstaw do uznania długotrwałej niezdolności do pracy zgodnie z posiadanymi kwalifikacjami ubezpieczonego, z przeciwwskazaniem wykonywania ciężkiej pracy fizycznej i dźwigania ciężarów. Biegła z zakresu neurologii wskazała, że schorzenie ubezpieczonego jest przewlekłe i może okresowo nadal wymagać leczenia i rehabilitacji w okresach zaostrzeń dolegliwości ale może się to odbywać w ramach okresowej czasowej niezdolności do pracy w postaci zwolnienia lekarskiego. Na tych podstawach biegli obu specjalności uznali, że naruszenie sprawności organizmu u odwołującego obecnie nie powoduje utraty zdolności do pracy, a jedynie pewne ograniczenia dotyczące charakteru wykonywanej pracy. Tego zdania był również biegły z zakresu medycyny pracy D. S., zdaniem której z uwagi na duże ryzyko pracy kierowcy – ubezpieczony powinien ściśle przestrzegać nowych zaleceń w terapii cukrzycy wprowadzonych przy ostatnich wizytach, do czasu osiągnięcia stanu wyrównania metabolicznego cukrzycy ubezpieczony powinien zaprzestać prowadzenia samochodów służbowych. Mimo to biegła wskazała, że z uwagi na schorzenia i ich stopień zaawansowania ubezpieczony nie jest niezdolny do pracy, z ograniczeniem ciężkiej pracy fizycznej oraz pracy jako kierowcy. Wnioski wynikające z opinii biegłych z zakresu chorób wewnętrznych i diabetologii oraz neurologii zostały potwierdzone przez biegłą sądową z zakresu medycyny pracy D. S., która podzieliła opinię ww. biegłych sądowych. Biegli byli zgodni co do tego, że ubezpieczony wymaga jedynie kontynuacji leczenia i przestrzegania zaleceń lekarskich. Na tej podstawie biegli uznali, że naruszenie sprawności organizmu u odwołującego obecnie nie powoduje utraty zdolności do pracy, a jedynie pewne ograniczenia dotyczące charakteru wykonywanej pracy. Z medycznego punktu widzenia – jak wynika z oceny specjalistów z zakresu chorób wewnętrznych i diabetologii, neurologii i medycyny pracy – ubezpieczony nie spełnia przesłanek niezbędnych do uzyskania prawa do świadczenia rentowego.

W tej sytuacji, Sąd Okręgowy, na podstawie wszechstronnej analizy zebranego w sprawie materiału dowodowego oraz w oparciu o obowiązujące przepisy prawa przyjął, że odwołanie M. O. od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. z 21 czerwca 2019 roku, znak: (...), było bezzasadne i na podstawie art. 477 ^{( 14)} § 1 k.p.c. podlegało oddaleniu.

SSO Renata Gąsior