Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

23 lutego 2023 r.

Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie VII Wydział Pracy
i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSO Małgorzata Kosicka

Protokolant: st. sekr. sądowy Maria Nalewczyńska

po rozpoznaniu na rozprawie 23 lutego 2023 r. w Warszawie

odwołania M. M. (1)

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddziału w W.

o wysokość podstawy wymiaru składek

z 29 kwietnia 2022 r., nr (...)

zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że ustala, że podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, ubezpieczenia chorobowe oraz ubezpieczenie wypadkowe M. M. (1) podlegającej ubezpieczeniom jako osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą za luty 2021 r. wynosi 2313,49 zł.

sygn. akt VII U 681/22

UZASADNIENIE

7 czerwca 2022 r. M. M. (1) złożyła odwołanie od pkt 3 decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. z 29 kwietnia 2022 r., nr (...).

Zaskarżonej decyzji zarzuciła naruszenie art. 48 ust. 1 u.s.u.s. poprzez ustalenie wymiaru składek z urzędu za 02/2021 na 3155,40 zł, mimo że odwołująca przed wydaniem decyzji złożyła deklarację rozliczeniową ZUS DRA oraz ZUS DRA cz. II, w której wskazano kwotę 2313,49 zł. W oparciu o powyższe zarzuty ubezpieczona wniosła o zmianę zaskarżonej decyzji poprzez ustalenie podstawy wymiaru składek za okres 02/2021 na 2313,49 zł i zasądzenie od organu rentowego na jej rzecz zwrotu kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu stanowiska odwołująca wskazała, że w pkt 3 zaskarżonej decyzji ustalono kwotę podstawy wymiaru składek na 3155,40 zł w związku ze zmianą podstawy podlegania ubezpieczeniom społecznym. Odwołująca 1 lutego 2021 r. zarejestrowała się do ubezpieczeń w trybie art. 18c u.s.u.s. (mały ZUS Plus) zaś 23 marca 2021 r. złożyła deklarację ZUS DRA cz. II dotyczący podstawy wymiaru składek w kwocie 2 313,49 zł oraz deklarację ZUS DRA jako deklarację rozliczeniową dla tej podstawy wymiaru składek. Deklaracja ta została przyjęta przez organ rentowy i nie była kwestionowana do momentu wykonania przez pracodawcę obowiązków w zakresie rejestracji i związanego z tym przeliczenia składek.

Odwołująca podniosła, że dopiero w wyniku tych czynności organ rentowy dokonał samowolnego ustalenia innej podstawy wymiaru składek, mimo że nie posiadał w tym zakresie uprawnienia. W ocenie odwołującej, organ jest uprawniony do ustalenia z urzędu dokumentów rozliczeniowych jedynie w razie niezłożenia w terminie deklaracji jednak w warunkach, gdy w sprawie nie doszło do złożenia deklaracji. Zdaniem ubezpieczonej, w niniejszej sprawie organ dysponował deklaracją rozliczeniową, według której rozliczana była następnie odwołująca. Na okoliczność tę pośrednio powołuje się organ rentowy w samej decyzji, wskazując na podstawę ustalenia kodu ubezpieczeń 59 00. W oparciu o tę deklarację organ rentowy wystawił tytuł wykonawczy (...) z 28 grudnia 2021r. W tym kontekście brak jest podstaw do weryfikacji podstawy wymiaru składek, wobec faktu, że w sprawie doszło do złożenia dokumentów wymaganych przez art. 18c ust. 9 u.s.u.s. Za niedopuszczalne w ocenie odwołującej należy uznać wybiórcze traktowanie przez organ rentowy wiarygodności dokumentów rozliczeniowych, które z jednej strony mogły być uznane za podstawę do wystawienia tytułu egzekucyjnego zaś następczo są kwestionowane w postępowaniu, których celem było ustalenie podstawy podleganiu ubezpieczeniom społecznym za okres, gdy odwołująca pozostawała w stosunku pracy ustalonym wyrokiem Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi-Północ.

Odwołująca podkreśliła, że w wyniku działania organu rentowego spotykają ją kolejne problemy natury formalnej w wyniku niewykonywania obowiązków przez pracodawcę, który uchylał się od dokonania zgłoszenia rejestracyjnego w okresie od 10/2019-01/2021. W sprawie doszło do tego, że nierzetelne działanie pracodawcy i unikanie uiszczenia składek przez okres blisko półtora roku przełożyło się ostatecznie na ustalenie przez organ rentowy nieprawidłowego wymiaru podstawy składek po zakończeniu okresu podlegania ubezpieczeniom społecznym z tytułu stosunku pracy.

W tej sytuacji odwołująca stwierdziła, że decyzję ZUS w zaskarżonym okresie należy uznać za nierzetelną i wymagającą zmiany stosownie do przyjętych przez ZUS dokumentów rozliczeniowych. (odwołanie, k. 3-3v. a.s.).

W odpowiedzi na odwołanie Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. wniósł o jego oddalenie oraz o zasądzenie od odwołującej na rzecz organu rentowego zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

W uzasadnieniu stanowiska organ rentowy podniósł, że z zapisów na koncie płatnika wynika, że 1 lutego 2021 r. M. M. (1) zgłosiła się od 1 stycznia 2021 r. do obowiązkowego ubezpieczenia zdrowotnego, a od 1 lutego 2021 r. do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych i zdrowotnego z kodem tytułu ubezpieczenia (...) jako osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą, dla której podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne zależna jest od dochodu („mały ZUS plus").

Dokumenty rozliczeniowe ZUS DRA II oraz ZUS DRA za miesiąc 02/2021 r. wpłynęły do Zakładu po obowiązującym terminie, tj. 29 marca 2021 r. (data nadania 23 marca 2021 r.). Organ wskazał, że termin na zgłoszenie do ubezpieczeń osób uprawnionych do „małego ZUS plus" w 2021r. dla ubezpieczonego, o którym mowa w art. 18c ustawy o s.u.s.:

- który od 1 stycznia danego roku spełni warunki do tej ulgi (a nie był wcześniej do niej zgłoszony) - zawiadamia Zakład poprzez złożenie zgłoszenia wyrejestrowania i ponownego zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych zawierających prawidłowe dane, w terminie do końca tego miesiąca (z uwagi na to, że 31 stycznia 2021 r. przypada w niedzielę, termin ten będzie upływać 1 lutego 2021 r.),

- rozpocznie lub wznowi prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej w styczniu danego roku kalendarzowego będzie mógł zgłosić się do ulgi do końca tego miesiąca (poprzez złożenie zgłoszenia do ubezpieczeń zawierających prawidłowe dane). Jeżeli termin powstania obowiązku ubezpieczeń będzie krótszy niż 7 dni, ubezpieczony dokonuje zgłoszenia do ubezpieczeń w terminie 7 dni liczonymi od daty powstania obowiązku ubezpieczeń.

Pozostali ubezpieczeni, tj. ci którzy rozpoczną lub wznowią prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej albo spełnią warunki do ulgi po styczniu danego roku (np. po zakończeniu okresu 24 miesięcy korzystania z „preferencyjnych składek" na ubezpieczenia społeczne), zgłaszają się do ubezpieczeń w terminie 7 dni od zaistnienia zmiany.

Organ podkreślił, że termin na złożenie dokumentów rozliczeniowych ZUS DRA II i ZUS DRA za 02/2021 (bez pracowników) upłynął 10 marca 2021 r.

Organ wskazał natomiast, że M. M. (1) jako osoba prowadząca pozarolniczą działalność, dla której podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne uzależniona jest od przychodu, 29 marca 2021r. złożyła dokumenty zgłoszeniowe z kodem tytułu ubezpieczenia (...). Opóźnienie to w ocenie organu skutkuje brakiem możliwości skorzystania z tzw. „Małego ZUSu plus” (odpowiedź na odwołanie k. 5-6 a.s.).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

M. M. (1) urodzona (...) prowadzi działalność gospodarczą od 3 listopada 2014 r. Kancelaria Adwokacka (...). Od 17 października 2017 r. do 30 września 2019 r. ubezpieczona była zatrudniona na podstawie umowy o pracę u płatnika składek (...) Związek (...). Następnie 30 września 2019 r. ubezpieczona zawarła umowę o pracę z Wyższą Szkołą (...) w Ł. ( (...)) od 1 października 2019 r. na stanowisku asystenta w pełnym wymiarze czasu pracy za wynagrodzeniem 2250 zł. 23 października 2019 r. ubezpieczona otrzymała informacje o rozwiązaniu umowy o pracę przez pracodawcę bez wypowiedzenia datowaną na 3 października 2012 r. Umowę o pracę rozwiązano bez wypowiedzenia z powodu braku naboru studentów z dniem 4 października (bez wskazania roku). W związku z powyższym M. M. (1) złożyła do Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi-Północ w W. pozew o przywrócenie do pracy w Wyższej Szkoły (...) w Ł. na poprzednie warunki i pracy. Wyrokiem Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi-Północ w Warszawie z 12 sierpnia 2020r. przywrócono M. M. do pracy w pozwanej Wyższej Szkoły (...) w Ł. na poprzednie warunki i pracy pod warunkiem zgłoszenia przez powódkę gotowości do pracy w terminie 7 dni (informacja z Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej – nienumerowane karty a.r., pozew z 8 listopada 2019 r. k. 1, akt sprawy VI P 381/19, umowa o pracę z 30 września 2019 r. k. 5 i rozwiązanie umowy k. 7 akt sprawy VI P 381/19, wyrok z 12 sierpnia 2020r. k. 37 akt sprawy VI P 381/19, zeznania odwołującej się k. 36-37 a.s.).

Mimo przywrócenia do pracy na podstawie umowy o pracę ubezpieczona nadal prowadziła jednocześnie działalność gospodarczą nieprzerwanie od listopada 2014 r. Po przywróceniu do pracy, ubezpieczona zamierzała zgłosić się na badania lekarskie, by zostać dopuszczoną do pracy, jednak otrzymywała od pracodawcy dokumenty z brakami, niepodpisane. Następnie pracodawca wysłał ubezpieczonej wypowiedzenie umowy o pracę. Wskutek wypowiedzenia umowy przez pracodawcę (...) na koniec stycznia 2021 r. umowa została rozwiązana. W styczniu 2021 r. ubezpieczona prowadząca jednocześnie działalność gospodarczą udała się do ZUS w celu uzyskania informacji, o tym co powinna zrobić w związku z zaistniałą sytuacją. Ubezpieczona płaciła składki na ubezpieczenie społeczne z tytułu działalności gospodarczej, ponieważ nie wiedziała, że zostanie przywrócona do pracy. W oddziale ZUS dowiedziała się, że informacja o wydanym przez sąd wyroku o przywróceniu do pracy nie została zgłoszona przez pracodawcę. Pracownica ZUS poinformowała ubezpieczoną o możliwości rejestracji na mały ZUS, co ubezpieczona zrobiła z dniem 1 lutego 2021 r. Odwołująca miała też problemy z ujawnieniem swojego statusu pracowniczego w ZUS w Ł. - miejscu rejestracji pracodawcy. Ostatecznie spółka (...) sp. z o.o. złożyła dokumenty dotyczące zatrudnienia ubezpieczonej. W związku z powyższym organ uznał, że ubezpieczona od 1 października 2019 r. do 31 stycznia 2021 r. była zatrudniona na podstawie umowy o pracę u płatnika składek (...) sp. z o.o. i w tym zakresie podlegała ubezpieczeniom społecznym. Za następny okres, tj. luty 2021 r. ubezpieczonej odmówiono uznania, że może opłacać tzw. mały ZUS, ponieważ organ rentowy stwierdził, że deklaracja została złożona po terminie. Ubezpieczona nie mogła złożyć tej deklaracji 31 stycznia 2021 r., ponieważ wtedy była jeszcze pracownikiem (...) w Ł.. Wniosek ten złożyła w pierwszym dnia podlegania ubezpieczeniom z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej. Zarejestrowała się 1 lutego 2021 r. Deklaracja ZUS DRA została wysłana 23 marca 2021 r., tj. po terminie na skutek choroby ubezpieczonej. Odwołująca izolowała się, ponieważ obawiała się, że zaraziła się COVID. Był to okres pandemii. Dokument DRA za luty 2021 r. nadała pocztą. W kolejnych miesiącach opłacała „mały ZUS” (zeznania odwołującej się k. 36-37 a.s.).

13 kwietnia 2022 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. wszczął postępowanie wyjaśniające w sprawie ustalenia okresu podlegania przez M. M. ubezpieczeniom społecznym z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej oraz podstawy wymiaru składek (zawiadomienie z 13 kwietnia 2022 r. – nienumerowane karty a.r.).

Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W., na podstawie art. 83 ust. 1 pkt. 1 i 3, art. 6 ust. 1 pkt. 5, art. 9 ust. 1 i 1a, art. 11 ust. 2, art. 12 ust. 1 i art.13 pkt 4, art. 18 ust 8, art., 18c ust 1 , 7, 8a, art., 47 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2019 r., poz. 300 z późn. zm.) wydał decyzję, w której stwierdził, że M. M. (1):

1)  od 3 listopad 2014 r. do 16 października 2017 r., od 1 lutego 2021 r. podlega obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowym, wypadkowemu z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej,

2)  od 17 października 2017 r. do 31 stycznia 2021 r. nie podlega obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowym, wypadkowemu z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej,

3)  w okresie od 1 lutego 2021 r. do 28 lutego 2021 r. podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne stanowi zadeklarowana kwota nie niższa niż 60% kwoty przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia, tj. 3155,40 zł

(decyzja Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. z 29 kwietnia 2022 r. – nienumerowane karty a.r.).

Od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddziału w W., ubezpieczona M. M. (1) złożyła odwołanie do tutejszego sądu, inicjując tym samym postępowanie (odwołanie k. 3-3v).

Sąd ustalił powyższy stan faktyczny na podstawie powołanych dowodów z dokumentów oraz w oparciu o zeznania odwołującej M. M. (1). Dokumenty, wymienione w części obejmującej ustalenia faktyczne, sąd uwzględnił jako wiarygodne., nie były one kwestionowane przez strony.

Zeznaniom odwołującej się sąd również dał wiarę w całości, ponieważ były spójne z danymi wynikającymi z dokumentów zebranych w aktach, a ponadto były one logiczne i w sposób rzetelny przedstawiały przebieg zdarzeń związanych ze zgłoszeniem do ZUS za sporny okres.

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie było uzasadnione.

Spór w niniejszej sprawie koncentrował się na kwestii podstawy wymiaru składek odwołującej M. M. (1) z tytułu ubezpieczenia jako osoby prowadzącej pozarolniczą działalność gospodarczą za luty 2021 r. z zastosowaniem zasad przewidzianych w ramach instytucji tzw. „Małego ZUS plus”. Powyższa instytucja, przewidziana wprowadzonym 1 stycznia 2019 r. przepisem art. 18c ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 423), dotyczy najniższej podstawy wymiaru składek. Stosownie do ust. 1 tego przepisu podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe ubezpieczonego, o którym mowa w art. 8 ust. 6 pkt 1, którego roczny przychód z pozarolniczej działalności gospodarczej uzyskany w poprzednim roku kalendarzowym nie przekroczył kwoty 120 000 zł, uzależniona jest od dochodu z pozarolniczej działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych, zwanego dalej „dochodem z pozarolniczej działalności gospodarczej”, uzyskanego w poprzednim roku kalendarzowym. Podstawa wymiaru składek, o której mowa w ust. 1, nie może przekroczyć 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia ogłoszonego w trybie art. 19 ust. 10 na dany rok kalendarzowy i nie może być niższa niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w styczniu danego roku (ust 2). Podstawę wymiaru składek, o której mowa w ust. 1, ubezpieczony ustala na dany rok kalendarzowy, mnożąc przeciętny miesięczny dochód z pozarolniczej działalności gospodarczej uzyskany w poprzednim roku kalendarzowym, obliczony zgodnie z ust. 4, przez współczynnik 0,5. Otrzymany wynik jest zaokrąglany do pełnych groszy w górę, jeśli końcówka jest równa lub wyższa niż 0,5 grosza, lub w dół, jeśli jest niższa (ust 3). Ubezpieczony, o którym mowa w ust. 1, może zadeklarować jako podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe kwotę wyższą niż podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe ustalona zgodnie z niniejszym artykułem (ust. 8). Ubezpieczony przekazuje informację o zastosowanych formach opodatkowania obowiązujących tego ubezpieczonego w poprzednim roku kalendarzowym, o rocznym przychodzie z pozarolniczej działalności gospodarczej i rocznym dochodzie z tej działalności uzyskanych w poprzednim roku kalendarzowym, w tym o przychodzie i dochodzie uzyskanych w okresie obowiązywania danej formy opodatkowania, oraz o podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe ustalonej na dany rok kalendarzowy w:

1) imiennym raporcie miesięcznym albo

2) w deklaracji rozliczeniowej - w przypadku, o którym mowa w art. 47 ust. 2, składanych za styczeń danego roku kalendarzowego lub za pierwszy miesiąc rozpoczęcia lub wznowienia prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej w danym roku kalendarzowym (ust 9).

Z kolei stosownie do art. 47 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy płatnik składek przesyła w tym samym terminie deklarację rozliczeniową, imienne raporty miesięczne oraz opłaca składki za dany miesiąc, z zastrzeżeniem ust. 1a, 2a i 2b, nie później niż do 10 dnia następnego miesiąca - dla osób fizycznych opłacających składkę wyłącznie za siebie.

Z bezspornych okoliczności sprawy wynika, że M. M. (1) zgłosiła się do tzw. „Małego ZUS plus” od 1 lutego 2021 r. składając w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. druk ZUS DRA. Organ rentowy stanął na stanowisku, zgodnie z którym dokonanie powyższej czynności nastąpiło po ustawowym terminie, co w konsekwencji prowadziło do przyjęcia, że odwołująca zrezygnowała z możliwości skorzystania z uprawnienia do zadeklarowania niższej podstawy wymiaru składek na zasadach przewidzianych w ramach instytucji „Małego ZUS plus”.

Zgodnie z art. 36 ust. 10 ustawy systemowej zgłoszenie do ubezpieczeń społecznych zawiera w szczególności następujące dane dotyczące osoby zgłaszanej: dane, o których mowa w art. 35 ust. 1 pkt 1, nazwisko, imiona, datę urodzenia, nazwisko rodowe, obywatelstwo i płeć, tytuł ubezpieczenia, stopień niepełnosprawności, posiadanie ustalonego prawa do emerytury lub renty, wykonywany zawód, adres zameldowania na stałe miejsce pobytu, adres zamieszkania, jeżeli jest inny niż adres zameldowania na stałe miejsce pobytu, adres do korespondencji, jeżeli jest inny niż adres zameldowania na stałe miejsce pobytu i adres zamieszkania. O wszelkich zmianach w stosunku do danych wykazanych w zgłoszeniach,
o których mowa w ust. 10-12, płatnik składek zawiadamia Zakład w terminie 7 dni od zaistnienia zmian, stwierdzenia nieprawidłowości we własnym zakresie lub otrzymania zawiadomienia o stwierdzeniu nieprawidłowości przez Zakład (ust. 13). O zmianach w stosunku do danych wykazanych w zgłoszeniu, o którym mowa w ust. 10, dotyczących tytułu ubezpieczenia oraz rodzajów ubezpieczeń i terminów ich powstania, płatnik składek zawiadamia Zakład poprzez złożenie zgłoszenia wyrejestrowania i ponownego zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych zawierającego prawidłowe dane (ust. 14). Przy tym, zgodnie z art. 36 ust. 14a ustawy systemowej, o zmianie w stosunku do danych wykazanych w zgłoszeniu,
o którym mowa w ust. 10, dotyczącej tytułu ubezpieczenia związanego ze sposobem obliczania podstawy wymiaru składek, o którym mowa w art. 18c ust. 1, ubezpieczony zawiadamia Zakład przez złożenie zgłoszenia wyrejestrowania i ponownego zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych zawierającego prawidłowe dane w terminie:

1)  do końca stycznia danego roku kalendarzowego, jeżeli zmiana w stosunku do danych wykazanych w zgłoszeniu następuje w styczniu tego roku, przy czym, jeżeli termin ten jest krótszy niż 7 dni, ubezpieczony dokonuje zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych w terminie 7 dni od zaistnienia zmiany;

2)  7 dni od zaistnienia zmiany - w pozostałych przypadkach.

W przypadku odwołującej bezspornie złożenie zgłoszenia za luty 2021 r. nastąpiło po upływie ustawowego terminu. Powyższe skutkowało przyjęciem przez organ rentowy, że w lutym 2021 r. odwołująca podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym i ubezpieczeniu zdrowotnemu jako osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą, dla której podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne stanowi zadeklarowana kwota nie niższa niż 60% kwoty przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia, co znajduje odzwierciedlenie w skarżonej decyzji z 29 kwietnia 2022 r.

Odwołująca zgłosiła wznowienie prowadzenia działalności gospodarczej i wskazała podstawę wymiaru składek za luty 2021 r. po terminie, a ZUS już 17 lutego 2021r. dokonał korekty dokumentów rozliczeniowych i określił z urzędu kwotę podstawę wymiaru składek. Okoliczności dotyczące opóźnienia w złożeniu druku DRA, a także problemów, które ubezpieczona wskazywała w związku z podleganiem ubezpieczeniom społecznym, w okresie kiedy odwołująca została przywrócona do pracy u poprzedniego pracodawcy, w ocenie sądu wskazują, że podstawa wymiaru składek, którą wskazała ubezpieczona w zgłoszeniu do ZUS winna być uznana za prawidłową i obowiązującą. W ocenie sądu, warto zwrócić uwagę, że wprawdzie termin do zgłoszenia się do „Małego ZUS plus” określony w art. 18 c ustawy systemowej został przekroczony, jednak sąd uznał, że szczególne okoliczności sprawy stanowią podstawy do zmiany skarżonej decyzji na korzyść odwołującej.

Z dokonanych przez sąd ustaleń wynika bowiem, że do uchybienia przez odwołującą terminowi na zgłoszenie przez odwołującą doszło z powodu jej choroby w czasie, kiedy powinna dokonać zgłoszenia oraz z uwagi na problemy dotyczące ustalenia podleganiu ubezpieczeniom społecznym u wcześniejszego pracodawcy, u którego do pracy ubezpieczona została przywrócona. Z uwagi na powyższe i podejrzenie zachorowania na (...)19 oraz panującą sytuację pandemiczną w kraju odwołująca nadała na poczcie deklarację ZUS DRA dopiero 23 marca 2021 r. W tych okolicznościach sąd uznał, że do opóźnienia zgłoszenia odwołującej doszło z przyczyn obiektywnie niezależnych od odwołującej, a tym samym usprawiedliwionych. Na tym tle, zdaniem sądu, nie można również pominąć okoliczności na którą powołała się odwołująca, tj. że w następujących po lutym 2021 r. miesiącach zadeklarowana przez nią podstawa wymiaru składek nie była przez ZUS podważana.

W ocenie sądu należało również zwrócić uwagę, że jakkolwiek termin na zgłoszenie do „Małego ZUS plus” na zasadach określonych w art. 18c ustawy systemowej został określony na tle przepisów art. 36 tej ustawy – zawierającego regulacje dotyczące zgłoszenia do ubezpieczeń – to zgłoszenie powyższego jest ściśle związane z zadeklarowaniem przez płatnika podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia.

Z tej perspektywy należy też zwrócić uwagę na art. 48 ust. 1 i 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, który stanowi, że jeżeli płatnik składek nie złoży w terminie deklaracji rozliczeniowej, nie będąc z tego obowiązku zwolniony, Zakład dokonuje wymiaru składek z urzędu w wysokości wynikającej z ostatnio złożonej deklaracji rozliczeniowej, bez uwzględnienia wypłaconych zasiłków oraz zasiłków rodzinnych i pielęgnacyjnych, zawiadamiając o tym płatnika. Jeżeli po wymierzeniu składek z urzędu płatnik składek złoży deklarację rozliczeniową, Zakład koryguje wymiar składek do wysokości wynikającej ze złożonej deklaracji rozliczeniowej, z uwzględnieniem wskazanych w deklaracji zasiłków oraz zasiłków rodzinnych i pielęgnacyjnych. ZUS zawiadomił M. M. jako płatnika, że dokonał takiego przeliczenia. Jednak po przeliczeniu składek z urzędu ubezpieczona złożyła deklarację ZUS DRA, wobec tego ZUS zobowiązany był do skorygowania wymiaru podstawy składek z uwzględnieniem deklaracji złożonej przez ubezpieczoną.

Zarówno w doktrynie, jak i orzecznictwie zwraca się uwagę, że obligatoryjne wymierzenie przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych składek w wysokości przyjętej w deklaracji rozliczeniowej ostatnio złożonej przez płatnika stanowi swoistą sankcję, której stosowanie ma na celu zdyscyplinowanie opieszałych/nierzetelnych płatników i nakłonienie ich do terminowego rozliczania składek (zob. wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z 10 grudnia 2018 r., III AUa 284/18). W tym też kontekście, zdaniem sądu, złożenie deklaracji rozliczeniowej z przekroczeniem terminu przy jednoczesnym spełnieniu przez odwołującą pozostałych warunków wskazanych w ustawie w szczególności w art. 18 c ust. 1 i 2 ustawy systemowej - co nie było kwestionowane przez organ rentowy, nie uzasadnia przyjęcia rezygnacji z zamiaru skorzystania z ulgi przez odwołującą.

Mając na względzie powyższe okoliczności sąd przyjął, że dokonanie przez odwołującą zgłoszenia do „Małego ZUS plus” i zadeklarowanie przez nią podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia od 1 lutego 2021 r., jakkolwiek dokonane z uchybieniem terminu, należy uznać za skuteczne. W konsekwencji sąd uznał odwołanie za zasadne i na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. zmienił skarżoną decyzję z 29 kwietnia 2022 r. w ten sposób, że stwierdził, że podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe oraz wypadkowe M. M. (1) podlegającej ubezpieczeniom z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej za luty 2021 r. wynosi 2313,49 zł.