Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 27 października 2020 r.

Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący:	SSO Małgorzata Sachajczuk-Puławska
Protokolant:	Protokolant sądowy Aleksander Kondej

po rozpoznaniu w dniu 27 października 2020 r. w Warszawie

na rozprawie

sprawy z powództwa T. S.

przeciwko Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w W.

o stwierdzenie nieważności uchwał ewentualnie o ich uchylenie

I.  stwierdza nieważność uchwały Walnego Zgromadzenia Spółdzielni Mieszkaniowej (...), podjętą w dniach 3, 4, 5, 6 czerwca 2019 r., nr (...) w sprawie zmian Statutu Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w części, to jest w zakresie w jakim wprowadza nowe brzmienie § 63 ust. 3 Statutu (pkt 1. uchwały);

II.  w pozostałym zakresie oddala powództwo o stwierdzenie nieważności uchwał Walnego Zgromadzenia Spółdzielni Mieszkaniowej (...), podjętych w dniach 3, 4, 5, 6 czerwca 2019 r., nr (...) w sprawie zmian Statutu Spółdzielni Mieszkaniowej (...) i nr (...) w sprawie wyboru członków Rady Nadzorczej Spółdzielni Mieszkaniowej (...) na kadencję 2019-2022;

III.  uchyla uchwałę Walnego Zgromadzenia Spółdzielni Mieszkaniowej (...), podjętą w dniach 3, 4, 5, 6 czerwca 2019 r., nr (...) w sprawie wyboru członków Rady Nadzorczej Spółdzielni Mieszkaniowej (...) na kadencję 2019-2022 w całości;

IV.  oddala powództwo o uchylenie uchwały Walnego Zgromadzenia Spółdzielni Mieszkaniowej (...), podjętej w dniach 3, 4, 5, 6 czerwca 2019 r., nr (...) w sprawie zmian Statutu Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w zakresie pkt 2. i 3. uchwały;

V.  znosi wzajemnie pomiędzy stronami koszty procesu.

SSO Małgorzata Sachajczuk-Puławska

Sygn. akt I C 758/19

UZASADNIENIE

W pozwie z dnia 9 lipca 2019 r. (data prezentaty) skierowanym przeciwko Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w W. powód T. S. wniósł o ustalenie nieważności lub ewentualnie o uchylenie uchwały Walnego Zgromadzenia Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w W. podjętej w dniach od 3 do 6 czerwca 2019 r. o numerze (...) w sprawie zmian Statutu Spółdzielni Mieszkaniowej (...) oraz o ustalenie nieważności lub ewentualnie o uchylenie uchwały Walnego Zgromadzenia Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w W. podjętej w dniach od 3 do 6 czerwca 2019 r. o numerze (...) w sprawie wyboru członków Rady Nadzorczej Spółdzielni Mieszkaniowej (...) na kadencję 2019-2022. Nadto powód wniósł o zasądzenie od pozwanej na swoją rzecz kosztów postępowania.

Powód w swoim stanowisku, doprecyzowanym pismem procesowym z dnia 10 lutego 2020 r. (data stempla) podniósł, iż uchwała nr (...), którą zmieniono § 63 ust. 3 i § 94 ust. 6 statutu pozwanej SM oraz dodano do niego § 110, narusza art. 8 ³ ust. 1 ¹ ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych, bowiem w sposób niedopuszczalny wprowadza do statutu inne zasady udzielania pełnomocnictwa do uczestnictwa w Walnym Zgromadzeniu niż wynikają z art. 8 ³ ust. 1 ¹ ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych, co stanowi ograniczenie prawa członków pozwanej do uczestniczenia za pośrednictwem pełnomocnika w obradach Walnego Zgromadzenia SM . Na wypadek nieuwzględnienia powyższego żądania, powód wniósł ewentualnie o uchylenie uchwały nr (...) na podstawie art. 42 § 3 Prawa spółdzielczego, z racji godzenia w interesy spółdzielni i zasady spółdzielczości.

Odnośnie uchwały nr (...), powód podniósł, iż uchwała ta była głosowana z naruszeniem podstawowej zasady działalności spółdzielni – zasady samorządności oraz godzi w interesy spółdzielni, co uzasadnia jej uchylenie. Wadliwość tej uchwały wynikać miała z wygaśnięcia mandatów dotychczasowych członków Rad Osiedli, którzy wskazywali Walnemu Zgromadzeniu pozwanej kandydatów do Rady Nadzorczej, pomimo wcześniejszego podjęcia przez Walne Zgromadzenie pozwanej uchwały nr (...) wydłużającej kadencje Rad Osiedli o rok. W ocenie powoda powyższe miało stanowić podstawę dla stwierdzenia nieważności, ewentualnie uchylenia uchwały nr (...), gdyż wyboru kandydatów na członków Rady Nadzorczej dokonały osoby nieuprawnione, to jest członkowie Rad Osiedli, których mandaty już wygasły.

Powód zaznaczył także, iż w porządku obrad Walnego Zgromadzenia ogłoszonym w zawiadomieniu rozwieszonym w budynkach i zamieszczonym na stronie internetowej pozwanej, nie było zamieszczonych punktów dotyczących projektów uchwał w przedmiocie zmian statutu, zgłoszonych przez członków pozwanej, co w jego ocenie było niezgodne z art. 8 ³ ust. 6, 7 i 13 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych (pozew k. 5-8, pismo procesowe z dnia 10 lutego 2020 r. - data stempla, k. 78-79).

Pozwana Spółdzielnia Mieszkaniowa (...) w W., w odpowiedzi na pozew, wniosła o oddalenie powództwa i zasądzenie od powoda na jej rzecz kosztów procesu. Pozwana podała, iż wprowadzona uchwałą nr (...) zmiana w § 63 ust. 3 Statutu Spółdzielni nie została zarejestrowana w Krajowym Rejestrze Sądowym, wobec czego powództwo w tym zakresie jest przedwczesne i bezprzedmiotowe. Ponadto pozwana przedstawiła argumentację prawną, zgodnie z którą statut jedynie zaostrzył wymogi formalne odnośnie pełnomocnictwa od członka spółdzielni do udziału w Walnym Zgromadzeniu, nie jest więc niezgodny z wymogami ustawy, tylko je dodatkowo uzupełnia. Odnośnie uchwały nr (...), zdaniem pozwanej, iż wydłużenie kadencji Rad Osiedli było zgodne z prawem i konieczne w związku z wpisem do KRS zmian statutu pozwanej uchwalonych uchwałą nr (...), co miało skutkować koniecznością przerwania trwających już wyborów do Rad Osiedli na nową kadencję. Pozwana podniosła, że kwestia zgodności z prawem wydłużenia kadencji Rad Osiedli pozwanej jest przedmiotem badania w odrębnej sprawie wytoczonej przez powoda przed tutejszym Sądem, o sygn. III C 1281/18 dotyczącego legalności uchwały nr (...) i w związku z tym wniosła o zawieszenie postępowania, także z racji niezakończonego postępowania rejestrowego w przedmiocie zaskarżonej uchwały nr (...) Pozwana ponadto oświadczyła, iż spełniła wszystkie wymogi formalne procedowania nad zaskarżonymi uchwałami (odpowiedź na pozew k. 21-27).

W toku postępowania strony popierały swoje stanowiska w sprawie. Pismem procesowym z dnia 17 stycznia 2020 r. (data stempla) pozwana wskazała na wydanie przez Sąd Okręgowy w Warszawie dnia 20 grudnia 2020 r. postanowienia o sygn. XXIII Ga 1738/19, oddalającego apelację pozwanej od postanowienia odmawiającego rejestracji zmienionego § 63 ust. 3 statutu, wobec czego, w ocenie pozwanej, pozew w tym zakresie stał się bezprzedmiotowy (pismo procesowe pozwanej k. 75-75v ,protokół rozprawy z 27 października 2020r. k.251 i 253). Natomiast powód podtrzymał w całości żądanie pozwu. ( pismo procesowe powoda k.78-80, protokół rozprawy z 27 października 2020r. k.251-253)

Sąd ustalił następujący stan faktyczny :

Powód jest członkiem pozwanej spółdzielni (zaświadczenie k. 9). Zgodnie z § 4 ust. 1 statutu pozwanej, Spółdzielnia Mieszkaniowa (...) składa się z czterech wyodrębnionych terytorialnie i gospodarczo osiedli: (...), (...), (...), (...), przy czym osiedla dzielą się terytorialnie na Kolonie. Ww. Statut przewiduje funkcjonowanie Rad Osiedli jako organu pomocniczego . Kadencja Rad Osiedli do wprowadzenia zmian statutu w 2018 r. trwała 4 lata. Wybory członków Rad Osiedli przeprowadzają Zebrania Kolonii, funkcjonujące w oparciu o Regulamin Zebrań Kolonii. Wybory członków Rady Nadzorczej pozwanej dokonywane są przez Walne Zgromadzenie spośród kandydatów wskazanych przez Rady Osiedli, a wyłonionych na Zebraniach Kolonii (statut k. 30 – 44v).

Uchwałą Walnego Zgromadzenia pozwanej z dni 4 - 7 czerwca 2018 r. o nr (...) powzięto zmianę Statutu SM (...) przez wydłużenie kadencji funkcjonujących Rad Osiedli do lat pięciu oraz jak również wprowadzono zmiany trybu wybierania członków Rady Nadzorczej pozwanej. (bezsporne)

Wybory do Rad Osiedli na kadencję 2018 – 2022 zostały zaplanowane na miesiące listopad i grudzień 2018 r. Potrzeba ich przeprowadzenia wynikała z § 119 ^{( 1 )}ust. 4 pkt. 1 statutu pozwanej w brzmieniu obowiązującym przed 30 listopada 2018 r., zgodnie z którym Zebrania Kolonii były zwoływane przez Zarząd nie później niż do końca III kwartału w roku, w razie upływu kadencji Rady Osiedla i Komitetów Kolonii. Uchwała Walnego Zgromadzenia pozwanej nr (...) wciąż nie była zarejestrowana przez KRS. (bezsporne) w momencie zwoływania i obywania się wyborów do Rad Osiedli. Zebrania Kolonii celem dokonania wyborów do Rad Osiedli odbyły się częściowo w dniach 26 listopada 2018 r. – 5 grudnia 2018 r., a ostatnie miały się odbyć w dniu 6 grudnia 2018 r. Nowa wersja statutu, wydłużająca kadencje Rad Osiedli do pięciu lat, została zarejestrowana przez Krajowy Rejestr Sądowy w dniu 30 listopada 2018 r. Wobec rejestracji znowelizowanego statutu, Zarząd pozwanej podjął uchwałę, zgodnie z którą w wykonaniu doręczonego mu w dniu 6 grudnia 2018 r. postanowienia sądu o wpisaniu do KRS zmian statutu, zgodnie z § 102 statutu ulega przedłużeniu o 1 rok obecnie trwająca kadencja Rad Osiedli. W związku z powyższym Zarząd postanowił przerwać procedurę wyborczą do Rad Osiedli na kadencje 2018-2022 oraz poinformować członków spółdzielni o nieważności z mocy prawa wyborów do Rad Osiedli dokonanych przez Zebrania Kolonii w dniach 26 listopada 2018 r. – 05 grudnia 2018 r. W dniu 6 grudnia 2018 r., jeszcze przed rozpoczęciem ostatnich zebrań w celu wyboru Rad Osiedli, na stronie internetowej pozwanej jak i w formie komunikatów na klatkach schodowych budynków wywieszone zostały informacje, iż w wykonaniu otrzymanego w dniu 6 grudnia 2018 r. postanowienia sądu o wpisaniu do Krajowego Rejestru Sądowego w dniu 30 listopada 2018 r. zmian statutu Spółdzielni uchwalonych przez Walne Zgromadzenie w dniach 4 – 7 czerwca 2018 r., zgodnie z § 102 statutu ulega przedłużeniu o jeden rok obecnie trwająca kadencja Rad Osiedli, w związku z czym przerwano procedurę wyborczą do Rad Osiedli na kadencję 2018 – 2022, a wybory do Rad Osiedli dokonane przez Zebrania Kolonii w dniach 26 listopada 2018 r. – 5 grudnia 2018 r. pozwana uznała za nieważne. Powyższe działania spotkały się z brakiem akceptacji części członków spółdzielni ( protokoły z wyborów w Koloniach k. 187-246, zawiadomienie Dyrekcji Osiedla (...) o zaplanowanym na dzień 13.12.2018 r. plenarnym posiedzeniu Rady Osiedla (...) k. 11, zawiadomienie o nieważności wyborów k. 143, bezsporne).

Rada Nadzorcza pozwanej przyjęła stanowisko odnośnie wyborów do Rad Osiedli na kadencję 2018 – 2022, zgodnie z którym ponieważ w myśl § 88 ust. 3 statutu pozwanej kadencja Rad Osiedli trwa od ostatniego Zebrania Kolonii, na którym członkowie Rady Osiedla zostali wybrani do ostatniego Zebrania Kolonii, na którym zostali wybrani członkowie Rady Osiedla na nową pięcioletnią kadencję, co w ocenie Rady Nadzorczej oznaczało, iż w chwili zarejestrowania zmian statutu w KRS kadencja Rad Osiedli 2014 – 2018 wciąż trwała, wobec czego Rada Nadzorcza akceptuje działania Zarządu pozwanej odnośnie niekontynuowania Zebrań Kolonii oraz poinformowania członków Spółdzielni o nieważności z mocy prawa wyborów do Rad Osiedli na kadencję 2018-2022 (załącznik nr 2 do protokołu nr (...) Rady Nadzorczej pozwanej z dnia 17 grudnia 2018 r., k. 103).

Uchwała nr (...) zmieniająca § 98 i § 114 statutu pozwanej, oprócz wydłużenia kadencji Rad Osiedli do lat pięciu, wprowadziła również zmiany trybu wybierania członków Rady Nadzorczej pozwanej. Przed zmianą statutu, członkowie Rady Nadzorczej byli wybierani po 7 z każdego Osiedla spośród osób uprawnionych do udziału w tej części Walnego Zgromadzenia, zgłoszonych przez Rady Osiedli, którym z kolei byli oni zgłaszani przez członków Spółdzielni z danego osiedla bez wskazania maksymalnej ich liczby, na co najmniej 14 dni przed terminem pierwszej części Walnego Zgromadzenia. W przypadku zgłoszenia większej liczby kandydatów niż 10, Rada Osiedla głosowała nad każdą zgłoszoną kandydaturą, przy czym kandydatami zgłaszanymi do Rady Nadzorczej były te osoby, które uzyskały 10 najlepszych wyników, a jeśli większa liczba osób niż 10 uzyskała bezwzględną większość w głosowaniu w Radzie Osiedla, wszystkie one podlegały zgłoszeniu jako kandydaci do Rady Nadzorczej. Zmiana statutu obejmowała wydłużenie kadencji Rady Osiedla do lat pięciu oraz zmianę procedury wyboru członków Rady Nadzorczej. Kandydaci do Rady Nadzorczej zgodnie ze zmienionym statutem (§ 72 ust. 1 statutu) byli zgłaszani przez członków Spółdzielni do właściwych Rad Osiedli co najmniej 28 dni przed terminem pierwszej części Walnego Zgromadzenia, przy czym Rada Osiedla zgłaszała Walnemu Zgromadzeniu nie więcej niż 10 kandydatów do Rady Nadzorczej. Jeżeli liczba zgłoszonych osób w danym Osiedlu przekroczy 10, Rada Osiedla miała przeprowadzać głosowania w celu wyłonienia 10 kandydatów do Rady Nadzorczej. Członkowie Rady Nadzorczej w myśl nowelizacji mieli być wybierani po 7 z każdego Osiedla, spośród 10 osób zgłoszonych przez członków pozwanej Spółdzielni z danego osiedla, uprawnionych do udziału w tej części Walnego Zgromadzenia.

Dotychczasowe Rady Osiedli pozwanej, w ramach swoich przedłużonych do 5 lat kadencji, uchwałami z dnia 9 maja 2019 r. zgłosiły Walnemu Zgromadzeniu pozwanej kandydatów na członków Rady Nadzorczej, zgodnie z procedurą przewidzianą przez znowelizowany statut (uchwała nr (...) Rady Osiedla (...) z dnia 9 maja 2019 r. k. 105, uchwała nr (...) Rady Osiedla (...) z dnia 9 maja 2019 r. k. 107, uchwała nr (...) Rady Osiedla (...) z dnia 9 maja 2019 r. k. 109, protokół nr (...) z posiedzenia Plenum Rady Osiedla (...) z dnia 9 maja 2019 r. k. 139).

Zawiadomienie o zwołaniu Walnego Zgromadzenia, datowane na dzień 16 kwietnia 2019 r. zawierało porządek obrad, w którym w pkt. 4 przewidziano wybory do Rady Nadzorczej na kadencję 2019-2022. Zawiadomienie to nie zawierało w porządku obrad punktu dotyczącego projektów uchwał dotyczących zmian statutu pozwanej (zawiadomienie k. 10).

Ostateczny porządek obrad Walnego Zgromadzenia został uzupełniony o enumeratywnie wymienione projekty uchwał, zgłoszone przez członków pozwanej już po zawiadomieniu o terminie i porządku obrad Walnego Zgromadzenia, przy czym częścią uzupełnionego porządku obrad było podjęcie uchwał w sprawie zmian statutu pozwanej. Porządek obrad Walnego Zgromadzenia w pkt 8 lit. a) zawierał pozycję dotyczącą podjęcia uchwał w sprawie zmian statutu pozwanej dotyczących m.in. § 63 ust. 3, § 94 ust. 6, § 110, jako projektów uchwał zgłoszonych przez członków pozwanej, a także w pkt 9 podjęcie uchwały w sprawie przyjęcia tekstu jednolitego Statutu Spółdzielni Mieszkaniowej (...) (protokół II Części Walnego Zgromadzenia Spółdzielni Mieszkaniowej (...) Osiedle (...) z dnia 4 czerwca 2019 r., k. 67).

W dniach od 3 do 6 czerwca 2019 r. odbyło się Walne Zgromadzenie Spółdzielni Mieszkaniowej (...), na którym to zgromadzenie podjęło uchwałę nr (...) w sprawie zmian Statutu Spółdzielni Mieszkaniowej (...) oraz uchwałę nr (...) w sprawie wyboru członków Rady Nadzorczej Spółdzielni Mieszkaniowej (...) na kadencję 2019 – 2022 (bezsporne, protokół II Części Walnego Zgromadzenia Spółdzielni Mieszkaniowej (...) Osiedle (...) z dnia 04.06.2019 k. 66-67)

Uchwała nr (...) dotyczyła w pkt. 1) zmiany brzmienia § 63 ust. 3 statutu, w zakresie formy pełnomocnictwa dla pełnomocnika członka spółdzielni uczestniczącego w Walnym Zgromadzeniu pozwanej. O ile przed zmianą § 63 ust. 3 statutu stanowił, iż pełnomocnictwo powinno być udzielone na piśmie pod rygorem nieważności i dołączone do protokołu zgromadzenia, to pkt 1 uchwały nr (...) stanowił, iż pełnomocnictwo powinno być udzielone na piśmie, zgłoszone w obecności pracownika Spółdzielni lub z poświadczonym przez notariusza podpisem, pod rygorem niedopuszczenia pełnomocnika do uczestnictwa w Walnym Zgromadzeniu. W pkt. 2) uchwały nr (...) nadano § 94 ust. 6 statutu następujące brzmienie: „Tryb zwoływania Zebrań Kolonii, obradowania i podejmowania uchwał określa Regulamin Zebrań Kolonii uchwalony przez Radę Nadzorczą. § 63 ust. 3 Statutu stosuje się odpowiednio”. Punkt 3) tej uchwały dodał do statutu § 110, zgodnie z którym Zmiany Statutu uchwalone przez Walne Zgromadzenie w dniach 3, 4, 5 ,6, czerwca 2019 r. będą obowiązywały od dnia zarejestrowania zmian Statutu w Krajowym Rejestrze Sądowym (uchwała nr (...), k. 69).

Uchwała nr (...) dotyczyła wyboru członków Rady Nadzorczej Spółdzielni Mieszkaniowej (...) na kadencję 2019 – 2022 (uchwała k. 68-68v).

Postanowieniem z dnia 20 grudnia 2019 r. o sygn. XXIII Ga 1738/19 Sąd Okręgowy w Warszawie, XXIII Wydział Gospodarczy Odwoławczy oddalił apelację pozwanej Spółdzielni Mieszkaniowej (...) od postanowienia Sądu Rejonowego dla m.st. Warszawy w Warszawie z dnia 13 września 2019 r. odmawiające wpisu do rejestru zmiany § 63 ust. 3 statutu w brzmieniu nadanym uchwałą nr (...) z powodu jego sprzeczności z art. 8 ^{( 3 )}ust. 1 ^{( 1 )}ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych (postanowienie Sądu Okręgowego w Warszawie, XXIII Wydziału Gospodarczego Odwoławczego z dnia 20 grudnia 2019 r., sygn. XXIII Ga 1738/19, k. 162, postanowienie Sądu Rejonowego dla m.st. Warszawy w Warszawie z dnia 13 września 2019 r., sygn. Wa XIII NsRejKRS 54678/19/408, k. 163-163v).

Powód T. S. zaskarżył uchwały Walnego Zgromadzenia pozwanej nr (...) oraz (...) podjęte w dniach od 4 do 7 czerwca 2018 r do tut. Sądu, wnosząc o ustalenie ich nieważności, ewentualnie o ich uchylenie. Nieprawomocnym wyrokiem z dnia 26 lipca 2019 r. (sygn. III C 1281/18) tut. Sąd oddalił powództwo o ustalenie nieważności uchwał (...) i (...) oraz uchylił uchwały nr (...) i (...) w części, to jest w zakresie pkt 68 uchwały, wprowadzającego zmiany w długości kadencji Rad Osiedli przed ich zakończeniem. Obie strony od powyższego wyroku wniosły apelację (wyrok z uzasadnieniem k. 98-102, apelacja pozwanej k. 169-173, apelacja powoda k. 176-180).

Powyższe ustalenia zostały dokonane w oparciu o wymienione wyżej dowody, część z nich była także między stronami bezsporna. Fakty istotne z perspektywy rozstrzygnięcia sprawy zostały odtworzone głównie przy pomocy dokumentów, obrazujących treść zaskarżonych uchwał, przebieg procesu ich podejmowania oraz poprzedzające go wydarzenia związane ze zwołaniem wyborów do Rad Osiedli pozwanej na lata 2018-2022 oraz działaniami podjętymi przez Zarząd pozwanej w celu przerwanie tych wyborów. Dokumenty te Sąd uznał za wiarygodne, nie były one przez strony także kwestionowane. Spór pomiędzy stronami natomiast dotyczył ich prawnej interpretacji. Wskazać przy tym należy, iż rozstrzygający niniejszą sprawę Sąd z mocy art. 365 § 1 k.p.c. był związany sentencją postanowienia Sądu Rejonowego z dnia 13 września 2019 r., sygn. Wa XIII NsRejKRS 54678/19/408, z racji jego prawomocności.

Sąd zważył, co następuje :

Powództwo podlegało częściowemu uwzględnieniu.

Na podstawie art. 42 Prawa spółdzielczego możliwe jest wywiedzenie trzech odrębnych roszczeń, a mianowicie roszczenia dotyczącego stwierdzenia nieistnienia uchwały, roszczenia o stwierdzenie nieważności uchwały (art. 42 § 2 pr. spółdz.) oraz roszczenia o uchylenie uchwały (art. 42 § 3 pr. spółdz.). Roszczenie o stwierdzenie nieistnienia uchwały oraz roszczenie o stwierdzenie nieważności uchwały mają przy tym charakter powództwa ustalającego, wytaczanego w trybie art. 189 k.p.c. Należy przy tym zauważyć, iż stosownie do art. 42 ust. 9 Prawa spółdzielczego, orzeczenie sądu ustalające nieistnienie albo nieważność uchwały walnego zgromadzenia bądź uchylające uchwałę ma moc prawna względem wszystkich członków spółdzielni oraz wszystkich jej organów.

Roszczenie o stwierdzenie nieistnienia uchwały możliwe jest w wypadku zaistnienia najpoważniejszych wad uchwały - rażących uchybień w procesie jej podjęcia, w zwołaniu lub procedowaniu określonych organów, wykluczających wyrażenie oświadczenia woli uprawnionych podmiotów, choćby z naruszeniem przepisów prawa. Przewidziane art. 42 § 2 Prawa spółdzielczego roszczenie o stwierdzenie nieważności uchwały dotyczy występowania sprzeczność uchwały z bezwzględnie obowiązującymi przepisami prawa. Powództwo o uchylenie uchwały z art. 42 § 3 Prawa spółdzielczego jest uzasadnione, gdy występuje sprzeczność uchwały bądź z postanowieniami statutu, bądź z dobrymi obyczajami lub gdy uchwała godzi w interes spółdzielni albo ma na celu pokrzywdzenie jej członka. Powództwo o uchylenie uchwały jest zasadne w wypadku sprzeczności uchwały z postanowieniami statutu, nie stanowiącymi jednocześnie sprzecznością uchwały z bezwzględnie obowiązującymi przepisami prawa, bowiem wówczas zasadne jest powództwo o ustalenie nieważności uchwały (patrz wyrok Sądu Najwyższego z dnia 22 października 2014 r., sygn. II CSK 17/14, dostępny w Lex).

Wytoczenie przy tym powództwa o ustalenie nieważności uchwały, będące rodzajem powództwa o ustalenie, wymaga wykazania przez powoda interesu prawnego w żądaniu ustalenia. Uchwała sprzeczna z ustawą jest przy tym bezwzględnie nieważna, co Sąd jedynie stwierdza, natomiast w przypadku uchylenia uchwały na podstawie art. 42 § 3 Prawa spółdzielczego, uchylenie to ma skutek konstytutywny.

Powództwo o uchylenie uchwały walnego zgromadzenia powinno być wniesione do Sądu w ciągu sześciu tygodni od dnia odbycia walnego zgromadzenia. W przypadku, gdy walne zgromadzenie trwało przez kilka dni, przyjmuje się, że termin ten rozpoczyna bieg od dnia, w którym zgromadzenie podjęło kwestionowaną uchwałę. Jeżeli zaś powództwo wnosi członek nieobecny na walnym zgromadzeniu na skutek jego wadliwego zwołania, sześć tygodni biegnie od dnia powzięcia wiadomości przez tego członka o uchwale, nie później jednak niż przed upływem roku od dnia odbycia walnego zgromadzenia (art. 42 § 6 pr. spółdz.).

W niniejszej sprawie nie ulegała wątpliwości legitymacja procesowa powoda do wystąpienia z żądaniem stwierdzenia nieważności zaskarżonych uchwał, bowiem powód jest członkiem pozwanej spółdzielni . W związku z tym przysługiwał mu interes prawny w ustaleniu nieważności uchwały walnego zgromadzenia, bowiem zgodnie z art. 42 § 1 Prawa Spółdzielczego uchwały walnego zgromadzenia są wiążące dla wszystkich członków spółdzielni, a także jej organów, zaskarżone uchwały w związku z powyższym oddziałują na sferę interesów prawnych powoda jako członka spółdzielni. To stosunek członkostwa w pozwanej spółdzielni jest więc źródłem interesu prawnego powoda w niniejszym postępowaniu. Przy tym jeśli członek spółdzielni ma prawo wytoczyć powództwo o uchylenie uchwały w trybie art. 42 § 2 Prawa Spółdzielczego, to oczywistym jest jego interes prawny we wniesieniu powództwa ustalającego mającego taki sam cel, czyli unicestwienie uchwały sprzecznej z prawem (patrz wyrok Sądu Najwyższego z dnia 14 marca 2013 r., sygn. I CSK 382/12, dostępny w Lex). Należy przy tym stwierdzić, iż w przedmiotowej sprawie również zachowanie przez powoda sześciotygodniowego terminu do wniesienia powództwa o uchylenie uchwał w trybie art. 42 § 3 Prawa spółdzielczego było między stronami bezsporne.

Jeden z podnoszonych przez powoda względem uchwały nr (...) zarzutów w przypadku jego potwierdzenia skutkowałby nieistnieniem powyższej uchwały, a to w związku z niezamieszczeniem w zawiadomieniu o walnym zgromadzeniu punktów porządku obrad, dotyczących zgłoszenia projektów o zmianie statutu przez członków pozwanej. Gdyby istotnie uchwała ta została podjęta w sprawie nieobjętej porządkiem obrad Walnego Zgromadzenia, należałoby ją uznać za nieistniejącą (patrz wyrok Sądu Okręgowego w Łodzi z dnia 20 maja 2014 r., sygn. II C 985/12, dostępny w Lex). W dalszym zakresie powód zarzucał tej uchwale sprzeczność z bezwzględnie obowiązującymi przepisami prawa, a mianowicie z art. 8 ³ ust. 1 ¹ ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych. W wypadku oddalenia roszczenia o stwierdzenie nieważności tej uchwały, powód wnosił ewentualnie o jej uchylenie.

W pierwszej kolejności należy się odnieść do zarzutu powoda niezamieszczenia w zawiadomieniu o Walnym Zgromadzeniu punktów porządku obrad dotyczących zgłoszonych przez członków pozwanej projektów uchwał o zmianie statutu, co miało skutkować wadliwością formalną procesu podjęcia uchwały nr (...). Zarzut ten nie zasługuje na uwzględnienie. Oczywistym jest, iż walne zgromadzenie spółdzielni mieszkaniowej może podejmować uchwały jedynie w sprawach objętych porządkiem obrad podanym do wiadomości członków w terminach i w sposób określony w ustawie. Zgodnie z art. 8 ^{( 3)} ust. 6 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych o czasie, miejscu i porządku obrad walnego zgromadzenia lub jego części zawiadamia się wszystkich członków na piśmie co najmniej 21 dni przed terminem posiedzenia walnego zgromadzenia lub jego pierwszej części. Zawiadomienie powinno zawierać czas, miejsce, porządek obrad oraz informację o miejscu wyłożenia wszystkich sprawozdań i projektów uchwał, które będą przedmiotem obrad oraz informację o prawie członka do zapoznania się z tymi dokumentami. Możliwe jest przy tym zgodnie z art. 8 ^{( 3)} ust. 11 tej ustawy zgłaszanie przez członków spółdzielni projektów uchwał w terminie do 15 dni przed dniem walnego zgromadzenia lub jego pierwszej części. Natomiast stosownie do art. 8 ^{( 3 )}ust. 13 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych zarząd jest zobowiązany do przygotowania pod względem formalnym i przedłożenia pod głosowanie na walnym zgromadzeniu projektów uchwał i poprawek zgłoszonych przez członków spółdzielni. Wskazać należy, iż zgodnie z § 66 ust. 2 statutu pozwanej „Zarząd jest zobowiązany do przygotowania pod względem formalnym i przedłożenia pod głosowanie na Walnym Zgromadzeniu projektów uchwał i poprawek zgłoszonych przez członków Spółdzielni. Członek ma prawo zgłaszania poprawek do projektów uchwał nie później niż na 3 dni przed posiedzeniem Walnego Zgromadzenia lub jego pierwszej części. Porządek obrad określony w zawiadomieniu o Walnym Zgromadzeniu wraz ze zgłoszonymi zgodnie z ust. 2 i 3 niniejszego paragrafu żądaniami i projektami uchwał stanowią porządek Walnego Zgromadzenia.”

Przy tym sposób pisemnego zawiadomienia członków spółdzielni mieszkaniowej o obradach walnego zgromadzenia, określony w art. 8 ³ ust. 6 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych, może być sprecyzowany w statucie (patrz wyrok Sądu Najwyższego z dnia 15 czerwca 2011 r., sygn. V CSK 405/10, dostępny w Lex), a jak wynika z oświadczeń pozwanej, pozwana zrezygnowała w statucie z ponownego zawiadamiania spółdzielców o zmienionym porządku obrad. O uzupełnieniu porządku obrad członek spółdzielni nie musi już być ponownie powiadamiany, co można wywnioskować z brzmienia zdania pierwszego art. 8 ³ ust. 6 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych (patrz też Dziczek R., Spółdzielnie mieszkaniowe. Komentarz. Wzory pozwów i wniosków sądowych, wyd. VIII, dostępny w Lex).

Nie można więc mówić o naruszeniu art. 8 ³ ust. 6 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych w wypadku wyłącznie nieuwzględnienia punktów porządku obrad dotyczących zgłoszonych przez członków spółdzielni uchwał o zmianie statutu w zawiadomieniu o zarządu Walnym Zgromadzeniu pozwanej, co zarzuca powód, bowiem dozwolone jest uzupełnienie tego porządku obrad na późniejszym etapie, bez powtórnego zawiadamiania o tym członków spółdzielni. Sąd przy tym uznaje za przekonujące twierdzenia pozwanej, iż porządek obrad Walnego Zgromadzenia został uzupełniony w ustawowym trybie o żądania członków pozwanej podjęcia uchwał w sprawie zmian statutu jako projektów zgłoszonych przez członków pozwanej. Wskazuje na to treść złożonego przez pozwaną do akt protokołu II Części Walnego Zgromadzenia Spółdzielni Mieszkaniowej (...) Osiedle (...) z dnia 4 czerwca 2019 r., która nie była przez powoda kwestionowana. Należy nadmienić, iż to na powodzie ciążył ciężar dowodu, iż porządek obrad walnego zgromadzenia nie został we właściwym trybie uzupełniony (art. 6 k.c.) i powód temu obowiązkowi nie podołał.

Żądanie powoda stwierdzenia nieważności uchwały nr (...) dotyczy brzmienia wprowadzanych nią zmian § 63 ust. 3 oraz § 94 ust. 6 statutu pozwanej jak również dodania do niego § 110. Wskazać przy tym należy, iż uchwała nr (...), w zakresie zmiany § 63 ust. 3 statutu, nigdy nie zaczęła obowiązywać, bowiem nie nastąpiła w tym zakresie jej rejestracja w Krajowym Rejestrze Sądowym. Należy przy tym podkreślić, iż w myśl art. 12a § 3 Prawa spółdzielczego, zmiana statutu nie wywołuje skutków prawnych przed wpisaniem do KRS, a w myśl art. 694 ⁵ § 1 k.p.c. postanowienia o wpisie do Krajowego Rejestru Sądowego są co do zasady skuteczne i wykonalne z chwilą ich wydania. Prawomocnym postanowieniem Sądu Rejonowego dla m.st. Warszawy w Warszawie z dnia 13 września 2019 r., sygn. Wa XIII NsRejKRS (...) Sąd odmówił wpisu zmiany § 63 ust. 3 statutu w brzmieniu nadanym mu uchwałą nr (...).

W związku z powyższym pozwana podnosi, iż kwestionowana przez powoda zmiana została wyeliminowana z obrotu prawnego, a w konsekwencji nie może być skutecznie kwestionowana w niniejszej sprawie. W ocenie pozwanej, powyższe miałoby oznaczać, iż pozew w powyższym zakresie jest bezprzedmiotowy.

Stanowisko to nie zasługuje na uwzględnienie. Wskazać należy, iż zgodnie z art. 365 § 1 k.p.c., orzeczenie prawomocne wiąże nie tylko strony i sąd, który je wydał, lecz również inne sądy oraz inne organy państwowe i organy administracji publicznej, a w wypadkach w ustawie przewidzianych także inne osoby. Moc wiążąca prawomocnego postanowienia o odmowie wpisu do Krajowego Rejestru Sądowego obejmuje jednakże tylko odmowę wpisu. Nie rozciąga się przy tym na ustalenia sądu rejestrowego co do wadliwości uchwały walnego zgromadzenia, w tym co do jej sprzeczności z ustawą, będącą przyczyną odmowy wpisu. Należy stwierdzić, iż Sąd rozpatrujący żądanie stwierdzenia nieważności uchwały samodzielnie ocenia sprzeczność tej uchwały z ustawą. Sąd ten nie jest przy tym związany oceną przyjętą przez sąd rejestrowy (patrz wyrok Sądu Najwyższego z dnia 12 września 2018 r., sygn. II CSK 698/17, dostępny w Lex). W związku z powyższym, należało rozpoznać merytorycznie powództwo również w zakresie żądania ustalenia niezgodności z prawem § 63 ust. 3 statutu pozwanej w brzmieniu nadanym uchwałą nr (...). W ocenie Sądu, słusznie powód wytyka mu niezgodność z art. 8 ^{( 3 )}ust. 1 ^{( 1 )}ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych. Zgodnie z tym przepisem członek spółdzielni może uczestniczyć w walnym zgromadzeniu osobiście albo przez pełnomocnika. Pełnomocnik nie może zastępować więcej niż jednego członka. Pełnomocnictwo powinno być udzielone na piśmie pod rygorem nieważności i dołączone do protokołu walnego zgromadzenia. Lista pełnomocnictw podlega odczytaniu po rozpoczęciu walnego zgromadzenia. Uchwalona zmiana brzmienia § 63 ust. 3 statutu pozwanej nakładała wymóg legitymowania się przez pełnomocnika członka spółdzielni do uczestnictwa w walnym zgromadzeniu pełnomocnictwem udzielonym na piśmie w obecności pracownika spółdzielni lub pełnomocnictwem z podpisem notarialnie poświadczonym, pod rygorem odmowy dopuszczenia pełnomocnika do uczestnictwa w walnym zgromadzeniu. Uchwała nr (...) zawierała przy tym uzasadnienie wprowadzanych zmian, zgodnie z którym wskazane jest przyjęcie takiego trybu udzielania pełnomocnictw, jaki obowiązywał w spółdzielni do 2017 r., wobec zgłaszanych w roku 2018 na walnym Zgromadzeniu jak i na Zebraniach Kolonii zastrzeżeń co do przedkładanych pełnomocnictw oraz wątpliwości co do ich prawidłowości.

W ocenie Sądu, występowanie powyższych wątpliwości w żaden sposób nie uzasadniało przyjęcia przez Walne Zgromadzenie nieprzewidzianych ustawą o spółdzielniach mieszkaniowych form pełnomocnictwa, bowiem udzielone przez członka spółdzielni pełnomocnictwo w formie pisemnej, a więc w formie przewidzianej ustawą, byłoby nieskuteczne, co ograniczałoby prawa członka spółdzielni do uczestniczenia w walnym zgromadzeniu, a w konsekwencji prawo do wybierania i bycia wybieranym do organów spółdzielni, na co słusznie wskazał sąd rejestrowy w uzasadnieniu odmowy wpisu tej zmiany do rejestru. Nie jest dopuszczalnym zaostrzenie w statucie ustawowej regulacji przewidzianej art. 8 ³ ust. 1 ¹ ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych. Przepis ten został zredagowany jednoznacznie, a przewidziane w nim pełnomocnictwo w zwykłej formie pisemnej stanowi dokument prywatny, korzystający z domniemania autentyczności i będący dowodem, iż spółdzielca, który je podpisał złożył zawarte w nim oświadczenie. Wobec tego należało orzec o niezgodności z prawem uchwały nr (...) w zakresie pkt 1), zmieniającego § 63 ust. 3 statutu pozwanej, o czym Sąd orzekł w pkt I sentencji. W pozostałym zakresie uchwały nr (...), a mianowicie pkt 2) oraz pkt 3) nie sposób orzec o ich uchyleniu w trybie art. 42 ust. 3 tej ustawy, bowiem po eliminacji pkt 1) uchwały odwołują się one do dotychczasowego brzmienia § 63 ust. 3 statutu, będącego powieleniem regulacji ustawowej art. 8 ³ ust. 1 ¹ ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych („Członek Spółdzielni może uczestniczyć w Walnym Zgromadzeniu osobiście albo przez pełnomocnika. Pełnomocnik nie może zastępować więcej niż jednego członka. Pełnomocnictwo powinno być udzielone na piśmie pod rygorem nieważności i dołączone do protokołu zgromadzenia. Lista pełnomocnictw podlega odczytaniu po rozpoczęciu Walnego Zgromadzenia”), wobec czego powództwo w tym zakresie podlegało oddaleniu, o czym Sąd orzekł w części pierwszej pkt II sentencji.

Odnośnie uchwały nr (...), powód wniósł o ustalenie jej nieważności, ewentualnie jej uchylenie. Należy stwierdzić, iż powód nie przedstawił przekonującej argumentacji na rzecz stwierdzenia nieważności uchwały nr (...) z powodu jej sprzeczności z prawem. Powód również nie kwestionował dochowania przez pozwaną wymogów formalnych przy podejmowaniu tej uchwały. Sąd w tym miejscu obowiązany jest stwierdzić, iż obowiązkiem powoda było wskazanie, jakie przepisy prawa są naruszane przez kwestionowaną uchwałę, bowiem przy korzystaniu z roszczenia opartego o art. 42 ust. 2 Prawa spółdzielczego niezbędne jest wskazanie konkretnego przepisu, który ma naruszać skarżona uchwała (patrz wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 23 maja 2013 r., sygn. V ACa 139/13, dostęp w Lex). Wobec powyższego, w ocenie Sądu powód nie zakwestionował skutecznie tej uchwały w trybie art. 42 § 2 i powództwo w tym zakresie należało oddalić, o czym Sąd orzekł w części drugiej pkt II sentencji.

Spór między stronami o wadliwość uchwały nr (...) dotyczył zasadniczo zarzucanego jej godzenia w interesy spółdzielni i naruszenia zasady samorządności, z czym związane było żądanie powoda uchylenia tej uchwały. Źródła wadliwości uchwały nr (...) powód doszukiwał się w dokonaniu wyboru członków Rady Nadzorczej pozwanej spośród osób faktycznie nieuprawnionych do kandydowania, wobec wyłonienia tych kandydatów przez Rady Osiedli nie mające do tego legitymacji, bowiem ich członkom wygasły mandaty. Wybór członków Rady Nadzorczej pozwanej spośród osób wyłonionych w sposób nieuprawniony ma przy tym naruszać zasadę samorządności oraz godzić w interesy spółdzielni.

Bezspornym między stronami przy tym jest to, iż w momencie rejestracji uchwały Walnego Zgromadzenia pozwanej nr (...) w KRS w dniu 30 listopada 2018 r., część Zebrań Kolonii zwołanych celem wyboru nowych Rad Osiedli już się odbyła. Zebrania te odbywały się od dnia 26 listopada 2018 r. Zdaniem Sądu powyższe oznacza, iż wybory członków Rad Osiedli dokonane przed datą 30 listopada 2018 r., zostały przeprowadzone w sposób prawidłowy, na mocy statutu pozwanej w brzmieniu wówczas obowiązującym. O ile bowiem uchwała walnego zgromadzenia spółdzielni o zmianie statutu zgodnie z art. 42 § 1 prawa spółdzielczego obowiązuje wszystkich członków spółdzielni oraz wszystkie jej organy, to dopiero skuteczna rejestracja zmian statutu w KRS wywołuje skutki w stosunkach wewnętrznych spółdzielni. Przed zarejestrowaniem podjęta uchwała nie wiąże nawet tych członków, którzy brali udział w jej uchwalaniu i głosowali za jej przyjęciem (por. Gersdorf M., Ignatowicz J., Prawo spółdzielcze , 1985, s. 167).

Pozwana powołuje się przy tym na § 88 ust. 3 statutu, zgodnie z którym kadencja Rady Osiedla trwa od ostatniego Zebrania Kolonii, na którym członkowie Rady Osiedla zostali wybrani, do ostatniego Zebrania Kolonii, na którym zostali wybrani członkowie Rady Osiedla na nową kadencję, jako argumentu za tym, iż kadencja Rad Osiedli w chwili zarejestrowania w KRS zmian statutu przyjętych uchwałą nr (...) została przedłużona o rok, bowiem rejestracja tej uchwały nastąpiła przed odbyciem ostatniego Zebrania Kolonii, na którym członkowie Rady Osiedli zostali wybrani.

Wskazać należy, iż stosownie do § 19 Regulaminu Zebrania Kolonii pozwanej, to do Rady Nadzorczej należało interpretowanie tego regulaminu i rozstrzyganie ewentualnych wątpliwości powstałych na tle jego stosowania. Rada Nadzorcza pozwanej przyjęła stanowisko, zgodnie z którym ponieważ w myśl § 88 ust. 3 statutu pozwanej kadencja Rad Osiedli trwa od ostatniego Zebrania Kolonii, na którym członkowie Rady Osiedla zostali wybrani do ostatniego Zebrania Kolonii, na którym zostali wybrani członkowie Rady Osiedla na nową kadencję, w jej ocenie w chwili zarejestrowania zmian statutu w KRS kadencja Rad Osiedli 2014 – 2018 wciąż trwała i została wydłużona o kolejny rok. Wobec powyższego Rada Nadzorcza uznała prawidłowość działania Zarządu odnośnie niekontynuowania Zebrań Kolonii oraz poinformowania członków spółdzielni o nieważności z mocy prawa wyborów do Rad Osiedli na kadencję 2018-2022.

Jak już wskazano, zgodnie z art. 42 § 3 Prawa spółdzielczego możliwe jest uchylenie uchwały sprzecznej z postanowieniami statutu bądź z dobrymi obyczajami lub godzącej w interesy spółdzielni albo mającej na celu pokrzywdzenie jej członka, przy czym każda z wyżej wymienionych postaci wadliwości stanowi samodzielną i wystarczającą podstawę powództwa o uchylenie. Powód konstruuje przy tym swoje żądanie odnośnie uchylenia uchwały nr (...) w oparciu o przesłanki naruszenia interesów spółdzielni oraz naruszenia zasady samorządności. Nie zasługuje przy tym na uwzględnienie żądanie powoda w zakresie zarzucanego naruszenia przez zaskarżoną uchwałę interesów spółdzielni. Należy wyjaśnić, iż przesłanka godzenia uchwały w interesy spółdzielni ma charakter obiektywny i oznacza doprowadzenie do faktycznego pomniejszenia jej majątku. Sprzeczne z interesami spółdzielni są uchwały godzące bezpośrednio w wartość tego majątku. Przykładem uchwały tego rodzaju będzie uchwała w przedmiocie zbycia nieruchomości nieodpłatnie albo po cenie rażąco odbiegającej od wartości rynkowej (patrz wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 4 marca 2014 r., sygn. I ACa 654/13, dostęp w Lex).

Słusznie jednakże powód wskazuje na treść § 89 ust. 1 statutu pozwanej, zgodnie z którym mandaty członków Rady Osiedla wygasają z chwilą dokonania wyboru członków Rady Osiedla na następną kadencję oraz na treść § 15 ust. 7 Regulaminu Zebrania Kolonii, w myśl którego Przewodniczący Komisji Skrutacyjnej, składając sprawozdanie z odbytego głosowania, podaje oddzielnie ilość wydanych kart do głosowania, ilość ważnych oddanych głosów, ilość głosów nieważnych, ilość głosów „za”, a następnie ogłasza wyniki wyborów. Ponieważ w momencie przeprowadzenia części wyborów do Rad Osiedli zmiana statutu wprowadzona uchwałą nr (...) jeszcze nie obowiązywała, nie sposób jest twierdzić o nieważności tych wyborów z mocy prawa, bowiem nie było w momencie ich zakończenia podstawy prawnej dla stwierdzenia tej nieważności. Stanowisko Rady Nadzorczej pozwanej w ogóle przy tym nie odniosło się do kwestii wygaśnięcia z chwilą dokonania wyboru członków Rady Osiedla na następną kadencję mandatów dotychczasowych członków Rady Osiedla. Mandat członka Rady Osiedla należy pojmować jako uprawnienie do wykonywania praw i pełnienia obowiązków, przy czym może on wygasnąć jeszcze przed upływem kadencji tego organu, np. w wypadku zrzeczenia się go. Jego źródłem jest decyzja spółdzielców, wyrażona w ramach wyborów dokonywanych podczas Zebrań Kolonii. Trzeba zaznaczyć, iż z treści § 88 ust. 3 oraz § 89 ust. 1 statutu nie wynika aby mandat członka Rady Osiedli został jednoznacznie sprzężony z czasem trwania kadencji Rady Osiedli. W związku z powyższym, nieuprawnione jest przyjęcie przez pozwaną wydłużenia mandatu tych dotychczasowych członków Rad Osiedli, co do których Zebrania Kolonii przed dniem 30 listopada 2018 r. dokonały wyboru członków na kadencję 2018 – 2022, bowiem ich umocowanie już wygasło. Wobec powyższego, późniejszy wybór członków Rady Nadzorczej przez Walne Zgromadzenie na kadencję 2019-2022 został przeprowadzony spośród osób wskazanych przez Rady Osiedli, których członkowie nie mieli już mandatu do sprawowania swych funkcji. Stanowi to w sposób oczywisty naruszenie dobrych obyczajów w postaci respektowania zasady samorządności spółdzielni mieszkaniowej i uzasadnia uchylenie uchwały nr (...) na podstawie art. 42 ust. 3 Prawa spółdzielczego.

W ocenie Sądu, żądanie powoda w tym zakresie jest usprawiedliwione oraz zasługuje na uwzględnienie. Na członkach Rady Nadzorczej spółdzielni, jako jej piastunach, spoczywa szczególny obowiązek sprawowania pieczy i dbałości o interesy spółdzielni. Utrzymanie w mocy uchwały nr (...) w ocenie Sądu prowadziłoby do usankcjonowania powierzenia realnej kontroli w pozwanej osobom wskazanym w drodze procedury wyboru mającej miejsce przy udziale osób do tego nieuprawnionych, czyli członków Rad Osiedli nielegitymujących się mandatem do dalszego zasiadania w tych organach.

Klauzula generalna dobrych obyczajów, o których mowa w art. 42 § 3 Prawa spółdzielczego, odnosi się do wartości powszechnie akceptowanych w społeczeństwie, mających również odzwierciedlenie w Konstytucji RP. Należy uznać, iż do dobrych obyczajów niewątpliwie należy poszanowanie zasady samorządności. Zasada samorządności jest jedną z podstaw ruchu spółdzielczego, oznacza ona, iż statutowe organy spółdzielni decydują o jej sprawach, a podstawy organizacyjno-prawne, zawarte w statucie, ustalane są przez walne zgromadzenie. Jej granice zakreślone są przepisami prawa, przewidującymi określony nadzór organów państwowych, w tym sądów, nad spółdzielniami, aby nie dopuścić do podejmowania przez spółdzielnie działań na szkodę państwa, osób trzecich i poszczególnych członków (patrz Cioch H. Zasady roczdelskie i ich realizacja w praktyce, Teka Komisji Prawniczej PAN Oddział w Lublinie, II/2009, s. 30). Wybór członków Rady Nadzorczej spośród osób wskazanych przez osoby pozbawione mandatu do zasiadania w Radach Osiedli musi się spotkać z negatywną oceną z punktu widzenia tej zasady. Występuje w tym przypadku oczywista sprzeczność z dobrymi obyczajami, bowiem wybory nowych Rad Osiedli były dokonywane w statutowym trybie przez uprawnionego do tego Zgromadzenia Kolonii, będąc wyrazem woli spółdzielców, wobec czego nieuzasadnionym było anulowanie wyników tych wyborów i powierzenie wyboru kandydatów na członków Rady Nadzorczej dotychczasowym Radom Osiedli. Wobec powyższego, uchwała nr (...) podlegała uchyleniu w całości, o czym Sąd orzekł w pkt III.

Ponadto, w ocenie Sądu charakter sprzeczny z dobrymi obyczajami, naruszający zasadę lojalnego postępowania w pozwanej spółdzielni miało również wydłużenie kadencji Rad Osiedli do pięciu lat, w czasie dobiegania do końca trwającej już kadencji Rad Osiedli i wobec zaplanowanych wyborów nowych Rad Osiedli. Przedłużenie kadencji Rad Osiedli stanowiło przy tym naruszenie zasady kadencyjności, na co słusznie wskazywał powód. Zaznaczyć jednakże należy, iż kwestia wadliwości wydłużenia kadencji Rady Osiedli jest przedmiotem odrębnego postępowania. Wskazać należy, iż w sprawie o sygn. III C 1281/18 nastąpiło nieprawomocne częściowe uchylenie uchwał pozwanej, przy czym wyrok ten został zaskarżony przez obie strony niniejszego postępowania. Nie zasługiwało przy tym na uwzględnienie żądanie pozwanej zawieszenia niniejszego postępowania w związku z postępowaniem w sprawie o sygn. III C 1281/18, bowiem sprawa ta nie ma dla niniejszego postępowania charakteru prejudycjalnego i Sąd orzekający w niniejszej sprawie nie musiał oczekiwać na prawomocne rozstrzygnięcie tamtego postępowania. Niesłuszne są także zarzuty pozwanej o możliwości wystąpienia tzw. „efektu domina”, polegającego na wzruszeniu uchwał kolejnych organów spółki, bowiem wyrok uchylający uchwałę o powołaniu Radu Nadzorczej będzie wywierał skutek prawno-kształtujący dopiero od momentu uprawomocnienia się orzeczenia.

W pkt IV sentencji Sąd oddalił powództwo o uchylenie uchwały nr (...) w zakresie pkt 2. i 3. uchwały, bowiem jak już wskazano, po eliminacji nowelizacji § 63 ust. 3 statutu odwołują się one do dotychczasowego brzmienia tego przepisu, będącego powieleniem regulacji ustawowej art. 8 ³ ust. 1 ¹ ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych

O kosztach procesu Sąd orzekł w pkt V sentencji w trybie art. 100 k.p.c., znosząc wzajemnie te koszty pomiędzy stronami, przy uwzględnieniu wyniku sprawy, bowiem żądanie powoda zostało uwzględnione tylko w części.

SSO Małgorzata Sachajczuk-Puławska

(...)

SSO Małgorzata Sachajczuk-Puławska