Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 24 maja 2012 roku powódka K. Z. wniosła o zasądzenie od pozwanego D. L. kwoty 20.930 złotych wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 5 sierpnia 2010 roku do dnia zapłaty oraz kosztów procesu wg norm przepisanych. W uzasadnieniu powódka wskazała, że dochodzona pozwem kwota stanowi nie uiszczoną przez pozwanego część należnego jej wynagrodzenia z wykonania umowy z dnia 27 stycznia 2010 roku.

Pozwany wniósł o oddalenie powództwa wskazując, że powódka wykonała projekt architektoniczny innej koncepcji niż ta, która została przez niego wybrana. W związku z tym zmuszony był do zlecenia wykonania tej koncepcji innemu podmiotowi, a przekazany przez powódkę projekt był dla niego bezużyteczny.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Na podstawie umowy z dnia 27 stycznia 2010 roku D. L. (Inwestor) zlecił K. Z. (Projektantowi) wykonanie projektu architektoniczno – budowlanego domu mieszkalno – usługowego (domu weselnego) z garażem o powierzchni użytkowej około 1.200 m ² i powierzchni zabudowy około 600 m ², który miał być zrealizowany na działce Inwestora położonej w H. przy ulicy (...), stanowiącej działkę gruntu o powierzchni 15.100 m ².

Przedłożony Inwestorowi ostateczny projekt miał być realizowany w czterech Etapach:

Etap I. Koncepcja architektoniczna.

Etap II. Projekt architektoniczno – budowlany.

Etap III. Projekty i uzgodnienia branżowe (projekt wewnętrznej instalacji wod. – kan., c.o., gazu; projekt wewnętrznych instalacji elektrycznych; projekt przyłączy gazowych i wodociągowych; projekt wewnętrznej instalacji wentylacji mechanicznej; projekt technologii kuchni; projekty/uzgodnienia: sanepid, BHP, p.pożarowe);

Etap IV. Projekt wykonawczy oraz kosztorys inwestorski.

Zgodnie z § 1 ust. 1 umowy Projektant zobowiązał się do zrealizowania prac Etapu I w terminie do 14 dni od dnia podpisania umowy przez Inwestora oraz wpływu zaliczki w wysokości 50%. Termin ten na wniosek Projektanta mógł zostać wydłużony o kolejne 7 lub 14 dni.

Zgodnie z § 1 ust. 2 umowy Projektant zobowiązał się do przedstawienia Inwestorowi w terminie 7 dni od zatwierdzenia przez Inwestora ostatecznej koncepcji, wstępnego projektu domu, zawierającego rzuty poziome poszczególnych kondygnacji, rzuty elewacji domu oraz propozycje rozmieszczenia oświetlenia zewnętrznego i wewnętrznego, urządzeń sanitarnych i grzewczych.

Zgodnie z § 1 ust. 3 umowy po zaakceptowaniu przez Inwestora wstępnego projektu, miał być spisany protokół zdawczo – odbiorczy wstępnego projektu.

Zgodnie z § 1 ust. 4 umowy Projektant zobowiązał się do zrealizowania prac zapisanych w § 1 Etap II i § 1 Etap III w terminie do 5 tygodni liczonych od daty akceptacji przez Inwestora wstępnego projektu. Projektant zobowiązał się do wykonania właściwego projektu budowlanego zgodnie z warunkami Rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z 3 listopada 1998 r. w sprawie szczegółowego zakresu i formy projektu budowlanego ( Dz. U. nr 140,poz.906) oraz projekt zagospodarowania działki.

Zgodnie z § 1 ust. 5 umowy odebranie właściwego projektu budowlanego oraz projektu zagospodarowania działki miało zostać potwierdzone protokołem zdawczo-odbiorczym.

Zgodnie z § 1 ust. 6 umowy projekt miał zostać przekazany w 4 egzemplarzach w formie zgodnej do złożenia projektu o pozwolenie na budowę, a także w wersji elektronicznej na płycie CD.

Zgodnie z § 1 ust. 7 umowy w przypadku braku kompletności opracowania projektu, określonej w umowie, Projektant był zobowiązany do uzyskania kompletności projektu w terminie 3 dni pod rygorem utraty 5% wynagrodzenia za Przedmiot Umowy.

Zgodnie z § 1 ust. 8 umowy, Projektant zastrzegł możliwość zmiany terminu oddania dokumentacji technicznej w przypadku braku jednoznacznej akceptacji kolejnych Etapów projektowych przez Inwestora.

W § 2 Umowy strony ustaliły, że przedmiot umowy zostanie wykonany zgodnie harmonogramem określonym w Załączniku nr 2. Zgodnie z punktem 1 tego Załącznika, prace przygotowawcze miały być wykonane w terminie 2 dni od daty podpisania umowy. Zgodnie z punktem 2 projekt koncepcyjny (o którym mowa w § 1 Etap 1 Umowy) miał być wykonany do 14 dni od daty podpisania umowy i wpłynięcia zaliczki na konto Projektanta. Poprawki i akceptacja projektu koncepcyjnego miały być wykonane w terminie do 14 dnia od daty przedstawienia projektu koncepcyjnego (punkt 3 Załącznika nr 2). Projekt budowlany w zakresie niezbędnym do uzyskania pozwolenia na budowę (o którym mowa w § 1 Etap II i § 1 Etap III Umowy) miał zostać wykonany w terminie do 5 tygodni od daty akceptacji projektu koncepcyjnego (punkt 4 Załącznika nr 2). Zgodnie z punktem 5 Załącznika nr 2, Projekt wykonawczy oraz kosztorys inwestorski (o którym mowa w § Etap IV Umowy) miał być wykonany w terminie do 4 tygodni od przedstawienia projektu budowlanego w zakresie niezbędnym do uzyskania pozwolenia na budowę ( o którym mowa w § 1 Etap II I § 1 Etap III umowy).

Strony ustaliły, że całkowity czas realizacji Przedmiotu umowy wynosi 13 tygodni od daty podpisania umowy, przy czym wszystkie prace przygotowujące projekt architektoniczno-budowlany (PB) w zakresie niezbędnym do uzyskania pozwolenia na budowę w rozumieniu Ustawy Prawo Budowlane i rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z 3 listopada 1998 r. w sprawie szczegółowego zakresu i formy – projektu budowlanego - wynosić mają maksymalnie 9 tygodni.

Zgodnie z § 3 ust. 1 umowy Projektant zobowiązał się, ze będzie przedstawiał Inwestorowi do akceptacji projekty poszczególnych elementów Przedmiotu Umowy. Akceptacja Inwestora nastąpić miała na piśmie.

Zgodnie z § 3 ust. 2 po otrzymaniu przez Inwestora każdej prezentacji kolejnej fazy realizacji Przedmiotu Umowy zgodnie z harmonogramem określonym w Załączniku nr 2, Inwestor miał przekazać Projektantowi swoje uwagi bądź akceptację na piśmie w terminie 5 dni roboczych. W uzasadnionych przypadkach Strony mogły uzgodnić przedłużenie tego terminu dla Inwestora bez konieczności sporządzenia Aneksu do Umowy.

Zgodnie z § 3 ust. 3 w terminie każdorazowo uzgodnionym przez Strony, Projektant zobowiązany był uwzględnić uwagi zgłoszone na zasadach określonych w ust. 2 do prezentacji danego Etapu realizacji Przedmiotu Umowy i ponownie przedstawić ten Etap do akceptacji Inwestorowi.

Zgodnie z § 3 ust. 5 umowy, w przypadku zgłoszenia przez Inwestora zmian nie wynikających z wcześniejszych uzgodnień stron lub założeń do realizacji Przedmiotu Umowy przedstawionych Projektantowi przez Inwestora np. nie poinformowania na początku realizacji Przedmiotu Umowy Projektanta o ograniczeniach budżetu realizacji projektu będącego Przedmiotem Umowy lub zmianie wysokości tego budżetu w trakcie realizacji Przedmiotu Umowy, dodatkowe prace związane koniecznością powtórzenia zrealizowanych do tego momentu faz Przedmiotu Umowy wymagają uzgodnienia przez Strony dodatkowego wynagrodzenia oraz zmiany terminu wykonania Przedmiotu Umowy w formie Aneksu do Umowy.

W § 3 ust. 4 umowy, strony ustaliły, że w ramach wynagrodzenia określonego w § 4 umowy, Projektant zobowiązuje się wykonać do dwóch iteracji poprawek uwzględniających uwagi zgłoszone przez Inwestora (zgodnie z ust. 2 ) do przedmiotowej fazy realizacji Przedmiotu Umowy. Wykonanie każdej kolej iteracji poprawek wymagało uzgodnienia przez strony umowy wynagrodzenia oraz sporządzenia aneksu do umowy.

Zgodnie z § 6 ust. 1 umowy wynagrodzenie miało być uiszczone w następującej formie:

50% całości wynagrodzenia, tj. 17 500 zł w dniu podpisania umowy tytułem zaliczki,

40% całości wynagrodzenia, tj. 14 000 zł w dniu przyjęcia przez Inwestora dokumentacji projektowej dotyczącej Etapu II i Etapu III projektu, tj. kompletnej dokumentacji technicznej - projekt architektoniczno-budowlany,

10% całości wynagrodzenia, tj. 3 500 zł (powiększony o należny podatek VAT od całości wynagrodzenia, o którym mowa w § 4 ust. 1) w dniu przekazania Inwestorowi dokumentacji projektowej dotyczącej Etapu IV projektu.

Zgodnie z § 7 ust. 3 Projektant zobowiązał się do przeniesienia na Inwestora, z chwilą zapłaty dodatkowego wynagrodzenia o którym mowa w § 4 ust. 1 oraz zapłaty wszystkich zaakceptowanych kosztów zewnętrznych o których mowa w § 5 ust. 2 autorskich praw majątkowych i praw pokrewnych do utworów powstałych i dostarczonych Inwestorowi przez Projektanta w wykonaniu Przedmiotu Umowy (…).

W § 12 umowy strony ustaliły, że umowa zostaje zawarta na czas nieokreślony, z uwzględnieniem harmonogramu wskazanego w Załączniku nr 2 umowy.

(dowód: okoliczności bezsporne; umowa o dzieło k. 8-12, załącznik nr 1 k. 13—14, załącznik nr 2 - k.14, : odpis z (...), k.15, kopia wypisu z rejestru REGON pozwanego k. 16)

K. Z. przystąpiła do wykonywania zleconych jej prac. Na podstawie dokonanych z D. L. ustaleń K. Z. sporządziła trzy projekty koncepcyjne domu weselnego w H.: nr 1 z dnia 10 lutego 2010 roku, nr 2 z 17 lutego 2010 roku oraz nr 3 z 24 lutego 2010 roku.

D. L. po zapoznaniu się z trzema projektami koncepcyjnymi dokonał wyboru trzeciego projektu koncepcyjnego z dnia 24 lutego 2010 roku i zlecił wykonanie projektu architektoniczno – budowlanego w oparciu o tę koncepcję.

K. Z. odmówiła wykonania projektu architektoniczno - budowlanego w oparciu o wybraną przez D. L. koncepcję wskazując w e-mailu z dnia 25 lutego 2010 roku, że „jedyną słuszną” jest koncepcja nr 1. W przypadku odmowy zatwierdzenia tej koncepcji K. Z. zaproponowała podpisanie aneksu, na podstawie którego wykonałaby za wynagrodzeniem kolejne koncepcje lub rozwiązanie umowy.

D. L. nie podpisał aneksu do umowy oraz nie zgodził się na zmianę projektu koncepcyjnego. Mimo takiego stanowiska K. Z. kontynuowała prace i wykonała projekt architektoniczno – budowlany na podstawie projektu koncepcyjnego nr 1 i przekazała ten projekt D. L..

(dowód: „zatwierdzenie odbioru” – k. 17; projekt aneksu do umowy – k. 18-18v; korespondencja e-mailowa – k. 19-23, 97-107, 128-129; projekty koncepcyjne – k. 108-127)

Z uwagi na wykonanie przez K. Z. projektu architektoniczno – budowlanego w oparciu o nie zaakceptowaną koncepcję, przekazany projekt był dla D. L. bezużyteczny. D. L. w dniu 15 września 2010 roku zlecił wykonanie projektu architektonicznego innemu podmiotowi - B. G. prowadzącemu działalność gospodarczą pod nazwą (...) – Budowlana Art.

(dowód: umowa z dnia 15 września 2010 roku – k. 130-134)

Pismem z dnia 28 czerwca 2010 r. K. Z. wezwała D. L. do zapłaty 14 000 zł w związku z przekazaniem projektu architektoniczno – budowlanego (Etap II i Etap III).

(dowód: przedsądowe wezwanie do zapłaty k. 24).

Pismem z dnia 7 lipca 2010 r. K. Z. wezwała D. L. do wykonania świadczenia, tj. zapłaty 14 000 zł w terminie 3 dni pod rygorem odstąpienia od umowy.

(dowód: pismo z dnia 7 lipca 2010 r. k. 25)

Pismem z dnia 26 lipca 2010 r. K. Z. oświadczyła, że odstępuje od pozostałej części umowy o dzieło i wezwała D. L. do zapłaty kwoty 38 430,00 zł tytułem uiszczenia 90% umówionego wynagrodzenia powiększonego o wartość podatku VAT. Do wezwania dołączyła fakturę VAT nr (...) wystawioną w dniu 26 lipca 2010 r. z terminem płatności do dnia 5 sierpnia 2010 r.

(dowód: oświadczenie o odstąpieniu od umowy - k. 26; faktura VAT k. 26. wraz z potwierdzeniem nadania i zwrotnym potwierdzeniem odbioru k. 26v)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o twierdzenia stron wyraźnie przyznane bądź niezaprzeczone przez przeciwnika (art. 229 i 230 k.p.c.). Ponadto Sąd oparł się na dowodach z dokumentów prywatnych przedłożonych w trakcie postępowania przez strony, w tym dokumentacji projektowej, uznając je za wiarygodne albowiem nie były kwestionowane przez strony postępowania, a Sąd nie znalazł podstaw, by czynić to z urzędu.

Zeznania świadka B. W. były nieistotne dla rozstrzygnięcia sprawy bowiem świadek nie miał wiedzy odnośnie współpracy powódki z pozwanym, czy faktu prowadzenia między nimi korespondencji dotyczącej spornego projektu budowalnego.

Sąd oddalił wniosek pozwanego o dopuszczenie dowodu z nagrania znajdującego się na płycie CD z uwagi na brak wiedzy i zgody powódki na nagranie rozmowy. Dowody uzyskane w sposób sprzeczny z prawem nie powinny być bowiem w postępowaniu cywilnym co do zasady dopuszczane, gdyż godzi to w konstytucyjną zasadę swobody i ochrony komunikowania się (art. 49 Konstytucji RP).

Postanowieniem z dnia 9 maja 2014 roku oddalono wniosek pozwanego o zbadanie, czy powódka odprowadziła VAT od wpłaconej przez niego zaliczki jako nieistotny dla rozstrzygnięcia sprawy.

Postanowieniem z dnia 26 września 2014 roku oddalono wniosek pozwanego o dopuszczenie dowodu z zeznań świadka E. M. z uwagi na niemożliwość przeprowadzenia tego dowodu (śmierć świadka).

Postanowieniem z dnia 19 grudnia 2014 roku oddalono wniosek pozwanego o dopuszczenie dowodu z zeznań świadka A. K. z uwagi na to, że dowód ten był nieistotny dla rozstrzygnięcia sprawy.

Postanowieniem z dnia 21 kwietnia 2016 roku oddalono wniosek pozwanego o dopuszczenie dowodu z zeznań świadka T. Z. z uwagi na nie wskazanie w zakreślonym terminie adresu zamieszkania tego świadka.

Sąd oddalił także zgłoszony przez pozwanego na rozprawie w dniu 21 kwietnia 2016 r. wniosek o przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego celem analizy umowy zawartej między stronami. Był to bowiem dowód nieistotny dla rozstrzygnięcia sprawy.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo jako niezasadne podlegało oddaleniu.

W niniejszym postępowaniu powódka dochodziła zapłaty wynagrodzenia, należnego jej na podstawie umowy z dnia 27 stycznia 2010 roku. Fakt zawarcia umowy oraz jej treść były pomiędzy stronami bezsporne.

Pozwany wnosząc o oddalenie powództwa przyznał, że powódka przekazała mu projekt architektoniczno – budowlany. Był on jednak wykonany w sposób sprzeczny z umową – w oparciu o inną, niż zaakceptowana przez niego koncepcja. Pozwany wskazał, że wybrał koncepcję nr 3, zaś powódka wykonała projekt w oparciu o koncepcję nr 1. Powódka potwierdziła, że na etapie projektu koncepcyjnego powstał konflikt interesów albowiem pozwany chciał tworzyć kolejne koncepcje ponad te, które zostały przewidziane w umowie i w związku z odmową podpisania aneksu do umowy wybór projektu koncepcyjnego leżał po jej stronie (k. 3).

W konsekwencji należało przyjąć, że pomiędzy stronami niesporne było wykonanie projektu architektoniczno – budowlanego w oparciu o wybraną przez powódkę koncepcję. Sporne były natomiast skutki tej okoliczności dla istnienia roszczenia o zapłatę wynagrodzenia.

Umowę z dnia 27 stycznia 2010 roku o wykonania prac projektowych, zawartą przez strony, należało zakwalifikować jako umowę o dzieło w rozumieniu art. 627 k.c. Zgodnie bowiem z powołanym przepisem, przez umowę o dzieło przyjmujący zamówienie zobowiązuje się do wykonania oznaczonego dzieła, a zamawiający do zapłaty wynagrodzenia.

Umowa o dzieło jest umową konsensualną, odpłatną, dwustronnie zobowiązującą, wzajemną. Kreuje zobowiązanie rezultatu. Istotą umowy o dzieło jest bowiem osiągnięcie określonego, zindywidualizowanego rezultatu w postaci materialnej lub niematerialnej. W odróżnieniu od umowy zlecenia przy ocenie skuteczności wykonania umowy o dzieło nie liczą się zatem same starania wykonującego, lecz ściśle określony w umowie rezultat, którym w niniejszej sprawie był „ostateczny projekt”. Jego wykonanie podzielono na cztery etapy: koncepcja architektoniczna, projekt architektoniczno – budowlany, projekty i uzgodnienia branżowe oraz projekt wykonawczy wraz z kosztorysem inwestorskim (§ 1 umowy).

Pomiędzy stronami doszło do konfliktu już na pierwszym etapie wykonania umowy, tj. po przedstawieniu przez powódkę trzech projektów koncepcyjnych, wykonanych w oparciu o sugestie pozwanego. Obowiązek wykonania trzech projektów koncepcyjnych wynikał z treści § 3 ust. 4 umowy (okoliczność ta nie była również sporna pomiędzy stronami).

Umowa w sposób szczegółowy opisywała harmonogram prac, w tym konieczność uzyskania akceptacji pozwanego na każdym etapie wykonywania umowy.

Zgodnie z załącznikiem nr 2 do umowy projekt koncepcyjny (Etap I) miał być wykonany do 14 dni od daty podpisania umowy i wpłynięcia zaliczki, a poprawki i akceptacja projektu koncepcyjnego miała nastąpić do 14 dni od daty przedstawienia projektu. Projekt budowlany (Etap II i Etap III) miał być wykonany do 5 tygodni od daty akceptacji projektu koncepcyjnego. Projekt wykonawczy oraz kosztorys inwestorski (Etap IV) miał być wykonany do 4 tygodni od przedstawienia projektu budowlanego (k. 14). Również w § 1 ust. 2-4 umowy wskazano, że wstępny projekt domu miał być przedstawiony pozwanemu w terminie 7 dni od zatwierdzenia przez pozwanego ostatecznej koncepcji, a Etap II i Etap III zrealizowany w terminie 5 tygodni od akceptacji projektu wstępnego, przy tym po zaakceptowaniu przez pozwanego projektu wstępnego miał być spisany protokół zdawczo – odbiorczy wstępnego projektu. Zgodnie z § 3 ust. 1 umowy akceptacja poszczególnych projektów przez pozwanego miała następować na piśmie.

Mając na uwadze wyżej wymienione postanowienia umowy należy wskazać, że powódka mogła rozpocząć wykonywanie kolejnych etapów prac dopiero po uzyskaniu pisemnej akceptacji pozwanego co do poprzedzającego etapu prac. W związku z tym powódka mogła przystąpić do wykonania projektu architektoniczno – budowlanego dopiero po uzyskaniu pisemnej akceptacji koncepcji architektonicznej. Powódka nie zgłosiła wniosków dowodowych mających na celu wykazanie, że pozwany zaakceptował projekt koncepcyjny, który był podstawą do wykonania projektu architektoniczno – budowlanego. Co więcej, z treści pozwu wynika, że powódka samodzielnie wybrała projekt koncepcyjny. Złożony na rozprawie w dniu 11 stycznia 2014 roku e-mail z dnia 25 lutego 2010 roku (k. 128-129) wskazuje ponadto, że powódka, wbrew treści umowy, zażądała pisemnej akceptacji projektu pierwszego, ewentualnie podpisania aneksu do umowy lub rozwiązania umowy. Powódka nie wykazała aby pozwany kiedykolwiek zaakceptował koncepcję pierwszą (pozwany konsekwentnie wskazywał, że zaakceptował wyłącznie koncepcję trzecią). Na marginesie należy wskazać, że nie doszło również do akceptacji przez pozwanego wstępnego projektu domu, tj. projektu zawierającego rzuty kondygnacji i elewacji oraz propozycje rozmieszczenia oświetlenia zewnętrznego i wewnętrznego oraz urządzeń sanitarnych i grzewczych i przekazania tego wstępnego projektu protokołem zdawczo – odbiorczym (co było wymagane zgodnie z § 1 ust. 3 umowy). W konsekwencji również z tego względu powódka nie mogła przystąpić do wykonania projektu architektoniczno – budowlanego.

Wykonując projekt architektoniczno – budowlany wraz z projektami i uzgodnieniami branżowymi bez akceptacji koncepcji architektonicznej oraz bez akceptacji wstępnego projektu domu, powódka działała na własne ryzyko. Stworzony przez nią projekt nie może być uznany za wykonanie umowy, tj. oddanie opisanego w umowie dzieła. Projekt ten nie był bowiem zgodny ze zleceniem zamawiającego i został wykonany z pominięciem postanowień wiążącej strony umowy. Ponadto okazał się on dla zamawiającego całkowicie bezużyteczny. Pozwany zmuszony był podpisać umowę z innym wykonawcą, który wykonał projekt zgodnie z jego zaleceniami.

Zgodnie z art. 642 § 1 i 2 k.c. w braku odmiennej umowy przyjmującemu zamówienie należy się wynagrodzenie w chwili oddania dzieła. Jeżeli dzieło ma być oddawane częściami, a wynagrodzenie zostało obliczone za każdą część z osobna, wynagrodzenie należy się z chwilą spełnienia każdego ze świadczeń częściowych.

Zgodnie z § 6 ust. 1 umowy wynagrodzenie miało być uiszczone: 50% całości wynagrodzenia, tj. 17 500 zł w dniu podpisania umowy tytułem zaliczki, 40% całości wynagrodzenia, tj. 14 000 zł w dniu przyjęcia przez Inwestora dokumentacji projektowej dotyczącej Etapu II i Etapu III projektu, tj. kompletnej dokumentacji technicznej - projekt architektoniczno-budowlany, 10% całości wynagrodzenia, tj. 3 500 zł (powiększony o należny podatek VAT od całości wynagrodzenia, o którym mowa w § 4 ust. 1) w dniu przekazania Inwestorowi dokumentacji projektowej dotyczącej Etapu IV projektu.

W przedmiotowej sprawie pozwany zapłacił tytułem zaliczki kwotę 17.500 złotych. Pozostała cześć wynagrodzenia miała być uiszczona: po przekazaniu kompletnej dokumentacji technicznej projektu architektoniczno – budowlanego (kwota 14.000 złotych) oraz po przekazaniu dokumentacji projektowej Etapu IV (kwota 3.500 złotych plus podatek VAT od całości wynagrodzenia). Jak wskazano powyżej, powódka nie wykonała Etapów II – IV. Nie należy się więc jej dochodzone pozwem wynagrodzenie.

Mając na uwadze powyższe, na podstawie wyżej opisanych przepisów, orzeczono jak w punkcie I sentencji wyroku.

Na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz.U.2014.1025 j.t. ze zm.) w zw. z art. 98 k.p.c. należało pobrać od powódki jako strony przegrywającej proces kwotę 500 zł tytułem nie uiszczonej opłaty od pozwu (powódka została zwolniona od opłaty od pozwu jedynie ponad 500 złotych)