Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

UZASADNIENIE

Powód M. B. wniósł o zasądzenie od (...) spółki akcyjnej w W. kwoty 7 380 zł tytułem wynagrodzenia prowizyjnego w związku ze świadczeniem usług.

Pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 18 listopada 2013 r. pomiędzy powodem jako zleceniobiorcą, a pozwanym jako zleceniodawcę została zawarta umowa o świadczenie usług konsultingowo – doradczych, której przedmiotem było m.in. świadczenie usług w zakresie pośrednictwa w pozyskiwaniu kontrahentów, klientów, pozyskiwania partnerów do współpracy w zakresie pojazdów K. M.. Wynagrodzenie zostało podzielone na dwie części – pierwsza według stawki godzinowej, druga to wynagrodzenie prowizyjne w wysokości ustalonej odrębnie do każdego projektu (umowa – k. 21 – 23). Wynagrodzenie prowizyjne zależało od osiągnięcia planu sprzedaży w danej kategorii produktów, w przypadku powoda chodziło o pojazdy K. M.. W dniu 20 grudnia 2013 r. pozwany sporządził plan sprzedaży, zarówno określając poziom roczny, jak i w poszczególnych miesiącach. Ustalono plan na poszczególne miesiące zarówno jeśli chodzi o ilość sztuk, przychody, koszty, wynik na sprzedaży, marża % na sprzedaży (dokument – k. 28 – 29, zeznania świadka M. G. – k. 135 – 136, przesłuchanie pozwanego – k. 197 V, częściowo zeznania świadka M. C. – k. 187 - 188). W styczniu 2014 r. powód dokonał sprzedaży 1 pojazdu K. M. uzyskując przychód na poziomie 23 866,92 zł, w lutym 2 pojazdy uzyskując przychód na poziomie 63 661,11 zł , przy kosztach 57 617,29 zł, z wynikiem na sprzedaży 6 043,82 zł, a więc uzyskując marżę na poziomie 10,49 %. W marcu 2014 r. powód nie sprzedał żadnego pojazdu (tabela – k. 85, zeznania świadka M. G. – k. 135 – 136).

Podstawą ustalenia premii był tzw. macierz premii dla danego pracownika, wskazująca poziomy realizacji planu w poszczególnych założeniach oraz poziom wynagrodzenia prowizyjnego (k. 33 - - 34, zeznania świadków M. G. – k. 135 – 136, M. M. – k. 185 – 186, zeznania świadka M. C. –k. 187 -188, przesłuchanie stron – k.197).

Pismem z dnia 25 kwietnia 2014 r. powód złożył oświadczenie o wypowiedzeniu umowy (k. 25).

W dniu 25 kwietnia 2014 r. powód wystawił fakturę VAT obciążając pozwanego kwotą 7 380 zł brutto tytułem premii za osiągnięcie założonego celu sprzedaży pojazdów K. M. w miesiącu styczeń, luty 2014 r. (faktura VAT – k. 24).

Powołany wyżej stan faktyczny sąd ustalił w oparciu o wskazane dokumenty i wydruki, które nie budziły wątpliwości co do wiarygodności, jak również w oparciu o wskazane relacje świadków i stron, które co do wskazanych okoliczności nie były ze sobą sprzeczne.

Osią sporu pomiędzy stronami były zasady na jakich ustalono premię powodowi. Przede wszystkim chodziło tu o kwestię czy premia była rozliczana i wypłacana miesięcznie, a co za tym idzie czy ocena wyników była miesięczna czy też kwartalna. Ma to istotne znaczenie, albowiem realizacja sprzedaży w danym miesiącu na założonym poziomie dawałaby prawo do premii podczas gdy np. w rozliczeniu kwartalnym już nie (gdyby nie osiągnięto poziomu liczonego za dany kwartał). Mimo sprzeczności w materiale dowodowym, zwłaszcza jeśli chodzi o relacje świadków, stron w powiązaniu z dokumentami, sąd uznał, iż premia w przypadku powoda była naliczana i rozliczana miesięcznie. Wskazać należy w pierwszej kolejności, iż w firmie pozwanego podstawy formalne ustalania premii były dość niejasne, skoro sam pozwany w toku swego przesłuchania (k. 197 V) wskazuje, że chyba nie ma dokumentu w firmie, który reguluje zasady wypłacania prowizji, powołuje się na jakąś ogólną zasadę.

Punktem wyjścia jednakże jest to, iż sam plan sprzedaży - k. 28 – 29, dzieli dany rok na poszczególne miesiące, gdzie dokładnie określone są poszczególne parametry do uzyskania. Nie można się zgodzić przy tym, iż wynikało to z planowania zamówienia u dostawcy, bo wówczas wystarczyłoby tylko wskazanie ilości pojazdów w danym miesiącu, a nie innych parametrów. Nie podzielono tego planu na kwartały, a tak wskazywałaby zasada rozliczenia premii kwartalnej. Dalej, istotnym elementem jest tzw. macierz – czyli tabela z ustaleniem poszczególnych wysokości premii w zależności od realizacji planu (k. 33 – 34) Nie powinno budzić wątpliwości literalne brzmienie stwierdzenia „wypłata premii (co miesiąc)” , także na górze dokumentu jest wskazanie miesięczna pensja, premia miesięczna. Także wyniki sprzedaży były oceniane miesięcznie i miesięcznie podliczane poszczególne parametry (k. 85). Nie można uznać, iż miało to tylko charakter kontrolny. Podstawowy akcent, nacisk położony jest na dany miesiąc, on był rozliczany, z żadnego dokumentu nie da się wywieść jak rozliczano premię kwartalnie, jak sumowano parametry. Należy więc podnieść, w jakim celu sporządzona była ta macierz, którą da się tylko zastosować do oceny premii w danym miesiącu w powiązaniu z planem sprzedaży za dany miesiąc.

Jeśli chodzi o relacje świadków, należy do nich podejść z dość dużą ostrożnością, mając na względzie to, iż są to osoby nadal współpracujące z pozwanym. Mimo ścisłej zbieżności relacji świadków M. G., M. M., M. C. co do tego, iż zasadą było rozliczenie premii kwartalnej, sąd przyjął jednak, iż powołane dokumenty wskazują zupełnie co innego. Poza tym w relacji świadka M. C. są dość istotne sprzeczności. Wskazuje on, iż plan był podzielony na kwartały, kwartały na miesiące. W żaden sposób jednak nie wynika z powołanego dokumentu planu, aby było jakieś odwołanie do kwartału, jest tylko podział na miesiące. Świadek zdaniem sądu próbował dość nieudolnie wyjaśnić kwestię stwierdzenia w macierzy „wypłata premii co miesiąc”. Najpierw wskazał, że była możliwość uzyskania zaliczki na poczet realizacji planu, ale były to już indywidualne ustalenia za zarządem, on nie korzystał z takiej zaliczki. Dalej wskazał, iż nie wie co oznacza stwierdzenie w macierzy „wypłata premii co miesiąc”, być może była wypłacana co miesiąc. Podniósł, iż jego macierz również zawierała stwierdzenie „wypłata premii co miesiąc”. Nie otrzymał żadnego dokumentu, że premia będzie wypłacana miesięcznie, również nie otrzymał żadnego dokumentu, ze premia będzie wypłacana kwartalnie (k. 188). Za dość nadzwyczajny należy uznać fakt, iż świadek przez okres kilku lat współpracy nie wyjaśnił z pozwanym tak istotnej kwestii, jak zasady wynagradzania prowizyjnego. Relacja ta jest, biorąc pod uwagę te nieścisłości, niewiarygodna co tego, iż zasadą było rozliczenie premii kwartalnej. Odnosząc się do zeznań świadka G. A.(k. 177) nie miał on zasadniczego znaczenia dla rozstrzygnięcia. Powołał się on na indywidulne ustalenia dla każdego współpracownika. Nie znał szczegółów umowy powoda, nie wie na jakich zasadach wynagradzani są inni pracownicy.

Co do relacji stron, to sąd nie dał wiary powodowi, iż jego plan sprzedaży był oparty na ilości. Przeczy temu ów dokument, jak też macierz, na który powołuje się powód w pozwie. Ilość był to jeden z elementów, konieczne było także uzyskanie określonego poziomu przychodu i marży, co zresztą jest oczywiste jeśli chodzi o efekt dla pozwanego i co też wynika z relacji świadków, w zakresie którym sąd dał im wiarę. Oczywiście relację pozwanego sąd również ocenia z punktu widzenia powołanych dokumentów tak samo jak relacje świadków.

Dodatkowo należy zwrócić uwagę, iż dokument z dnia 19 listopada 2013 r. plan działu sprzedaży nie daje podstaw do uznania, iż premia była rozliczna kwartalnie. Jest tam podział na działania miesięczne, kwartalne, co oczywiście nie przekłada się na wynagrodzenie. Planowanie np. roczne nie oznacza, że wynagrodzenie będzie należne dopiero po upływie i rozliczeniu roku. Ponadto dokument ten poprzedza plan sprzedaży z datowany na dzień 20 grudnia 2013 r. (k. 28), będący podstawą ustalenia prowizji.

Istotnym elementem jest także to, iż na etapie rozmów i korespondencji między stronami poprzedzających zawarcie umowy nie ma nic mowy o wypłacie premii kwartalnej, tylko o wynagrodzeniu miesięcznym, co oznacza iż także ewentualna premia miała być miesięczna (k. 38 ).

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo było uzasadnione co do kwoty 2 214 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 10 maja 2014 r. do dnia zapłaty. W pozostałej części powództwo podlegało oddaleniu.

Zawarta między stronami umowa ma charakter umowy o świadczenie usług, do którego poprzez art. 750 k.c. stosować należy przepisy art. 734 i n. k.c. Zgodnie z art. 734 § 1 k.c. przez umowę zlecenia przyjmujący zlecenie zobowiązuje się do dokonania określonej czynności prawnej dla dającego zlecenie. Zaś zgodnie z art. 735 § 1 k.c. jeżeli ani z umowy, ani z okoliczności nie wynika, że przyjmujący zlecenie zobowiązał się wykonać je bez wynagrodzenia, za wykonanie zlecenia należy się wynagrodzenie.

Powód dochodził wynagrodzenia prowizyjnego za dwa miesiące sprzedaży – styczeń i luty 2014 r. Jak wynika z powołanego wyżej stanu faktycznego i oceny przeprowadzonych dowodów – podstawą ustalenia premii był wynik miesięczny, jego proporcja do ustalonego planu sprzedaży, według macierzy z 33. Jeśli chodzi o sprzedaż w styczniu 2014 r., powód nie osiągnął założonego parametru sprzedaży w zakresie przychodu, wyniósł on 23 866,92 zł w stosunku do założonego 32 700 zł, co stanowi 72,99 % realizacji, zaś aby prowizja przysługiwała, realizacja musiała być na poziomie co najmniej 90 %. Jeśli chodzi o luty 2014 r. to powód sprzedał założone 2 sztuki pojazdów osiągając przychód 63 661,11 zł w stosunku do planu przychodu za ten miesiąc 65 400 zł, a więc uzyskał 97,34 % realizacji, marża zaś była na poziomie 10,49 % w stosunku do założonej 14,34 %. Biorąc pod uwagę wskazaną tabelę na k. 33, wynik sprzedaży wziąć należy z przedziału równa/wyższa 95 % (do 100%), zaś marżę równą/wyższą – 4 %, co oznacza, iż przysługująca prowizja to kwota 1800 zł netto. Razem z podatkiem VAT będzie to kwota 2 214 zł, która podlegała zasądzeniu na podstawie art. 735 § 1 k.c. i art. 744 k.c.

O odsetkach sąd orzekł na podstawie art. 481 § 1 i 2 k.c. według wysokości ustawowej. Termin początkowy ich naliczania uzasadniony był na podstawie § 3 ust. 4 umowy.

Na marginesie należy wskazać, iż zasądzenie odsetek za opóźnienie nie zmienia nic w zakresie kategoryzacji odsetek, zwłaszcza wobec zmiany, która weszła w życie w dniu 1 stycznia 2016 r. Odsetki za opóźnienie istniały także przed tą datą, zaś zmiana od 1 stycznia 2016 r. dotyczy kwestii sposobu obliczenia ich wysokości za ten okres.

O kosztach procesu sąd orzekł na po podstawie art. 100 k.p.c., w zależności od uwzględnionych żądań, przy ustaleniu, że powód wygrał proces 30%, pozwany zaś w 70 %. Po wyciągnięciu proporcji z kosztów poniesionych przez każdą ze stron (koszty sądowe, zastępstwa procesowego), ich różnica należna pozwanemu od powoda wyniosła 411,80 zł.

ZARZĄDZENIE

- odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikom stron.