XXIV C 1238/09 - uzasadnienie Sąd Okręgowy w Warszawie z 2015-09-01

Sygn. akt XXIV C 1238/09

UZASADNIENIE

Pozwem złożonym w dniu 22 grudnia 2009 r., sprecyzowanym ostatecznie w piśmie z 24 lipca 2015 r. Komitet (...) ds. (...) Spółdzielni Mieszkaniowej (...) wniósł o wydanie orzeczenia zastępującego uchwałę Walnego Zgromadzenia o podziale Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w W. przy ul. (...) poprzez wyodrębnienie i utworzenie nowej Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w W. przy ul. (...) w sposób wskazany szczegółowo w pozwie i zasądzenie od pozwanej Spółdzielni na rzecz nowopowstałej Spółdzielni Mieszkaniowej (...) kosztów procesu w wysokości prawem przewidzianej. Uzasadniając swoje stanowisko powód wskazał, że 1160 członków spółdzielni podjęło uchwałę o podziale Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w trybie art. 108 „b” ustawy z 16 września 1982 r. Prawo Spółdzielcze i utworzeniu nowej spółdzielni mieszkaniowej. Powodowy komitet wskazał, iż w dniu 20 stycznia 2009 r. przekazano zarządowi spółdzielni listy członków spółdzielni w celu weryfikacji zebranych podpisów i podjęcia dalszych działań w tej sprawie. Powód podniósł, że mimo ustawowego upływu trzech miesięcy pozwana nie podjęła uchwały o podziale lub o odmowie podziału a wyznaczone na dzień 16 października 2009 r. Zebranie Przedstawicieli zostało przerwane , pozwana w dalszym ciągu nie podjęła stosownej uchwały i nie zajęła stanowiska w sprawie wniosku. (k. 2-12, k. 2100-2110)

W odpowiedzi na pozew z 26 listopada 2010 r. pozwana wskazała, że uznaje co do zasady powództwo w przedmiocie żądania podziału spółdzielni z wyłączeniem uznania żądania podziału majątku wspólnego w sposób wskazany w pozwie i wnosi o rozstrzygnięcie przez Sąd zasad podziału majątku spółdzielni oraz dokonanie podziału majątku i praw majątkowych pomiędzy obydwie spółdzielnie. W uzasadnieniu pozwana wskazała, że reprezentuje prawa wszystkich członków a niektóre grupy członków spółdzielni składały zastrzeżenia co do projektu planu podziału składników majątkowych spółdzielni. (k.200)

W toku postępowania pozwana zmodyfikowała swoje stanowisko wnosząc ostatecznie o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie na jej rzecz kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych, przy czym na rozprawie w dniu 04 sierpnia 2015r. pełnomocnik pozwanej oświadczył, że pozwana gotowa przejąć koszty opinii biegłej B. B. (1) (k.1503-1505, k. 2178,)

W piśmie z 20 czerwca 2012 r. interwencję główną zgłosił w sprawie Komitet ds. (...) Spółdzielni Mieszkaniowej (...). Interwenient wniósł o dokonanie podziału spółdzielni w sposób wskazany w interwencji, podkreślając przy tym, iż nie jest przeciwny podziałowi ale wnosi o dokonanie podziału według zasady proporcjonalności. (k.1361-1368, k.1446, k. 1656)

Powód wniósł o odrzucenie interwencji głównej ewentualnie o jej oddalenie. Pozwana ostatecznie również wniosła o oddalenie interwencji głównej. (k.1405, k.1543)

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Spółdzielnia Mieszkaniowa (...) w W. (dalej SM (...)) wyodrębniła się w 1999 r. z (...) Spółdzielni Mieszkaniowej (...) (dalej (...)). W jej zasobach znajdują się m.in nieruchomości położone w W. przy ul. (...) i przy ul. (...), w których niektóre lokale zyskały już status odrębnej własności. (dowód: uchwała k. 993, protokoły k. 1480-1489, bezsporne )

W dniu 3 kwietnia 2008 r. członkowie Komitetu (...) ds. podziału Spółdzielni zwrócili się do Rady Nadzorczej i Zarządu SM (...) z wnioskiem o przyjęcie w formie uchwały powołania Komitetu (...) reprezentującego budynki przy ul. (...) oraz ul. (...), w celu dokonania podziału spółdzielni. W piśmie zawarli wniosek o przeprowadzenie zbierania podpisów pod uchwałą podziałową w budynkach przy ul. (...) celem poparcia wniosku podziałowego. Nadto wskazali, że wnioskują jednocześnie o zwołanie Nadzwyczajnego Zgromadzenia Przedstawicieli Członków i przygotowanie dokumentacji podziałowej dla podjęcia stosownej uchwały. (dowód: wniosek k. 14)

Następnie, na podstawie art. 108 b § 1 ustawy Prawo Spółdzielcze 1160 członków SM (...) podjęło uchwałę o podziale spółdzielni przez utworzenie z części jej majątku nowej spółdzielni. Natomiast uchwałą nr 1/2009 r. z dnia 20 stycznia 2009 r. został powołany Komitet (...) ds. (...) SM (...) z siedzibą w W., z którego wyłoniono czteroosobowe Prezydium upoważnione do reprezentacji członków, którzy podjęli uchwałę o podziale spółdzielni. (dowód: listy k.18-93, uchwała k. 94-95)

W dniu 20 stycznia 2009 r. Rada Nadzorcza SM (...) przekazała Zarządowi SM (...) kopie 16 list zawierających 1160 podpisów członków wypowiadających się za podziałem spółdzielni. W piśmie Rada Nadzorcza pozwanej spółdzielni wskazała, że prosi o przeprowadzenie weryfikacji podpisów i potwierdzenie ich zgodności oraz nadanie biegu sprawie zgodnie z art. 108 prawa spółdzielczego (dowód: pismo k. 15)

W skierowanym do Zarządu SM (...) piśmie z 21 lipca 2009 r. zatytułowanym (...) Grupa (...) ds. (...) wskazała, iż w ślad za pismem z 1 lipca 2009 r. dotyczącym podziału spółdzielni i zwołania Nadzwyczajnego Zebrania Przedstawicieli w dniu 16 października 2009 r. przekazuje listy popisane przez członków spółdzielni celem ich zweryfikowania i nadania biegu sprawie zgodnie z przyjętymi ustaleniami. (dowód: wniosek k. 17)

Na dzień 16 października 2009 r. zostało wyznaczone Zebranie Przedstawicieli Członków, w trakcie którego miała zostać podjęta uchwała o podziale spółdzielni. Nie wszystkie grupy członkowskie SM (...) zgodziły się z planem podziału składników majątkowych. (dowód: bezsporne, plan podziału k. 923-929, uchwała k. 930-931)

Zebranie Przedstawicieli Członków zwołane na dzień 16 października 2009 r. nie mogło podjąć działań z uwagi na zmiany statutowe spółdzielni, a co za tym idzie uchwała o podziale nie została tego dnia podjęta. W dniu 16 listopada 2009 r. Grupa (...) ds.(...) Spółdzielni (...) złożyła do Zarządu SM (...) kolejny wniosek w sprawie podziału spółdzielni zobowiązując Zarząd do umieszczenia w porządku dziennym najbliższego Walnego Zgromadzenia punktu (...). W odpowiedzi na przedmiotowe pismo pozwana odmówiła umieszczenia w porządku obrad punktu dotyczącego podziału spółdzielni, wskazując, iż Grupa (...) winna wszcząć nową procedurę podziałową (dowód: wniosek k. 1548, pismo k.1549-1550)

Uchwałą nr 2/2009 podjętą w dniu 15 grudnia 2009 r. Komitet (...) Spółdzielni Mieszkaniowej (...) z siedzibą w W. zmienił nazwę na Komitet (...) ds. (...) Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w W.. (dowód: uchwała k. 1747)

Następnie w dniu 22 grudnia 2009 r. powodowie wystąpili z powództwem w niniejszej sprawie. (dowód: k. 2)

W dniu 16 czerwca 2011 r. Walne Zgromadzenie SM (...) podjęło uchwałę nr 18/VI/2011, w której wyraziło poparcie dla złożonego pozwu poprzez wyodrębnienie i utworzenie nowej spółdzielni mieszkaniowej. (dowód: uchwała k.916)

Członkowie SM (...) w dniu 24 lutego 2012 r. założyli komitet „celem ochrony interesów wszystkich członków, którzy pozostaną w jej zasobach po podziale spółdzielni oraz wsparcia działań Pana K. D. ws. podziału spółdzielni”. Członkowie komitetu na swojego przedstawiciela wyznaczyli K. D. (dowód: protokół ze spotkania k.1388)

W dniu 12 czerwca 2013 r. Walne Zgromadzeni SM (...) podjęło uchwałę nr 21/2013 w której uchyliło uchwałę nr 18/VI/2011 z 16 czerwca 2011 r. w sprawie poparcia pozwu dot. podziału z dnia 22 grudnia 2009 r. (dowód: uchwała k. 1639)

W toku postępowania 60 członków pozwanej spółdzielni wycofało swoje poparcie dla uchwały o podziale. (dowód: pisma k.1628-1629 k. 1663-1687, k. 1689-1691, k. 1694-1696, k. 1698-1719, k. 1721-1725)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dokumentów zgromadzonych w aktach sprawy, których prawdziwość nie była kwestionowana przez strony i których wiarygodność nie budziła wątpliwości Sądu,

Sąd oparł się również na zeznaniach świadka E. G. (k.1448- 1449) uznając je za logiczne, spójne i w całości zasługujące na wiarę.

W toku postepowania zostały dopuszczone również dowody z dwóch opinii biegłych z zakresu finansów i spółdzielczości – biegłego W. B. (opinia główna: k. 965-988 opinie uzupełniające: k.1391-1394, k.1449-1451, k. 1483-1500, k. 1636-1637, k. 1657-1659, k. 1733-1734) i biegłej B. B. (1) (opinia główna: k. 1795-1817, opinie uzupełniające : k. 1868-1869, k. 1910-1920,k. 2035-2039). Wszystkie wskazane opinie zostały sporządzone przez biegłych posiadających fachową wiedzę w ww. zakresie, zgodnie z tezami dowodowymi zakreślonymi przez strony oraz w odpowiedzi na pytania stron. Ocena opinii pod kątem ich przydatności dla niniejszego postępowania zostanie przeprowadzona w dalszej części uzasadnienia.

Sąd oddalił wniosek dowodowy strony powodowej o dopuszczenie dowodu z opinii kolejnego biegłego, bowiem w ocenie Sądu dowód ten był zbędny z punktu widzenia okoliczności niniejszej sprawy.

Sąd zważył, co następuje:

W realiach niniejszej sprawy powództwo Komitetu (...) ds. (...) Spółdzielni Mieszkaniowej (...) o wydanie orzeczenia zastępującego uchwałę o podziale spółdzielni nie mogło zostać uwzględnione.

Powodowy komitet domagał się dokonania podziału pozwanej SM (...) w trybie art. 108 b ustawy z dnia z dnia 16 września 1982 r. Prawo Spółdzielcze (Dz.U. 2003 Nr 188 poz 1848 ze zm. – dalej u.p.s.). W myśl tego przepisu członkowie spółdzielni, których prawa i obowiązki majątkowe są związane z wyodrębnioną organizacyjnie jednostką spółdzielni albo z częścią majątku spółdzielni, która nadaje się do takiego wyodrębnienia, mogą przyjąć uchwałę większością głosów tych członków, o podziale w spółdzielni w ten sposób, że z tej jednostki organizacyjnej albo części majątku zostanie utworzona nowa spółdzielnia. W zakresie reprezentacji tych członków stosuje się odpowiednio przepisy o zakładaniu spółdzielni(§1). Zarząd dotychczasowej spółdzielni jest obowiązany niezwłocznie, jednak nie dłużej niż w ciągu 60 dni, przygotować dokumenty niezbędne do dokonania podziału, o którym mowa w § 1, oraz udostępnić je członkom żądającym podziału (§ 2). Walne zgromadzenie dotychczasowej spółdzielni, nie później niż w ciągu trzech miesięcy od dnia doręczenia zarządowi spółdzielni żądania zwołania walnego zgromadzenia w celu podjęcia uchwały o podziale spółdzielni, o której mowa w § 1, podejmuje uchwałę o podziale lub odmawiającą podziału. Uchwała odmawiająca podziału spółdzielni może być podjęta tylko ze względu na ważne interesy gospodarcze dotychczasowej spółdzielni lub istotne interesy jej członków(§ 3). W razie niepodjęcia przez walne zgromadzenie dotychczasowej spółdzielni, w terminie określonym w § 3, uchwały o podziale spółdzielni, lub w razie podjęcia uchwały odmawiającej podziału, reprezentanci członków, którzy podjęli uchwałę, o której mowa w § 1, mogą w terminie sześciu tygodni od dnia odbycia walnego zgromadzenia, wystąpić do sądu o wydanie orzeczenia zastępującego uchwałę walnego zgromadzenia, o której mowa w § 3 (§ 4). Uchwała walnego zgromadzenia o podziale spółdzielni spełniająca wymagania określone w art. 108 § 2 u.p.s. lub prawomocne orzeczenie sądu zastępujące taką uchwałę stanowią podstawę do dokonania wpisów do Krajowego Rejestru Sądowego i do księgi wieczystej (§ 5). Koszty postępowania sądowego o wydanie orzeczenia, o którym mowa w § 4, ponoszą solidarnie członkowie wnoszący o podział spółdzielni oraz dotychczasowa spółdzielnia (§ 6).

W sprawie bezspornym było, iż w dniu 20 stycznia 2009 r. zarząd pozwanej spółdzielni otrzymał listy członków podpisanych pod uchwałą o podziale, w celu weryfikacji zebranych podpisów i podjęcia dalszych działań w tej sprawie. Uchwała ta stanowiła uchwałę przewidzianą w art. 108 b § 1 u.p.s. Wprawdzie w toku niniejszego postępowania 60 członków spółdzielni wycofało swoje poparcie dla przedmiotowej uchwały, jednakże mając na względzie, że została ona podjęta pierwotnie przez 1160 członków, a do nowej spółdzielni zgodnie z planem podziału miało przejść 1800 członków, wycofanie zgody przez grupę 60 osób nie miało wpływu na skuteczność ww. uchwały. Podkreślenia wymaga, iż w związku z przedłożeniem uchwały, zarząd pozwanej spółdzielni winien w ciągu 60 dni przygotować stosowne dokumenty, a walne zgromadzenie spółdzielni w ciągu 3 miesięcy od dnia doręczenia żądania jego zwołania, powinno podjąć uchwałę o podziale. W sprawie nie ulegało wątpliwości, że walne zgromadzenie spółdzielni (ani Zebranie Przedstawicieli Członków będące wówczas najwyższym organem pozwanej spółdzielni) w ustawowym terminie 3 miesięcy nie podjęło uchwały o jakiej mowa w art. 108 b §3 u.p.s.

Zgodnie z ustawą prawo spółdzielcze - w przypadku gdy w terminie 3 miesięcy nie doszło do podjęcia uchwały o podziale spółdzielni tj. wówczas gdy zarząd spółdzielni nie zwołał w tym terminie walnego zgromadzenia albo go zwołał, ale jego obrady zostały odroczone na termin przekraczający 3 miesiące od dnia podjęcia uchwały o podziale przez wyodrębnioną grupę członków, bądź została podjęta uchwała, ale odmawiająca podziału lub niespełniająca wymogów z art. 108 § 2 u.p.s. wtedy reprezentanci członków mogą w terminie 6 tygodni od bezskutecznego upływu 3 miesięcy do przeprowadzenia walnego zgromadzenia (w pierwszym przypadku) lub od dnia odbycia walnego zgromadzenia (w drugim przypadku) wystąpić do sądu okręgowego z żądaniem wydania orzeczenia zastępującego uchwałę walnego zgromadzenia (tak A. Stefaniak, Komentarz do art.108(b) ustawy - Prawo spółdzielcze [w:] Prawo spółdzielcze. Ustawa o spółdzielniach mieszkaniowych. Komentarz., Lex 2014)

Podkreślenia wymaga, iż do akt sprawy nie zostały wprawdzie złożone wszystkie pisma wymienione pomiędzy powodowym komitetem a pozwaną w okresie po 20 stycznia 2009 r., jednakże ze znajdujących się dokumentów, a dokładnie z wniosku z 21 lipca 2009 r. wynika niewątpliwie, że podział pozwanej spółdzielni miał być przedmiotem Zebrania Przedstawicieli Członków SM (...) wyznaczonego na dzień 16 października 2009 r. Potwierdza to również plan podziału składników majątkowych spółdzielni sporządzony w dniu 8 października 2009 r. i projekt uchwały o podziale. Zebranie zwołane na 16 października 2009r. nie doszło do skutku z uwagi na zmiany statutowe w spółdzielni, a co za tym idzie uchwała o podziale nie została podjęta. Z uwagi na powyższe reprezentanci członków spółdzielni mogli w ciągu 6 tygodni od bezskutecznego upływu terminu trzech miesięcy przewidzianego na podjęcie uchwały skierować pozew do sądu o wydanie orzeczenia zastępującego uchwałę o podziale spółdzielni.

W realiach niniejszej sprawy podstawową kwestią jest ustalenie kiedy upłynął trzymiesięczny termin przewidziany w art. 108 b §3 u.p.s. na zwołanie walnego zgromadzenia, bowiem od tej daty należy liczyć sześciotygodniowy termin do wystąpienia z powództwem o wydanie orzeczenia zastępującego uchwałę o podziale spółdzielni. Jak zostało zasygnalizowane powyżej w złożonych do akt sprawy dokumentach brak jest informacji kiedy dokładnie zostało zgłoszone żądanie zwołania walnego zgromadzenia i czy zostało ono wyrażone w sposób bezpośredni. Jednakże biorąc pod uwagę, że kwestia podziału spółdzielni miała być przedmiotem obrad na Zebraniu Przedstawicieli Członków w dniu 16 października 2009 r. nie ulegało wątpliwości Sądu, że takie żądnie zostało zgłoszone. Na fakt poddania pod obrady Zebrania Przedstawicieli kwestii podziału spółdzielni wskazuje bezpośrednio pismo z 21 lipca 2009 r. nawiązujące w swej treści do pisma z 1 lipca 2009 r. „dotyczącego podziału spółdzielni i zwołania Nadzwyczajnego Zebrania Przedstawicieli w dniu 16 października 2009”. W związku z powyższym, zdaniem Sądu, już co najmniej w dniu 1 lipca 2009 r. doszło do złożenia żądania zwołania Zebrania Przedstawicieli celem podjęcia uchwały o podziale, a zatem wyznaczone na dzień 16 października 2009 r. Zebranie Przedstawicieli Członków zostało zwołane już po upływie trzymiesięcznego terminu do zwołania takiego zebrania. Przy takim bowiem założeniu termin ten upływał w dniu 1 października 2009 r., a zatem w ciągu sześciu tygodni od 2 października 2009 r. powód winien wystąpić do Sądu z żądaniem wydania orzeczenia zastępującego uchwałę o podziale spółdzielni. Powództwo w niniejszej sprawie zostało złożone w dniu 22 grudnia 2009 r. a zatem nastąpiło to już po przekroczeniu ustawowego terminu do jego wniesienia. Wskazać należy, że nawet korzystniejsze dla powoda przyjęcie, że dopiero z dniem 21 lipca 2009 r. zostało zgłoszone żądanie zwołania w trybie art. 108 b § 3 u.p.s. Zebrania Przedstawicieli nie daje podstaw do przyjęcia, że zgłoszenie roszczenia nastąpiło w ustawowym terminie. Tak liczony trzymiesięczny termin na zwołanie zebrania i podjęcie uchwały upływał w takim przypadku w dniu 21 października 2009 r. i od 22 października 2009 r. należy liczyć 6 tygodniowy termin do wniesienia powództwa . W związku z powyższym termin ten upłynął powodowemu komitetowi w dniu 3 grudnia 2009 r. tj. dziewiętnaście dni przed datą wniesienia niniejszego powództwa. Podkreślenia wymaga, że przewidziany w art. 108b § 4 u.p.s. sześciotygodniowy termin do wystąpienia z powództwem do sądu o wydanie orzeczenia zastępującego uchwałę walnego zgromadzenia o podziale jest terminem zawitym którego przekroczenie skutkuje oddaleniem powództwa z uwagi na wygaśnięcie prawa. Należy podkreślić, że w przeciwieństwie do terminów prawa procesowego, termin ten nie podlega skracaniu ani przedłużaniu.

Wskazać należy, iż wprawdzie w dniu 16 listopada 2009 r. Grupa (...) złożyła kolejny wniosek o poddanie pod obrady Walnego Zgromadzenia kwestii podziału spółdzielni, jednakże uzasadniając powództwo w niniejszej sprawie powód powoływał się na złożone w styczniu 2009 r. listy i brak zwołania do dnia wniesienia powództwa Walnego Zgromadzenia. Natomiast drugie żądanie zwołania Walnego Zgromadzenia nie zostało poprzedzone odpowiednią procedurą podziałową, jak również nie została wyczerpana droga przewidziana w art. 108b §3 i §4 u.p.s. bowiem powództwo zostało wniesione przed upływem trzech miesięcy przewidzianych na zwołanie Walnego Zgromadzenia, zdaniem Sądu okoliczność ta nie mogła mieć znaczenia dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy.

W związku z powyższym powództwo Komitetu (...) ds. (...) Spółdzielni Mieszkaniowej (...) o wydanie orzeczenia zastępującego uchwałę o podziale spółdzielni jako wniesione po upływie terminu przewidzianego w art. 108 b § 4 u.p.s. nie mogło zostać uwzględnione.

Jedynie na marginesie wskazać należy, że powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie także z przyczyn merytorycznych.

Wskazać należy, iż na początkowym etapie postępowania między stronami sporny był jedynie sposób podziału spółdzielni, jak również zakres składników majątkowych, który miałby przypaść nowopowstającej spółdzielni. W toku rozpoznania niniejszej sprawy pozwana zmodyfikowała jednakże swoje powództwo i wnosiła o jego oddalenie, jako sprzecznego z interesami gospodarczymi pozwanej spółdzielni i interesami jej członków.

Podkreślenia w tym miejscu wymaga, że wydając orzeczenie zastępujące uchwałę o podziale spółdzielni Sąd ogranicza się do ustalenia okoliczności wymienionych w art. 108 § 2 u.p.s. tj. oznaczenia dotychczasowej spółdzielni i powstającej w wyniku podziału, listy członków lub określenia grup członków przechodzących do powstającej spółdzielni, zatwierdzenia sprawozdania finansowego spółdzielni i planu podziału składników majątkowych oraz praw i zobowiązań oraz daty podziału spółdzielni, albowiem bez nich nie można przeprowadzić podziału spółdzielni, a także zawyrokować o przedmiocie żądania. Nadto Sąd winien poczynić ustalenia, czy ewentualnie występują w sprawie ważne interesy gospodarcze dotychczasowej spółdzielni lub istotne interesy jej członków mogące stać na przeszkodzie wydania wyroku uwzględniającego żądanie pozwu. (tak A.Stefaniak , Komentarz do art. 108 b [w:]Prawo spółdzielcze. Ustawa o spółdzielniach mieszkaniowych. Komentarz, 2014 r. , LEX)

W niniejszej sprawie nie bez znaczenia pozostaje fakt, iż Spółdzielnia Mieszkaniowa (...) wydzieliła się w 1999 r. z (...) Spółdzielni Mieszkaniowej (...). W trakcie wyodrębniania się z (...) pozwanej przypadły natomiast składniki majątkowe zgodnie planem podziału ustalonym wg. kryterium proporcjonalnego. Wskazać należy, iż powołany w niniejszej sprawie biegły z zakresu finansów i spółdzielczości W. B. wskazał w swojej opinii, że przedmiotowy podział został przeprowadzony na niekorzyść członków ówczesnego „Osiedla (...)”. W ocenie Sądu okoliczność ta jest o tyle istotna dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy, że wobec takiego podziału (...) pozwanej spółdzielni przypadł konkretny majątek, którym może ona obecnie rozporządzać.

W toku niniejszego postępowania zostały dopuszczone dowody z dwóch opinii biegłych, jednakże wydane opinie nie dały Sądowi podstaw do wydania orzeczenia, które zastąpiłoby uchwałę o podziale pozwanej spółdzielni.

Biorąc pod uwagę początkowe zgodne stanowisko stron co do samego podziału spółdzielni Sąd w pierwszej kolejności dopuścił dowód z opinii biegłego z zakresu finansów i spółdzielczości W. B., przy czym zadaniem biegłego nie było opracowanie autorskiego planu podziału, ale zgodnie z wnioskiem stron, ocena planu i zasady podziału stanowiącego podstawę wniesionego powództwa. W swojej opinii biegły wprawdzie stwierdził, że zaproponowany podział jest możliwy do przeprowadzenia. Jednak biegły oparł się na dokumentach (m.in. w zakresie kosztów budowy 1m ( 2) Osiedla (...)) nie uzyskanych od pozwanej a pochodzących z innych źródeł (na rozprawie w dniu 5 grudnia 2013 r. k. 1658 oświadczył, że nie wie skąd uzyskał wskazywane w toku rozprawy dokumenty stanowiące załączniki do jego opinii). Biegły nie badał skutków takiego podziału oraz tego, czy nie naruszy on interesów gospodarczych spółdzielni i pozostałych członków. Nadto biegły wskazywał, że pozwana sama opracowała plan podziału z 2009 r. i go zaakceptowała a nie byłoby to możliwe, gdyby był on sprzeczny z prawem spółdzielczym. Biegły wskazał również, że zaproponowany podział nie faworyzuje żadnej ze stron bowiem miał być przedmiotem uchwały podziałowej i został oparty na projekcie podziału akceptowanym przez zarząd SM (...). Biegły pominął jednak kwestię, że pozwana akceptując sam podział w początkowym etapie postępowania nie zgadzała się na zaproponowany podział majątku i sposób tego podziału, a przygotowany plan podziału nie został podpisany przez zarząd spółdzielni. W związku z powyższym stwierdzenie biegłego, że podział nie faworyzuje żadnej ze stron bo został zaakceptowany przez zarząd nie zasługują na akceptację. Nadto opinia w sposób nie budzący wątpliwości nie wyjaśnia czy członkom reprezentowanych przez powoda przysługują prawa i obowiązku do nieruchomości, które miałyby przejść zgodnie z pozwem na rzecz nowopowstałej spółdzielni. Biegły w tym zakresie wskazał jedynie na fakt, że pozostała część spółdzielni została wybudowana w późniejszym okresie niż wydzielająca się część. Jednak stwierdzenie to nie uwzględnienia okoliczności i sposobu podziału (...) , jak też faktu, że w pozwanej spółdzielni doszło do wyodrębnienia na własność lokali. Niezależnie od powyższych zarzutów biegły B. w swojej opinii nie wskazał stanu wartości majątkowych, podziału należności i zobowiązań wraz z funduszami na 2010 r., co samo w sobie uniemożliwiło wydanie orzeczenia na podstawie przedmiotowej opinii. Zaproponowana przez strony teza dowodowa nie wyjaśniła wątpliwości dotyczących skutków gospodarczych zaproponowanego podziału a opinia z uwagi na ww. okoliczności nie dała podstaw do wydania rozstrzygnięcia, które zastąpiłoby uchwałę o podziale pozwanej spółdzielni.

W związku z powyższym Sąd dopuścił dowód z opinii kolejnego biegłego z zakresu finansów i spółdzielczości – B. B. (1) na okoliczność oceny planu podziału spółdzielni i zasady podziału jej majątku oraz opracowania projektu podziału składników majątkowych, praw i zobowiązań według stanu majątku i sprawozdania finansowego na dzień 31 grudnia 2010 r. w czterech wariantach. Podkreślenia wymaga, że biegła nie opracowała czterech wariantów projektu podziału składników majątkowych, wskazując, iż opracowanie takiego projektu na dzień 31 grudnia 2010 r. będzie nieaktualne wobec upływu czasu a bez aktualizacji danych spółdzielni jakiekolwiek podziały nie będą odzwierciedlały rzeczywistego majątku spółdzielni. Biegła wskazała jednak, że powodowy komitet wnioskując o przydzielenie nowopowstającej spółdzielni majątku określonego w pozwie nie wziął pod uwagę praw osób niebędących członkami spółdzielni i posiadających na własność lokale we wskazanych w pozwie nieruchomościach, co w przypadku podziału doprowadziłoby do sytuacji, w której nowoutworzona spółdzielnia stałaby się drugim właścicielem lub współużytkownikiem wieczystym tej samej nieruchomość. Nadto analizując propozycje podziałowe powoda biegła wskazała, że żądany w pozwie podział w drodze wydzielenia terytorialnego nie znajduje uzasadnienia prawnego.

Powód wprawdzie kwestionował opinię biegłej B. B. (1), jednak argumenty wskazane w przedmiotowej opinii, jak również ww. nieprawidłowości w opinii biegłego W. B. w ocenie Sądu nie dają podstaw do przyjęcia, że zaproponowany w pozwie podział jest możliwy do uwzględnienia. W przeciwieństwie do biegłego W. B., biegła B. B. (1) dokonała bowiem oceny planu podziału składników majątkowych spółdzielni uwzględniając okoliczność wyodrębnienia lokali mieszkalnych wraz z przynależnymi pomieszczeniami, udziałem w części wspólnej i ułamkową częścią w wieczystym użytkowaniu. Biegła zwróciła również uwagę, iż w aktach sprawy brak jest dokumentów umożliwiających opracowanie aktualnego planu podziału. Powód, reprezentowany w toku postępowania przez zawodowego pełnomocnika dopiero w piśmie z 27 marca 2015 r. a zatem prawie pół roku po wydaniu opinii przez biegłą, jak również już po wydaniu przez nią opinii uzupełniającej, wniósł o zobowiązanie pozwanej do przedłożenia odpowiednich dokumentów celem wykonania postanowienia przez biegłą.

Mając na uwadze powyższe okoliczności, w ocenie Sądu, w realiach niniejszej sprawy podział wskazany przez powoda w pozwie, sprecyzowany pismem z 24 lipca 2015 r. podtrzymującym jednakże kryterium terytorialne podziału, nie mógł zostać uwzględniony. Zdaniem Sądu w toku postępowania powodowy komitet pominął okoliczność, iż majątek posiadany przez pozwaną przypadł jej w wyniku wyodrębnienia z (...), jak również fakt, że podział nie może obejmować rzeczy i praw osób trzecich. W niniejszej sprawie należało mieć na względzie specyfikę sytuacji tj. fakt, że pozwana spółdzielnia została wcześniej wydzielona z innej spółdzielni i przypadł jej majątek w określony w planie podziału sposób tj. w przypadku lokali użytkowych poprzez wskaźnik wyliczony jako średnią ilość powierzchni naziemnych lokali użytkowych oraz piwnic lokali użytkowych przypadających na lokal objęty spółdzielczym prawem do lokalu. Podział ten nie uwzględniał natomiast szczególnych praw do takich lokali z uwagi na partycypację w kosztach ich budowy. Nadto jak wynika z aktualnych informacji w nieruchomościach, których przydzielenia domaga się powodowy komitet zostały już wyodrębnione i przeniesione na własność lokale wraz ze stosownymi udziałami przysługującymi w częściach wspólnych budynku i użytkowaniu wieczystym. Okoliczności te wskazują niewątpliwie na fakt, iż powodowy komitet nie wykazał, że prawa i obowiązki majątkowe członków podpisanych pod uchwałą z 20 stycznia 2009 r. są związane z mającymi przypaść w udziale nowopowstającej spółdzielni składnikami majątku. Nie została zatem spełniona przesłanka o jakiej mowa w art. 108 b § 1 u.p.s.

Z uwagi na powyższe okoliczności powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie.

Wskazać należy, iż w realiach przedmiotowej sprawy interwencję główną wniósł Komitet d.s. (...) Spółdzielni Mieszkaniowej (...), domagając się proporcjonalnego podziału majątku pozwanej spółdzielni.

Powodowy komitet domagał się odrzucenia interwencji głównej na podstawie art.199 § 1 pkt. 2 k.p.c., zarzut ten nie zasługiwał na uwzględnienie. W zakończonej bowiem prawomocnie przed tut. Sądem sprawie o sygn. akt XXIV C 223/11 z pozwem interwencyjnym wystąpił K. D., a Komitet d.s. (...) Spółdzielni Mieszkaniowej (...) został zgłoszony już po zamknięciu rozprawy. W związku z powyższym nie ulegało wątpliwości, że przedmiotowy komitet nie był powodem w ww. sprawie, a zatem nie zachodziła tożsamość podmiotowa między niniejszą interwencją główną a pozwem interwencyjnym będącym przedmiotem rozpoznania w sprawie o sygn. akt XXIV C 223/11.

Niezależnie od powyższego interwencja główna nie zasługiwała jednakże na uwzględnienie. Zgodnie bowiem z treścią art. 108 b u.p.s. z powództwem o wydanie orzeczenia zastępującego uchwałę o podziale spółdzielni mogą wystąpić reprezentanci członków, których prawa i obowiązki majątkowe są związane z wyodrębnioną organizacyjnie jednostką spółdzielni albo z częścią majątku spółdzielni, która nadaje się do takiego wyodrębnienia. Jak wynika natomiast z protokołu założycielskiego komitetu, który wniósł interwencję główną, został on założony m.in. w celu ochrony interesów wszystkich członków spółdzielni, którzy pozostaną w jej zasobach po podziale spółdzielni. Wskazać należy, iż wprawdzie celem interwencji głównej była co do zasady ochrona interesów członków, którzy pozostaną w spółdzielni po jej podziale, jednak komitet domagał się innej niż w pozwie zasady podziału majątku spółdzielni. Nadto komitet wystąpił do Sądu z interwencją główną bez wcześniejszego wykorzystania drogi postępowania wewnątrzspółdzielczego. Zdaniem Sądu w świetle art. 108 b u.p.s. Komitetowi d.s. (...) Spółdzielni Mieszkaniowej (...) nie przysługiwało uprawnienie do występowania w niniejszej sprawie z interwencją główną, w której domagał się on dokonania proporcjonalnego podziału majątku.

Jedynie na marginesie wskazać należy, że biegła B. B. (1) w swojej opinii wprawdzie stwierdziła, że sposób podziału składników majątku pozwanej spółdzielni zaproponowany przez interwenienta głównego jest poprawny, ale podkreśliła, że nie uwzględnia on praw wszystkich członków spółdzielni. W związku z powyższym również i z tej przyczyny interwencja nie mogła zostać uwzględniona.

Rozstrzygnięcie o kosztach procesu zawarte w pkt. 2, 4, 5 i 6 wyroku Sąd oparł na podstawie art.108b § 6 u.p.s. i art. 102 k.p.c.

W odniesieniu do rozstrzygnięcia zawartego w pkt 2 i 5 wyroku Sąd miał na względzie, iż niniejsze postępowanie dotyczyło członków jednej spółdzielni, a strona powodowa była co do zasady uprawniona do wniesienia powództwa, bowiem pozwana nie podjęła w terminie uchwały dotyczącej podziału spółdzielni. Nadto pozwana spółdzielnia początkowo zgadzała się na podział. Nie bez znaczenia pozostaje również fakt, iż jak wynika z art. 108 b § 6 u.p.s. koszty postępowania sądowego o wydanie orzeczenia zastępującego uchwałę o podziale spółdzielni ponoszą solidarnie członkowie wnoszący o podział spółdzielni oraz dotychczasowa spółdzielnia. Podkreślenia natomiast wymaga, iż przepis ten dotyczy jedynie sytuacji, w której doszło do pozytywnego rozstrzygnięcia sprawy, a zatem ma również zastosowanie w przypadku oddalenia powództwa. Nadto jak wynika z oświadczenia pełnomocnika pozwanej wyrażonego na ostatniej rozprawie w dniu 4 sierpnia 2015 r., pozwana zadeklarowała gotowość poniesienia kosztów drugiej z powołanych w sprawie opinii. Z uwagi na powyższe okoliczności Sąd uznał za zasadne nieobciążanie powodów obowiązkiem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego poniesionych przez pozwaną, jak również zwrotu uiszczonych przez nią kosztów sądowych.

Rozstrzygając w pkt 4 wyroku w przedmiocie kosztów zastępstwa procesowego stron związanych z interwencją główna Sąd miał na względzie okoliczność, że komitet wystąpił z interwencją główną w celu ochrony interesów pozostałych członków spółdzielni, a jak zostało wykazane powyżej stanowisko to było słuszne, bowiem wskazany w pozwie sposób podziału nie uwzględniał tych interesów. Interwencja główna podlegała jednak oddaleniu z przyczyn proceduralnych, a zatem Sąd uznał za niezasadne obciążanie interwenienta głównego kosztami zastępstwa procesowego stron.

Nadto zważywszy na specyfikę niniejszej sprawy, jak również okoliczność, że dotyczy ona członków jednej spółdzielni, Sad uznał, że zasadnym będzie nieobciążanie stron nieuiszczonymi kosztami sądowymi, które przejął na rachunek Skarbu Państwa.

Mając na uwadze powyższe, na podstawie powołanych przepisów Sąd orzekł jak w wyroku.

Dodano:  ,  Opublikował(a):  Wioleta Żochowska
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Warszawie
Data wytworzenia informacji: