Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

Formularz UWO

Sygnatura akt

XII Ko 74/21

1.WNIOSKODAWCA

D. C. (1)

1.ZWIĘZŁE PRZEDSTAWIENIE ZGŁOSZONEGO ŻĄDANIA

1.

odszkodowanie

odsetki

35 484 złotych

tak

2.

zadośćuczynienie

odsetki

50 000 złotych

tak

3.

Inne

zasądzenie od Skarbu Państwa na rzecz D. C. (1) zwrotu wydatków poniesionych z tytułu ustanowienia pełnomocnika.

1.Ustalenie faktów

0.1.Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Fakt

Dowód

Numer karty

3.1.4.

15 listopada 2018 roku prokurator Prokuratury (...) w S. wydał postanowienie o przedstawieniu D. C. (1) zarzutu popełnienia w okresie od 9 maja 2014 roku do 15 września 2014 roku czynu z art. 231 § 1 i 2 k.k. w zw. z art 12 k.k.

29 listopada 2018 roku prokurator Prokuratury (...) w S. wydał postanowienie o zatrzymaniu i przymusowym doprowadzeniu podejrzanej D. C. (1) w dniu 6 grudnia 2018 roku do Prokuratury (...) w S., zlecając przeprowadzenie czynności funkcjonariuszom Centralnego Biura Antykorupcyjnego Delegatury w S..

6 grudnia 2018 roku o godzinie 6.25 wnioskodawczyni została zatrzymana w swoim mieszkaniu w W..

Jeszcze przed przybyciem do domu podejrzanej funkcjonariusze omyłkowo poszukiwali jej w domu jej matki, którą narazili tym samym na duży stres.

W chwili zatrzymania w mieszkaniu wnioskodawczyni domu był jej mąż i jedna z córek. Zatrzymania dokonało trzech funkcjonariuszy w kominiarkach i trzy osoby nieumundurowane. Funkcjonariusze zachowywali się uprzejmie. Po dokonaniu przeszukania mieszkania wnioskodawczyni została w czasie około 6 godzin przewieziona do S.. Początkowo długo oczekiwała w budynku CBA. Potem została przewieziona do siedziby prokuratury, gdzie wieczorem oraz rano następnego dnia nastąpiło przesłuchanie. Noc wnioskodawczyni spędziła w izbie zatrzymań.

W czasie zatrzymania wnioskodawczyni była poddana przeszukaniu, co było dla niej upokarzające. Przeszukania dokonywała funkcjonariuszka płci żeńskiej.

D. C. (1) zwolniono 7 grudnia 2018 r. o godzinie 17.45. Organy ścigania nie interesowały się tym, w jaki sposób wróci do W..

D. C. (1) w związku z zastosowanym środkiem zapobiegawczym został zwolniona z obowiązku świadczenia pracy z zachowaniem prawa do wynagrodzenia. Na skutek tego nie otrzymała nagrody za pierwszy kwartał 2019 roku, choć co kwartał taką nagrodę dostawała w okresie od początku 2018 roku do czerwca 2020 roku.

W styczniu 2021 r. został wniesiony do sądu akt oskarżenia miedzy innymi przeciwko D. C. (1). Prokurator wyeliminował z opisu czynu fakt działania w celu osiągnięcia korzyści majątkowej i zakwalifikował czyn wyłącznie z art. 231 § 1 k.k. w zw. z art 12 k.k.

Obrońca D. C. (1) wniósł zażalenie na postanowienie o zatrzymaniu i doprowadzeniu oraz na postanowienie o zastosowaniu środków zapobiegawczych. Postanowieniem z 16 maja 2019 roku w sprawie o sygnaturze akt IV Kp 357/18 Sąd Rejonowy Szczecin-Prawobrzeże i Zachód w Szczecinie uznał, że zatrzymanie D. C. (1) było prawidłowe, legalne, ale niezasadne oraz uchylił postanowienie z dnia 7 grudnia 2018 roku o zastosowaniu środków zapobiegawczych.

Wnioskodawczyni bardzo przeżyła swoje zatrzymanie. Ma ono zły wpływ na jej stan psychiczny. Do dziś bardzo często myśli o tym wydarzeniu i miewa związane z nim natłoki myśli.

Zatrzymanie D. C. (1) w dniach 6 i 7 grudnia 2018 roku było niewątpliwie niesłuszne i spowodowało u niej krzywdę, której nie powinna doznać.

postano-wienie sądu z 16.05. 2019 r.

k. 8-12

pisma z KNF

k. 130-136

postano-wienie o przedstawieniu zarzutów i akt oskarżenia

t. LXII akt XII K 123/21 k. 12.308- 12.309

t. CXLVI k. 29.155- 29.375

zeznania D. C.

k. 173-177, 219v

0.1.Fakty uznane za nieudowodnione

1.ocena DOWODów

0.1.Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 3.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

dokumenty

Ujawnione w toku postępowania dokumenty nie wzbudziły żadnych wątpliwości sądu. Nie były też kwestionowane przez strony.

zeznania D. C. (1)

Złożone na rozprawie zeznania wnioskodawczyni są spontaniczne, logiczne, rzeczowe, konsekwentne i spójne. Korespondują z ujawnionymi dowodami z dokumentów. D. C. (1) nie wskazuje na doznanie większych cierpień niż miało to miejsce w rzeczywistości – podkreśla np. uprzejmość funkcjonariuszy CBA. Jej zeznania w całości zasługują na wiarę.

0.1.Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

1.PODSTAWA PRAWNA

Zadośćuczynienie

Kwota główna

Odsetki

art. 552 § 4 k.p.k.

art. 558 k.p.k. w zw. z art. 481 k.c.

Zwięźle o powodach podstawy prawnej

Zgodnie z art. 552 § 1 i 4 k.p.k. zadośćuczynienie za doznaną krzywdę przysługuje w wypadku niewątpliwie niesłusznego tymczasowego aresztowania lub zatrzymania.

Aby możliwe było zatem przyznanie osobie zatrzymanej w toku prowadzonego postępowania karnego zadośćuczynienia, należy ustalić, czy zatrzymanie miało charakter niewątpliwie niesłuszny, a także czy z uwagi na takie zatrzymanie wnioskodawca doznał krzywdy. Zdaniem sądu w niniejszej sprawie obie te przesłanki zostały spełnione.

W związku z zatrzymaniem w dniu 6 grudnia 2018 roku D. C. (1) w przedmiocie oceny zasadności, legalności i prawidłowości jej zatrzymania, w trybie wynikającym z art. 246 k.p.k., orzekł Sąd Rejonowy Szczecin-Prawobrzeże i Zachód w Szczecinie, który postanowieniem z dnia 16 maja 2019 roku w sprawie akt IV Kp 357/18 uznał, że zatrzymanie było prawidłowe i legalne, ale niezasadne. Ocenę zaistnienia przesłanek art. 247 § 1 i 2 k.p.k. oraz powołaną na jej poparcie argumentację sąd orzekający w niniejszej sprawie w pełni podziela, a ponadto stwierdza, że zatrzymanie było także niewątpliwie niesłuszne w rozumieniu art. 552 § 4 k.p.k.

Nie zachodziła uzasadniona obawa, że podejrzana nie stawi się na wezwanie albo w inny bezprawny sposób będzie utrudniać postępowanie. Miała stałe miejsce pobytu, ustabilizowaną sytuację rodzinną i zawodową – zajmowała kierownicze stanowisko w Komisji Nadzoru Finansowego. Zatrzymanie za czas dwóch dni i przesłuchanie w tym czasie wnioskodawczyni nie mogło zapobiec ustalaniu przez nią z innymi osobami treści wyjaśnień czy zeznań, gdyby taki zamiar miała. Pracownicy KNF jeszcze przed 2018 rokiem mogli się spodziewać, że będą przesłuchiwani w charakterze świadków czy że zostaną niektórym z nich postawione zarzuty popełnienia przestępstw. Zawiadomienia o popełnieniu przestępstw wpłynęły w 2015 roku, co zainicjowało czynności prokuratury, a następnie wszczęcie śledztwa 1 lipca 2016 roku. Informacje o czynnościach śledztwa były znane nie tylko pracownikom KNF, ale za pośrednictwem mediów – także powszechnie. Zarzut dotyczy 2014 roku. Nie zachodziła potrzeba niezwłocznego zastosowania środka zapobiegawczego. Zastosowane środki zostały uchylone przez sąd rozpoznający zażalenia.

Ponadto sam prokurator w akcie oskarżenia przyznał niezasadność zarzutu stawianego D. C. (1) w chwili zatrzymania. Wyeliminowanie faktu działania w celu osiągnięcia korzyści majątkowej znacząco zmienia stopień społecznej szkodliwości czynu zarzucanego oskarżonej, a dowodów wskazujących na wyczerpanie przez nią znamion z art. 231 § 2 k.k. nie ma nie tylko obecnie, ale nie było ich również 6 grudnia 2018 r.

Inne

Zwrot kosztów zastępstwa procesowego.

Zwięźle o powodach podstawy prawnej

Rozstrzygając w zakresie zwrotu na rzecz wnioskodawczyni wydatków poniesionych w związku z ustanowieniem pełnomocnika na czas postępowania o odszkodowanie i zadośćuczynienie, sąd orzekł na podstawie art. 554 § 4 k.p.k.

1.ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU W PRZEDMIOCIE ŻĄDANIA

Zwięźle o powodach rozstrzygnięcia

Odszkodowanie

1

Kwota główna

Odsetki

Zadośćuczynienie

2

Kwota główna

Odsetki

10 000 złotych

od dnia uprawomocnienia wyroku do dnia zapłaty

Przyznanie wnioskodawczyni zadośćuczynienia z tytułu zatrzymania jest jak najbardziej zasadne, lecz wnioskowana przez nią kwota jest nieadekwatna do rzeczywiście doznanej krzywdy.

Zadośćuczynienie powinno być proporcjonalne do rodzaju naruszenia prawa oraz stopnia dolegliwości dla wnioskodawcy. Oznacza to, że jego wysokość powinna stanowić rzeczywistą ekonomiczną wartość, a nie tylko symboliczną kompensację wyrządzonej krzywdy. Z drugiej jednak strony nie może być źródłem bezpodstawnego wzbogacenia się.

Sąd uwzględnił czas trwania pozbawienia wolności w ramach zatrzymania, stopień dolegliwości związany z koniecznością odbycia długiej podróży, następnie oczekiwania na przesłuchanie w S.. Wnioskodawczyni przez kilkanaście godzin nie wiedziała, co ją spotka, nie miała kontaktu z osobami decyzyjnymi, a jedynie z pilnującymi ją funkcjonariuszami CBA. Uwzględniono stres D. C. (1) wynikający z zakłócenia spokoju jej matki, a także z jej przeżyciami związanymi z zatrzymaniem, które mają miejsce do dziś. Wnioskodawczyni przed zatrzymaniem prowadziła ustabilizowany, wręcz przykładny tryb życia. Zatrzymanie było więc dla niej odczuwane jako wyjątkowo dotkliwe.

Zasądzone na rzecz wnioskodawczyni zadośćuczynienie w wysokości 10 000 złotych - w ocenie sądu - jest współmierne do stopnia cierpień doznanych przez D. C. (1) i rekompensuje w należytym do doznanej krzywdy roszczenie wnioskodawczyni.

Roszczenie o zadośćuczynienie staje się wymagalne dopiero z momentem uprawomocnienia się orzeczenia zasądzającego, a zatem do czasu wydania przez sąd prawomocnego orzeczenia ustawowe odsetki nie przysługują. Należą się one jedynie za okres opóźnienia świadczenia wymagalnego, rozpoczynający się z chwilą prawomocności orzeczenia sądowego stanowiącego podstawę do zapłaty.

Inne

Wysokość kwoty zasądzonej od Skarbu Państwa na rzecz D. C. (1) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego, tj. 240 złotych, została ustalona na podstawie rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie.

1.Inne ROZSTRZYGNIĘCIA Zawarte w WYROKU

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

II

Ponad kwotę 10 000 złotych tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę wniosek został oddalony.

Sąd nie zasądził na rzecz wnioskodawczyni odszkodowania, gdyż nie wykazała ona, jaką szkodę poniosła w związku z zatrzymaniem. Okoliczności wskazane we wniosku dotyczą postępowania karnego przeciwko D. C. (1), a nie zatrzymania. Jej obrońca uczestniczy w całym postępowaniu karnym. Nie został ustanowiony wyłącznie w związku z zatrzymaniem. Ewentualna możliwość uzyskania zwrotu poniesionych kosztów obrony na podstawie art. 632 k.p.k. pojawi się w sytuacji uniewinnienia albo umorzenia postępowania.

Fakt nieuzyskania jednej nagrody kwartalnej jest skutkiem zastosowanego środka zapobiegawczego, a nie zatrzymania.

Żądanie zasądzenia zadośćuczynienia w kwocie 50 000 złotych było wygórowane i nieadekwatne do stopnia doznanej krzywdy, niewspółmierne do kwot przyznawanych przez sądy w podobnych sprawach.

Ustalając bezzasadność roszczenia w wymiarze przekraczającym kwotę 10 000 złotych, sąd miał na uwadze czas trwania pozbawienia wolności, brak okoliczności dodatkowo zwiększających skalę cierpień poza niezbędnymi dla zrealizowania decyzji prokuratora – za wyjątkiem niepotrzebnego przybycia do mieszkania matki wnioskodawczyni.

1.KOszty procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

IV

Wobec treści art. 554 § 4 k.p.k. kosztami sądowymi obciążono Skarb Państwa.

1.PODPIS