Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

Formularz UWO

Sygnatura akt

XII Ko 36/21

1. WNIOSKODAWCA

Ł. P.

1.ZWIĘZŁE PRZEDSTAWIENIE ZGŁOSZONEGO ŻĄDANIA

1.

Odszkodowanie (kwota główna)

Odsetki

-

-

2.

Zadośćuczynienie (kwota główna)

Odsetki

65 218,45 złotych

od uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty

3.

Inne

żądanie zasądzenia od Skarbu Państwa na rzecz wnioskodawcy zwrotu uzasadnionych wydatków z tytułu ustanowienia w sprawie pełnomocnika z wyboru

1.3. Ustalenie faktów

0.1.3.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Fakt

Dowód

Numer karty

Ł. P. był członkiem (...). Był założycielem (...) w (...) Polskiego Radia (...) w B., gdzie pracował. Został przewodniczącym Komisji Zakładowej (...) w tej rozgłośni.

Komendant (...) w B. na podstawie art. 42 Dekretu z dnia 12 grudnia 1981 r. o ochronie bezpieczeństwa Państwa i porządku publicznego w czasie obowiązywania stanu wojennego, wydał w dniu 13 grudnia 1981 r. decyzję nr (...) o internowaniu Ł. P..

Wobec wnioskodawcy powyższą decyzję o internowaniu wykonywano w okresie od 13 grudnia 1981 r. godzina 1.20 do 24 grudnia 1981 r.

Zatrzymany został w piżamie i kożuchu i jedynie tym ubraniem dysponował przez cały czas internowania.

Pierwszą noc spędził w izbie zatrzymań Komendy (...) w B. w celi z kilkunastoma innymi mężczyznami. Wnioskodawca musiał położyć swój materac przy beczce z nieczystościami, bo tylko tam było miejsce.

Zatrzymani mężczyźni nie wiedzieli, co ich czeka. Obawiali się wywiezienia na S., gdyż podejrzewali, że władze polskie są w tej akcji czynnie wspierane przez Związek (...). Jeszcze przed świtem zostali przeprowadzeni między dwuszeregiem funkcjonariuszy (...) z ujadającymi psami na smyczach. Zostali upchnięci na stojąco do więziennej ciężarówki. Wówczas wnioskodawca najbardziej obawiał się o swoje życie. Przewożeni mężczyźni podejrzewali, że wkrótce zostaną zabici. Nawet policzyli, ilu ich jest w ciężarówce na wypadek, gdyby komuś udało się przeżyć – żeby mógł być precyzyjnym świadkiem z tych wydarzeń. Internowani zostali przewiezieni do więzienia w B., gdzie Ł. P. przebywał do końca internowania.

Wnioskodawcę osadzono w celi przerobionej z pomieszczenia biurowego – posiadała duże okno i parkiet. W celi były niezasłonięte niczym sedes i umywalka. Cela miała 8-10 metrów, a mieszkało tam 6 mężczyzn na dwóch trzypiętrowych łóżkach. Było ciasno. Materac był niewygodny – czuć było blachy łóżka. Był też koc i chyba prześcieradło. Jedzenie było dostarczane 3 razy dziennie. Było złej jakości. Wnioskodawca zmuszał się do jedzenia przez rozsądek – żeby nie osłabnąć.

W czasie osadzenia wnioskodawcy tylko raz zorganizowano krótki spacer.

Ł. P. odbywał w tym czasie spotkania z oficerem SB nakłaniającym go do tajnej współpracy albo wyjazdu na stałe z Polski. Był przez tego oficera straszony „nieznanymi sprawcami”, którzy mogą zagrozić jemu lub żonie i synom. Bał się tak, że aż mu się włosy zjeżyły na głowie.

Podczas internowania wnioskodawca cierpiał z powodu suchego zębodołu – bolesnego stanu zapalnego dziąsła po ekstrakcji zęba. Nie miał ze sobą antybiotyków, które zażywał do chwili internowania i które pozostały w domu. Lekarze zajmujący się Ł. P. w trakcie osadzenia nie pomogli.

Na czas internowania wnioskodawca rozstał się z żoną oraz synami – trzyletnim i ośmioletnim. Żona zachorowała na nerwicę i chorobę tę wiąże ze stresem związanym z internowaniem.

Ł. P. nie podjął działalności stanowiącej zaprzeczenie działalności niepodległościowej.

dokumen-ty,

zeznania wniosko-dawcy Ł.

P. i świadka E. P.

k. 14-45,

70-103, 105, 112v-114

0.1.3.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Fakt

Dowód

Numer karty

Wnioskodawca od końca lat 70. miał problemy z wysuwaniem dysku kręgosłupa. Brak jest zdarzeń wskazujących na możliwość nasilenia się schorzenia na skutek internowania – pracy fizycznej, urazów, dźwigania ciężkich rzeczy.

4.  ocena DOWODów

0.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 3.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

dokumenty uznane za ujawnione

Sąd Okręgowy w Warszawie uznał zgromadzony w sprawie i wymieniony ogół dokumentów za w pełni wiarygodny. Dokumenty zostały sporządzone zgodnie z przepisami prawa, we właściwym trybie i formie oraz przez uprawnione i właściwe do tego organy (osoby). Żadna z osób, w tym wnioskodawca, nie kwestionowała ich wiarygodności. Dokumenty złożone przez wnioskodawcę korespondują z nadesłanymi przez IPN oraz z zeznaniami obu przesłuchanych świadków.

zeznania wnioskodawcy

i jego żony

Sąd dał wiarę zarówno zeznaniom wnioskodawcy, jak i zeznaniom jego żony. Brak jest dowodów kwestionujących ich treść. Są one potwierdzone dowodami z dokumentów.

Świadkowie zeznawali spontanicznie, logicznie i spójnie.

0.1.Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów

0.2.(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 3.1 albo 3.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

-

-

1.PODSTAWA PRAWNA

Odszkodowanie

1.

Kwota główna

Odsetki

-

-

Zwięźle o powodach podstawy prawnej

Zadośćuczynienie

2.

Kwota główna

Odsetki

art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 23 lutego 1991r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego (Dz.U. z 1991r. Nr 34, poz. 149 z późn.zm.)

art. 481 kodeksu cywilnego

Zwięźle o powodach podstawy prawnej

W świetle dokumentacji archiwalnej z Instytutu Pamięci Narodowej i zgodnych z jej treścią zeznań wnioskodawcy i jego żony nie ma żadnych wątpliwości, że wobec wnioskodawcy wydano decyzję o internowaniu i że decyzja ta była wykonywana. Jej wykonywanie datuje się na okres od 13 grudnia 1981r. do 24 grudnia 1981 r.

Wskazać jeszcze należy, że art. 8 ust. 1 cytowanej wyżej ustawy wyraźnie ogranicza prawo do dochodzenia zadośćuczynienia za doznaną krzywdę tylko do konsekwencji wynikłych z m.in. wykonania decyzji o internowaniu.

Uwzględniając powyższe oraz odpowiedzialność Skarbu Państwa kształtującą się w oparciu o zasadę ryzyka, nie ma najmniejszych wątpliwości, że żądanie wnioskodawcy jest zasadne, ale częściowo.

Inne

3.

artykuł 13 ustawy z dnia 23 lutego 1991r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego (Dz.U. z 1991r. Nr 34, poz. 149 z późn.zm.)

Zwięźle o powodach podstawy prawnej

Przepis art. 13 ww. ustawy przewiduje, że koszty postępowania w sprawach objętych ustawą, w tym z tytułu ustanowienia pełnomocnika, ponosi Skarb Państwa.

1.ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU W PRZEDMIOCIE ŻĄDANIA

Zwięźle o powodach rozstrzygnięcia

Odszkodowanie

1.

Kwota główna

Odsetki

-

-

Zadośćuczynienie

2.

Kwota główna

Odsetki

Zasądzając zadośćuczynienie, sąd miał na względzie nie tylko czas trwania pozbawienia wolności Ł. P., ale także warunki pobytu, bardzo złe warunki w izbie zatrzymań Komendy (...) w B., brak odpowiedniego ubrania, stres związany z brakiem informacji, jak będzie przebiegać internowanie, ile będzie trwało, czym się skończy. Wnioskodawca bał się o swoje życie, nie wiedząc początkowo, czy nie jest wieziony na egzekucję, a następnie będąc straszonym przez oficera SB. Sąd uwzględnił niehumanitarne warunki związane z przeludnieniem, złym jedzeniem, koniecznością załatwiania potrzeb fizjologicznych w obecności współinternowanych, rozstanie z rodziną, trudne znoszenie tej sytuacji przez żonę. Z powodu braku leków i niewłaściwego leczenia w warunkach więziennych Ł. P. bardziej cierpiał z powodu schorzenia stomatologicznego niż miałoby to miejsce na wolności, gdzie rozpoczęte prawidłowe leczenie zaczynało już przynosić pozytywne rezultaty.

Przyznanie osobie represjonowanej zadośćuczynienia nie może być wygórowane i prowadzić do bezpodstawnego wzbogacenia, wysokość przyznanego zadośćuczynienia powinna być utrzymana w rozsądnych granicach odpowiadających aktualnym warunkom i przeciętnej stopie życiowej społeczeństwa (wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 21 listopada 2012 r., sygn. akt II AKa 228/12). Zadośćuczynienie winno wyrównać doznane krzywdy ale też być „odpowiednie”, a ustalenie, jaka kwota w konkretnych okolicznościach jest „odpowiednia”, należy do sfery swobodnego uznania sądu.

Dlatego też sąd uznał, że kwotę adekwatną do stopnia i rodzaju doznanych dolegliwości oraz czasu ich trwania, będzie kwota 20 000 złotych.

W ocenie sądu żądana przez wnioskodawcę w tym zakresie kwota zadośćuczynienia 65.218,45 złotych jest zbyt wygórowana i dlatego też w części ponad kwotę 20 000 zł wniosek oddalono.

Odsetki od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty zostały zasądzone wobec zawarcia we wniosku takiego żądania.

Inne

3.

-

1.Inne ROZSTRZYGNIĘCIA Zawarte w WYROKU

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

pkt III sentencji wyroku.

Na podstawie art. 13 ustawy z dnia 23 lutego 1991r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego (Dz.U. z 1991r. Nr 34, poz. 149 z późn.zm.) w zw. z §11 ust. 6 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności adwokackie z dnia 22 października 2015r. (Dz.U. z 2015r., poz. 1800), sąd zasądził od Skarbu Państwa na rzecz wnioskodawcy kwotę 265,68 złotych tytułem zwrotu uzasadnionych wydatków z tytułu ustanowienia pełnomocnika z wyboru.

1.KOszty procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

pkt IV sentencji wyroku.

Kosztami postępowania, sąd obciążył Skarb Państwa na podstawie art. 13 ww. „ustawy rehabilitacyjnej”.

1.PODPIS