Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 6 października 2015 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie V Wydział Cywilny-Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący:	SSO Anna Strączyńska (spr.)
Sędziowie:	SSO Bogusława Jarmołowicz-Łochańska SSR del. Renata Drozd-Sweklej
Protokolant:	sekr. sądowy Przemysław Sulich

po rozpoznaniu w dniu 6 października 2015 r. w Warszawie

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) nieruchomości położonej w W. przy Alejach (...)

przeciwko B. S.

o nakazanie opróżnienia lokalu użytkowego oraz o zapłatę

na skutek apelacji pozwanego

od wyroku Sądu Rejonowego dla W. w W.

z dnia 24 czerwca 2014 r., sygn. akt VI C 1467/12

1. oddala apelację;

2. zasądza od B. S. na rzecz (...)nieruchomości położonej w W. przy Alejach (...) kwotę 600 zł (sześćset złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa prawnego w instancji odwoławczej.

Sygn. akt V Ca 3840/14

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 05 czerwca 2012 r. (...) nieruchomości położonej w W. przy Al. (...) wniosła o nakazanie B. S. opróżnienia z osób i rzeczy jego prawa reprezentujących oraz opuszczenia pomieszczenia gospodarczego znajdującego się na V piętrze budynku przy Al. (...) w W. oznaczonego symbolem (...)oraz o zasądzenie kwoty 2.928 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty tytułem wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z przedmiotowego pomieszczenia w okresie od dnia 06 czerwca 2002 r. do dnia 05 czerwca 2012 r. W uzasadnieniu strona powodowa wyjaśniła, że pozwany jest najemcą komunalnego lokalu mieszkalnego nr (...), położonego na tym samym piętrze co objęte żądaniem pozwu pomieszczenie i od wielu lat bez tytułu prawnego zajmuje przedmiotowe pomieszczenie gospodarcze (...), stanowiące część wspólną nieruchomości, pomimo że nie jest ono pomieszczeniem przynależnym do lokalu nr (...).

Na terminie rozprawy w dniu 19 marca 2013 r. pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości. B. S. wskazał, że sporne pomieszczenie gospodarcze otrzymał od Administracji (...) przy ul. (...) w W. blisko 40 lat temu, oczyścił je i cały czas nieprzerwanie z niego korzysta.

Pismem procesowym z dnia 14 lutego 2014 r. powodowa (...)w reakcji na treść opinii biegłego, rozszerzyła powództwo do kwoty 9.167,09 zł wraz z ustawowymi odsetkami od daty wytoczenia powództwa do dnia zapłaty.

Wyrokiem z dnia 24 czerwca 2014 r. Sąd Rejonowy dla W. w W.nakazał pozwanemu opróżnienie i opuszczenie pomieszczenia gospodarczego znajdującego się na V piętrze budynku przy Alejach (...) w W. pomiędzy klatkami schodowymi II i III o powierzchni 4,88 m ^{( 2)} oznaczonego numerem (...) oraz zasądził od pozwanego na rzecz (...)kwotę 9.167,09 zł wraz z ustawowymi odsetkami od kwoty 2.928 zł od dnia 19 grudnia 2012 roku do dnia zapłaty i od kwoty 6.239,09 zł od dnia 25 lutego 2014 roku do dnia zapłaty. Sąd oddalił także częściowo powództwo w zakresie odsetek oraz ustalił, że pozwany ponosi całkowite koszty procesu, których wyliczenie pozostawił referendarzowi sądowemu.

Powyższe rozstrzygnięcie Sądu Rejonowego zapadło w oparciu o następujące ustalenia faktyczne:

Ogół właścicieli lokali mieszkalnych i użytkowych położonych w obrębie budynku wielorodzinnego usytuowanego w W. przy Al. (...) tworzy (...) (...). Na V kondygnacji budynku znajduje się wydzielone pomieszczenie gospodarcze (...) o powierzchni 4,88 m ^{( 2)}.

B. S. jest najemcą lokalu mieszkalnego nr (...), położonego w W. przy Al. (...) na podstawie umowy zawartej z(...) W..

Lokal zajmowany przez pozwanego jest usytuowany na V kondygnacji budynku, naprzeciwko pomieszczenia użytkowego oznaczonego jako (...). W latach 70 – tych pozwany zajął pomieszczenie użytkowe oznaczone nr (...), oczyścił je na własny koszt i od tamtej pory przechowuje w nim swoje rzeczy. Pozwany zajął sporne pomieszczenie, ponieważ do wynajmowanego przez niego lokalu mieszkalnego nr (...) nie jest przypisana komórka lokatorska.

Pomiędzy pozwanym a pozostałymi mieszkańcami budynku niejednokrotnie dochodziło do konfliktów na tle uprawnień pozwanego do korzystania z przedmiotowego pomieszczenia.

Konflikt pozwanego z pozostałymi mieszkańcami nieruchomości zakończył się powołaniem (...) (...)przy (...) nr (...), która po odbyciu posiedzenia w dniu 28 marca 1988 r. zawnioskowała do Rejonu (...) nr (...)o rozwiązanie z pozwanym niepisanej umowy najmu i przeznaczenie spornego pomieszczenia na urządzenia sanitarne z przeznaczeniem do użytku lokatorów, którzy nie mają w swoich lokalach łazienek.

Pozwany w dalszym ciągu zajmował jednak sporne pomieszczenie i zajmuje je do chwili obecnej nie ponosząc z tego tytułu żadnych opłat na rzecz (...) (...) położonej w W. przy Al. (...). Pomimo licznych wezwań (...) pozwany nie wylegitymował się żadnym dokumentem potwierdzającym jego aktualne uprawnienie do korzystania z przedmiotowego pomieszczenia gospodarczego .

(...) (...) położonej w W. przy Al. (...) wielokrotnie bezskutecznie wzywała pozwanego do opróżnienia spornego pomieszczenia użytkowego (...). W piśmie z dnia 27 października 2009 r. Administrator nieruchomości – (...) (...) zwróciło się do Zakładu (...) w D. (...) w W. o spowodowanie pilnego przekazania (...) nieruchomości położonej w W. przy Al. (...) pomieszczenia gospodarczego usytuowanego na V piętrze budynku, oznaczonego nr (...), bezprawnie zajętego przez najemcę lokalu (...) W. nr (...)– B. S..

W odpowiedzi na powyższe Zakład (...) w D. (...) stwierdził, że pomieszczenie gospodarcze oznaczone nr (...) stanowi część wspólną nieruchomości budynkowej położonej w W. przy Al. (...) i nie jest przynależne do lokalu mieszkalnego nr (...), a zatem działania zmierzające do odzyskania pomieszczenia leżą w gestii administratora działającego w imieniu i na rzecz (...).

W dniu 24 lutego 2010 r. przedstawiciele powodowej (...) nieruchomości dokonali komisyjnego przejęcia pomieszczenia gospodarczego zajmowanego przez pozwanego, otworzyli je i stwierdzili, że w pomieszczeniu tym znajdują się narzędzia, metalowe elementy i deski oraz nielegalne podłączenie energii elektrycznej. Z otwarcia pomieszczenia sporządzono protokół, w którego postanowieniach końcowych zarządzono o poinformowaniu pozwanego o zajęciu pomieszczenia przez (...) i jego opróżnienia.

Po przejęciu pomieszczenia przez powódkę pozwany włamał się do lokalu, ponownie zamontował w drzwiach do niego prowadzących własną kłódkę i w dalszym ciągi odmawia (...) dostępu do pomieszczenia. Do chwili obecnej pomieszczenie znajduje się we władaniu pozwanego.

Ustalając stan faktyczny Sąd pierwszej instancji oparł się na osobowych źródłach dowodowych: zeznaniach świadków, uzupełnionych dowodem z przesłuchania stron.

W oparciu o zgromadzony materiał dowodowy Sąd Rejonowy ustalił, że pomieszczenie użytkowe zajmowane przez pozwanego stanowi część wspólną nieruchomości budynkowej położonej w W. przy Al. (...). Wniosek taki płynie z dokumentów budowlanych w postaci rzutu V piętra budynku, jak również ze zgodnych zeznań świadków, korespondujących w tym zakresie z dokumentami i dowodem z przesłuchania stron. Osoby przesłuchiwane w sprawie podawały, że w przeszłości sporny lokal stanowił pomieszczenie sanitarne przeznaczone na potrzeby mieszkańców, którzy nie mieli łazienek w swoich lokalach. Z tych właśnie względów pomiędzy pozwanym a innymi mieszkańcami kamienicy dochodziło do konfliktów na tle zajęcia pomieszczenia przez pozwanego.

Sąd pierwszej instancji dał wiarę także dowodom z dokumentów zgromadzonych w aktach niniejszej sprawy, których prawdziwość nie była kwestionowana przez żadną ze stron i nie budziła wątpliwości.

Na okoliczność wysokości czynszu najmu możliwego do uzyskania na wolnym rynku za najem lokalu w okresie objętym pozwem, Sąd pierwszej instancji przeprowadził dowód z opinii biegłego z zakresu wyceny nieruchomości. W ocenie Sądu opinia M. G. jest jasna, pełna oraz rzetelna i w pełni przydatna dla celów dowodowych. Łączna wartość czynszu możliwego do uzyskania z najmu spornego pomieszczenia gospodarczego o powierzchni 4,88 m ², usytuowanego na V kondygnacji budynku położonego w W. przy Al. (...) za okres od dnia 06 czerwca 2002 r. do dnia 05 czerwca 2012 r. odpowiada kwocie 9.167,09 zł.

W oparciu o tak ustalony stan faktyczny Sąd Rejonowy w większej części uwzględnił powództwo.

Sąd I instancji wskazał, że żądanie eksmisji pozwanego znalazło podstawę prawną w treści art. 222 § 1 k.c., zgodnie z którym właściciel może żądać od każdego, kto jego rzeczą włada, aby rzecz ta została mu wydana.

Sąd Rejonowy uznał, że (...) (...), reprezentowana przez zarząd, jest legitymowana czynnie do żądania eksmisji oraz do żądania zapłaty z tytułu wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z zajmowanego przez pozwanego pomieszczenia. Zgromadzony w sprawie materiał dowodowy pozwolił Sądowi na wnioskowanie, że zajmowane przez pozwanego pomieszczenie (...) nie stanowi części składowej komunalnego lokalu mieszkalnego nr (...), którego najemcą jest pozwany lecz jest częścią nieruchomości wspólnej, przeznaczaną w przeszłości na zaspokojenie potrzeb sanitarnych mieszkańców. Jako część wspólna nieruchomości pomieszczenie to stanowi zatem przedmiot współwłasności wszystkich właścicieli lokali mieszkalnych i użytkowych położonych w budynku przy Al. (...) tworzących (...) nieruchomości. W tym stanie rzeczy legitymacja czynna powódki do wystąpienia przeciwko pozwanemu z żądaniem eksmisji nie może budziła wątpliwości.

Sąd wskazał, że bezspornie B. S. obecnie zajmuje sporny lokal użytkowy nr (...) położony w W. przy Al. (...) i zajmował go przez cały okres objęty pozwem. Pozwany przyznał bowiem, że korzysta z przedmiotowego lokalu od 40 lat.

Rozważenia wymagało zatem wyłącznie zagadnienie tytułu prawnego pozwanego do korzystania z pomieszczenia. Pozwany powoływał się w toku procesu na istnienie pisemnej umowy najmu lokalu (...), zawartej z poprzednim zarządcą nieruchomości. Pomimo zobowiązania, pozwany nie złożył do akt sprawy żadnego dokumentu potwierdzającego jego uprawnienie do korzystania z pomieszczenia. W ocenie Sądu pierwszej instancji tłumaczenie pozwanego, że przysługuje mu tytuł do lokalu jest niewiarygodne i stanowi wyłącznie wyraz przyjętej przez niego od samego początku procesu linii obrony przed żądaniem pozwu, polegającej na przedłużaniu postępowania. Sąd Rejonowy nadmienił, że gdyby pozwany był w posiadaniu pisemnej umowy dowodzącej jego praw do spornego lokalu, to powinien był przedłożyć dokument do wglądu Wspólnoty już wcześniej, wówczas, gdy był o to proszony, a już z całą pewnością w procesie po pouczeniu o rozkładzie ciężaru dowodu.

Materiał dowodowy zgromadzony w aktach sprawy nie pozwolił Sądowi pierwszej instancji, na pozytywne ustalenie, że pozwanemu przysługuje aktualnie jakikolwiek tytuł prawny do zajmowania lokalu objętego żądaniem eksmisji.

W tym stanie rzeczy Sąd pierwszej instancji zajął stanowisko, że spełnione zostały wszystkie przesłanki warunkujące uwzględnienie żądania eksmisji, tzn. pozwany bez tytułu prawnego włada lokalem nr (...) stanowiącym współwłasność wszystkich właścicieli lokali mieszkalnych i użytkowych tworzących powodową (...) (...) położonej w W. przy Al. (...).

Sąd Rejonowy stwierdził także, że w niniejszej sprawie spełnione zostały przesłanki zasadności żądania zapłaty wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z lokalu, albowiem w okresie objętym pozwem pozwany korzystał ze spornego lokalu jak posiadacz samoistny, a nadto ze świadomością, że nie przysługuje mu tytułu prawny do pomieszczenia.

Wysokość wynagrodzenia należnego stronie powodowej za bezumowne korzystanie z lokalu za okres objęty pozwem odpowiada wartości czynszu możliwego do uzyskania w tożsamym przedziale czasowym z najmu spornego pomieszczenia. Suma ta została oszacowana przez biegłego za okres od czerwca 2002 roku do czerwca 2012 oku na kwotę 9.167,09 zł.

W zakresie żądania zasądzenia odsetek Sąd pierwszej instancji orzekł o nich stosownie do przepisu art. 481 § 1 k.c. W rozpoznawanej sprawie (...) wystąpiła z pozwem w dniu 05 czerwca 2012 r., przy czym pierwotnie domagała się zasądzenia od pozwanego kwoty 2.928 zł. Odpis pozwu został doręczony pozwanemu w dniu 19 grudnia 2012 r. i należy przyjąć, że dopiero w tym dniu pozwany powziął wiedzę o dochodzonym przeciwko niemu roszczeniu pieniężnym. Z tego względu odsetki od pierwotnie dochodzonej kwoty 2.928 zł zostały zasądzone od dnia doręczenia pozwanemu odpisu pozwu. Odsetki od pozostałej kwoty 6.239,09 zł zostały natomiast zasądzone od dnia doręczenia pozwanemu pisma procesowego powódki obejmującego oświadczenie o rozszerzeniu powództwa – tj. od dnia 25 lutego 2014 r. Strona powodowa nie udowodniła, aby uprzednio wzywała pozwanego do zapłaty takiej kwoty w sytuacji, gdy czynność ta była konieczna dla wywołania skutku w postaci wymagalności roszczenia, którego wymagalność nie została skonkretyzowana przepisem ustawy lub ewentualną czynnością prawną. Żądanie zasądzenia odsetek od daty wcześniejszej zostało oddalone jako niezasadne.

O kosztach postępowania Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w związku z art. 99 k.p.c. Na podstawie art. 108 § 1 zdanie drugie k.p.c. szczegółowe rozliczenie tych kosztów Sąd pozostawił referendarzowi sądowemu, po uprawomocnieniu się niniejszego wyroku.

Apelację od powyższego rozstrzygnięcia wniósł pozwany zaskarżając wyrok w całości, wskazując na pogwałcenie podstawowej zasady kodeksowej, czyli zasady prawdy obiektywnej i nieoparcie wyroku o całokształt materiału dowodowego. W związku z tymi zarzutami B. S. wniósł o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Apelacja pozwanego jako bezzasadna nie zasługuje na uwzględnienie.

Sąd Okręgowy w pełni podziela ustalenia faktyczne poczynione przez Sąd Rejonowy oraz dokonaną na ich podstawie ocenę prawną. Ustalenia, stanowiące podstawę rozstrzygnięcia Sądu pierwszej instancji, jako nie budzące wątpliwości i zastrzeżeń, wszechstronne i wyczerpujące, Sąd Okręgowy przyjmuje jako podstawę własnego rozstrzygnięcia, nie widząc tym samym podstaw do uznania, że doszło do naruszenia przepisów prawa materialnego czy też postępowania.

Przede wszystkim bez znaczenia pozostaje dla sprawy nazewnictwo, na które w trakcie ustnego wystąpienia na rozprawie apelacyjnej zwracał uwagę pozwany. Czy Sąd będzie używał pojęcia pomieszczenie, schowek czy lokal użytkowy, pozostaje to obojętne wobec ustalenia, że B. S. nie ma prawa zajmować tego fragmentu nieruchomości.

Nie ma wątpliwości co do tego, że pomieszczenie, o które sprawa się toczy nigdy nie zostało wyodrębnione ani też oddane pozwanemu w najem. Dowody w postaci protokołów z kart. 170 i 171 są dowodami ewidentnie spóźnionymi w rozumieniu przepisu art. 381 kpc, bowiem pochodzą z 1980 roku, a zatem nie było przeszkód, by pozwany przywołał je w postępowaniu pierwszoinstancyjnym. Ponadto z dokumentów tych nie wynika dlaczego pozwanemu oddano tzw. schowek do używania i na jaki czas. Nie jest Sądowi wiadome, czy umowa najmu lokalu mieszkalnego dotyczyła także schowka, a z materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie wynika wręcz, że tak nie było – oświadczenie (...) W. kierowane do (...). Ponadto od 1988 r. pozwany wiedział o tym, że przedmiotowy lokal – schowek - nie może pozostawać w jego wyłącznym użytku, że należy opróżnić i udostępnić go do użytku wspólnego wszystkich mieszkańców. Komisja Pojednawcza została powołana w celu ustalenia statusu prawnego lokalu użytkowego i porozumienia pomiędzy pozwanym a pozostałymi mieszkańcami(...). Bezspornie zatem co najmniej od tego roku pozwany zajmuje lokal mimo braku tytułu prawnego. Nawet jeśli przyjąć, że pozwanemu tytuł przysługiwał, to w okresie, gdy pozostali współwłaściciele pomieszczenia domagali się jego wydania, pozwany tytuł do korzystania ze schowka utracił, a zatem nawet jeżeli przedmiotowy lokal został wydany w sposób prawidłowy, o czym świadczyłby chociażby protokół dołączony do apelacji, nie zmienia to w żadnym wypadku sytuacji prawnej pozwanego, że obecnie musi dojść do wydania części spornej nieruchomości. Samo wieloletnie korzystanie ze schowka, tym bardziej bezpłatne, nie jest podstawą dla nieuwzględnienia żądania właściciela.

W aktach sprawy brak jest podstawowego dowodu – umowy najmu, która łączyłaby pozwanego z (...) W. lub ze (...). Umowa taka potwierdzałaby niezbicie prawo pozwanego do korzystanie z przedmiotowego lokalu użytkowego. Z dołączonego protokołu wynika jedynie fakt wydania spornej części nieruchomości do używania. Nie wskazano jednak podstawy tego wydania ani nawet czy później tj. po roku 1988 pozwany mógł nadal z niego korzystać, gdyż pozwany nie przedstawił żadnego dowodu, który potwierdzałby jego prawo do tego lokalu. W związku z powyższym prawidłowo Sąd pierwszej instancji nakazał opróżnienie i opuszczenie lokalu. Sąd także prawidłowo ustalił, że za okres od 2002 r. do 2012 r. (...) należało się wynagrodzenie z tytułu bezumownego korzystania z rzeczy, gdyż w świetle prawa przedmiotowe pomieszczenie stanowi część nieruchomości wspólnej.

Mając do dyspozycji cały zgromadzony w aktach sprawy materiał dowodowy Sąd Okręgowy przychyla się do stwierdzenia, że pozwany nie udowodnił, aby posiadał prawo do przedmiotowego lokalu. Nie zaistniały tym samym podstawy do zmiany ani uchylenia wyroku Sądu pierwszej instancji. Apelacja jako bezzasadna podlegała więc oddaleniu, zgodnie z art. 385 k.p.c.

Konsekwencją rozstrzygnięcia jest orzeczenie o kosztach postępowania, oparte na przepisie art. 98 k.p.c. w zw. z art. 108 § 1 kpc i zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kwoty 600 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w instancji odwoławczej. Zasądzona kwota wynika z przepisów rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu.