Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 5 kwietnia 2023 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie V Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie:

Przewodniczący:Sędzia Małgorzata Kanigowska-Wajs

Protokolant: Julia Wiśniewska

po rozpoznaniu w dniu 5 kwietnia 2023 r. w Warszawie

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) Spółki Akcyjnej w W.

przeciwko (...) z siedzibą L. (W.)

o zapłatę

na skutek apelacji powoda

od wyroku Sądu Rejonowego dla m.st. Warszawy w Warszawie

z dnia 3 grudnia 2021 r., sygn. akt II C 3779/19

1)  oddala apelację;

2)  zasądza od powoda (...) Spółki Akcyjnej w W. na rzecz pozwanego (...) w L. (W.) kwotę 135
(sto trzydzieści pięć) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa prawnego w instancji odwoławczej.

Sygn. akt V Ca 3212/22

UZASADNIENIE

Pozwem z 13 grudnia 2019 roku (data prezentaty) powód D.
Spółka Akcyjna z (...) w W. wniosła o zasądzenie od pozwanego (...) Company (...) z siedzibą w L. (W.) kwoty 250 EURO
wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od 9 maja 2019 roku do dnia zapłaty,
a także wniosła o zwrot kosztów postępowania na rzecz powoda, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Dodano, że umową cesji
z 12 kwietnia 2019 roku A. Z. przelała na (...) Spółkę Akcyjną z siedzibą
w W. wierzytelność z tytułu opóźnienia lotu 12 kwietnia 2019 roku
na trasie W. - B. - T., o numerze lotu (...).

W piśmie z 24 listopada 2020 roku strona pozwana wniosła o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego
zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego
według norm przepisanych.

W dniu 8 grudnia 2020 roku Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy w Warszawie wydał w niniejszej sprawie wyrok zaoczny zgodny z żądaniem pozwu.

Wyrokiem z 3 grudnia 2021 roku, sygn. akt II C 3779/19, Sąd Rejonowy
dla miasta stołecznego Warszawy w Warszawie:

I.  uchylił wyrok zaoczny z 8 grudnia 2020 roku,

II.  oddalił powództwo,

III.  zasądził od powoda (...) S. A. z siedzibą w W. na rzecz pozwanego (...) z siedzibą w L. (W.)
kwotę 337,00 zł tytułem kosztów procesu, w tym kwotę 270,00 zł
tytułem kosztów zastępstwa procesowego.

Apelację od powyższego orzeczenia wywiódł powód, zaskarżając je w całości
i zarzucając:

1. naruszenie prawa materialnego, tj.:

(i) art. 5 ust. ust. 1 lit. c w zw. z art. 7 ust. 1 lit. a w zw. z art. 2 lit. b rozporządzenia (WE) nr 261/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 lutego 2004 r.

ustanawiającego wspólne zasady odszkodowania i pomocy dla pasażerów
w przypadku odmowy przyjęcia na pokład albo odwołania lub dużego opóźnienia lotów, uchylającego rozporządzenie (EWG) nr 295/91 (dalej jako „rozporządzenie (WE) nr 261/2004”) poprzez błędną wykładnię pojęcia „obsługujący przewoźnik”
co skutkowało niewłaściwym zastosowaniem wskazanych przepisów, polegającym
na bezzasadnym przyjęciu, iż Pozwany nie może zostać uznany za „obsługującego przewoźnika” a w konsekwencji nie może on ponosić odpowiedzialności odszkodowawczej za odwołanie skarżonego lotu;

(ii) art. 5 ust. ust. 1 lit. c w zw. z art. 7 ust. 1 lit. a rozporządzenia (WE) nr 261/2004

poprzez jego niewłaściwe zastosowanie i odmowę zasądzenia odszkodowania
za odwołanie lotu w sytuacji, w której poprzednikowi prawnemu Powoda przysługiwało odszkodowanie za odwołanie lotu;

(iii) art. 6 k.c. poprzez jego niewłaściwe zastosowanie i błędne przyjęcie,
że Powód nie sprostał ciężarowi dowodu w zakresie wykazania okoliczności faktycznych leżących u podstaw legitymacji procesowej biernej Pozwanego;

2. naruszenie przepisów postępowania, które miało wpływ na wynik sprawy
tj. art. 233 § 1 k.p.c. poprzez dokonanie dowolnej oceny zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, wyrażające się w niezasadnym przyjęciu, że:

a) ze zgromadzonej dokumentacji sprawy nie wynika legitymacja
bierna Pozwanego;

b) Powód nie wykazał, że Pozwany był „obsługującym przewoźnikiem"
na trasie W. – B., a przez co, że ponosi odpowiedzialność
za odwołanie skarżonego rejsu;

podczas gdy z załączonego do pisma Powoda z 23 sierpnia 2021 r.
dowodu z wydruku ze strony internetowej (...) dotyczącego skarżonego rejsu wynika jednoznacznie, że sporny lot posiadał podwójne oznaczenie kodowe, a tym samym Pozwany występował w roli „obsługującego przewoźnika",
który podjął decyzję o przeprowadzeniu konkretnego lotu, włącznie z ustaleniem
jego trasy, a tym samym o stworzeniu dla zainteresowanych oferty przewozu lotniczego, a nie jedynie w roli sprzedawcy biletów.

Mając na uwadze powyższe zarzuty, apelujący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez zasądzenie od Pozwanego na rzecz Powoda kwoty 250 euro
wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od 9 maja 2019 r. do dnia zapłaty
oraz zasądzenie od Pozwanego na rzecz Powoda kosztów postępowania
za obie instancje, w tym kosztów zastępstwa procesowego,
według norm przepisanych.

W odpowiedzi na apelację powoda pozwany wniósł o jej oddalenie
oraz zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów postępowania,
w tym kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Niniejsza sprawa była rozpoznana przez Sąd Rejonowy w postępowaniu uproszczonym. Sąd Okręgowy jako Sąd II Instancji także rozpoznał sprawę
w postępowaniu uproszczonym. Sąd Odwoławczy nie prowadził postępowania dowodowego, zatem na podstawie art. 505 ¹³ § 2 k.p.c. uzasadnienie wyroku obejmować będzie jedynie wyjaśnienie podstawy prawnej rozstrzygnięcia,
z przytoczeniem przepisów prawa.

Apelacja powódki nie zasługiwała na uwzględnienie.

Sąd Okręgowy w pełni podziela i przyjmuje za własne zarówno dokonane
przez Sąd I instancji ustalenia faktyczne, jak również ocenę prawną tych ustaleń wskazaną w pisemnych motywach orzeczenia. Sąd pierwszej instancji
prawidłowo uznał, że pozwana nie ma legitymacji procesowej biernej,
by ponosić odpowiedzialność za opóźniony lot. Należy wskazać, że posiadanie
przez strony legitymacji czynnej i biernej jest przesłanką zasadniczą,
od której istnienia uzależniona jest możliwość uwzględnienia powództwa,
zaś jej brak prowadzi do wydania wyroku oddalającego powództwo.

W rozpoznawanej sprawie podstawą prawną dochodzonego roszczenia stanowi Rozporządzenie (WE) nr 261/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady
z dnia 11 lutego 2004 r. ustanawiające wspólne zasady odszkodowania i pomocy
dla pasażerów w przypadku odmowy przyjęcia na pokład albo odwołania
lub dużego opóźnienia lotów, uchylające rozporządzenie (EWG) nr 295/91
(Dz.U. UE L 2004/46/1).

Kwestią sporną było to, czy pozwany może zostać - w świetle zgromadzonego materiału dowodowego – uznany za „obsługującego przewoźnika”, a w konsekwencji, czy odpowiedzialność odszkodowawcza leży po stronie pozwanego i to on odpowiada za szkody powstałe z tytułu opóźnionego lotu 12 kwietnia 2019 roku
na trasie W. – B..

Odnosząc się do tych okoliczności, skarżący zarzucił wyrokowi
brak wszechstronnego rozważenia materiału dowodowego i uznanie,
że strona powodowa nie wykazała, iż pozwany nie posiada legitymacji biernej,
mimo że na powyższe powodowa spółka przedstawiła dokument w postaci wydruku
z 23 sierpnia 2021 roku ze strony internetowej (...)

Zdaniem Sądu Okręgowego zarzuty podniesione w treści apelacji
są całkowicie bezzasadne.

W pierwszej kolejności warto wskazać, że fundamentalne znaczenie
ma kwestia posiadania legitymacji procesowej (zarówno biernej jak i czynnej).
Zgodnie z art. 6 k.c. w zw. z art. 232 k.p.c. ciężar udowodnienia faktów
mających istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy spoczywa na tej stronie,
która z powołanych faktów wywodzi skutki prawne. Wskazana zasada oznacza,
że powód, składając pozew, powinien udowodnić fakty, które w jego ocenie świadczą o zasadności powództwa. To powód powinien zatem wykazać,
że pozwany przewoźnik jest podmiotem odpowiedzialnym z tytułu opóźnionego lotu. Zgodnie bowiem z literalnym brzmieniem art. 2 lit. b Rozporządzenia (WE)
NR 261/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 lutego 2004 r. ustanawiającego wspólne zasady odszkodowania i pomocy dla pasażerów
w przypadku odmowy przyjęcia na pokład albo odwołania lub dużego opóźnienia „obsługujący przewoźnik” oznacza przewoźnika lotniczego wykonującego
lub zamierzającego wykonać lot zgodnie z umową zawartą z pasażerem,
lub działającego w imieniu innej osoby prawnej lub fizycznej mającą umowę
z tym pasażerem.

Z treści złożonych do akt dokumentów wynika, że lot był wykonywany
przez przewoźnika (...) S.A. z siedzibą w A. co było istotne
dla ustalenia legitymacji biernej pozwanego. Opóźniony lot z 12 kwietnia 2019 roku
z W. do B. był obsługiwany przez spółkę (...) S.A.
z siedzibą w A.. Ów lot został oznaczony kodem (...), który wskazuje
na konkretnego przewoźnika wykonującego dany lot. Z dowodu w postaci
karty pokładowej wynika, że lot, za który spółka powodowa dochodzi odszkodowania, był oznaczony numerem (...) (k. 10, k.59) i realizowany przez przewoźnika (...) S.A. z siedzibą w A..

Pozwana (...) z siedzibą w L. i (...) z S.A. z siedzibą w A. należą do jednej grupy kapitałowej, jednakże są to odrębne podmioty prawne będące różnymi spółkami prawa handlowego. Opóźniony lot
odbył się przy udziale (...) z S.A. z siedzibą w A.
a zatem tylko ten podmiot jako przewoźnik obsługujący ponosi odpowiedzialność
za nieprawidłowe wykonanie zobowiązania. O odrębności spółek (...) z siedzibą w L. i (...) z S.A. z siedzibą w A. świadczy także okoliczność, że pełnomocnik pozwanej złożył do akt sprawy pełnomocnictwo udzielone mu przez osobę uprawnioną do reprezentowania
tylko spółki (...) z siedzibą w L. (k. 42).

Należy zaznaczyć, że podstawę prawną dochodzonego przez powoda roszczenia stanowił art. 5 ust. 1 pkt c w zw. z art. 7 ust. 1 lit. a rozporządzenia (WE) nr 261/2004, zgodnie z którym w przypadku opóźnienia lotu pasażerowie,
których to opóźnienie dotyczy, mają prawo do odszkodowania od obsługującego przewoźnika lotniczego zgodnie z art. 7 rozporządzenia, chyba że spełniona jest
jedna z trzech przesłanek egzoneracyjnych wskazanych w podpunktach i, ii oraz iii. Podmiotem odpowiedzialnym za wypłatę odszkodowania z tytułu odwołania
lub opóźnienia lotu jest obsługujący przewoźnik. Zgodnie z art. 2 lit. b) rozporządzenia „obsługujący przewoźnik” oznacza przewoźnika lotniczego wykonującego
lub zamierzającego wykonać lot zgodnie z umową zawartą z pasażerem,
lub działającego w imieniu innej osoby prawnej lub fizycznej mającej umowę
z tym pasażerem. Aby przewoźnik lotniczy został uznany za obsługującego przewoźnika, muszą zostać spełnione przez niego dwie kumulatywne przesłanki: wykonanie danego lotu oraz istnienie umowy zawartej z pasażerem
(zob. wyr. TSUE z 4.7.2018 r. W. i in., C-532/17, EU:C:2018:527, pkt 18). Obsługujący przewoźnik podejmuje zatem decyzję o przeprowadzeniu konkretnego lotu, ustala jego trasę oraz przygotowuje ofertę przewozu lotniczego.
Konsekwencją podjęcia tych decyzji jest ponoszenie przez niego odpowiedzialności za wykonanie lotu (zob. wyr. TSUE z 4.7.2018 r. W. i in., C-532/17, EU:C:2018:527, pkt 20). Pasażer może kupić bilet od jednego przewoźnika lotniczego,
ale podróżować z innym. To właśnie obsługujący przewoźnik lotniczy jest odpowiedzialny za zobowiązania określone rozporządzeniem Nr 261/2004
(zob. artykuł 2 Rozp. Nr 261/2004, Komentarz, red. Osajda 2020, wyd. 5/J. Luzak.).

W rozpoznawanej sprawie pozwana spółka nie była przewoźnikiem wykonującym lot, którego dotyczy roszczenie o odszkodowanie, a zatem nie jest podmiotem odpowiedzialnym za jego opóźnienie.

W ocenie Sądu Okręgowego – co słusznie stwierdził sąd pierwszej instancji - powództwo zostało skierowane do podmiotu, który nie posiada legitymacji
do występowania w procesie jako strona pozwana.

Z uwagi na powyższe, wobec bezzasadności podniesionych w apelacji zarzutów naruszenia zarówno prawa procesowego, jak i prawa materialnego
apelacja podlegała oddaleniu na podstawie art. 385 k.p.c.

O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik sprawy określoną w art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w zw. z art. 99 k.p.c. Koszty te obejmowały wynagrodzenie pełnomocnika pozwanej
w wysokości wynikającej z § 2 pkt 2 w zw. z § 10 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia
Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. z 2015 r. poz. 1804).

Zarządzenie z 24 kwietnia 2023 r.: (...)
(...)