Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 11 października 2018 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie V Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Zbigniew Podedworny

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym

w dniu 11 października 2018 r. w W.

sprawy z powództwa S. R. i R. R.

przeciwko (...) Bank S.A. w W.

o zapłatę

na skutek apelacji pozwanego

na punkt 1 i 3 wyroku Sądu Rejonowego dla Warszawy-Woli w Warszawie

z dnia 30 stycznia 2018 r., sygn. akt I C 1045/17 upr.

I.  zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że oddala powództwo oraz zasądza od S. R. i R. R. solidarnie na rzecz (...) Bank S.A. w W. kwotę 1,817 (tysiąc osiemset siedemnaście) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu;

II.  zasądza od S. R. i R. R. solidarnie na rzecz (...) Bank S.A. w W. kwotę 1150 (tysiąc sto pięćdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania w instancji odwoławczej.

Sygn. akt V Ca 1532/18

UZASADNIENIE

S. R. i R. R. wnieśli o zasądzenie na ich rzecz od (...) Bank S.A. w W. kwoty 5.550,70 zł wraz odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 28 sierpnia 2008r. do dnia zapłaty wraz z kosztami postępowania według norm przepisanych.

W uzasadnieniu żądania pozwu powodowie wskazali, iż dochodzona należność wynika z nienależnie pobranej przez pozwanego opłaty za niski wkład własny, w związku z zawartą między stronami umową kredytu hipotecznego z dnia 27 sierpnia 2008r. nr(...) i na podstawie jej postanowienia, które stanowi niedozwoloną klauzulę umowną.

W odpowiedzi na pozew pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie kosztów procesu, według norm przepisanych. W uzasadnieniu wskazano, iż przedmiotowa kwota 5.550,70 zł nie została poniesiona tytułem ubezpieczenia niskiego wkładu, a stanowiła dodatkową jednorazową prowizję w rozumieniu art. 110 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo Bankowe (dalej zwanej: „pr.bank.”). Dodatkowo podniesiono, iż opłata ta została ustalona między stronami i powodowie zgodzili się na jej zastrzeżenie w umowie kredytu. Wyraźnie zaprzeczono, by powodowie zostali objęci jakąkolwiek ochroną ubezpieczeniową.

Wyrokiem z dnia 30 stycznia 2018 r. Sąd Rejonowy dla Warszawy Woli w Warszawie:

1.  zasądził od (...) Bank S.A. w W. solidarnie na rzecz S. R. i R. R. kwotę 5.550,70 zł (pięć tysięcy pięćset pięćdziesiąt pięć złotych 70/100) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 6 kwietnia 2017 r. do dnia zapłaty;

2.  oddalił powództwo w pozostałym zakresie;

3.  zasądził od (...) Bank S.A. w W. na rzecz S. R. i R. R. po 1025 zł (tysiąc dwadzieścia pięć złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania, w tym po 900 zł (dziewięćset złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Apelację w niniejszej sprawie wniósł pozwany, zaskarżając wyrok w części obejmującej pkt 1 i 3. Skarżący zarzucił orzeczeniu mające wpływ na rozstrzygnięcie sprawy:

1. naruszenie normy prawa proceduralnego tj. art. 233 § 1 k.p.c., prowadzące bezpośrednio do bezpodstawnego zastosowania normy prawa materialnego, tj. art. 385 ¹ § 1 k.c. poprzez przekroczenie dyrektyw zasady swobody sędziowskiej w ocenie dowodów, skutkiem czego Sąd I instancji ustalił, że zawarte w umowie zapisy dotyczące opłaty z tytułu brakującego wkładu własnego kształtują prawa i obowiązki powodów w sposób sprzeczny z dobrym obyczajami, rażąco naruszając ich interesy;

2. naruszenie normy prawa proceduralnego, tj. art. 233 § 1 k.p.c. prowadzące bezpośrednio do bezpodstawnego zastosowania normy prawa materialnego, tj. art. 385 ¹ § 1 k.c., poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów wbrew zasadom logiki i doświadczenia życiowego polegające na błędnym ustaleniu przez Sąd I instancji, iż opłata z tytułu brakującego wkładu własnego nie jest świadczeniem głównym w zawartej przez stronami umowie kredytu hipotecznego;

3. niezastosowania przez Sąd normy prawa materialnego, tj. art. 110 prawa bankowego, mimo że z materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie, wynika jasno że opłata, o które mowa w część VI ust. I pkt k) umowy kredytu hipotecznego, była wynagrodzeniem prowizyjnym za zwiększone ryzyko wynikające faktu udzielenia kredytu kredytobiorcom nie posiadającym wymaganego wkładu własnego, a nie składką z tytułu łączącej strony umowy ubezpieczenia.

W konkluzji skarżący wniósł o zmianę wyroku w zaskarżonym zakresie poprzez oddalenie powództwa w całości i zasądzenie na rzecz pozwanego kosztów procesu w tym kosztów zastępstwa procesowego za obie instancje według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja jest zasadna.

Przedmiotowa sprawa została rozpoznana w postępowaniu uproszczonym. Wobec powyższego zgodnie z art. 505 ¹³ § 2 kpc Sąd Okręgowy ogranicza się do wyjaśnienia podstawy prawnej wyroku.

Spór pomiędzy stronami dotyczył charakteru dochodzonego świadczenia (opłata czy składka ubezpieczeniowa) oraz tego, czy postanowienia umowne je regulujące kształtują obowiązki powodów w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy w rozumieniu art. 385 ¹ § 1 kc.

Sąd Rejonowy prawidłowo uznał, że treść umowy łącząca strony jest jednoznaczna i świadczenie powodów miało charakter opłaty. Zauważyć należy przy tym, że w odróżnieniu od adekwatnych zapisów umów kredytu hipotecznego, nakładających na konsumentów obowiązek uiszczania składek ubezpieczenia niskiego wkładu, umowa łącząca strony nie wiązała banku co do sposobu wykorzystania pobranej opłaty. Treść później wydanego zaświadczenia co do przeznaczenia kwoty na zawarcie umowy ubezpieczenia niskiego wkładu, na którą powołują się powodowie w pozwie, ma znaczenie jedynie informacyjne. Ten sposób sformułowania umowy nie mógł więc w żaden sposób wytworzyć u powodów przekonania, że uiszczenie opłaty skutkować będzie zwolnieniem ich w jakiejkolwiek części od obowiązku spłaty udzielonego kredytu.

W tym kontekście, podzielając ocenę Sądu Rejonowego odnośnie braku możliwości oparcia powództwa o treść wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, wydanego w sprawie XVII AmC 2600/11, dodatkowo zauważyć należy, że niemożność ta występuje nie tylko podmiotowo, ale i przedmiotowo.

Abuzywności punktu C regulaminu kredytowania hipotecznego (...) Bank w W. Sąd Rejonowy dopatruje się w:

- braku informacji o celach i wysokości opłaty;

- braku definicji pojęcia niskiego wkładu oraz pojęcia LTV;

- sposobu ustalenia wysokości opłaty;

- braku wskazania celu pobrania opłaty;

- narzucenia kredytobiorcy obowiązku poniesienia całości kosztów zabezpieczenia wykonania umowy.

Sąd Okręgowy oceny tej nie podziela.

Jakkolwiek zapis § 20 pkt C 1.1.2. regulaminu nie jest jasny poprzez określenie, że bank stosuje rodzaje zabezpieczeń/ubezpieczeń, gdyż nie konkretyzuje, czy bank zastosuje zabezpieczenie, czy też ubezpieczenie, to owa niejasność nie ma znaczenia dla konsumenta, skoro bez względu na to czy bank zastosuje zabezpieczenie, czy też ubezpieczenie, w razie zapłaty umówionej kwoty kredyt zostawał uruchomiony. Wysokość opłaty za niski wkład własny została określona w pkt VI k umowy kwotowo –(...). Wątpliwości co do wysokości ewentualnych późniejszych opłat z tego tytułu nie mają znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy, gdyż nie są objęte podstawą faktyczną pozwu.

Nie do końca precyzyjne jest ustalenie Sądu Rejonowego, że regulamin nie zawiera definicji brakującego wkładu własnego, skoro § 20 pkt 3. 3. 3. a) definiuje go dla kredytu Tradycyjnego jako kwotę kredytu przewyższającą 80 % LTV. Natomiast przyznać mu należy rację, że z przedstawionych przez strony dokumentów nie wynika definicja pojęcia LTV. Nie oznacza to jednak, że powodowie nie mieli możliwości uzyskania informacji na ten temat, podejmując decyzję o zawarciu umowy kredytu z niskim wkładem własnym. Odpowiednio ostrożny konsument może bowiem i powinien żądać wytłumaczenia niejasnych dla niego pojęć użytych w umowie przed podjęciem decyzji o jej zawarciu. Ponadto powodowie nie kwestionowali faktu, że nie dysponowali odpowiednim wkładem własnym (zeznania powodów – k. 109).

W trakcie procesu powodowie nie kwestionowali również prawidłowości wyliczenia określonej kwotowo opłaty. Znając jej wysokość, niewątpliwie godzili się na jej poniesienie, wiedząc, że jest to warunek uruchomienia kredytu.

W ocenie Sądu Okręgowego zbędne było umieszczenie w treści umowy określenia sposobu zabezpieczenia kredytu. Wystarczające jest wskazanie, że żadnych innych sposobów zabezpieczenia poza wskazanymi w umowie bank nie będzie od nich żądał. Sposób zabezpieczenia pozostaje zaś w gestii banku.

Zgodnie z art. 70 ust. 1 Prawa bankowego bank uzależnia przyznanie kredytu od zdolności kredytowej kredytobiorcy. Brak wkładu własnego jest równoznaczny z brakiem zdolności kredytowej. W takim wypadku bank może udzielić kredytu pod warunkiem m. in. ustanowienia szczególnego zabezpieczenia spłaty kredytu (art. 70 ust. 2 pkt 1 tejże ustawy). Owo szczególne zabezpieczenie ustanawiane jest przez kredytobiorcę, a nie przez bank. Wynika z tego, że koszty zabezpieczenia ponosi kredytobiorca, a nie bank, chociaż jest ono ustanawiane również w jego interesie.

W rezultacie uznać należy, że postanowienia umowne kwestionowane przez powodów nie mają charakteru abuzywnego, a zawarcie umowy w tym kształcie umożliwia zasada swobody zawierania umów określona w art. 353 ¹ kc, gdyż ani treść umowy, ani jej cel nie sprzeciwiają się właściwości stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego.

W związku z powyższym na mocy art. 386 § 1 kpc orzeczono jak w sentencji, orzekając o kosztach postępowania na mocy art. 98 § 1 kpc (zwrot kosztów zastępstwa procesowego w I instancji, zwrot opłaty od apelacji i kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu odwoławczym).