Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 28 października 2020 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie V Wydział Cywilny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący: sędzia (del) Dorota Walczyk

po rozpoznaniu w dniu 28 października 2020 roku w Warszawie

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa (...) S.A. z siedzibą w W.

przeciwko (...) S.A. z siedzibą w W. o zapłatę

na skutek apelacji pozwanej

od wyroku Sądu Rejonowego dla miasta stołecznego Warszawy w Warszawie

z dnia 28 listopada 2019 r., sygn. akt II C 1451/19

oddala apelację.

Sygn. akt V Ca 1329/20

UZASADNIENIE

Wyroku z dnia 28 października 2020 r.

Powódka (...) S.A. (poprzednio działająca pod firmą: (...) S.A.) z siedzibą w W. w pozwie z dnia 27 lutego 2019 r. wnosiła o zasądzenie od pozwanego (...) S. A. z siedzibą w W. kwoty w wysokości 600,00 euro z odsetkami ustawowymi od dnia wydania orzeczenia do dnia zapłaty oraz domagała się zwrotu kosztów postępowania sądowego.

Uwzględniając w całości żądanie zgłoszone w pozwie Sąd Rejonowy dla m. st. Warszawy, I Wydział Cywilny wydał w sprawie w dniu 27 marca 2019 r. nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym.

Od tego orzeczenia pozwany (...) S. A. z siedzibą w W. złożył sprzeciw, w którym nie uznał powództwa i wnosił o jego oddalenie.

Wyrokiem z dnia 28 listopada 2019 r. Sąd Rejonowy dla miasta stołecznego Warszawy w Warszawie w punkcie 1 zasądził od pozwanego (...) S.A. z siedzibą w W. na rzecz powódki (...) Sp. z o. o. z siedzibą w W. kwotę w wysokości 600,00 EUR wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie za okres od dnia 28 listopada 2019 r. do dnia zapłaty; w punkcie 2 zasądził od pozwanego (...) S.A. z siedzibą w W. na rzecz powódki (...) Sp. z o. o. z siedzibą w W. kwotę w wysokości 1.017,00 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego

Apelację od powyższego rozstrzygnięcia wywiódł pozwany, zaskarżając wyrok Sądu I instancji w całości jednocześnie zarzucając mu:

1.  naruszenie prawa materialnego, tj. art. 5 ust. 1 lit. c) pkt iii) rozporządzenia (WE) nr 261/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 lutego 2004 r. ustanawiającego wspólne zasady odszkodowania i pomocy dla pasażerów w przypadku odmowy przyjęcia na pokład albo odwołania lub dużego opóźnienia lotów, uchylające rozporządzenie (EWG) nr 295/91 [dalej: „Rozporządzenie"], poprzez jego zastosowanie, co w konsekwencji doprowadziło do uznania powództwa i obowiązku wypłaty odszkodowania na rzecz powoda, pomimo, iż w przedmiotowym stanie faktycznym nieregularność powstała w związku z zaistnieniem okoliczności nadzwyczajnych, czyli wady projektowej silników (...), a pozwana podjęła racjonalne środki i zapewniła samolot zastępczy zacieśniając rotację przy wykorzystaniu rezerw czasowych pomiędzy poszczególnymi rejsami;

2.  naruszenie przepisów postępowania, mających istotny wpływ na rozstrzygnięcie sprawy, tj. art. 233 kodeksu postępowania cywilnego,

poprzez dokonanie dowolnej oceny dowodów zgromadzonych w sprawie, tym samym uznanie, że brak jest związku przyczynowo-skutkowego, pomiędzy uziemieniem samolotu (...), który planowany był do rejsu poprzednika prawnego powoda, a opóźnieniem rejsu z uwagi na wykonanie rejsu samolotem(...) i zacieśnienie rotacji, aby wykonać wszystkie rejsy zgodnie z zaplanowaną siatką połączeń, podczas gdy prawidłowa ocena materiału dowodowego prowadzi do twierdzeń przeciwnych - gdyby nie uziemienie samolotu (...), z powodu wady projektowej silnika, planowanego do wykonania rejsu, pozwana nie musiałby zacieśniać siatki połączeń, a rejs odbyłby się bez opóźnienia.

Mając powyższe na uwadze pozwany wniósł o:

- rozpoznanie sprawy na rozprawie,

- zmianę zaskarżonego wyroku w całości i oddalenie powództwa,

- zasądzenie kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego od powoda na rzecz pozwanej, według norm przepisanych.

Ewentualnie, na wypadek stwierdzenia, że Sąd I instancji nie rozpoznał istoty sprawy lub gdy wydanie wyroku wymagałoby przeprowadzenia postępowania dowodowego w całości, wniósł o - uchylenie w całości zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu dla m. st. Warszawy w Warszawie przy uwzględnieniu kosztów dotychczasowego postępowania.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

W związku z faktem, iż przedmiotowa sprawa rozpoznana została według przepisów o postępowaniu uproszczonym, a Sąd Okręgowy nie przeprowadził postępowania dowodowego, zgodnie z treścią art. 505 ¹³ § 2 k.p.c. Sąd II instancji ograniczył uzasadnienie wyroku do wyjaśnienia jego podstawy prawnej z przytoczeniem przepisów prawa.

Zdaniem Sądu Okręgowego Sąd Rejonowy w przedmiotowej sprawie poczynił prawidłowe ustalenia faktyczne i prawne na podstawie przeprowadzonego postępowania dowodowego. Stąd, w niniejszej sprawie Sąd II instancji na podstawie art. 382 k.p.c. przyjął ustalenia faktyczne i wnioski prawne Sądu Rejonowego jako swoje własne. Sąd Okręgowy w tym zakresie nie dopatrzył się żadnych zastrzeżeń zarówno w zakresie stosowania prawa procesowego ja również materialnego.

Apelacja pozwanego i podniesione w niej zarzuty nie zasługują na uwzględnienie.

Kwestią nie budzącą wątpliwości w niniejszej sprawie była okoliczność, iż rejs nr (...) z C. do K. z dnia 01 lipca 2018 r. został opóźniony, wskutek czego poprzednik prawny powoda dotarł do portu docelowego więcej niż 3 godziny po planowanym czasie przylotu. Natomiast kwestią sporną pozostawała okoliczność, czy wystąpienie okoliczności w niniejszej sprawie, na które powołuje się strona pozwana w postaci wystąpienia wady projektowej silników (...) w samolotach typu (...)dają podstawy do zwolnienia pozwanej z odpowiedzialności za wypłatę zryczałtowanego odszkodowania na podstawie art. 5 ust. 3 w zw. z art. 14 preambuły WE NR 261/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 lutego 2004 r. ustanawiającego wspólne zasady odszkodowania i pomocy dla pasażerów w przypadku odmowy przyjęcia na pokład albo odwołania lub dużego opóźnienia lotów, uchylającego rozporządzenie (EWG) nr 295/91. Według apelującego bowiem przedstawione przez stronę pozwaną dokumenty nie budziły wątpliwości, iż istnieje związek przyczynowo – skutkowy pomiędzy uziemieniem samolotu (...), który planowany był do wykonania rejsu poprzednika prawnego powoda, a opóźnieniem skarżonego rejsu z uwagi na wykonanie rejsu samolotem (...) i zacieśnieniem rotacji, co niewątpliwie zwolnienia pozwaną z odpowiedzialności za wypłatę powyższego odszkodowania. Niemniej jednak z powyższym nie sposób się zgodzić.

Odnosząc się w pierwszej kolejności do zarzutu naruszenia art. 233 k.p.c., wskazać należy, że jest on całkowicie chybiony. Przepis ten przyznaje sądowi swobodę w ocenie zebranego materiału dowodowego, zaś zarzut naruszenia tego uprawnienia tylko wtedy można uznać za usprawiedliwiony, jeżeli sąd zaprezentuje rozumowanie sprzeczne z regułami logiki bądź doświadczeniem życiowym. Dla skuteczności zarzutu naruszenia ww. przepisu nie wystarcza samo twierdzenie o wadliwości dokonanych ustaleń faktycznych odwołujące się do stanu faktycznego, który w przekonaniu skarżącego odpowiada rzeczywistości. Konieczne jest wskazanie przyczyn dyskwalifikujących postępowanie sądu w tym zakresie. Jeżeli zaś z określonego materiału dowodowego sąd wyprowadza wnioski logicznie poprawne i zgodne z doświadczeniem życiowym, to ocena sądu nie narusza reguł swobodnej oceny dowodów i musi się ostać, choćby w równym stopniu na podstawie tego samego materiału dowodowego dawały się wysnuć wnioski odmienne (por. wyrok SN z dnia 27 września 2002 r., II CKN 817/00). Natomiast analizując treść zarzutów podniesionych w apelacji dojść należy do wniosku, iż stanowią one jedynie polemikę z prawidłowymi ustaleniami poczynionymi w toku niniejszej sprawy przez Sąd Rejonowy. Bowiem nie czyni zarzutu tego skutecznym przedstawianie przez skarżącego własnej wersji stanu faktycznego w sprawie, opartej na dokonanej przez siebie odmiennej ocenie dowodów, a nawet możliwość w równym stopniu wyciągnięcia na podstawie tego samego materiału dowodowego odmiennych wniosków (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 10 stycznia 2002 r. II CKN 572/99, LEX 53136). Zauważyć należy, że Sąd I Instancji wyciągnął z materiału dowodowego prawidłowe wnioski, iż materiał zgromadzony w toku niniejszej sprawy nie daje podstaw do wniosku, iż dla samolotu (...) wykonywane były inspekcje związane z uszkodzeniami bądź alertami generowanymi przez silniki. Natomiast usprawiedliwianie przez stronę apelująca opóźnienie skarżonego lotu wykonanego samolotem (...) usterką innego samolotu (...) nie daje podstaw do uznania, iż w niniejszej sprawie wystąpiły nadzwyczajne okoliczności w rozumieniu art. 5 ust. 3 ww. rozporządzenia.

Zdaniem Sądu Okręgowego na gruncie niniejszej sprawy stan faktyczny został ustalony przez Sąd Rejonowy prawidłowo, zgodnie z zasadą swobodnej oceny dowodów, która wymaga, aby sąd oceniał materiał dowodowy w sposób logiczny, spójny i zgodny z zasadami doświadczenia życiowego.

Za całkowicie chybiony uznać należy również zarzut naruszenia przez Sąd Rejonowy treści art. 5 ust. 1 lit. c) pkt iii) rozporządzenia (WE) nr 261/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 lutego 2004 r. ustanawiającego wspólne zasady odszkodowania i pomocy dla pasażerów w przypadku odmowy przyjęcia na pokład albo odwołania lub dużego opóźnienia lotów, uchylające rozporządzenie (EWG) nr 295/91.

Mając na względzie utrwaloną linię orzeczniczą Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej powołane przepisy Rozporządzenia nr 261/2004 należy interpretować w ten sposób, że do celów stosowania prawa do odszkodowania, pasażerów opóźnionych lotów należy traktować jak pasażerów odwołanych lotów oraz że mogą oni powoływać się na prawo do odszkodowania przewidziane w art. 7 tego Rozporządzenia, jeżeli z powodu w/w lotów poniosą stratę czasu wynoszącą co najmniej trzy godziny, tzn. jeżeli przybędą do ich miejsca docelowego co najmniej trzy godziny po pierwotnie przewidzianej przez przewoźnika lotniczego godzinie przylotu. Niemniej, takie opóźnienie nie rodzi po stronie pasażerów prawa do odszkodowania, jeżeli przewoźnik lotniczy jest w stanie dowieść, że odwołanie lub duże opóźnienie lotu było spowodowane zaistnieniem nadzwyczajnych okoliczności, których nie można było uniknąć pomimo podjęcia wszelkich racjonalnych środków, to jest okoliczności, które pozostają poza zakresem skutecznej kontroli przewoźnika lotniczego (zob. ETS w wyroku z dnia 19 listopada 2009 r. w sprawach połączonych C-402/07 i C 432/07).

Analizując z kolei okoliczności sprawy dojść należy do przekonania, iż pozwany nie wykazał że przyczyną opóźnienia były nadzwyczajne okoliczności, których nie można było uniknąć pomimo podjęcia wszelkich możliwych środków. Za niewystarczające w tym kontekście należy w ocenie Sądu Okręgowego uznać twierdzenia strony pozwanej, że w samolotach (...)) występują wady projektów silników (...). Jak wynika z akt sprawy pozwany miał wiedzę o możliwych wadach silników już co najmniej w kwietniu 2018 r., na co wskazuje sam pozwany, w treści sprzeciwu od nakazu zapłaty (k.23). W związku z czym dojść należy do przekonania, iż konieczność dokonania przeglądu technicznego pozwany mógł uwzględnić zatem już dużo wcześniej planując siatkę połączeń. Pozwany zaniechał powyższego obowiązku, jaki ciąży na starannie działającym przewoźniku lotniczym.

W dalszej kolejności nadmienić należy, iż przegląd techniczny nie został wykonany w samolocie wykonującym skarżony rejs, ani nie przeprowadzono w nim prób silników i boroskopii w dniu skarżonego lotu. Natomiast okoliczności, iż opóźnienie przedmiotowego lotu związane były z wadą projektową silników (...), która była bezpośrednią przyczyną tego, iż w dniu 28 czerwca 2018 r. wyłączony został ze służby samolot (...) przewidziany do wykonania skarżonego lotu zaplanowanego na dzień 01 lipca 2018 r., nie może być uznane za przesłankę bezpośredniości, gdyż powyższe okoliczności nie mogły stanowić przesłanki egzoneracyjnej przewoźnika w stosunku do skarżonego lotu. Opóźnienia tego lotu upatrywać należy w przyczynach związanych z organizacją i funkcjonowaniem przewoźnika lotniczego, jako przedsiębiorstwa, nie zaś z nadzwyczajną okolicznością, która niewątpliwie nie stanowiła bezpośredniej przyczyny opóźnienia przedmiotowego lotu. Należy przy tym zauważyć, że to na przewoźniku spoczywa obowiązek zaplanowania siatki lotów w taki sposób, aby wykonać rejs zgodnie z ramami czasowymi. Przewoźnik jest zobowiązany do podjęcia wszelkich racjonalnych środków w celu uniknięcia opóźnień, powinien rozsądnie na etapie planowania lotu uwzględnić ryzyko opóźnienia związanego z ewentualnym zaistnieniem takich okoliczności (por. wyrok Trybunału Sprawiedliwości z 2011-06-12, C-294/10).

Z kolei pozwany chcąc wykazać okoliczności ekskulpujące winien sprostać ciążącemu na nim obowiązkowi przedstawienia dowodów potwierdzających fakt, iż do opóźnienia lotu doszło z przyczyn nadzwyczajnych, których nie można było uniknąć pomimo podjęcia racjonalnych środków. Natomiast analizując okoliczności niniejszej sprawy wywieść należy wniosek, iż pozwany nie wykazał, aby podjął skuteczne czynności których można wymagać od starannie działającego przewoźnika lotniczego w ramach prowadzonej działalności.

W tym miejscu na aprobatę zasługuje treść wyroku z dnia 4 maja 2017 r., w sprawie C 315/15, w którym to Trybunał Sprawiedliwości doszedł do wniosku, że za nadzwyczajne okoliczności w rozumieniu art. 5 ust. 3 rozporządzenia nr 261/2004 można uznać zdarzenia, które ze względu na swój charakter lub swoje źródło nie wpisują się w ramy normalnego wykonywania działalności danego przewoźnika lotniczego i nie pozwalają na skuteczne nad nim panowanie (zob. podobnie wyroki: z dnia 22 grudnia 2008 r., W.-H., C 549/07, EU:C:2008:771, pkt 23; z dnia 31 stycznia 2013 r., M., C 12/11, EU:C:2013:43, pkt 29; a także z dnia 17 września 2015 r., v., C 257/14, EU:C:2015:618, pkt 36).

Mając powyższe na uwadze orzeczono, jak sentencji wyroku na podstawie art. 385 k.p.c.