Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 01 grudnia 2022 roku

Sąd Okręgowy w Warszawie V Wydział Cywilny - Odwoławczy

w składzie:

Przewodniczący: Sędzia SO Dorota Bassa

po rozpoznaniu w dniu 01 grudnia 2022 roku w Warszawie na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództw B. W., A. W., T. W.

przeciwko (...) w D.

o zapłatę

na skutek apelacji powodów

od wyroku Sądu Rejonowego dla m. st. Warszawy w Warszawie

z dnia 06 września 2021 roku w sprawie I C 3549/20

1.  oddala apelacje;

2.  zasądza od B. W., A. W., T. W. na rzecz (...) Company w D. kwoty po 135 zł (sto trzydzieści pięć złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa prawnego w instancji odwoławczej.

Dorota Bassa

V Ca 205/22

UZASADNIENIE

Mając na uwadze treść art. 387 § 2 ¹ k.p.c. w brzmieniu nadanym ustawą z dnia 4 lipca 2019 r. (Dz.U.2019.1469) Sąd Okręgowy nie uzupełniając postępowania dowodowego i nie uzupełniając ustaleń faktycznych zważył co następuje:

Apelacja jako nieuzasadniona podlegała oddaleniu.

Sąd Okręgowy podziela i przyjmuje za własne ustalenia faktyczne dokonane przez Sąd Rejonowy oraz zaprezentowaną oceną prawną roszczenia.

Zarzuty apelacji dotyczące naruszenia prawa procesowego oraz prawa materialnego wymienione w pkt II (1) – (5) apelacji zmierzały do podważenia wniosku sądu pierwszej instancji, iż strony nie dokonały wyboru prawa (...), a kwestia przedawnienia roszczenia winna być oceniana na podstawie przepisów prawa polskiego.

W powyższym zakresie sąd odwoławczy w całości podzielił wywody i wnioski zaprezentowane przez Sąd Rejonowy.

Strona powodowa twierdziła, że do niniejszej sprawy zastosowanie znaleźć powinny przepisy prawa (...), co wynika art. 2.4 Ogólnych Warunków Przewozu. Zgodnie z tym postanowieniem w braku odmiennych postanowień wynikających z konwencji lub obowiązującego prawa, umowa przewozu zawarta z nami jako przewoźnikiem, niniejsze ogólne warunki przewozu przycinek oraz nasz regulamin podlegają interpretacji zgodnie z przepisami prawa (...) i wszelkie spory wynikające lub związane z umową przewozu będą podlegały jurysdykcji (...) sądów.

Brzmienie powyższego postanowienia umownego jednoznacznie wskazuje, że stosowanie prawa (...) dotyczyć miało wyłącznie interpretacji umowy, ogólnych warunków oraz regulaminu, nie zaś wyboru prawa materialnego, w oparciu o które będą rozstrzygane spory powstałe na tle wykonywania umowy. Sformułowane przez powodów zarzuty stanowią próbę następczego nadania umowie treści, której strony nie uzgodniły przy jej zawarciu.

Literalna wykładnia postanowienia umownego z art. 2.4. umowy jest jednoznaczna i odwołuje się wyłącznie do poddania prawu (...) wykładni wskazanych w tym postanowieniu elementów konstytuujących zobowiązaniowy stosunek umowny między stronami. W świetle art. 3 ust. 1 Rozporządzenia R. I wybór prawa musi być dokonany w sposób wyraźny i wynikać z woli stron, a sposób sformułowania analizowanego postanowienia umownego wyklucza przyjęcie, iż strony dokonały wyboru prawa (...).

Sąd odwoławczy nie uznał więc zasadności żadnego z zarzutów apelacji forsujących tezę, iż sprawa winna być rozpoznana w oparciu nie o prawo polskie, lecz o prawo (...).

W konsekwencji do oceny zasadności zarzutu przedawnienia roszczenia będą miały zastosowanie przepisy prawa polskiego, w tym art. 778 k.c., zgodnie z którym roszczenia z umowy przewozu ulegają przedawnieniu z upływem roku.

Kwestia ta została już rozstrzygnięta w orzecznictwie, w uchwale z dnia 17 marca 2017 r., sygn. akt III CZP 111/16 Sąd Najwyższy stwierdził, iż roszczenie pasażera w przypadku odwołania lotu, jego opóźnienia lub odmowy przyjęcia pasażera na pokład przedawnia się z upływem terminu rocznego zastrzeżonego dla umowy przewozu według art. 778 k.c.

Brak jest podstaw do zastosowania art. 5 k.c. w odniesieniu do zarzutu przedawnienia podniesionego przez pozwanego.

W pierwszej kolejności wskazać należy, że podniesienie zarzutu przedawnienia jest jedną z dopuszczonych przez przepisy form obrony stanowiska procesowego, tym samym skorzystanie z tego zarzutu jest działaniem w granicach prawa, z reguły świadczącym o realizacji służącego dłużnikowi prawa podmiotowego (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 19 lipca 2001 r., II UKN 475/00, OSNP 2003, Nr 8, poz. 210). Samo więc przedstawienie przez dłużnika zarzutu przedawnienia nie może być podstawą krytycznej oceny jego zachowania.

Możliwość i potrzeba stosowania art. 5 k.c. co do zarzutu przedawnienia może pojawić się wyjątkowo, gdy w okolicznościach danego przypadku wystąpienie skutku przedawnienia okaże się rażąco niemoralne. Problemem jest określenie kryteriów dokonania takiej oceny, a przez to odmówienia ochrony wykonaniu przez dłużnika jego prawa. Przy ocenie, czy zarzut przedawnienia stanowi nadużycie prawa, rozstrzygające znaczenie mają zatem okoliczności konkretnego przypadku, zachodzące po stronie wierzyciela i dłużnika (por. uchwała Pełnego Składu Izby Cywilnej Sądu Najwyższego z dnia 17 lutego 2006 r., III CZP 84/05, OSNC 2006, nr 7-8, poz. 114; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 12 lutego 2009 r., III CSK 272/08).

Nie jest wykluczone uznanie zarzutu przedawnienia za nadużycie prawa w sytuacji, gdy wierzyciel mógł zasadnie oczekiwać spełnienia świadczenia przez dłużnika, choćby wobec jego deklaracji w tym zakresie (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 3 października 2014 r., V ACa 260/14), albo spóźnienie nastąpiło wskutek niezawinionego pozostawania w błędzie wywołanym działaniem lub zaniechaniem osoby, która reprezentuje wierzyciela (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 maja 2009 r., I CSK 386/08), czy w braku zdolności do działania wywołanej przyczynami niezależnymi od wierzyciela (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 11 maja 2007 r., I CSK 48/07).

Sąd odwoławczy w realiach niniejszej sprawy nie dopatrzył się w działaniach pozwanego elementów, które pozwoliłby ocenić jego postawę jako rażąco nieuczciwą, jakkolwiek w Warunkach i Postanowieniach umowy w art. 15.5 mowa jest o okresie dwuletnim, po upływie którego roszczenia wygasną, to nie stwierdza się związku pomiędzy treścią tego postanowienia a przedawnieniem roszczenia, gdyż powód nie dochował także i dwuletniego terminu.

Z tych względów apelacje powodów zostały oddalone na podstawie art. 385 k.p.c.

Orzeczenie o kosztach procesu wynika z art. 98 §1 i 3 k.p.c.