Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

POSTANOWIENIE

Dnia 13 stycznia 2021 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie IV Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący: sędzia Monika Włodarczyk

na posiedzeniu niejawnym w dniu 13 stycznia 2021 r. w Warszawie

sprawy z powództwa (...) (Spółce Akcyjnej) Oddział w Polsce z siedzibą w W.

przeciwko R. G.

o zapłatę

postanawia:

odrzucić pozew.

Sygn. akt Nc IV 287/20

UZASADNIENIE

W dniu 10 grudnia 2020 r. ( data prezentaty - k. 3) (...) (Spółka Akcyjna) Oddział w Polsce z siedzibą w W. złożył pozew o zapłatę
w postępowaniu upominawczym przeciwko pozwanemu R. G..

W uzasadnieniu pozwu powód wskazał, iż w dniu 19 września 2011 r. (...) S.A. z siedzibą w A. prowadzący działalność na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej poprzez (...) S.A. Spółka Akcyjna Oddział w Polsce zawarł
z pozwanym umowę o kredyt hipoteczny nr (...). Z uwagi na zaprzestanie dokonywania spłaty rat przez pozwanego, przedmiotowa umowa została wypowiedziana. Wskazał również, że roszczenie wynikające z w/w umowy, powstałe na skutek jej wypowiedzenia, będące przedmiotem żądania pozwu zostało przejęte przez (...) wobec połączenia w dniu 3 listopada 2008 r. (...) Bank (...) S.A. i (...) na drodze sukcesji uniwersalnej ( pozew - k. 5-6).

Sąd zważył co następuje.

Zgodnie z treścią przepisu art. 64 § 1 i 2 k.p.c. zdolność sądową posiada każda osoba fizyczna i prawna, a także jednostka organizacyjna niebędąca osobą prawną, której ustawa przyznaje zdolność prawną.

Stosownie zaś do treści art. 199 § 1 pkt 3 k.p.c. sąd odrzuci pozew, jeżeli jedna ze stron nie ma zdolności sądowej albo jeżeli powód nie ma zdolności procesowej, a nie działa za niego przedstawiciel ustawowy albo jeżeli w składzie organów jednostki organizacyjnej będącej powodem zachodzą braki uniemożliwiające jej działanie.

Zgodnie z art. 48i prawa bankowego, instytucja kredytowa może prowadzić działalność na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej poprzez oddział lub w ramach działalności transgranicznej.

Sąd stoi na stanowisku, że występujący jako powód w niniejszej sprawie oddział
w Polsce jest oddziałem instytucji kredytowej w rozumieniu wyżej wskazanego art. 48i Prawa bankowego, wobec czego powód jako oddział spółki zagranicznej może wykonywać na podstawie art. 48j Prawa bankowego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej czynności określone w art. 5 ust. 1 i 2 oraz art. 6 ust. 1 pkt 1-4 i 6-8 Prawa bankowego, w zakresie wynikającym z zezwolenia udzielonego przez właściwe władze nadzorcze państwa macierzystego. W ocenie Sądu, z treści pozwu i treści pełnomocnictwa nie wynika, aby oddział działał w imieniu i na rzecz zagranicznej osoby prawnej tylko występuje jako samodzielny podmiot. W przedmiotowej sprawie sytuacja taka jest niedopuszczalna bowiem w świetle przepisów oraz przyjętej doktryny powód nie posiada zdolności do występowania
w sprawie sądowej jako strona powodowa.

W doktrynie wskazuje się, że zdolność sądowa jest kwalifikacją podmiotu do występowania w sądowym postępowaniu cywilnym w charakterze strony, interwenienta ubocznego lub uczestnika postępowania nieprocesowego oraz podmiotów postępowania zabezpieczającego i egzekucyjnego, albo - krócej rzecz ujmując - zdolnością do zajmowania pozycji podmiotu postępowania cywilnego (zob. W. Broniewicz, Zdolność sądowa
w postępowaniu cywilnym, NP 1965, nr 5, s. 577; A.G. Harla, Zdolność sądowa w świetle obowiązujących przepisów prawnych, Studia Prawnicze 1986, nr 3-4, s. 313; M. Jędrzejewska, Problemy wynikające z regulacji zdolności sądowej w postępowaniu cywilnym, PS 1993, nr 10, s. 45).

Wskazać należało, że oddział zagranicznej osoby prawnej nie ma zdolności sądowej. Oddział przedsiębiorcy zagranicznego, podobnie jak oddziały innych przedsiębiorców, mimo że jest wyodrębnioną i samodzielną organizacyjnie (poprzez wyodrębnienie składników majątkowych, personelu pracowniczego, kierownictwa, księgowości itp.) częścią działalności gospodarczej wykonywanej przez przedsiębiorcę poza jego główną siedzibą, nie posiada odrębnej od przedsiębiorcy podmiotowości w sferze prawa cywilnego. Zdolność sądowa przysługuje jedynie zagranicznej osobie prawnej jako całości, choć ta działa przez swój oddział w Polsce ( por. wyroki Sądu Najwyższego: z dnia 16 maja 2002 r., V CKN 1279/00 , i z dnia 21 maja 2004 r., V CK 502/03 , postanowienia Sądu Najwyższego: z dnia 9 maja 2007 r., II CSK 25/07 , z dnia 27 października 2010 r., V CSK 96/10 oraz z dnia 9 lipca 2015 r., I CSK 669/14, nadto wyrok NSA z dnia 18 marca 2011 r., II FSK 1773/09).

Ponadto w KRS ujawniono firmę powoda jako zagranicznej instytucji kredytowej, odrębnie oznaczono samą nazwę oddziału tej instytucji, wskazano także osobę „reprezentującą zagranicznego przedsiębiorcę w oddziale” (wpisy w dziale 1 KRS), niemniej jednak samodzielność oddziału instytucji kredytowej w aspekcie organizacyjnym
i funkcjonalnym (dokonywanie czynności bankowych i pozabankowych) nie oznacza, przyznania temuż oddziałowi osobowości prawnej, a tym samym także - zdolności sądowej
w rozumieniu art. 64 k.p.c. Zarówno wskazanie tzw. firmy oddziału zagranicznej instytucji kredytowej (art. 43 ⁶ k.c.) jak i pozostałe wpisy KRS wskazują bowiem nie na samodzielność jurydyczną oddziału, ale na jego powiązania organizacyjno-prawne z taką instytucją jako całością.

Oddział przedsiębiorcy zagranicznego korzysta więc z osobowości prawnej przedsiębiorcy zagranicznego przy podejmowaniu czynności prawnych związanych
z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą. Wobec braku zdolności prawnej oddział przedsiębiorcy, w tym także przedsiębiorcy zagranicznego, nie posiada odrębnej od tego przedsiębiorcy zdolności sądowej ( por. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 11 marca 1994 r., III CZP 21/94 , OSNCP 1994, nr 11, poz. 203 oraz postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 28 stycznia 2004 r., IV CK 183/03).

Przenosząc przedstawione rozważania na grunt niniejszej sprawy należy wskazać, że powództwo nie może zostać wytoczone przez oddział spółki zagranicznej, jakim jest (...) (Spółka Akcyjna) Oddział w Polsce, który nie posiada samodzielnej zdolności sądowej do występowania jako strona powodowa w niniejszym procesie.

Przedmiotowy brak zdolności sądowej (...) (Spółka Akcyjna) Oddział w Polsce z siedzibą w W. nie może być uzupełniony, ponieważ przesłanką warunkującą uzupełnienie braków w zakresie zdolności sądowej (art. 70 k.p.c.) jest zachowanie tożsamości strony dotkniętej tym brakiem ( tak Sąd Najwyższy
w postanowieniu z 24 września 2004r I CK 131/04).

Z przytoczonych wyżej względów na podstawie powołanych przepisów Sąd orzekł jak w sentencji.

ZARZĄDZENIE

1.  (...)

(...)