Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 31 maja 2012 roku

Sąd Okręgowy w Warszawie, Wydział III Cywilny

W składzie: Przewodniczący : SSR del Maciej Ługiewicz

Protokolant: st. sekretarz sądowy Elżbieta Korinth

po rozpoznaniu w dniu 17 maja 2012 r. w Warszawie

na rozprawie sprawy

ze skargi Banku (...) S.A. z siedzibą w W.

z udziałem (...) Spotka z o.o. z siedzibą w W.

skarga o uchylenie wyroku Sądu Polubownego

1.  oddala skargę.

2.  zasądza od Banku (...) S.A. w W. na rzecz (...) Spółki z o.o. w W. kwotę 1.200,00 złotych (jeden tysiąc dwieście złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Sygn. akt HIC 60/12

UZASADNIENIE

W dniu 13 stycznia 2012 roku Bank (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. złożył przeciwko (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. skargę o uchylenie wyroku sądu polubownego z dnia 19 września 2011 roku wydanego przez Zespół (...) Sądu Arbitrażowego przy (...) w W. w sprawie z powództwa (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. przeciwko Bankowi (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. o sygn. akt SA (...), na mocy którego zasądzono od Banku (...) S.A. w W. na rzecz (...) Sp. z o.o. w W. kwotę 573 043,53 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 22 kwietnia 2011 roku do dnia zapłaty oraz kwotę 36 299,00 zł. Nadto Skarżący wniósł o zasądzenie od przeciwnika kosztów zastępstwa procesowego /k. 61.

W odpowiedzi na skargę (...) Sp. z o.o. w W. wnosił o jej oddalenie oraz o zasądzenie na swoją rzecz od skarżącego kosztów zastępstwa procesowego /k. 50/.

Sąd ustalił, co następuje.

W dniu 11 marca 2006 roku (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. /daiej: (...)/ - jako Sprzedający zawaria z (...) Spółką komandytową /dalej: (...) (...)/ - jako Kupującym umowę sprzedaży, na mocy której przeniesiono na rzecz Kupującego prawo użytkowania wieczystego nieruchomości położonej przy ulicy (...) w W.. W umowie strony ustaliły, że część ceny w wysokości 2 000 000 zł zostanie wpłacona przez Kupującego na rachunek zastrzeżony, jaki strony zobowiązały się otworzyć w terminie 6 tygodni od dnia podpisania umowy /pkt 6.2 umowy/. Treść umowy rachunku została uzgodniona pomiędzy stronami umowy oraz Bankiem (...) S.A. /poprzednikiem prawnym Banku (...) S.A. W W./, w którym rachunek miał zostać otworzony. W dniu 20 marca 2006 roku (...), (...) (...) oraz Bank (...) S.A. w W. zawarli umowę rachunku powierniczego, zgodnie z którą (...) (...) zasiliła rachunek powierniczy w kwocie 2 000 000 zl. Strony uzgodniły, że o ile kwota stanowiąca kaucję gwarancyjną będzie nadal znajdowała się na rachunku w dniu 11 marca 2007 roku, zostanie do dnia 14 marca 2007 roku przelana na rachunek (...), chyba że Bank otrzyma

powiadomienie o sprzeciwie oraz pozew przeciwko (...) / pkt 3.1.1. umowy/. Bank otrzymał powiadomienie o sprzeciwie oraz pozew o zapłatę 2 000 000 zł i zgodnie z pkt 3.1.2. umowy zatrzymał całą kwotę, która następnie miała zostać wypłacona zgodnie z pkt 3.2. - 3.4. umowy. Punkt 3.3. umowy stanowił, że Bank wypłaci kwotę z rachunku po otrzymaniu wyroku, przy czym, jeżeli wyrok /opatrzony klauzulą wykonalności/ będzie wyrokiem zasądzającym na rzecz (...) (...) od (...), to kwota objęta wyrokiem zostanie przelana na rachunek (...) (...), zaś pozostała część środków zdeponowanych na rachunku zostanie równocześnie przelana na rachunek Sprzedającego w terminie 2 dni od dnia otrzymania przez Bank wyroku Sądu. Wyrokiem Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia

10  stycznia 2008 roku oddalono powództwo (...) (...) przeciwko (...), zaś w pkt

11  wyroku zasądzono od (...) (...) na rzecz (...) kwotę 7 217 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego. Wyrok został zaopatrzony w klauzulę wykonalności. W dniu 3 czerwca 2008 roku (...) przedłożyła w Banku wyrok zaopatrzony w klauzulę wykonalności, wzywając Bank do przelania na rachunek (...) kwoty 2 000 000 zł zdeponowanej na rachunku powierniczym. Bank odmówił wypłaty środków. Mimo wielokrotnych monitów Bank nie wypłaci! środków. Dopiero w dniu 3 marca 2011 roku Bank przelał na rachunek (...) kwotę 2 000 000 zł, odmawiając wypłacenia żądanych przez (...) odsetek ustawowych /akta postępowania przed Sądem Arbitrażowym przy (...): SA (...) i -pozew — k. 2-9, umowa sprzedaży - k. 15 — 39, umowa rachunku escrow — k. 41 - 55/. wyrok — k. 93, wezwania do zapłaty - k. 96 - 111, kopia przelewu — k. 110/.

W dniu 22 kwietnia 2011 roku (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. skierował do Sądu Arbitrażowego przy (...) w W. przeciwko Bankowi (...) S.A. w W. /dalej: Bank/ pozew o zapłatę kwoty 526 277,90 zł, a następnie rozszerzył żądanie pozwu do kwoty 573 043,53 zł. Podstawy swoich roszczeń (...) (...) Sp. z o.o. w W. wywodził z art. 481 k.c. domagając się zasądzenia na jego rzecz odsetek od kwoty 2 000 000 zl od dnia 6 czerwca 2008 roku do dnia 2 marca 2011 roku. Powództwo do Sądu Arbitrażowego zostało skierowane w oparciu o istniejący zapis na sąd polubowny - klauzulę arbitrażową zwartą w umowie rachunku powierniczego escrow z dnia 20 marca 2006 roku.

Wyrokiem wydanym w dniu 19 września 2011 roku w sprawie SA (...) Zespół (...) Sądu Arbitrażowego przy Krajowej I. (...) w W. zasądził od pozwanego Banku (...) S.A. w W. na rzecz powoda (...) Sp. z o.o. w W. kwotę 573 043,53 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 22 kwietnia 2011 roku do dnia zapłaty oraz kwotę 36 299 zł tytułem opłat arbitrażowych, a nadto kwotę 8 000 zł

tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego. Dokonując oceny prawnej w uzasadnieniu odwołano się do postanowień umowy escrow, oparto się na wykładni postanowień umowy zastrzegających warunki wypłaty środków przez Bank. W treści uzasadnienia wskazano, że z postanowienia umowy o realizacji wyroku sądowego wynikał obowiązek Banku przelania na rachunek (...) kwoty 2 000 000 zł po przedstawieniu prawomocnego wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie. Skoro w sprawie przeciwko (...) zapadł wyrok oddalający powództwo, który został następnie zaopatrzony w klauzulę wykonalności i przedstawiony Bankowi zaktualizował się obowiązek przelania środków na rachunek (...). Wobec tego, żc bank opóźnił się z wypłaceniem środków zasadnym było żądanie odsetek /wyrok z uzasadnieniem - k. 36 - 40/.

Powyższy Stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dokumentów zgromadzonych w niniejszej sprawie oraz na podstawie dokumentów zgromadzonych w aktach sprawy SA (...) toczącej się przed Sądem Arbitrażowym przy (...) w W..

Sąd zważył, co następuje.

Podstawę prawną, na której Skarżący opiera wniesioną w niniejszej sprawie skargę stanowi art. 1206 § 2 pkt 2 k.p.c. Jak "wynika z treści tego przepisu wyrok sądu polubownego podlega uchyleniu, jeżeli jest sprzeczny z podstawowymi zasadami porządku prawnego Rzeczypospolitej Polskiej /klauzula porządku publicznego/. Skarżący, reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika, wskazał, że w postępowaniu SA (...) przed Sądem Arbitrażowym przy (...) naruszone zostały zasady wszechstronnego badania sprawy, zasady prawdy, kontradyktoryjności i równouprawnienia stron. A zatem, Skarżący powoływał się na uchybienia podstawowym zasadom prawa procesowego. Nie budzi wątpliwości, żc postępowanie przed sądem polubownym winno opierać się na przytoczonych przez Skarżącego zasadach, jak też na iimych zasadach t regułach właściwych dla postępowania cywilnego. Jednak w ocenie Sądu Okręgowego w postępowaniu toczącym się przed Sądem Arbitrażowym przy (...) od sygn. SA (...) reguły te nie zostały naruszone. Strony nie kwestionowały zapisu na sąd polubowny, zgodnie wybrały arbitrów /akta postępowania przed sądem arbitrażowym - protokół - k. 154/, zapewniono im możliwość obrony swoich praw w tym postępowaniu: obie strony były reprezentowane przez profesjonalnych pełnomocników, zostały prawidłowo zawiadomione o terminie rozprawy przed sądem polubownym, pełnomocnicy uczestniczyli w rozprawie, zajęli stanowiska w sprawie. Wydany w postępowaniu SA (...) wyrok dotyczy sporu objętego zapisem na sąd polubowny. Jak wynika z dołączonych akt postępowania Sąd Arbitrażowy

dokonał ustaleń faktycznych na podstawie zebranego w sprawie materiału dowodowego, opierając się na złożonych przez strony do akt sprawy dokumentach. W oparciu o ten materiał Zespół (...) dokonał oceny prawnej, której wyraz dał w uzasadnieniu orzeczenia. Uzasadnienie w części zawierającej ocenę prawną zgodne jest z zasadami logicznego rozumowania, opiera się wykładni przepisów umowy rachunku escrow, przedstawiono w nim ciąg rozumowania poparty stosowną argumentacją. W postępowaniu zachowano zasadę kontradyktorycjności, Sąd oparł się na dowodach zaoferowanych przez strony, które zostały wezwane do stawiennictwa na termin rozprawy /protokół - k. 222 - 223 akt SA (...)/. Strony wyraziły swoje stanowiska w sprawie, wskazały też, że nie zgłaszają w sprawie dalszych wniosków procesowych. Z tych względów Sąd Okręgowy nie dopatrzył się naruszenia zasad prawa procesowego, które zostało przeprowadzone starannie, z poszanowaniem reguł rządzących procedurą cywilną.

Drugą grupą zarzutów stawianych zaskarżonemu orzeczeniu były zarzuty odnoszące się do naruszenia podstawowych zasad odpowiedzialności cywilnej, choć Skarżący nie wskazał, jakie konkretnie zasady zostały naruszone. Już w tym miejscu zastrzec należy, że naruszenie przez sąd polubowny prawa materialnego właściwego dla danego stosunku uzasadnia uchylenie wyroku tego sądu jedynie wtedy, gdy łączy się z pogwałceniem zasad porządku prawnego /tak: Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 3 września 2009 roku, sygn. I CSK 53/09, Biul. SN, nr 12, poz. 91. Jak wynika z ustalonego powyżej stanu faktycznego przedmiotem sporu pomiędzy stronami była wykładnia przepisów umowy rachunku powierniczego escrow, a przede wszystkim postanowienia dotyczącego warunków wypłaty środków w sytuacji przedstawienia Bankowi prawomocnego wyroku sądu zaopatrzonego w klauzulę wykonalności. Spór koncentrował się wokół rozstrzygnięcia, czy w sytuacji, gdy (...) przedstawił Bankowi prawomocny i zaopatrzony w klauzulę wykonalności wyrok oddalający skierowane przeciwko niemu powództwo, istniał umowny obowiązek obligujący Bank do przelania środków zdeponowanych na rachunku powierniczym na rzecz (...). Wobec tego, że Bank nie wypłacił środków bezpośrednio po przedstawieniu mu prawomocnego wyroku, a dopiero w kilka łat później, (...) domaga! się zasądzenia na jego rzecz odsetek od kwoty 2 000 000 zł za czas pozostawania przez Bank w zwłoce z realizacją świadczenia. Bank kwestionował stanowisko (...) wywodząc, że nie miał obowiązku przelewu środków po przedstawieniu wyroku oddalającego powództwo przeciwko (...). Tylko wyrok zasądzający obligował Bank do przelewu zdeponowanych na rachunku powierniczym środków. Podstawą rozstrzygnięcia w niniejszej sprawie było zatem przesądzenie, czy Bank pozostawał w zwłoce z realizacją świadczenia. Należało zatem dokonać wykładni postanowień umowy o rachunek

escrow w oparciu o treść art. 471 k.c. i art. 481 k.c, a zatem w oparciu o podstawowe normy prawa zobowiązań, w ramach odpowiedzialności ex contractu. Skarżący podkreślał, że Sąd Arbitrażowy uchylił się od dokonania wykładni oświadczeń woli stanowiącej warunek merytorycznego rozpoznania sprawy. Skarżący wskazywał też, że Sąd Arbitrażowy dokonał błędnej wykładni postanowień umowy, nie odwołał się też do przepisów kodeksu cywilnego. Z akt postępowania przed sądem polubownym wynika, że żadna ze stron, podmiotów gospodarczych reprezentowanych przez profesjonalnych pełnomocników, nie złożyła wniosków dowodowych o przesłuchanie stron, a tylko na takiej podstawie możliwe było dokonanie oceny oświadczeń woli. Przede wszystkim jednak wskazać należy, że wykładni oświadczeń woli należy dokonać jedynie w takiej sytuacji, gdy istnieją uzasadnione wątpliwości co do zapisów umownych. W przypadku, gdy postanowienia umowy są jasne i sformułowane tak, że ich znaczenie nie budzi wątpliwości należy poprzestać na ich literalnej wykładni, bez potrzeby odwoływania się do badania woli stron. Zespół (...) dokonał wykładni tak literalnej, jak i celowościowej postanowienia umowy łączącego strony, czemu dał wyraz w treści uzasadnienia /por. strona 4 z 5 uzasadnienia/. W części poświeconej rozważaniom prawnym dokładnie wyjaśniono, dlaczego rację przyznano (...) wskazując, że postanowienie umowy o realizacji wyroku sądowego należy rozumieć w ten sposób, że jeśli sąd zasądzi jakąś kwotę na rzecz (...) (...), resztę kwoty złożonej na rachunku powierniczym należy wypłacić na rzecz (...). Skoro powództwo zostało oddalone (...) (...) nie była uprawniona do uzyskania żadnych sum z rachunku, zaś znajdujące się na nim środki należało wypłacić (...). Dokonując wykładni tego postanowienia umowy Zespół (...) przesądził tym samym, że B. nie wywiązał się z zobowiązania umownego, albowiem pomimo przedstawienia prawomocnego wyroku sądu zaopatrzonego w klauzulę wykonalności, nic spełnił świadczenia w terminie, co powodowało zasadność roszczenia (...). Konkludując, Sąd Arbitrażowy przy (...) przesądził zasadę odpowiedzialności w niniejszej sprawie i na tej podstawie wydał wyrok. Brak odwołania się do treści przepisów kodeksu cywilnego, przy jednoczesnym przesądzeniu o zasadzie odpowiedzialności nie stanowi uchybienia wpływającego na końcową ocenę co do rozstrzygnięcia, które jest zgodne z prawem. Podobnie należało oceniać nie przytoczenie dokładnej treści postanowienia umowy co do którego strony przedstawiły odmienną interpretację. W ocenie Sądu Okręgowego nie stanowi to uchybienia, które naruszałoby zasadę wszechstronnego badania sprawy, zwłaszcza w sytuacji, gdy istota sporu pomiędzy stronami sprowadzała się do dokonania wykładni jednego, konkretnego postanowienia tej umowy, zaś w uzasadnieniu wprost odwołano się do „postanowienia umowy o realizacji wyroku sądowego". Samo uzasadnienie wyroku

odpowiada treści art. 1197 § 2 k.p.c, gdyż zawiera wymagane przez ten przepis wymagane motywy rozstrzygnięcia. W istocie zarzucane wyrokowi uchybienia zmierzają do przeprowadzenia przez tutejszy Sąd ponownej oceny merytorycznej sprawy i stanowią wyraz niezadowolenia z treści wyroku niekorzystnego dla Skarżącego. To z kolei jest niedopuszczalne w trybie skargi o uchylenie wyroku sądu polubownego. Sąd Najwyższy wielokrotnie podkreślał, że powierzenie sądowi polubownemu rozpoznania sporów, jakie mogą wyniknąć w związku z wykonywaniem umowy zawartej miedzy stronami jest oparte na zaufaniu do tej formy procesowania i rodzi konsekwencje poddania się orzeczeniu zespołu arbitrów wybranych i akceptowanych wzajemnie przez strony. Sam fakt niezadowolenia jednej strony z zapadłego rozstrzygnięcia nic może stanowić przesłanki do ingerowania w treść tego wyroku, a nadto nie może prowadzić do ponownego merytorycznego rozpoznania sprawy. Z tego względu możliwości wzruszenia tego orzeczenia są ściśle określone i ograniczone do przesłanek wskazanych w treści art. 1206 k.p.c. /tak: Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 15 marca 2012 roku, sygn. 1 CSK 286/11/. Jak już wskazano Sąd Okręgowy nie dopatrzył się w postępowaniu przed Sądem Arbitrażowym przy (...) naruszenia podstawowych zasad porządku prawnego Rzeczypospolitej Polskiej, zaś ponowne merytoryczne rozpoznanie sprawy jest niedopuszczalne. Powyższe względy przemawiały za oddaleniem skargi.

W przedmiocie kosztów zastępstwa procesowego Sąd orzekł kierując się zasadą odpowiedzialności za wynik postępowania na podstawie art. 98 k.p.c. w związku z § 11 ust. 1 pkt 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomoc)' prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu /Dz. U. z 2002 r., nr 163. poz. 1349 ze zm./,