Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

POSTANOWIENIE

Dnia 28 listopada 2014r.

Sąd Okręgowy w Rzeszowie VI Wydział Gospodarczy

w następującym składzie:

Przewodniczący: SSO Beata Hass-Kloc

Protokolant: st. sekretarz sądowy Joanna Kościak

po rozpoznaniu w dnia 28 listopada 2014r. w Rzeszowie

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa: (...) Sp. z o.o. sp. komandytowa w L.

przeciwko: M. N.

o zapłatę

na skutek zażalenia pozwanej na postanowienie Sądu Rejonowego
w K. V Wydziału Gospodarczego z dnia 20 sierpnia 2014 r., sygn. akt V GC 615/13,

postanawia: oddalić zażalenie.

UZASADNIENIE

Zaskarżonym postanowieniem z dnia 20 sierpnia 2014 r., sygn. akt
V GC 615/13 , Sąd Rejonowy w Krośnie Wydział V Gospodarczy,
oddalił wniosek pozwanej o zwolnienie od kosztów sądowych. Uzasadniając motywy swego rozstrzygnięcia Sąd I instancji podał, że z treści dołączonego oświadczenia o stanie rodzinnym, majątku, dochodach i źródłach utrzymania wynika, że pozwana pozostaje we wspólnym gospodarstwie domowym mężem z którym ma rozdzielność majątkową, zaś pozwana prowadzi działalności gospodarczą, która przynosi jedynie straty; ma na utrzymaniu 18- letniego syna – ucznia i córkę – studentkę. Wskazał również ,że posiada majątek ruchomy i nieruchomy ,jednak jest on obciążony licznymi zobowiązaniami.

W oparciu o powyższe Sąd Rejonowy uznał, że brak jest przesłanek do uwzględnienia całości wniosku pozwanej w zakresie zwolnienia jej od kosztów sądowych. Sąd Rejonowy przywołując treść art. 102 Ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych z dnia 28.07.2005r uznał, że nie zachodzą podstawy do uwzględnienia wniosku .

Sąd Rejonowy podał ,że pozwana posiada znacznej wartości majątek, zaś prowadzona działalność przynosiła straty w okresie do maja 2014r, lecz nie na tyle istotne , aby zachwiać płynność finansową jej przedsiębiorstwa. Ponadto osiąga ona jeszcze dochody dodatkowe pełniąc obowiązki biegłego sądowego

oraz wykładowcy na dwóch wyższych uczelniach. W związku z tym, zdaniem tego Sądu, winna systematycznie gromadzić środki na niezbędne koszty , poczynając od oszczędności w własnych wydatkach, albowiem powinna liczyć się z możliwością dochodzenia przez swoich kontrahentów wierzytelności na drodze sądowej . W tej sytuacji należało przyjąć ,że jest ona w stanie wygospodarować opłatę sądową od apelacji w wysokości 602,00 zł

Pismem z dnia 17 września 2014 r. pozwana wniosła zażalenie na powyższe postanowienie żądając jego zmiany i zwolnienia jej od kosztów sądowych.

W zażaleniu pozwana zarzuciła naruszenie art. w/w 102 ust 1 Ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych poprzez przyjęcie , że z złożonego oświadczenia nie wynika ,że nie jest w stanie ponieść kosztów sądowych bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny podczas gdy owe oświadczenie pokazuje zgoła odmienny stan rzeczy. Podniosła , że nie mogła oszczędzać środków z przychodu , albowiem musiała z niego regulować należności publiczno – skarbowe, zobowiązania kredytowe.

Sąd Okręgowy mając na uwadze powyższe zważył co następuje:

Zażalenie pozwanej nie zasługuje na uwzględnienie.

Sąd Okręgowy rozpoznając niniejsze zażalenie pragnie na wstępie podkreślić, że postępowanie sądowe jest co do zasady odpłatne, a sąd nie podejmuje żadnej czynności na skutek pisma, od którego nie została uiszczona należna opłata (art. 126 ² § 1 k.p.c.). Zwolnienie od kosztów sądowych osoby fizycznej (art. 102 ust. 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych; Dz. U. z 2005 r., nr 167, poz. 1398, z późn. zm.),jest więc odstępstwem od tej zasady, w interesie osób słabszych ekonomicznie, umożliwiając im realizację konstytucyjnego prawa do sądu (art. 45 ust. 1 Konstytucji). Przy czym uwzględnienie wniosku o zwolnienie od ponoszenia kosztów sądowych następuje po rozważeniu przez sąd okoliczności odnoszących się do stanu rodzinnego, majątkowego, dochodów i źródeł utrzymania osoby ubiegającej się o zwolnienie. Opłaty sądowe stanowią bowiem rodzaj danin publicznych. Zwolnienia od ponoszenia tego rodzaju danin stanowi odstępstwo od konstytucyjnego obowiązku ich powszechnego i równego ponoszenia, wynikającego z art. 84 Konstytucji RP. Dlatego też zwolnienia mogą być stosowane w sytuacjach wyjątkowych, gdy istnieją uzasadnione powody do przerzucenia ciężaru dotyczącego danej osoby na współobywateli. Z ich bowiem środków pochodzą dochody budżetu państwa, z których pokrywa się koszty postępowania sądowego w razie zwolnienia strony z obowiązku ich ponoszenia (tak też Sąd Najwyższy w postanowieniu z 19.03.2010 r., II PZ 34/09, LEX nr 603836).

W okolicznościach niniejszej sprawy należy mieć na uwadze przy wiedzy pozwanej o braku zapłaty na rzecz powoda należności wynikających faktury dochodzonych pozwem, która została ostatecznie przez powoda wyartykułowana w przed sądowym wezwaniu do zapłaty z dnia 19.07.2012r (k- 11) że od tego momentu winna się ona liczyć już z koniecznością gromadzenia środków finansowych niezbędnych do obrony swych praw w postępowaniu sądowym.

W tej sytuacji należy zauważyć ,że to do pozwanej należała decyzja co sposobu rozchodowania posiadanych środków , przy założeniu .że koszty sądowe nie są mniej ważne, niż koszty związane bezpośrednio z prowadzoną działalnością gospodarczą – o czym pozwana zdaje się zapominać.

W związku z tym wypada zaznaczyć ,że planowanie wydatków związanych z działalnością gospodarczą bez uwzględniania konieczności posiadania środków na prowadzenie spraw przed sądem jest naruszeniem równoważności w traktowaniu swoich powinności finansowych i strona , która realizuje swoje zobowiązania w ten sposób – a skarżąca tak to właśnie przedstawiła w złożonym zażaleniu - wyzbywa się zdolności do zapłaty kosztów sądowych nie może prawnie i skutecznie składać wniosku o zwolnienie od obowiązku do uiszczenia opłat sądowych ( podobnie Sad Apelacyjny w Gdańsku w postanowieniu z dnia 9.07.1992r , I ACz 393/92).

Pozwana rozdysponowała osiągane w trakcie działalności kwoty na inne cele i wydatki , których zasadności Sąd nie kwestionuje. Należy jednak mieć na uwadze , co również podniósł Sąd Rejonowy , że kosztów sądowych nie można traktować jako drugorzędnych w stosunku do innych należności , a to w tej sprawie miało miejsce. Przy ocenie powyższego trzeba również uwzględnić ,że mimo tak trudnej sytuacji finansowej – jak wskazuje to skarżąca - nie podała ona ,że toczy się wobec niej jakieś postępowanie egzekucyjne lub nie spłaca ona

wysokich – de fakto – miesięcznych rat kredytowych.

Reasumując z powołanych wyżej powodów Sąd Okręgowy uznał, że zaskarżone postanowienie odpowiada prawu i z tych też względów zażalenie pozwanej jako bezzasadne - na podstawie art. 385 k.p.c. w związku z art. 397 § 2 k.p.c. - należało w całości oddalić, o czym Sąd Okręgowy orzekł w sentencji postanowienia.

ZARZĄDZENIE

1.  (...)

2.  (...)
(...) (...)