Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

POSTANOWIENIE

Dnia 30 czerwca 2016 r.

Sąd Okręgowy w Rzeszowie VI Wydział Gospodarczy

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Anna Harmata

Protokolant: Małgorzata Florek

po rozpoznaniu w dniu 30 czerwca 2016 r. w Rzeszowie

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa G. D.

przeciwko (...) Sp. z o.o. w L.

o zapłatę

na skutek zażalenia pozwanego na postanowienie Sądu Rejonowego w Tarnobrzegu V Wydziału Gospodarczego z dnia 5 maja 2016 r., sygn. akt V GC 456/13 co do części oddalającej wniosek pozwanej o zwolnienie od opłaty od apelacji.

postanawia:

oddalić zażalenie

UZASADNIENIE

Postanowieniem z dnia 5 maja 2016r. Sąd Rejonowy w Tarnobrzegu w rozpoznaniu wniosku pozwanego o zwolnienie od opłaty od apelacji zwolnił pozwanego od opłaty sądowej od apelacji ponad kwotę 1851 zł (I), oddalił wniosek w pozostałym zakresie (II).

W uzasadnieniu Sąd wskazał, że wraz z apelacją od wyroku z dnia 12 lutego 2016r. pozwany złożył wniosek o zwolnienie od opłaty sądowej od apelacji z uwagi na ciężką sytuację finansową i brak możliwości pozyskania finansowania ze źródeł zewnętrznych w postaci pożyczki czy kredytu na pokrycie kosztów sądowych w powyższym zakresie. Wniosek pozwanego częściowo zasługiwał na uwzględnienie. W niniejszej sprawie pozwany nie wykazał, że nie ma dostatecznych środków na uiszczenie opłaty sądowej od apelacji w całości. Stanowisko pozwanego, jak i dokumenty przedstawione na jego poparcie, nie dawały podstaw do zwolnienia pozwanego od kosztów sądowych w powyższym zakresie poprzez uznanie że pozwany nie jest w stanie ich ponieść w całości. Z przedstawionego przez pozwanego do wniosku bilansu wynika, że na dzień 31 grudnia 2014r. aktywa pozwanego wyniosły 2 979 707, 56 zł, a na dzień 31 grudnia 2015r. odpowiednio 2 402 422, 65 zł. Z przedstawionego przez pozwanego rachunku zysków i strat wynika, że przychody pozwanego ze sprzedaży za rok 2015 zamknęły się kwotą 2 372 208, 86 zł. Z oświadczenia pozwanego wynika jednak, że zobowiązania pozwanego wobec kontrahentów, Zakładu Ubezpieczeń Społecznych i podatkowe zamykają się według stanu na dzień 11 kwietnia 2016r. kwotą blisko 3 000 000 zł w tym z tytułu dostaw i usług na kwotę około 2 844 000 zł. W ocenie Sądu zwolnienie od kosztów sądowych osoby prawnej obwarowane jest większymi rygorami niż zwolnienie osoby fizycznej. Wydatki związane z pokryciem kosztów procesu muszą być traktowane co najmniej równorzędnie, a nawet priorytetowo w stosunku do innych wydatków. Posiadanie środków finansowych zapewniających dostęp do Sądu - ze względu na obowiązek poniesienia kosztów sądowych - jest istotnym składnikiem prowadzenia działalności gospodarczej i osoba prawna powinna być przygotowana do ponoszenia takich kosztów. Stąd mając na uwadze fakt, że pozwany osiąga przychody ze sprzedaży, ale i uwzględniając fakt jego zadłużenia zwłaszcza wobec kontrahentów z tytułu dostaw i usług, Sąd postanowił zwolnić pozwanego od opłaty sądowej od apelacji ponad kwotę 1 851 zł, oddalając wniosek w pozostałych zakresie jako niezasadny.

Zażalenie na powyższe postanowienie w części oddalającej wniosek złożył pozwany, zarzucając , iż zostało ono wydane z naruszeniem przepisów postępowania tj:

1)  Art. 103 ustawy z dnia 28 lipca 2005r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych ( Dz.U. nr 167, poz. 1398 z późń.zm.) poprzez niezwolnienie wnioskodawcy w całości od obowiązku uiszczenia opłaty stosunkowej od apelacji (w zakresie kwoty 1.851,00 zł) w niniejszej sprawie pomimo tego, że pozwana złożyła wszystkie wymagane przez przepisy prawa dokumenty oraz należycie wykazała, że nie jest w stanie ponieść w całości opłaty stosunkowej od apelacji w niniejszej sprawie, w kwocie 3.701 zł.

2)  Art. 233 § 1 k.p.c. w zw. z art. 8 ustawy z dn. 28 lipca 2005r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. nr 167, poz. 1398 z późn. zm.) poprzez uznanie przez Sąd Orzekający za niewiarygodne i niewystarczające dokumenty przedstawione przez wnioskodawcę w celu zwolnienia strony pozwanej od obowiązku uiszczenia opłaty stosunkowej od apelacji w niniejszej sprawie, w kwocie 3.701 zł.

3)  Art. 316 § 1 k.p.c. w zw. z art. 361 k.p.c. w zw. z art. 362 ¹ k.p.c w zw. z art. 8 ustawy z dn. 28 lipca 2005r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz.U. nr 167, poz. 1398 z późn.zm.) poprzez niedokładne przeanalizowanie przez Sąd Orzekający materiału dowodowego przedstawionego przez wnioskodawcę, ze względu na pominięcie w momencie orzekania, tego że z przedstawionych w niniejszej sprawie jako dowodów dokumentów jednoznacznie wynika niemożność poniesienia przez wnioskodawcę opłaty od opłaty od apelacji w niniejszej sprawie, także w kwocie 1.851,00 zł.

W związku z powyższym pozwany wniósł o zmianę zaskarżonego postanowienie w części i zwolnienie pozwanego od obowiązku uiszczenia opłaty stosunkowej od apelacji w całości.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Zażalenie pozwanego nie zasługuje na uwzględnienie.

Opłata od apelacji złożonej przez pozwanego wynosi 3701 zł , Sąd Rejonowy zwolnił pozwanego od uiszczenia tejże opłaty w połowie, stąd spoczywa na nim obowiązek uiszczenia opłaty sądowej od apelacji w wysokości 1851 zł., w ocenie Sądu Okręgowego sytuacja majątkowa pozwanego pozwala na jej poniesienie .

Z przedłożonej przez pozwanego dokumentacji wynika, że na dzień 31 12.2015r. spółka posiada aktywa trwałe w wysokości 2 153 613,22 zł, w tym rzeczowe aktywa trwałe 2 148 462, 71 zł i aktywa obrotowe 248 809,43 zł (bilans na dzień 31.12.2015r.). Rachunek zysków i strat za okres od stycznia do grudnia 2015r. wskazuje, iż pozwana spółka osiągnęła przychód netto ze sprzedaży w wysokości 2 372 208, 86 zł . Powód wprawdzie odnotował stratę (986 461,41zł), jednakże jest ona wynikiem wysokich kosztów jego działalności ( 3 222 510,49 zł ). Niniejszego nie zmienia fakt , iż spółka posiada wymagalne zobowiązania nawet w znacznej kwocie, zwłaszcza, że jednocześnie uzyskuje przychody. Proporcjonalność w zakresie wzajemnego zestawienia przychodów i wydatków jest kwestią racjonalności prowadzonej działalności gospodarczej i nie można przyjąć, aby wygenerowanie wysokich kosztów tej działalności powodowało jednoczesne uprawnienie przedsiębiorcy do uzyskania zwolnienia od kosztów sądowych w tym z opłaty sądowej w całości. Sam fakt wykazywania, iż działalność gospodarcza przyniosła stratę, nie może stanowić samoistnej podstawy do przyznania zwolnienia od kosztów, zwłaszcza w sytuacji gdy strona uzyskuje wysokie przychody i wykazuje bardzo wysokie koszty uzyskania tych przychodów ( por. postanowienie SA w Szczecinie z dnia 26.04.2006r., I ACz 447/06, Lex nr 516572 ). Z dokumentacji załączonej do wniosku nie wynika by w stosunku do pozwanej spółki prowadzone były egzekucje , ew. by spółka złożyła wniosek o ogłoszenie upadłości.

Pozwany jako przedsiębiorca winien był wiedzieć, iż skoro dostępność do Sądu ( w tym obrony swych praw) wymaga z natury rzeczy posiadania środków finansowych, to posiadanie tych środków, ewentualnie ich zabezpieczenie stawało się istotnym składnikiem działalności gospodarczej. Oznacza to, że w procedurze planowania wydatków związanych z działalnością gospodarczą podmiot prowadząc tę działalność, przewidując realizację swoich praw przed Sądem, winien był uwzględniać także konieczność posiadania środków na prowadzenie procesu sądowego. Jak widać z zestawiania przychodów i kosztów pozwany jest w stanie ponieść koszt połowy opłaty od apelacji w wysokości 1851 zł przecież ewentualne wydatki związane z kosztami sądowymi również stanowią koszt prowadzonej działalności gospodarczej i łączą się z tą działalnością. Planowanie wydatków bez uwzględnienia zasady, o której wspomniano powyżej jest naruszeniem równoważności w traktowaniu swoich powinności finansowych, zaś strona, która realizuje swoje zobowiązania w ten sposób, ze wyzbywa się zdolności do zapłaty kosztów sądowych nie może prawnie i skutecznie składać wniosku o zwolnienie od obowiązku od uiszczania opłat sądowych (podobnie postanowienie SA w Gdańsku z dnia 9 lipca 1992 r. I ACZ 393/92 wokanda 1993/2/32).

Dodać należy, iż wyłożenie środków z przeznaczeniem na opłaty sądowe ma charakter tymczasowy, bo o ile okaże się, że twierdzenia pozwanego są zasadne, to Sąd o kosztach postępowania orzeknie w orzeczeniu kończącym postępowania stosownie do jego wyników. Postępowanie sądowe prowadzone jest od 20.08.2013r. strona winna przygotować się na koszty z nim związane niezależnie od tego czy występuje w roli powoda czy też pozwanego. Wymagalne należności pozwanego wynoszą 163 770, 14 zł i jest to kwota wielokrotnie przewyższająca zobowiązanie z tytułu opłaty sądowej od apelacji.

Z powyższych względów Sąd Okręgowy nie stwierdzając naruszenia wskazanych w zażaleniu norm prawnych orzekł jak w sentencji na mocy art. 385 kpc w zw. z art. 397 par. 2 kpc

ZARZĄDZENIE

1.  (...)

2.  (...)