Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

POSTANOWIENIE

Dnia 13 marca 2014 r.

Sąd Okręgowy w Rzeszowie VI Wydział Gospodarczy

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Beata Hass Kloc

Sędziowie: SSO Barbara Frankowska

SSO Anna Walus-Rząsa ( spr.)

Protokolant: st. sekr. sądowy Magdalena Kamuda

po rozpoznaniu w dniu 13 marca 2014 r. w Rzeszowie

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa: P. K.

przeciwko: M. B.

o zapłatę

na skutek zażalenia powoda na postanowienie Sądu Rejonowego w Tarnobrzegu V Wydziału Gospodarczego z dnia 22 stycznia 2014 r., sygn. akt V GC 407/13

postanawia: uchylić zaskarżone postanowienie i sprawę przekazać Sądowi Rejonowemu w Tarnobrzegu V Wydziałowi Gospodarczemu do dalszego prowadzenia, pozostawiając temu Sądowi rozstrzygnięcie w zakresie kosztów postępowania zażaleniowego.

UZASADNIENIE

Zaskarżonym postanowieniem z dnia 22.01.2014r. Sąd Rejonowy w Tarnobrzegu w sprawie z powództwa P. K. przeciwko M. B. o zapłatę kwoty 3.450,24 zł stwierdził swą niewłaściwość i przekazał sprawę do Sądu Rejonowego Gdańsk Północ w Gdańsku - Sądu Gospodarczego. W uzasadnieniu powyższego orzeczenia Sąd Rejonowy powołał się na treść art. 200 § 1 kpc w związku z art. 202 kpc oraz art. 27 § 1 kpc a także art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 24 maja 1989 r. o rozstrzyganiu przez sądy spraw gospodarczych.

Sąd Rejonowy wskazał, że po przeanalizowaniu argumentów obu stron w zakresie właściwości miejscowej i funkcjonalnej sądu, który wedle nich miałby rozpoznać spór, oraz uwzględniając zalecenia i uwagi zawarte w uzasadnieniu Sądu Okręgowego w Rzeszowie w postanowieniu w dniu 6 grudnia 2013r., który uchylił wcześniejsze postanowienia Sądu Rejonowego w Tarnobrzegu, Sąd Rejonowy w Tarnobrzegu przychylił się do oceny prawnej wyrażonej w zażaleniu przez stronę pozwaną. W szczególności Sąd Rejonowy wskazał, że roszczenie strony powodowej ma charakter regresowy. Kwestia roszczeń regresowych pomiędzy wspólnikami nie została w umowie spółki uregulowana. Zastosowanie więc, w kwestii rozliczeń regresowych pomiędzy wspólnikami, będzie miała reguła wskazana w przepisie art. 376 § 1 kc, zgodnie z którym jeżeli z treści tego stosunku nie wynika nic innego, dłużnik , który świadczenie spełnił, może żądać zwrotu w częściach równych.

Sąd Rejonowy stanął więc na stanowisku, że podstawą dochodzenia roszczenia przez powoda w niniejszej sprawie są przepisy ustawy a konkretnie art. 376 § 1 kc w związku z art. 864 kc.

W związku z powyższym do oceny właściwości miejscowej Sądu nie może mieć zastosowanie art. 40 kpc oraz art. 8 umowy spółki gdyż niniejszy spór nie wynika z załączonej do pozwu umowy spółki cywilnej, lecz z treści powołanych wyżej przepisów Kodeksu cywilnego. Ponadto w ocenie Sądu niniejsza sprawa jest sprawą gospodarczą gdyż wynika ona ze stosunków cywilnych pomiędzy przedsiębiorcami w zakresie prowadzonej przez nich działalności gospodarczej.

Zażalenie na powyższe postanowienie złożył powód domagając się uchylania zaskarżonego postanowienia i zasądzenia kosztów postępowania zażaleniowego.

Zaskarżonemu postanowieniu powód zarzucił:

I.  naruszenie przepisów prawa materialnego, a to:

a)  art. 376 § 1 kc w związku z art. 864 kc poprzez jego błędną wykładnię polegającą na przyjęciu, że:

- przepis ten stanowi źródło roszczeń regresowych pomiędzy współdłużnikami solidarnymi – roszczenia regresowe wynikają z tego przepisu, a nie z zawartej umowy spółki i faktu zapłaty długu powstałego w ramach spółki przez jednego ze wspólników,

- wspólnicy spółki cywilnej są zobowiązani do zapłaty na rzecz innych wspólników, którzy dokonali zapłaty części długu tylko na podstawie art. 376 § 1 kc bez uwzględnienia treści umowy spółki dotyczącej udziału w stratach,

- przepis ten wyklucza uwzględnienie przy rozliczeniu pomiędzy wspólnikami spłaconych długów wg zapisów umowy spółki cywilnej dotyczących udziałów w stratach,

b) art. 867 kc w związku z § 6 umowy spółki i art. 376 § 1 kc poprzez jego niezastosowanie – uznanie, że rozliczenie spłaconych długów nie może nastąpić na podstawie zapisów umowy spółki dotyczących udziałów stratach.

II. naruszenie przepisów kpc, a to:

a)  art. 46 § 1 kpc w związku z § 8 umowy spółki cywilnej poprzez jego niezastosowanie,

b)  art. 40 kpc poprzez jego niezastosowanie,

c)  art. 27 § 1 kpc poprzez jego zastosowanie.

Strona pozwana w odpowiedzi na zażalenie wniosła o jego oddalenie i zasądzenie kosztów postępowania zażaleniowego.

Pozwany w powyższym piśmie wywodził, że wyłącznie właściwym w niniejszej sprawie jest Sąd Rejonowy Gdańsk Północ w Gdańsku – V Wydział Gospodarczy na podstawie art. 27 § 1 kpc.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Zażalenie powoda zasługuje na uwzględnienie.

Na wstępie należy wskazać, że powód i pozwany, będąc wspólnikami spółki cywilnej zawarli umowę pożyczki. (...) spółki cywilnej została rozwiązana. Po rozwiązaniu spółki cywilnej wciąż istniała niespłacona, a zaciągnięta przez wspólników pożyczka. Powód na poczet spłaty pożyczki zaciągniętej przez wspólników spółki cywilnej, dokonał zapłaty z własnego majątku osobistego. Powód dochodzi niniejszym pozwem zapłaty od pozwanego połowy kwoty, którą zapłacił spłacając pożyczkę, którą wspólnie zaciągnęli powód i pozwany.

Z istoty roszczenia regresowego wynika, że jego źródłem musi być uprzedni w czasie, określony stosunek prawny. W niniejszym sporze źródłem roszczenia powoda jest stosunek prawny w postaci umowy spółki cywilnej. Do zasad rozliczeń pomiędzy wspólnikami spółki cywilnej stosuje się art. 864 kc, który stanowi, że za zobowiązania spółki wspólnicy odpowiedzialni są solidarnie. Skoro więc jeden wspólników ( dłużnik solidarny) spełnił świadczenia przysługujące wobec współdłużników to na zasadzie art. 376 kc przysługuje mu roszczenie regresowe, które jest związane ze stosunkiem wewnętrznym łączącym dłużników. Zastosowanie więc w niniejszej sprawie znajdzie art. 867 kc w związku z art. 376 §1 kc i § 6 umowy spółki.

Roszczenie powoda wynika z umowy spółki cywilnej. Sposób rozliczenia stron jest opisany w umowie w sposób wystarczający. Umowa stwierdza wprost w jaki sposób wspólnicy uczestniczą w stratach. Zapis o uczestnictwie w stratach należy stosować do rozliczeń związanych ze spłaconymi długami z majątków osobistych, bowiem po spłacie wszystkich długów spółki i podziale majątku, zapłacone długi również musiałyby być rozliczone według reguły uczestnictwa w stratach. Fakt, że powód żąda w odrębnym postępowaniu zwrotu części zapłaconego długu nie może w tym zakresie nic zmieniać, byłoby to bowiem sprzeczne z treścią umowy spółki.

Roszczenie regresowe powoda względem innego wspólnika jest też sprawą ze stosunku spółki w rozumieniu art. 40 kpc – co wprost wynika z komentarza do tego przepisu cytowanego przez powoda. Bez względu na podstawę prawną sposobu rozliczenia roszczenia ( art. 376 kc w związku z art. 864 kc czy 867 kc oraz w związku z postanowieniami umowy spółki ) źródłem roszczenia powoda jest stosunek prawny w postaci umowy spółki cywilnej. Stąd właściwym wyłącznie do rozpoznania niniejszej sprawy jest Sąd Rejonowy w Tarnobrzegu, zgodnie z art. 40 kpc.

Co do tego, że roszczenie stron jest roszczeniem ze stosunków cywilnych pomiędzy przedsiębiorcami w zakresie prowadzonej przez nich działalności gospodarczej, a więc, że sprawa jest sprawą gospodarczą rozstrzygnął już Sąd Rejonowy zaskarżonym postanowieniem.

W tym stanie rzeczy Sąd Okręgowy – na mocy art. 386 § 1 kpc w związku z art. 397 § 2 kpc – uchylił zaskarżone orzeczenie i przekazał sprawę do dalszego prowadzenia Sądowi Rejonowemu w Tarnobrzegu. Jednocześnie postawił Sądowi Rejonowemu rozstrzygnięcie w przedmiocie kosztów postępowania zażaleniowego ( art. 108 § 2 kpc).