Dnia 30 czerwca 2023r.
Protokolant: sekr. sąd. Monika Bukowska
po rozpoznaniu w dniu 30 czerwca 2023r. w Wągrowcu
UZASADNIENIE
Na mocy art. 329 § 1 k.p.c. w zw. z art. 328 § 3 k.p.c. zgodnie z wnioskiem pozwanej K. K., niniejsze uzasadnienie dotyczy wyłącznie pkt 2 wyroku z dnia 30.06.2023 r.
Pozwem złożonym dnia 03.04.2023 r. P. K., reprezentowany przez pełnomocnika, wniósł o ustanowienie w małżeństwie powoda i pozwanej K. K. rozdzielności majątkowej z dniem 01.10.2022 r. oraz o zasądzenie od pozwanej na rzecz powoda kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.
W odpowiedzi pozwana K. K., reprezentowana przez pełnomocnika, uznała powództw w całości oraz na podstawie art. 101 k.p.c. wniosła o zasądzenie od powoda na rzecz pozwanej kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego wg norm przepisanych w wysokości trzykrotności stawki minimalnej.
Wyrokiem z dnia 30.06.2023r. wydanym w sprawie sygn. akt III RC 97/23 Sąd Rejonowy w Wągrowcu ustanowił rozdzielność majątkową między małżonkami P. K. i K. K. zgodnie z żądaniem powoda.
Sąd zważył, co następuje:
O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. art. 108 § 1 k.p.c. w zw. z art. 100 k.p.c. i art. 102 k.p.c. uznając, że w niniejszej sprawie nie zachodzą okoliczności uzasadniające zwrot kosztów procesu pozwanej w oparciu o treść art. 101 k.p.c.
W pierwszej kolejności należy zwrócić uwagę na specyfikę tej kategorii spraw, a mianowicie, że zgodnie z art. 431 k.p.c. w zw. z art. 452 k.p.c. w sprawach o ustanowienie rozdzielności majątkowej Sąd nie ma możliwości uwzględnienia powództwa jedynie w oparciu o oświadczenie o uznaniu powództwa, jak w procesie prowadzonym na zasadach ogólnych i niezależnie od ewentualnej zgodności stanowisk stron konieczne jest prowadzenie postępowania dowodowego. Co prawda alternatywnym rozwiązaniem byłoby zawarcie stosownej umowy przed notariuszem, co jednak i tak oznaczałoby konieczność uregulowania związanych z tym wydatków, w szczególności taksy notarialnej. Niemniej tego rodzaju rozwiązanie nie jest możliwe w sytuacji, gdy strona domaga się ustalenia rozdzielności majątkowej z datą wsteczną. Z przepisu art. 52 § 2 k.r.o. wprost wynika bowiem, że w wyjątkowych wypadkach sąd może ustanowić rozdzielność majątkową z dniem wcześniejszym niż dzień wytoczenia powództwa. Wynika to zaś niewątpliwie z faktu, że w przypadku domagania się zniesienia wspólności majątkowej małżeńskiej z datą wsteczną niezbędne jest zbadanie, czy ważne powody uzasadniające zniesienie wspólności istniały już w tej dacie oraz czy powództwo nie zostało wytoczone dla pokrzywdzenia wierzycieli któregoś z małżonków przez udaremnienie dochodzenia przez nich swoich roszczeń z majątku wspólnego stron. Skoro zaś czynności takie nie leżą zaś w kompetencji notariusza oczywiste jest, że ustalenie rozdzielności majątkowej z datą wsteczną może zostać dokonane wyłącznie przez sąd w toku procesu. W orzecznictwie, jak i w literaturze przyjęto zaś, że w sprawach kończących się tzw. koniecznymi wyrokami, czyli w sprawach w których osiągnięcie skutku prawnego nie może nastąpić w inny sposób, jak tylko przez wytoczenie powództwa, bez względu na to czy zamiary stron były całkowicie zgodne, w tym gdy nastąpiło uznanie powództwa przez pozwanego, art. 101 k.p.c. zastosowany być nie może (zob. orz. SN z 13.4.1961 r., 4 CZ 23/61, OSNC 1962, Nr 3, poz. 100).
sędzia Dariusz Ratajczak