Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

Formularz UK 2

Sygnatura akt

IV Ka 715/20

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

2

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Śremie z dnia 3 marca 2020 r., sygn. akt II K 478/19

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☒

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

X

XXXXXXXX

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

XXXXX

XXXXX

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

X

XXXXXXXX

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

XXXXX

XXXXX

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

XXXXXXX

XXXXXXXXXXXXXX

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

XXXXXXX

XXXXXXXXXXXXXX

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

3.STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

1

1. zarzut obrońcy oskarżonego adw. A. K. obrazy przepisu postępowania 7 k.p.k. poprzez jednostronną, nieobiektywną, dowolną ocenę materiału dowodowego, wyrażającą się w arbitralnym i niesłusznym uznaniu, iż z zeznań świadków wynika, iż jednoznacznie, iż oskarżony dopuścił się czynu opisanego w akcie oskarżenia.

2. zarzut obrońcy oskarżonego adw. A. K. obrazy przepisów postępowania 7 k.p.k. w zw. z art. 410 k.p.k. i art. 424 k.p.k. poprzez nieprawidłowo oceniony materiał dowodowy:

- w zakresie, w jakim Sąd nie dał wiary wyjaśnieniom oskarżonego, mimo iż na wiarę zasługiwały, w szczególności wobec braku precyzyjności w zeznaniach świadków i pokrzywdzonej,

- w zakresie, w jakim Sąd dał wiarę wyjaśnieniom pokrzywdzonej oraz świadkowi D. D., mimo iż na wiarę nie zasługiwały, wobec faktu, iż były przygotowane na potrzebę zdobycia materiału dowodowego w postępowaniu rozwodowym, do którego pokrzywdzona się przygotowywała, co potwierdzono w toku postępowania,

- w zakresie, w jakim Sąd niedostatecznie ocenił wartość dowodową oraz okoliczności faktyczne wskazywane przez świadka D. D., na podstawie których można stwierdzić, że postawa pokrzywdzonej K. K. (1) w czasie konfliktu małżeńskiego nie była tak neutralna, jak próbowała to przedstawić pokrzywdzona, jednocześnie z akt sprawy wynika, że pokrzywdzona z góry obarczała oskarżonego, Sąd również uznał za wiarygodne, iż oskarżony groził pokrzywdzonej nożem, co nie zostało udowodnione, ani prawomocnie orzeczone,

- poprzez błędne ustalenie na podstawie faktów i dowodów, że oskarżony dopuścił się w dniu 27 maja 2019 r. w sposób umyślny gróźb karalnych, mimo iż jak wynika z treści materiału dowodowego pokrzywdzona, ani żaden ze świadków w sposób pełny nie był wstanie wskazać, kto i kiedy wypowiedział groźby ani pod czyim adresem oraz co wypowiadał, a Sąd w uzasadnieniu wskazał, iż nie ma to znaczenia w przedmiotowej sprawie.

3. Zarzut obrońcy oskarżonego adw. M. K. (3) naruszenia art. 7 k.p.k. poprzez dowolną, a nie swobodną ocenę dowodów i uznania za wiarygodne zeznań pokrzywdzonej K. K. (1), w których twierdziła, że oskarżony w dni 27 maja 2019 r. skierował do niej słowa „ Ty wredna suko, jeszcze mnie popamiętasz nie będzie więcej litości”, w sytuacji, gdy zeznania te nie znajdują bezpośredniego potwierdzenia w pozostałym materiale dowodowym w sprawie, a także w zasadach logiki i doświadczenia życiowego.

W konsekwencji obrońca oskarżonego adw. M. K. (3) podniósł zarzut błędu w ustaleniach faktycznych polegającego na sprzecznym z materiałem dowodowym, ujawnionym w sprawie ustaleniu, że oskarżony w dniu 27 maja 2019 r. prowadząc samochód zatrzymał się, że otworzył okno samochodu i że przez nie groził pokrzywdzonej K. K. (1) słowami „ Ty wredna skuo, jeszcze mnie popamiętasz nie będzie więcej litości”.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Przed przystąpieniem do analizy wyszczególnionych powyżej zarzutów apelacji należy zauważyć, iż orzeczenie co do faktu popełnienia przez oskarżonego czynu zabronionego wydane w przedmiotowej sprawie jest oparte na całokształcie materiału dowodowego zebranego w sprawie, który został poddany wnikliwej analizie bez przekroczenia zasady swobodnej oceny dowodów (art. 7 k.p.k.) oraz z poszanowaniem art. 4 k.p.k. Analiza ustaleń poczynionych przez Sąd Rejonowy znajduje odzwierciedlenie we wnioskach zawartych w uzasadnieniu wyroku, które czyni zadość wymogom art. 424 § 1 i 2 k.p.k., co w pełni pozwala na przeprowadzenie kontroli instancyjnej.

Należy w tym miejscu podkreślić, że skarżący, który zmierza do podważenia zasadności rozstrzygnięcia poprzez zakwestionowanie oceny dowodów stanowiących jego podstawę, nie może ograniczyć się do prostego zanegowania jej i arbitralnego stwierdzenia, że walorem wiarygodności winny być obdarzone wyłącznie dowody korzystne, czy tez niekorzystne dla oskarżonego. Obowiązkiem skarżącego jest wykazanie, jakich konkretnych uchybień dopuścił się sąd meriti w kontekście zasad wiedzy - w szczególności logicznego rozumowania - oraz doświadczenia życiowego, oceniając zebrany materiał dowodowy” ( wyrok Sądu Najwyższego z dnia 26 lipca 2017 r., II K 180/17, Legalis nr 1668825). Apelacja, w której podniesiono zarzut dowolnej oceny dowodów, powinna przedstawiać argumenty uzasadniające tezę, że sposób rozumowania sądu pierwszej instancji jest niezgodny z zasadami prawidłowego rozumowania, a więc nielogiczny, ewentualnie niezgodny z zasadami wiedzy lub doświadczenia życiowego, tym samym wykraczając poza ramy swobodnej oceny dowodów sformułowanej w art.7 k.p.k.

Zaznaczenia jeszcze wymaga, że jeśli Sąd Odwoławczy podziela w pełni dokonaną przez Sąd pierwszej instancji ocenę dowodów, może zaniechać szczegółowego odnoszenia się w uzasadnieniu swojego wyroku do zarzutów apelacji, gdyż byłoby to zbędnym powtórzeniem argumentacji tego sądu (por. wyrok SN z dnia 15 kwietnia 2009 r., III KK 381/08, Lex Nr 512100, postanowienia SN: z dnia 10 października 2007 r., III KK 120/07, Lex Nr 322853, z dnia 2 sierpnia 2006 r., II KK 238/05, Lex Nr 193046).

W ocenie Sądu II instancji w sprawie nie doszło do naruszenia art. 410 k.p.k. Podstawę wyroku Sądu Rejonowego stanowił bowiem całokształt okoliczności ujawnionych w toku rozprawy głównej. Wbrew przekonaniu obrońcy Sąd Rejonowy dokonał kompleksowej oceny zgromadzonego materiału dowodowego, bez przekraczania swobodnej oceny dowodów oraz jakichkolwiek przepisów procedury. Przekonanie bowiem o wiarygodności jednych dowodów i niewiarygodności innych pozostaje pod ochroną prawa procesowego, a więc mieści się w ramach swobodnej oceny dowodów.

Powyższej wyszczególnione zarzuty obu obrońców zostaną omówione łącznie, albowiem są tożsame rodzajowo i prowadzą do zbieżnych wniosków.

Prawidłowa i w pełni zasługująca na aprobatę okazała się dokonana przez Sąd Rejonowy ocena zeznań świadków w sprawie, w tym świadka D. D.. Jak słusznie podkreślił Sąd I instancji świadek jest osobą obcą zarówno dla pokrzywdzonej, jak i oskarżonego. Powoływanie się przez obrońcę adw. A. K. na to, iż zeznania ww. świadka były spreparowane na potrzeby procesu rozwodowego stron, do którego pokrzywdzona się przygotowywała stanowiło w ocenie Sądu zbyt daleko idącą insynuację. Obrońca w wywiedzionym środku zaskarżenia przedstawiała de facto własną ocenę zeznań ww. świadka, która nie zasługiwała na uwzględnienie (np. „ postawa pokrzywdzonej K. K. (1) w czasie konfliktu małżeńskiego nie była tak neutralna, jak próbowała to przedstawić pokrzywdzona”) .

Nie budziła zastrzeżeń Sądu Okręgowego ocena zeznań świadka A. J. dokonana przez Sąd I instancji.

Sąd II instancji nie miał zastrzeżeń do dokonanej przez Sąd Rejonowy oceny dowodów w postaci zeznań pokrzywdzonej K. K. (1). Sąd Okręgowy w pełni podziela opinię Sądu I instancji, iż nie ma znaczenia dla rozstrzygnięcia ani wiarygodności zeznań K. K. to, że pokrzywdzona nie zrelacjonowała przebiegu zdarzenia A. J. (2); w jej zeznaniach, czy też w treści zawiadomienia o przestępstwie pojawiły się drobne nieścisłości (m.in. co do koloru samochodu oskarżonego); pokrzywdzona składając zawiadomienie o możliwości popełnienia przestępstwa w sposób precyzyjny nie wskazała, że oskarżony miał jej grozić pozbawieniem życia (…) pokrzywdzona nie opisała na czym ta groźba miała polegać; czy pokrzywdzona w sposób precyzyjny wskazała D. D. czy oskarżony skierował pod jej adresem groźbę pozbawienia życia; czy pokrzywdzona podczas przedmiotowej wizyty nie wspominała wprost terapeucie, że oskarżony skierował pod jej adresem groźbę pozbawienia życia. Sąd Rejonowy, oceniając zeznania pokrzywdzonej wyczerpująco umotywował swoje stanowisko ww. zakresie, nie ma przy tym konieczności powielania go w tym miejscu. Obrońca oskarżonego adw. A. K. w wywiedzionym środku zaskarżenia przytoczyła wyrwane z kontekstu zdania, nie zważając na całościową ocenę dokonaną przez Sąd meriti, w kontekście innych dowodów.

Przy ocenie zeznań pokrzywdzonej Sąd I instancji stwierdził, że pomimo konfliktu istniejącego pomiędzy stronami nie znalazł on żadnych podstaw do przyjęcia, że K. K. (1) w sposób celowy i świadomy obciąża oskarżonego o czyn przez niego niepopełniony, którą to ocenę Sąd podziela. Za nietrafiony więc należy uznać przeciwny wniosek obrońców, który nie znalazł odzwierciedlenia w ustaleniach Sądu Rejonowego, iż z akt sprawy miałoby wynikać, że pokrzywdzona z góry obarczała oskarżonego i była bezpośrednio zainteresowana tym, by doszło do ponownego osadzenia oskarżonego w areszcie.

Z kolei co do okoliczności, które powołuje obrońca, iż Sąd przyjął, że oskarżony groził wcześniej nożem, choć nie zostało udowodnione, ani prawomocnie orzeczone, to stwierdzić należy że Sąd nie przyjął wcale za pewnik, że oskarżony groził K. K. nożem. Z uzasadnienia Sądu wynika, że M. K. (2) miał, już wcześniej kierować pod jej adresem groźby karalne oraz stosować przemoc fizyczną, a nie że z całą pewnością groził, i to za pomocą noża. Nie uszło, w tym kontekście, słusznie zresztą, że przecież wobec oskarżonego został złożony w innej sprawie akt oskarżenia o przestępstwo z art. 207 § 1 k.k. i art. 197 § 1 i 2 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. w zw. z art. 12 § 1 k.k. na szkodę K. K. (1) oraz o przestępstwo z art. 245 k.k. W związku z powyższym przeciwko oskarżonemu stosowane są środki zapobiegawcze w postaci zakazu kontaktowania się z pokrzywdzoną oraz zbliżania się do niej na odległość mniejszą aniżeli 100 m oraz zakazu przebywania w miejscu jak i odległości mniejszej niż 300 m od miejsca zamieszkania i zatrudnienia pokrzywdzonej.

Sąd Okręgowy również w całości popiera ocenę wyjaśnień oskarżonego dokonaną przez Sąd I instancji.

Mając powyższe na uwadze, zarzut obrońców oskarżonego błędu w ustaleniach faktycznych w postaci ustalenia, że oskarżony w dniu 27 maja 2019 r. w sposób umyślny dopuścił się wobec pokrzywdzonej gróźb karalnych; prowadząc samochód zatrzymał się, otworzył okno samochodu i że przez nie groził pokrzywdzonej K. K. (1) słowami „Ty wredna skuo, jeszcze mnie popamiętasz nie będzie więcej litości” należy uznać za chybiony.

Nawet, gdyby, jak wskazuje obrońca adw. M. K. było tak, że w ww. dacie doszło do przypadkowego spotkania oskarżonego z pokrzywdzoną, to oskarżony nie powinien wchodzić z K. K. w jakąkolwiek interakcję, a uczynił inaczej, co potwierdza zgromadzony w sprawie i prawidłowo oceniony materiał dowodowy.

Wniosek

1.Wniosek o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonego od popełnienia zarzucanego mu czynu.

2. Ewentualny wniosek o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozwiązania Sądowi Rejonowemu.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Brak podstaw do uwzględnienia wniosków z uwagi na niezasadność zarzutów.

Lp.

Zarzut

2

Zarzut obrońcy oskarżonego adw. A. K. naruszenia art. 4 k.p.k. polegający na jego niezastosowaniu i w konsekwencji nieuwzględnieniu dowodów świadczących o tym, że zachowanie się oskarżonego nie miało na celu wywołania groźby, a chęć obarczenia dodatkowymi sprawami oskarżonego z uwagi na zaogniony konflikt pomiędzy stronami.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Odnosząc się do podniesionego przez skarżącą zarzutu obrazy art. 4 k.p.k. przypomnieć należy, iż w świetle jednolitego i utrwalonego orzecznictwa Sądu Najwyższego przepis ten statuuje zasadę obiektywizmu, która odnosi się do organów prowadzących postępowanie karne, aby badały i uwzględniały w jego toku okoliczności przemawiające zarówno na korzyść, jak i na niekorzyść oskarżonego. Na tle tej zasady Sąd Najwyższy wielokrotnie wypowiadał pogląd, że przepis ten formułuje jedną z naczelnych zasad procesu o charakterze dyrektywy ogólnej, stąd też jego naruszenie nie może stanowić samodzielnej podstawy środka odwoławczego. Respektowanie zasady bezstronności gwarantowane jest w przepisach szczegółowych i dopiero wskazanie ich obrazy może uzasadniać zarzut (vide m.in.: postanowienie z dnia 16 maja 2003 r., II KK 31/03, LEX nr 78381; wyrok z dnia 1 października 2002 r., V KKN 281/01 teza 1, LEX nr 56826; postanowienie z dnia 13 maja 2002 r., V KKN 90/01, LEX nr 53913; postanowienie z dnia 28 grudnia 2001 r., V KKN 329/00, LEX nr 51623). Odnosząc się do realiów niniejszej sprawy Sąd Okręgowy stwierdza, iż obrońca nie wskazała przepisu z części szczególnej kodeksu postępowania karnego, będącego urzeczywistnieniem określonej w art. 4 k.p.k. zasady obiektywizmu.

W ocenie Sądu II instancji zaskarżone rozstrzygnięcie w zakresie winy i sprawstwa oskarżonego w popełnieniu zarzucanego mu czynu było prawidłowe, zostało wydane w oparciu o prawidłowo oceniony materiał dowodowy z poszanowaniem wszelkich zasad procedury karnej. Sąd Rejonowy rozstrzygając o winie M. K. wziął pod uwagę tło przedmiotowego zdarzenia, tj. istniejący silny konflikt pomiędzy małżonkami.

Wniosek

1.Wniosek o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonego od popełnienia zarzucanego mu czynu.

2. Ewentualny wniosek o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozwiązania Sądowi Rejonowemu.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Brak podstaw do uwzględnienia wniosków z uwagi na niezasadność zarzutu.

Lp.

Zarzut

3

Z ostrożności procesowej obrońca oskarżonego adw. M. K. (3) zgłosił zarzut naruszenia prawa materialnego, tj. art. 190 § 1 k.k., polegającego na błędnym przyjęciu, że zachowanie oskarżonego wypełniło znamiona przestępstwa groźby, w sytuacji, gdy słowa jakich użył oskarżony wobec pokrzywdzonej, tj. „Ty wredna skuo, jeszcze mnie popamiętasz nie będzie więcej litości” nie były groźbą popełnienia przestępstwa na jej szkodę. Obrońca kwestionował również, że słowa te wzbudziły u pokrzywdzonej uzasadnioną obawę.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Powyższy zarzut obrońcy był niezasadny.

W ocenie Sądu II instancji Sąd Rejonowy w sposób prawidłowy zinterpretował wypowiedziane wobec pokrzywdzonej słowa, biorąc pod uwagę zaistniały kontekst sytuacyjny i relacje panujące pomiędzy stronami procesu. Rację ma Sąd I instancji, iż trudno jest uznać, że wypowiedziane agresywnym tonem przez dorosłego mężczyznę ww. słowa nie stanowią groźby wyrządzenia krzywdy w postaci pozbawienia życia, bądź spowodowania uszczerbku na zdrowiu, tym bardziej że były kierowane do konkretnej osoby. Sąd Okręgowy popiera w pełni ocenę słów wypowiedzianych przez oskarżonego do swojej małżonki. Słusznie również Sąd Rejonowy ocenił, że pokrzywdzona jak najbardziej mogła obawiać się treści wypowiedzianych przez oskarżonego słów. Zgodnie z utrwalonym już w tym zakresie orzecznictwem sądowym do pociągnięcia oskarżonego do odpowiedzialności karnej nie jest konieczne, aby sprawca miał rzeczywiście groźbę wykonać, ani tez by istniały obiektywne możliwości jej spełnienia.

Wniosek

1.Wniosek o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonego od popełnienia zarzucanego mu czynu.

2. Ewentualny wniosek o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozwiązania Sądowi Rejonowemu.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Brak podstaw do uwzględnienia wniosków z uwagi na niezasadność zarzutu.

Lp.

Zarzut

4

Z ostrożności procesowej obrońca oskarżonego adw. A. K. podniosła również zarzut rażącej niewspółmierności wymierzonej oskarżonej kary, a w szczególności środka karnego w postaci obowiązku zapłaty zadośćuczynienia kwoty 1.000 zł, grzywny oraz wszystkich kosztów postępowania. W tym kontekście skarżąca podniosła, że stopień społecznej szkodliwości popełnionego przez oskarżonego przestępstwa nie był wysoki (por. art. 115 §2 k.k.).

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zarzut okazał się zasadny.

W pierwszej kolejności wyjaśnienia jednak wymaga, że od 1.07.2015 r. (wejście w życie nowelizacji Kodeksu karnego dokonanej ustawą z 20.02.2015 r.) obowiązek naprawienia szkody lub zadośćuczynienia za doznaną krzywdę został zaliczony do środków kompensacyjnych (a nie – jak poprzednio – do środków karnych). Istota tego środka opiera się na założeniu, że jednym z celów procesu karnego jest rozwiązanie konfliktu pomiędzy sprawcą a pokrzywdzonym, a sposobem rozwiązania lub złagodzenia tego konfliktu jest m.in. naprawienie szkody wyrządzonej przestępstwem (kompensacyjna funkcja prawa karnego) (Buchała [w:] Buchała, Zoll, s. 358–359). W wyroku z 23.07.2009 r., V KK 124/09, LEX nr 519632, Sąd Najwyższy stwierdził, że: „Z samej istoty środka karnego przewidzianego w art. 39 pkt 5 k.k.[przepis ten wymieniał środek karny w postaci obowiązku naprawienia szkody lub zadośćuczynienia za doznaną krzywdę – P.K.-K.] i art. 46 § 1 k.k. wynika jego prawnokarny, represyjny charakter, dopiero w drugim rzędzie realizujący też funkcję kompensacyjną". Wobec tego, że obecnie omawiany obowiązek nie jest już środkiem karnym, na pierwszy plan wysuwa się teraz nie jego represyjna, lecz kompensacyjna funkcja (Budyn-Kulik M., Kozłowska-Kalisz P., Kulik M., Mozgawa M., Kodeks karny. Komentarz, LEX el.).

O rażącej niewspółmierności kary można mówić wtedy, gdy kara jakkolwiek mieści się w granicach ustawowego zagrożenia, to jednak nie uwzględnia w sposób właściwy zarówno okoliczności popełnienia przestępstwa, jak i osobowości sprawcy – innymi słowy, gdy jest w odczuciu społecznym karą niesprawiedliwą ( vide: wyrok Sądu Najwyższego z 11 kwietnia 1985 roku, V KRN 178/85, OSNKW 1985/7-8/60). Z sytuacją rażącej niewspółmierności kary mamy do czynienia także wtedy, gdy rozmiar represji w rozpoznawanej sprawie jest w sposób oczywisty nieproporcjonalny w stosunku do dolegliwości wymierzanych podobnym sprawcom w podobnych sprawach. Przy czym nie chodzi o każdą ewentualną różnicę co do wymiaru kary, ale o różnicę ocen tak zasadniczej natury, iż karę dotychczas wymierzoną nazwać można byłoby – również w potocznym znaczeniu tego słowa – „rażąco” niewspółmierną, to jest niewspółmierną w stopniu nie dającym się wręcz zaakceptować ( vide: wyrok Sądu Najwyższego z 2 lutego 1995 r., II KRN 198/94, OSPriP 1995/6/18).

W ocenie Sądu Okręgowego, czego dowodzi lektura zaskarżonego wyroku, wymierzona oskarżonemu kara 6 miesięcy pozbawienia wolności, której to wykonanie Sąd Rejonowy na podstawie art. 69 § 1 i 2 k.k. i art. 70 § 1 k.k. warunkowo zawiesił na okres 2 lat próby wyroku spełnia opisane wyżej przesłanki wystąpienia owej rażącej niewspółmierności kary.

Zgodnie z art. 53 § 1 k.k. sąd orzekający wymierza karę według swojego uznania, w granicach przewidzianych przez ustawę bacząc, by jej dolegliwość nie przekraczała stopnia winy, uwzględniając stopień społecznej szkodliwości czynu oraz biorąc pod uwagę cele zapobiegawcze i wychowawcze, które kara ma osiągnąć w stosunku do skazanego, a także potrzeby w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa.

Wymierzając karę, sąd uwzględnia w szczególności motywację i sposób zachowania się sprawcy, rodzaj i stopień naruszenia ciążących na sprawcy obowiązków, rodzaj i rozmiar ujemnych następstw przestępstwa, właściwości i warunki osobiste sprawcy, sposób życia przed popełnieniem przestępstwa i zachowanie się po jego popełnieniu.

Odnosząc się do orzeczonej przez Sąd meriti wobec oskarżonego kary 6 miesięcy pozbawienia wolności w zawieszeniu na okres 2 lat próby, stwierdzić trzeba, że zachodziła konieczność dokonania korekty w zakresie tego rozstrzygnięcia poprzez złagodzenie kary. Stanowiłaby ona bowiem nadmierną represję wobec oskarżonego i nie byłaby dolegliwością proporcjonalną do stopnia jego zawinienia i okoliczności sprawy. W ocenie Sądu Okręgowego orzeczona za popełniony przez oskarżonego czyn kara jest zbyt surowa, jeśli uwzględni się nie tylko stopień społecznej szkodliwości czynu i winy oskarżonego, ale również zasady wymiaru kary określone w przepisie art. 53 k.k. Zważywszy bowiem z jednej strony, na mimo wszystko, ograniczony ładunek społecznej szkodliwości, niewątpliwie przy tym nagannego, inkryminowanego zachowania oskarżonego - orzeczona wyrokiem kara 6 miesięcy pozbawienia wolności wobec oskarżonego jawi się jako nadmiernie restrykcyjna, nieodzwierciedlająca rzeczywistego charakteru przedmiotowego zachowania oskarżonego, a tym samym kara niewspółmiernie surowa. Wymierzając karę oskarżonym Sąd Rejonowy przywołał okoliczności łagodzące i obciążające, jednak tym pierwszym nie przydał należytej wagi, zbyt dużą kładąc natomiast na te drugie.

Jako wystarczającą dla wdrożenia oskarżonego M. K. (2) do poszanowania prawa i zasad współżycia społecznego Sąd Okręgowy uznał karę grzywny w ilości 50 stawek dziennych, przy wysokości jednej stawki w kwocie 20 zł, adekwatną tak do stopnia winy, jak i społecznej szkodliwości czynu oskarżonego, uwzględniającą wszystkie dyrektywy wymiaru kary określone w art. 53 k.k., którą to karę Sąd II instancji wymierzył na nowo oskarżonemu na podstawie art. 190 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 3 k.k. (punkt 1 a sentencji wyroku). Sąd Okręgowy wskazuje, że oskarżony winien nauczyć się panować na emocjami i nie wyrażać się w sposób wulgarny do nikogo, tym bardziej do osób najbliższych.

Konsekwencją powyższego było uchylenie orzeczenia zawarte w punktach 2 i 3 oraz 7 (w zakresie opłaty sądowej) zaskarżonego wyroku (punkt 1 b) i d) sentencji wyroku).

Również zasądzona wobec oskarżonego na rzecz pokrzywdzonej kwota zadośćuczynienia w wysokości 1.000 zł okazała się rażąco wygórowana biorąc pod uwagę okoliczności sprawy. Niewątpliwie pokrzywdzona wskutek działań oskarżonego doznała krzywdy psychicznej oraz w pewnym sensie upokorzenia. Niemniej jednak Sąd postanowił obniżyć do 500 zł kwotę zadośćuczynienia orzeczonego w punkcie 5, stwierdzając, że będzie to kwota odpowiednia, rekompensująca pokrzywdzonej cierpienia psychiczne wywołane zachowaniem oskarżonego.

Wniosek

Wniosek obrońcy oskarżonego adw. A. K. o złagodzenie orzeczonego wobec oskarżonego obowiązku uiszczenia na rzecz pokrzywdzonej K. K. (1) zadośćuczynienia. Z wywiedzionego przez obrońcę zarzutu można było wydedukować, że domaga się złagodzenia wszystkich wymierzonych wobec oskarżonego sankcji, choć nie wyraziła wprost takiego wniosku w wywiedzionym środku zaskarżenia.

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wniosek był zasadny z powodów przedstawionych powyżej.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Wyrok w zakresie winy i sprawstwa oskarżonego w popełnieniu zarzucanego mu czynu oraz w zakresie punktu 4, 6 oraz częściowo 7 zaskarżonego wyroku.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Sąd Rejonowy prawidłowo przeprowadził postępowanie dowodowe w sprawie i wyciągnął ze zgromadzonych dowodów prawidłowe wnioski, zgodnie z art. 4, 7 i 410 k.p.k w zakresie winy i sprawstwa oskarżonego w popełnieniu zarzucanego mu czynu. W sprawie brak było również podstaw wskazanych w art. 439, 440 i 455 k.p.k., uzasadniających zmianę lub uchylenie wyroku poza granicami zarzutów i wniosków apelacji.

Jako prawidłowy i adekwatny do okoliczności sprawy należało ocenić orzeczony wobec oskarżonego w punkcie 4 wyroku na podstawie art. 41a§ 1 i 4 k.k. zakaz zbliżania się do pokrzywdzonej K. K. (1) na odległość mniejszą aniżeli 100 metrów oraz kontaktowania się z pokrzywdzoną w jakikolwiek sposób bez jej zgody przez okres 2 lat.

Prawidłowe i zgodne z prawem było również rozstrzygnięcie zawarte w punkcie 6 zaskarżonego wyroku w przedmiocie zasądzenia od oskarżonego na rzecz oskarżycielki posiłkowej zwrotu kosztów zastępstwa procesowego, a także rozstrzygnięcie zawarte w punkcie 7 wyroku dotyczące kosztów sądowych.

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot i zakres zmiany

Sąd II instancji zmienił zaskarżony wyrok w zakresie punktu 1, w ten sposób, że w miejsce kary pozbawienia wolności, na podstawie art. 190 § 1 k.k. w zw. z art. 11 §3 k.k. wymierzył oskarżonemu karę grzywny w ilości 50 stawek dziennych, ustalając wysokość jednej stawki na kwotę 20 zł (punkt 1 a) sentencji wyroku).

W konsekwencji powyższego należało uchylić orzeczenie zawarte w punktach 2 i 3 zaskarżonego wyroku (punkt 1 b) sentencji wyroku).

W punkcie 1 c) wyroku Sąd Okręgowy zmienił punkt 5 zaskarżonego wyroku, w ten sposób, że obniżył do 500 zł kwotę zadośćuczynienia.

Z uwagi na powyższe uchyleniu podlegało również orzeczenie o opłacie sądowej zawarte w punkcie 7.

Zwięźle o powodach zmiany

Motywy zmiany wyroku w powyższym zakresie zostały określone powyżej, tj. w punkcie 3.4 tabeli.

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

4.1.

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

XXXXXXXX

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

3

Na podstawie art. 634 kpk w zw. z art. 627 kpk Sąd Odwoławczy zasądził od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa zwrot kosztów procesu za postępowanie odwoławcze. W ich skład wchodzi ryczałt za doręczenia w kwocie 20 złotych orzeczony na podstawie § 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 18 czerwca 2003 r. w sprawie wysokości i sposobu obliczania wydatków Skarbu Państwa w postępowaniu karnym (t.j. Dz. U. z 2013 r. poz. 663) oraz opłata za obie instancje w kwocie 100 zł wymierzona na podstawie art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych (tj. Dz. U. z 1983 r. Nr 49, poz. 223, z późn. zm.).

7.  PODPIS

Ewa Taberska