Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II AKa 249/21

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

0.11.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Orzeczenie Komisji Dyscyplinarnej przy Krajowej Radzie Komorniczej w W. z dnia (...)

0.11.2. Podmiot wnoszący odwołanie

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☐ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☒ obwiniony

0.11.3. Granice zaskarżenia

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☒

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego obwinionemu

☒

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

0.12.1. Ustalenie faktów

0.12.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Obwiniony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

0.12.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Obwiniony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

0.12.2. Ocena dowodów

0.12.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

0.12.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

1

1.  naruszenie przepisów prawa materialnego polegające na błędnym zastosowaniu art. 224 ust. 1 pkt 2 ustawy o komornikach sądowych i przypisaniu obwinionemu winy poprzez uznanie, że działał z zamiarem ewentualnym przy popełnieniu czynu wyczerpującego znamiona deliktu dyscyplinarnego polegającego na naruszeniu art. 776 kodeksu postępowania cywilnego,

2.  naruszenie art. 32 Konstytucji (...) poprzez wymierzenie kary wyższej, niż kary wymierzone w podobnych sytuacjach lub takich, w których stopień zawinienia i społecznej szkodliwości był wyższy, niż w opisanym w uzasadnieniu orzeczenia stanie faktycznym,

3.  błędne wskazanie rażącego naruszenia prawa przez komornika sądowego poprzez dokonanie błędnej interpretacji przepisów prawnych związanych ze stosowaniem art. 776 k.p.c.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Ponieważ zarzuty stawiane przez obwinionego ujęte są w sposób dość chaotyczny, wzajemnie się przenikając, dlatego dla czytelności wywodu zostaną omówione łącznie według ich „ ciężaru gatunkowego”, a więc poczynając od zarzutów dotyczących kwestii przyjęcia zawinienia obwinionego, a na zarzutach dotyczących zasadności orzeczonej represji kończąc.

Ponieważ obwiniony nie formułuje zarzutów, jeśli chodzi poprawność procedowania organu orzekającego w I instancji, nie zgłasza zastrzeżeń co do kompletności zebranego materiału dowodowego, jak też nie neguje poczynionych na jego podstawie ustaleń faktycznych, Sąd Apelacyjny w pierwszym rzędzie odniesie się od razu do kwestii, czy Komisja Dyscyplinarna prawidłowo zastosowała prawo materialne do ustalonego stanu faktycznego.

Obwinionemu zarzucono, a następnie przypisano popełnienie deliktu dyscyplinarnego z art. 222 pkt 11 ustawy o komornikach sądowych, a więc zawinione działanie stanowiące rażące naruszenie prawa, w tym wypadku – polegające na prowadzeniu postępowania bez wymaganego tytułu wykonawczego stanowiącego podstawę prowadzenia postępowania.

Zgodnie z art. 776 k.p.c. podstawą egzekucji jest tytuł wykonawczy, a więc tytuł egzekucyjny zaopatrzony w klauzulę wykonalności, chyba że ustawa stanowi inaczej. W art. 777 k.p.c. ustawodawca wymienił tytuły egzekucyjne, wskazując w szczególności, iż tytułami takim są: orzeczenie sądu prawomocne lub podlegające natychmiastowemu wykonaniu (art. 777§1 pkt 1 k.p.c.).

Komisja Dyscyplinarna w sposób w pełni prawidłowy wywiodła, iż do orzeczeń, o których mowa w tym przepisie, zaliczyć można jedynie wyrok sądu I instancji albo nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym i w tym zakresie nie ma mowy o żadnej błędnej wykładni prawa czy jakichkolwiek niejednoznacznościach, jak usiłuje to na różne sposoby przedstawiać w swojej linii obrony obwiniony. Nie potrzeba żadnej nadzwyczajnej wiedzy prawniczej, by poprzez proste zestawienie art. 492§1 k.p.c. z przepisami dotyczącymi postępowania upominawczego, w których brak odpowiednika takiego przepisu, wywnioskować, że do nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym reguła ta nie ma zastosowania, zatem nakaz taki nieprawomocny i bez klauzuli wykonalności w żaden sposób nie może być traktowany jako tytuł wykonawczy. Żadne reguły poprawnej wykładni nie uprawniają do takiej wykładni, jaką przyjął obwiniony – argumentacja przytaczana przez odwołującego budzi wręcz zaniepokojenie Sądu Apelacyjnego, iż profesjonalista, jakim jest komornik, może mieć tego rodzaju wątpliwości i dokonywać równie niestarannej wykładni zupełnie podstawowych i całkowicie jasnych przepisów ustawy procesowej. Zupełnym zaś nieporozumieniem jest wywodzenie, że złożenie wadliwego tytułu przez reprezentanta wierzyciela będącego profesjonalnym prawnikiem to okoliczność, która może w jakikolwiek sposób usprawiedliwiać niewiedzę komornika w zakresie tego, na jakiej podstawie wolno mu przeprowadzać postępowanie egzekucyjne – wnioski składane przez adwokatów czy radców prawnych nie korzystają z żadnego domniemania legalności (zgodności z prawem), ani prawnego, ani nawet faktycznego. To komornik, bez względu na to, kto podpisał wniosek egzekucyjny, musi samodzielnie i jednoznacznie umieć zidentyfikować, czy na podstawie przedstawionych dokumentów można wszcząć postępowanie, a obwinionemu w tym zakresie w sposób oczywisty zabrakło wiedzy. Co więcej, sam obwiniony w tym zakresie wręcz „ pogrąża się” w swojej linii obrony, przyznając, że miał tu „ poważne wątpliwości”, a mimo to wszczął postępowanie i podjął czynności w jego ramach – nie sposób uwierzyć, że przy liczbie komorników w samym tylko P. i przy znanej Sądowi II instancji z urzędu generalnie życzliwej postawie sędziów z wydziałów egzekucyjnych był jakikolwiek problem, żeby obwiniony niemal „ od ręki” wątpliwości te rozwiał w ramach prostej konsultacji zawodowej bez narażania się na jakikolwiek zarzut ewentualnej bezczynności w związku z przedłożonym mu wnioskiem egzekucyjnym, a tymczasem wolał wszcząć i prowadzić postępowanie, co do którego legalności sam miał zastrzeżenia, co w przypadku funkcjonariusza publicznego wykonującego zawód zaufania publicznego jest po prostu niedopuszczalne.

Jak się niespornie przyjmuje w praktyce wymiaru sprawiedliwości, uchybienie prawu o charakterze oczywistym, jasnym i bezspornym, jak w niniejszej sprawie, traktować należy jako rażące naruszenie prawa (por. m. in. poglądy wyrażone w orzeczeniach Sądu Najwyższego w sprawach III CRN 314/87 czy (...) 4/12, zresztą przytaczanych w odwołaniu). Znajomość tytułów wykonawczych, a więc dokumentów, których skuteczne przedłożenie przez wierzyciela jest warunkiem wszczęcia postępowania przez komornika, ocenić należy w kategoriach wiedzy zupełnie fundamentalnej, w szczególności wówczas, gdy nie chodzi o tytuły nietypowe, rzadko spotykane w praktyce, lecz o tytuły tak elementarne, jak orzeczenia sądów krajowych. Brak takiej znajomości nie może być oceniony inaczej, niż w kategoriach uchybienia nie tylko rażącego, ale przede wszystkim zawinionego – zawinione jest także zachowanie powzięte z zamiarem ewentualnym, co przyjęła Komisja w uzasadnieniu orzeczenia i czego z uwagi na kierunek odwołania Sąd Apelacyjny nie może już ustalić w sposób mniej korzystny dla obwinionego.

Reasumując, nie sposób uznać, by przypisując obwinionemu zarzucany mu delikt dyscyplinarny, organ orzekający w I instancji rzeczywiście dopuścił się jakiegokolwiek naruszenia prawa materialnego czy to przez błędną wykładnię, czy poprzez wadliwe zastosowanie lub niezastosowanie wskazanych w odwołaniu przepisów.

Nie sposób także podzielić zastrzeżeń obwinionego, by reakcja na stwierdzenie jego zawinienia, polegająca na wymierzeniu mu kary nagany, była nieprawidłowa. Oczywiście nie ma tu mowy o żadnej obrazie prawa materialnego, jak sugeruje to odwołujący, bowiem kara nagany może być orzeczona za przypisane mu przewinienie dyscyplinarne – jest przewidziana w art. 224 ust. 1 ustawy o komornikach sądowych jako jedna z kar, które można w takiej sytuacji orzec. Czym innym jest natomiast kwestia, czy kara ta jest adekwatna do zawinienia obwinionego, jednak nie jest to już kwestia obrazy prawa materialnego, lecz ewentualnej rażącej niewspółmierności zastosowanej dolegliwości do stopnia zawinienia obwinionego i szkodliwości jego czynu.

Odnosząc się do tej kwestii, przede wszystkim podkreślić trzeba, iż absurdem jest sugerowanie przez obwinionego, jakoby doszło do naruszenia konstytucyjnej zasady równości obywateli wobec prawa z tego względu, że zdaniem B. S. w innych sprawach zapadały łagodniejsze orzeczenia, niż w rozpatrywanej. W polskim systemie prawnym nie obowiązuje precedens – karę wymierza się konkretnej osobie za konkretne przewinienie dyscyplinarne i żadnego znaczenia nie ma to, czy w innych sprawach, które obwiniony ocenia jako podobne, zapadały takie same czy też inne rozstrzygnięcia w tym zakresie. Ani Komisja Dyscyplinarna, ani Sąd II instancji nie są uprawnione do badania innych orzeczeń i wypowiadania się, czy kary tamże orzeczone są adekwatne do zawinienia konkretnych obwinionych w indywidualnych sprawach, lecz w danej konkretnej sprawie Sąd Apelacyjny musi odpowiedzieć na pytanie, czy dana konkretna represja orzeczona w I instancji za konkretne przewinienie dyscyplinarne jawi się jako adekwatna do kryteriów określonych w art. 250 ustawy o komornikach sądowych.

W związku z tym stwierdzić kategorycznie trzeba, iż Komisja Dyscyplinarna w uzasadnieniu zaskarżonego orzeczenia trafnie oceniła stopień zawinienia obwinionego, jak i szkodliwość społeczną jego czynu. Podzielić należy pogląd, że obwiniony winien był dochować szczególnej dbałości o zweryfikowanie tytułu wykonawczego uprawniającego go do wszczęcia postępowania, zaś nieznajomość prawa czy zasad jego wykładni nie usprawiedliwiają go tu w najmniejszym nawet stopniu. Komisja zarazem w sposób kompletny ustaliła pozostałe okoliczności wpływające na stopień zawinienia obwinionego, zarówno pozytywnie (jak niekaralność obwinionego, wykonanie poleceń nadzorczych zmierzających do umorzenia bezprawnie prowadzonego postępowania), jak i negatywnie, związane z dolegliwościami dla pokrzywdzonej spółki – rzekomego dłużnika (próba ich dyskredytowania w odwołaniu jest zupełnie nieskuteczna – gdyby nie interwencja pełnomocnika pokrzywdzonej spółki i następnie Sądu Rejonowego w ramach nadzoru, postępowanie byłoby przeprowadzone do końca pomimo jego bezprawności).

W świetle tych prawidłowo ustalonych okoliczności nie sposób uznać, że kara nagany, a więc druga pod względem stopnia represyjności w katalogu określonym w art. 224 ust. 1 ustawy o komornikach sądowych, była karą rażąco niewspółmiernie surową do stopnia rażącego naruszenia prawa przez obwinionego, dotyczącego – raz jeszcze trzeba podkreślić – przepisów o charakterze zupełnie fundamentalnym z punktu widzenia każdego komornika, a mianowicie przepisów warunkujących w ogóle dopuszczalność wszczęcia postępowania. Sąd Apelacyjny nie znajduje żadnych podstaw, by karę tę łagodzić w sposób postulowany w środku odwoławczym.

Wniosek

Uniewinnienie obwinionego, ewentualnie zamiana kary nagany na karę upomnienia.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Z przyczyn wyżej wskazanych brak było podstaw do podzielenia zastrzeżeń obwinionego co do zasadności przypisania mu winy za przewinienie dyscyplinarne, jak i reakcji na to przewinienie w postaci orzeczonej kary nagany.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

0.15.1. Utrzymanie w mocy orzeczenia organu pierwszej instancji

0.11.

Przedmiot utrzymania w mocy

0.1 Całość orzeczenia.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Z przyczyn wcześniej wskazanych zarzuty odwołania okazały się nietrafne. Brak podstaw z art. 433§1 k.p.k., uprawniających do orzekania poza granicami zarzutów odwołania.

0.15.2. Zmiana orzeczenia organu pierwszej instancji

0.0.11.

Przedmiot i zakres zmiany

0.0.1XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

Zwięźle o powodach zmiany

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

0.15.3. Uchylenie orzeczenia organu pierwszej instancji

0.15.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

0.15.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

0.15.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

Pkt II

O kosztach postępowania odwoławczego, obejmujących wydatki Skarbu Państwa z tytułu doręczeń (ryczałt 20,- zł), orzeczono zgodnie z art. 636§1 k.p.k. w zw. z art. 223 ust. 2 ustawy o komornikach sądowych.

7.  PODPIS

P. G. H. K. G. N.