II AKa 24/22 - uzasadnienie Sąd Apelacyjny w Poznaniu z 2022-10-11

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II AKa 24 22

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1.  Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

wyrok z dnia(...) r. Sądu Okręgowego w Z. G. w sprawie (...)

1.2.  Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3.  Granice zaskarżenia

1.1.1.  Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.1.2.  Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4.  Wnioski

uchylenie

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami
przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

1.5.  Ustalenie faktów

1.1.3.  Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

1.1.4.  Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.

1.6.  Ocena dowodów

1.1.5.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1.1.6.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

obraza przepisów prawa materialnego, a to 284 § 2 kk polegająca na jego niewłaściwym zastosowaniu i przyjęciu, iż swoim zachowaniem R. G. wyczerpał znamiona czynu opisanego w treści tego przepisu, podczas gdy zgromadzony w sprawie materiał dowodowy, w szczególności w postaci zeznań świadków — nie pozwala na zastosowanie takiej kwalifikacji w stosunku do zachowania oskarżonego wobec braku wyczerpania znamion przestępstwa jakim jest zamiar bezpośredni pozbawienia pokrzywdzonej Spółki władztwa nad rzeczami stanowiącymi jej własność i rozporządzanie nimi jak własnymi, z wykluczeniem osoby uprawnionej

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Uchybienie polegające na naruszeniu prawa materialnego sprowadza się do wadliwego zastosowania lub niezastosowania przepisu prawa, odpowiednio w sytuacji, gdy sąd miał ustawowy obowiązek dany przepis zastosować lub nie było ustawowych podstaw do jego zastosowania, albo na błędnej wykładni prawa. Zarzut ten można skutecznie postawić jedynie wtedy, gdy podnoszący go w środku zaskarżenia nie kwestionuje ustaleń faktycznych przyjętych za podstawę wyroku, a wyłącznie podważa trafność oceny prawnej czynu poddanego subsumcji ustalonych faktów pod dany przepis prawa materialnego (albo też nie zgadza się z dokonaną przez sąd wykładnią tego przepisu). Brak jest jakiegokolwiek naruszenia prawa materialnego, albowiem dokonana subsumpcja przez Sąd Okręgowy była jak najbardziej uprawiona - w oparciu o swobodną ocenę dowodów i poczynione na jej podstawie ustalenia faktyczne. Błędem obrońcy jest konstruowanie zarzutów w takiej kolejności, gdzie pierwotnie podnosi zarzut obrazy prawa materialnego, a dopiero następnie kwestionuje ocenę dowodów, która do przypisania danego przestępstwa tak naprawdę doprowadziła. Stwierdzić należy, że wobec powyższego treść zarzutów obrońcy zawiera wewnętrzną sprzeczność, stąd też kompleksowo rozważenie wątpliwości obrońcy, co do możliwości przypisania sprawstwa oskarżonemu za zarzucany mu czyn - będzie miało miejsce w części rozważającej zarzut obrazy przepisów postępowania w postaci art. 7 k.p.k. Jednakże odnosząc się do wykładni znamion art. 284 §2 k.k. to obocznie wskazać należy, że przypisanie przestępstwa przywłaszczenia mienia nie wymaga wykazania, co sprawca zrobił z tym mieniem, w jaki sposób skonsumował owoce przestępstwa i jaki cel mu przyświecał. Wystarczy udowodnienie, że oskarżony obciążał rachunek kierowanej przez niego spółki wydatkami na cele prywatne, niezwiązane w ogóle z działalnością firmy, dla korzyści osobistej lub w interesie innych osób (zob. Wyrok SA w Warszawie z 22.08.2019 r., II AKa 125/19, LEX nr 2726861).

Wniosek

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

3.2.

obraza przepisów postępowania, a to art. 7 k.p.k. polegającą na całkowicie dowolnej a nie swobodnej ocenie zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego i nieuzasadnionym przyjęciu, iż swoim zachowaniem R. G. dopuścił się czynu polegającego na przywłaszczeniu mienia znacznej wartości na szkodę Spółki (...)! S.. wyłącznie w oparciu o opinie biegłego sądowego z zakresu księgowości w sytuacji gdy zgromadzony w sprawie materiał dowodowy w postaci zeznań świadków prowadzi do wniosku odmiennego, a mianowicie, iż pobrane przez R. G. środki były przekazywane pracownikom Spółki na wypłatę wynagrodzeń.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Powyższe zarzuty są niezasadne i opierają się na subiektywnym przekonaniu obrońcy, oderwanych przede wszystkim od sporządzonych w sprawie opinii biegłego z dziedziny rachunkowości z dnia (...) r. k. 516-534 t. III oraz opinii uzupełniającej k. 693 t. IV. Z wyżej wymienionych opinii wynika, że oskarżony dokonał przelewów oraz dyspozycji wypłat w kwocie 460.650,23 zł, zaś wypłaty te nie mają żadnego pokrycia w dokumentach księgowych spółki.

Głównym zarzutem obrońcy oskarżonego jest fakt, że w jego ocenie wszelkie środki pobrane przez oskarżonego z konta spółki były przeznaczone na bieżącą działalność spółki – a w szczególności były przekazywane pracownikom spółki tytułem diet w związku z delegacjami. Biegły w sposób rzetelny i kompleksowy odniósł się do tego zarzutu (k.712, str. 20 opinii uzupełniającej) stwierdzając, że pieniądze z tytułu delegacji były wypłacone przez konta bankowe i kasę, zaś wskazana w zarzucie kwota, którą pobrał oskarżony nie miała nic wspólnego z delegacjami. Przede wszystkim żeby móc uznać, że kwoty te faktycznie były przeznaczone na działalność spółki tytułem delegacji to konieczne byłoby posiadanie odpowiednich dowodów księgowych [co jest oczywiste mając na względzie wiedzę i doświadczenie oskarżonego oraz charakter zajmowanego stanowiska] do rozliczenia takich delegacji w postaci pokwitowania podpisanego przez pracownika, że odebrał właściwą dietę, który świadczył prace na rzecz spółki w ramach wyjazdu służbowego (a zatem konieczne było sporządzenia polecenia wyjazdu służbowego) lub też posiadania odpowiednich rachunków (faktur kosztowych) koniecznych do rozliczenia delegacji. Brak było stosownych dokumentów księgowych na tę okoliczność w dokumentacji księgowej spółki. Powyższe opinie biegłego w zestawieniu z zeznaniami świadków pozwoliły poczynić ustalenie faktyczne, że dokumentacja księgowa wobec wypłaty z konta spółki kwoty - nie istnieje, bowiem brak było zdarzeń księgowych co do tej kwoty, zaś ona sama była skonsumowana przez oskarżonego na bliżej nieokreślone cele. W tym miejscu warto również wspomnieć o opinii biegłego z dziedziny rachunkowości, która została sporządzona dla sprawy (...) na okoliczność rzetelności prowadzenia ksiąg rachunkowych w sprawie, a której treść spowodowała wszczęcie z urzędu niniejszego postępowania karnego (k.24 - 89). Już w jej treści pojawiło się stwierdzenie, że R. G. przelał bezpodstawnie z konta spółki, a przy tym oskarżony do sprawozdania finansowego z (...) r. donosił ciągle nowe dokumenty, których celem było stworzenie stanu zgodności rachunkowej ww. sprawozdania (k.89). Biegła też wskazała, że działania oskarżonego w przedmiotowej spółce były ukierunkowane w stronę jej przejęcia poprzez pozbycia się decyzyjnego wspólnika i przeniesienie aktywów do nowo utworzonej spółki, gdzie do zarządu powołano m.in. żonę oskarżonego. Powyższe również naświetla sądowi motywację oskarżonego do działania na szkodę spółki i pokazuje nierzetelny sposób sprawowania przez oskarżonego powierzonej mu funkcji prezesa zarządu.

Ponadto na ocenę sposobu działania oskarżonego wpływ mają również zeznania świadka A. P. (k. 11-14), która jest dla oskarżonego zupełnie obca, a która to świadczyła usługi księgowej na rzecz oskarżonego. Świadek pokazuje metodykę działania oskarżonego jako Prezesa Zarządu, która pozwala wiele do życzenia. Wskazuje choćby, że spółka prowadzona przez oskarżonego w listopadzie miała aż 800.000 zł zysku, zaś na podstawie faktur wystawionych w ostatni dzień roku obrotowego tj. (...) r. na bardzo wysokie kwoty – zysk ten pomniejszył się do ok. 40.000 złotych, co odnajduje odzwierciedlenie w dokumentach księgowych spółki. Świadek również zeznaje na okoliczność wypłacanych kwot przez oskarżonego z konta spółki, podając, że oskarżony nie był w stanie wytłumaczyć zasadności dokonywanych wypłat. Z kolei świadek M. Ł. (k.17-18), która również poprzednio świadczyła dla spółki oskarżonego usługi księgowego i zeznawała na temat brakujących dokumentów potwierdzających zasadność dokonania przelewów z rachunku firmy (k.18) również potwierdza metodykę działania oskarżonego, jak również pozwala na uznanie wniosków z opinii biegłego za w pełni uzasadnione.

Powyższego ujęcia tematu nie dyskredytują zeznania pracowników pokrzywdzonej spółki, którzy jedynie w sposób ogólnikowy potwierdzają fakt, że pracownicy otrzymywali pieniądze z tytułu delegacji, jednakże brak jest jakiegokolwiek dowodu, że były do środki objęte zarzutem. Co więcej – świadek P. G. (1) zeznawał, że w latach (...), czyli w okresie objętym zarzutem w ogólnie nie otrzymywał pieniędzy z delegacji, jedynie same wynagrodzenie (k.679). Z kolei wszelkie delegacje rozliczał na pokwitowaniach, które przekazywał oskarżonemu. Również świadek N. D. zeznaje, że otrzymane diety były kwitowane na kartce. Z kolei biegły sądowy w niniejszej sprawie dysponował kompletem dokumentacji, zaś zwyczajne na wypłaconą kwotę nie posiadał żadnych pokwitowań. Wobec czego nie wątpiąc w sam fakt istnienia pokwitowań na przekazanie pieniędzy pracownikom z tytułu delegacji, uznać należało, że nie dotyczyły one kwoty będącej przedmiotem zarzutu, zaś szerokie epatowanie kwestią zaliczek na delegacje było elementem linii obrony, która miała usprawiedliwić (wręcz zamaskować) uszczuplenie majątku spółki.

Wniosek

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

3.3.

- obraza przepisów postępowania, a to art. 413 § 2 pkt.l kpk polegające na wewnętrznie sprzecznej treści sentencji wyroku i przyjęciu za podstawę wymiaru kary przepisu art. 286 § 1 kk, tj. przestępstwa oszustwa, w sytuacji uznania R. G. za winnego przestępstwa przywłaszczenia mienia, tj. czynu wypełniającego dyspozycję art. 284 § 1 kk co powoduje wewnętrzną sprzeczność orzeczenia nie znajdująca przy tym jakiegokolwiek oparcia w pisemnym uzasadnieniu wyroku

- art. 424 § 1 kpk polegające na braku precyzyjnego wskazania jakie fakty 7 sąd uznał za udowodnione lub nieudowodnione, na jakich w tej mierze oparł się dowodach i dlaczego nie uznał dowodów przeciwnych oraz wyjaśnienie podstawy prawnej wyroku w sytuacji gdy sąd uznał oskarżonego za winnego popełnienia przestępstwa przywłaszczenia a jako podstawę skazania przyjął oszustwo, co prowadzi do oczywistej wewnętrznej sprzeczności wyroku.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Powołanie art. 286 k.k. jako podstawa wymiaru kary było oczywistym błędem sądu I instancji, jednakże zostało on naprawiony poprzez postanowieniem z dnia (...) r. poprzez sprostowanie oczywistej omyłki pisarskiej poprzez prawidłowe wpisanie podstawy wymiaru kary. Z kolei niespełnienie wymogów z art. 424 k.p.k. nie może stanowić samodzielnej podstawy zmiany lub uchylenia wyroku, skoro jest to uchybienie o charakterze procesowym (art. 438 pkt 2 k.p.k.), a więc wymaga wykazania możliwego wypływu na treść orzeczenia. Z kolei zważając na stwierdzoną omyłkę pisarską i treść sporządzonego przez Sąd I instancji uzasadnienia - nie sposób uznać zarzutu obrońcy w tej mierze.

Wniosek

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

3.4.

naruszenie przepisów prawa materialnego, a to art. 4 kk w zw. z art. 69 i 70 kk w brzmieniu przed lipcem 2015 r i w konsekwencji rażąca niewspółmierność kary wymierzonej oskarżonemu i wymierzenie R. G. kar bezwzględnej 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności w sytuacji gdy R. G. jest ojcem małoletniej córki , zobowiązany jest do jej utrzymania i wychowania, nadto wspiera finansowo swoją żonę, która wymaga kosztownej terapii onkologicznej, a postawa, właściwości i warunki osobiste oraz orzeczony obowiązek naprawienia szkody w znacznej wysokości uzasadniają wymierzenie kąty z warunkowym zawieszeniem jej wykonania.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Po pierwsze, zastosowanie przepisu, którego naruszenie podnosi obrońca było w przedmiotowej sprawie fakultatywne, albowiem to w gestii Sądu orzekającego jest wybór odpowiednio ukształtowanej kary. Brak jest obligatoryjności stosowania warunkowego zawieszenia wykonania kary, a zatem niemożność naruszenia prawa materialnego w tym zakresie, bowiem sąd działał w granicach swoich kompetencji tj. luzu decyzyjnego co do wyboru kary. Zatem jedynie sam zarzut rażącej niewspółmierności kary należy jedynie poddać pod rozwagę. W tym miejscu należy stwierdzić, że na przeszkodzie wymierzenia kary z warunkowym zawieszeniem jej wykonania stanęła przede wszystkim wielokrotna karalność oskarżonego, co dobitnie obrazuje karta karna na k. 784 - 785 t. IV. Oskarżony popełnił już przestępstwo oszustwa na terytorium N., prowadził pojazd pod wpływem alkoholu i po cofnięciu uprawień, popełnił dwa przestępstwa karnoskarbowe, jak również jedno przestępstwo przeciwko prawom osób wykonujących pracę zarobkową (art. 218 §3 k.k.). Powyższe pokazuje całokształt sylwetki oskarżonego, którego przestępstwo przypisane w niniejszym postępowaniu nie miało charakteru incydentalnego. Co więcej, zeznania osób prowadzących księgowość dla oskarżonego w sposób dobitny pokazują w jaki sposób oskarżony podchodził do rzetelnego prowadzenia ksiąg rachunkowych (k. 12 zeznania A. P.), gdzie oskarżony był w stanie w dniu (...) r. przedstawiać faktury na niespełna milionową kwoty bez możliwości wykazania księgowej dokumentów świadczących o faktycznej realizacji zdarzeń gospodarczy z nich wynikających. Słusznie też Sąd Okręgowy wskazywał na stopień winy - z wniosków ze sporządzonych w sprawie opinii biegłych oraz zeznań świadków - wynika pełna rozmyślność w działaniu i chęć osiągnięcia szybkiego zysku, co rzecz jasna odbywało się kosztem wspólników spółki. Jednocześnie wskazać należy, że wymiar kary wciąż umożliwia ubieganie się o jej wykonywanie w systemie dozoru elektronicznego. Zatem argumenty podnoszone przez obrońcę mogą być uwzględnione przez Sąd Penitencjarny, który będzie właściwy do orzeczenia w sprawie możliwości odbywania kary pozbawienia wolności w łagodniejszej formie niż w zakładzie karnym.

Wniosek

- zmianę zaskarżonego wyroku i uniewinnienie oskarżonego od popełnienia zarzucanego czynu

ewentualnie:

- uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi Okręgowemu do ponownego rozpoznania;

ewentualnie:

- wymierzenie oskarżonemu kąty z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres próby

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wnioski obrońcy okazały się bezzasadne, a to z uwagi na bezzasadność podniesionych zarzutów. Brak też było w sprawie jakiejkolwiek przesłanki bezwzględnej czy też rażącego naruszenie prawa przez Sądu I instancji, co by nakazywało Sądowi Apelacyjnemu wyrokować poza granicami apelacji obrońcy. Wobec powyższego należało w pełni zaaprobować treść orzeczenia Sądu I instancji.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

1.7.  Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

5.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

w pkt I wyroku utrzymano w całości zaskarżony wyrok

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Powodem utrzymania wyroku Sądu I instancji jest przede wszystkim niezasadność zarzutów podniesionych przez obrońcę. Kontrola instancyjna zaskarżonego wyroku doprowadziła Sąd Apelacyjny do przekonania, że prawidłowa ocena dowodów zgromadzonych w sprawie prowadzi do konieczności przypisania znamion zarzucanego oskarżonemu czynu. Z kolei zaprezentowana przez obrońcę linia obrony nie wytrzymała krytyki. Również przede wszystkim z uwagi na wielokrotną karalność oraz stopień winy brak było podstaw do ingerencji w zakresie kary. Wobec powyższego Sąd Apelacyjny utrzymał zaskarżony wyrok w mocy.

1.8.  Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

5.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

1.9.  Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

1.1.7.  Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

5.3.1.4.1.

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

1.1.8.  Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

1.10.  Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

II

Oskarżonego obciążono kosztami postępowania odwoławczego na które składały się koszty korespondencji i wydanie karty karnej. Z kolei opłatę należą od oskarżonego wyliczono stosownie do przyjętej kary - tj. na podstawie art. 2 ust. 1 w zw. z art. 8 ustawy o opłatach w sprawach karnych.

7.  PODPIS

P. G. (2) K. L. G. N.

Dodano:  ,  Opublikował(a):  Milenia Brdęk
Podmiot udostępniający informację: Sąd Apelacyjny w Poznaniu
Data wytworzenia informacji: