Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 17 lipca 2020 r.

Sąd Apelacyjny w Poznaniu I Wydział Cywilny i Własności Intelektualnej

w składzie:

Przewodniczący : Sędzia Małgorzata Mazurkiewicz –Talaga

Sędziowie: Mariola Głowacka

Maciej Rozpędowski

po rozpoznaniu w dniu 17 lipca 2020r. w Poznaniu

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa Z. S.

przeciwko A. S.

o zobowiązanie do złożenia oświadczenia woli

na skutek apelacji powoda

od wyroku Sądu Okręgowego w Poznaniu

z dnia12 grudnia 2018 r , sygn. akt XVIII C 1551/17

1.  oddala apelację ,

2.  zasądza od powoda na rzecz pozwanej 4.050zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym;

3.  przyznaje od Skarbu Państwa ( Sąd Okręgowy w Poznaniu) na rzecz adwokat A. F. kwotę 3321zł brutto tytułem kosztów pomocy prawnej udzielonej powodowi w postępowaniu apelacyjnym z urzędu.

Mariola Głowacka Małgorzata Mazurkiewicz-Talaga Maciej Rozpędowski

I A Ca 607/19

UZASADNIENIE

Powód- Z. S. domagał się w pozwie nakazania pozwanej A. S. złożenia oświadczenia woli w przedmiocie przeniesienia własności nieruchomości opisanej w pozwie w związku z odwołaniem przez niego uczynionej darowizny. Ponadto domagał się zasądzenia od pozwanej kosztów postępowania.

Pozwana wniosła o oddalenie powództwa i obciążenie powoda kosztami procesu.

Wyrokiem z dnia 12 grudnia 2018r Sąd Okręgowy w Poznaniu oddalił powództwo i orzekł o kosztach procesu.

Podstawę rozstrzygnięcia Sądu stanowiły następujące ustalenia faktyczne i rozważania prawne:

Bezsporne było, że powód w dniu 6 grudnia 2004r dokonał darowizny na rzecz pozwanej. Przedmiotem darowizny była nieruchomość położona w J. o łącznej powierzchni 3.625m ². W umowie pozwana ustanowiła na tej nieruchomości bezpłatne prawo użytkowania na rzecz powoda na 45 lat. Powód korzystał z tej nieruchomości samodzielnie. Pozwana wraz z mężem, który miał na posesji warsztat korzystali z niej okazjonalnie. Niesnaski pomiędzy stronami pojawiły się co najmniej od lata 2008r.

Skutkiem takiego stanu rzeczy było wystąpienie przez powoda w kwietniu 2009r z pozwem o odwołanie darowizny. Prawomocnym wyrokiem z dnia 27.11.2009r Sąd Rejonowy w Szamotułach oddalił powództwo. Pozwana wówczas wraz z rodziną zamieszkiwała we W. przy u. Bukowej 7.

Powód pismem z dnia 22.07.2014r wypowiedział pozwanej umowę użyczenia tej nieruchomości powołując się na to, że jest jej współwłaścicielem i zamierza w niej zamieszkać. Wskazał przy tym , że pozwana jest właścicielką nieruchomości w J. i może się tam wyprowadzić. Pozwana od września 2014r rozpoczęła zatem w J. prace remontowe , które trwały do lipca 2016r . W czasie remontu powód zajmował jeden pokój, kuchnię i łazienkę przygotowaną prowizorycznie na czas remontu. Pomimo próśb pozwanej powód nie zgodził się na wymianę okna w pokoju, na zamontowanie nowego grzejnika połączonego z nową instalacją , twierdząc, że nie było takiej potrzeby. W konsekwencji, pomieszczenia, z których korzysta powód nie są ogrzewane z instalacji CO. Z tej samej przyczyny powód nie ma ciepłej wody, a jedynie zimną podłączoną z własnego hydroforu. Na posesji zamontowane są kamery, głównie ze względów bezpieczeństwa. Pozwana i jej rodzina zajmują dolną kondygnację budynku, zaś powód korzysta z piętra. Strony pozostają w trwałym konflikcie co najmniej od 10 lat. Jak wynika z informacji KP we W. w okresie od maja 2016r do kwietnia 2018r na przedmiotowej nieruchomości przeprowadzono 13 interwencji, które dotyczyły sposobu korzystania z nieruchomości. Ponadto w dniu 3.11.2015 r Komisariat Policji we W. odmówił wszczęcia dochodzenia w sprawie psychicznego znęcania się nad powodem wobec stwierdzenia, ze brak jest ku temu dowodów. W okresie, kiedy pozwana już zamieszkała strony prowadziły między sobą korespondencję , a pismem z dnia 22 maja 2017r kierowanym do pozwanej, powód odwołał uczynioną darowiznę, wzywając ją do stawienia się u notariusza celem dokonania zwrotnego przeniesienia prawa własności nieruchomości pod rygorem skierowania sprawy na drogę postępowania sądowego.

Po dokonaniu wnikliwej oceny przeprowadzonych w tej sprawie dowodów, Sąd Okręgowy uznał, że powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie. Sąd nie podzielił stanowiska powoda o istnieniu okoliczności wskazujących na zaistnienie rażącej niewdzięczności po stronie pozwanej, albowiem rażącą niewdzięczno musi cechować znaczne nasilenie złej woli skierowanej na wyrządzenie darczyńcy krzywdy lub szkody majątkowej. Czynami świadczącymi o rażącej niewdzięczności obdarowanego są : odmówienie pomocy w chorobie, odmowa pomocy osobom starszym, rozpowszechnianie uwłaczających informacji o darczyńcy, pobicia czy ciężkie znieważenia. Takie sytuacje w rozpatrywanej sprawie nie miały miejsca. W ocenie sądu I instancji nie ma żadnych racjonalnych powodów, by chęcią wspólnej koegzystencji tłumaczyć działania powoda , który doprowadził do opuszczenia przez pozwaną i jej rodzinę nieruchomości we W., by później z niej nie korzystać. Nikt nie zamierzał pozbawić go części nieruchomości, którą obecnie zajmuje. Powód nie wykazał także, iżby nie mógł mieszkać we W.. W ocenie sądu, to działania powoda doprowadziły do eskalacji konfliktu, gdyż odmówił pozwanej możliwości korzystania z przyłącza elektrycznego, a także przeprowadzenia remontu w zajmowanych pomieszczeniach. Takie działania nie znajdują żadnego usprawiedliwienia , a tym bardziej racjonalnego uzasadnienia. To , że powód nie korzysta z CO i ciepłej wody jest wyłącznie konsekwencją jego decyzji. Całokształt zebranego w sprawie materiału dowodowego jednoznacznie wskazuje, że powód jest osobą konfliktową, zaś brak jest dowodów na to, że pozwana podejmowała wobec niego jakiekolwiek działania , które miałyby charakter rażącej niewdzięczności w rozumieniu przepisów ustawy i mogłyby tym samym prowadzić do uwzględnienia powództwa. W konsekwencji uznania, że powództwo jest bezpodstawne, Sąd Okręgowy orzekł o jego oddaleniu.

O kosztach postępowania orzeczono na podstawie art. 98 kpc.

Apelację od powyższego wyroku wywiódł powód zaskarżając go w całości. Apelujący podniósł zarzut naruszenia prawa procesowego, tj. art. 233 par.1 kpc poprzez dokonanie przez sąd całkowicie dowolnej oceny zebranego w sprawie materiału dowodowego oraz dokonanie błędnych ustaleń faktycznych mających wpływ na treść podjętego w sprawie rozstrzygnięcia . Ponadto zarzucił naruszenie art. 102 kpc poprzez jego niezastosowanie.

Mając na uwadze powyższe zarzuty , apelujący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i uwzględnienie powództwa , ewentualnie nie obciążanie powoda kosztami postępowania w postępowaniu przed sądem I i II instancji , a także przyznanie ze Skarbu Państwa na rzecz pełnomocnika z urzędu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej powodowi w postępowaniu apelacyjnym.

Pozwana wniosła o oddalenie apelacji i obciążenie powoda kosztami postępowania apelacyjnego.

Sąd Apelacyjny zważył co następuje :

Na wstępie wskazać należy, że rozpoznanie apelacji powoda nastąpiło na posiedzeniu niejawnym, albowiem na podstawie art. 15 zzs ³ ust. 1 ustawy z dnia 2 marca 2020r o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem , przeciwdziałaniem i zwalczaniem C.-19 i innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych sprawa została skierowana na posiedzenie niejawne, a żadna ze stron w zakreślonym terminie nie złożyła wniosku o przeprowadzenie rozprawy .

Sama zaś apelacja powoda nie zasługiwała na uwzględnienie.

Sąd Okręgowy dokonał prawidłowych ustaleń faktycznych i na ich podstawie wywiódł trafne wnioski, które sąd odwoławczy w całości akceptuje i przyjmuje jako własne, co czyni zbędnym ponowne ich powoływanie.

Wbrew zarzutom podniesionym w apelacji brak jest podstaw do uznania, że Sąd Okręgowy nie dokonał wszechstronnego rozważenia zebranego w sprawie materiału dowodowego. Nieuzasadniony jest zarzut dotyczący naruszenia art. 233 k.p.c. Zwrócić przy tym trzeba uwagę, że skuteczne podniesienie tego zarzutu nie może polegać na przedstawieniu własnej oceny dowodów i subiektywnej wykładni treści dokumentów, z których przeprowadzono dowody. Aby można mówić o naruszeniu art. 233 § 1 k.p.c. należy wykazać, że Sąd uchybił zasadom logicznego rozumowania lub doświadczenia życiowego. Nie jest natomiast wystarczające przekonanie strony o innej niż przyjęta przez Sąd wadze (doniosłości) poszczególnych dowodów i o ich odmiennej ocenie niż ocena dokonana przez Sąd.

Zasada swobodnej oceny dowodów określona tym przepisem wyraża się w jej ocenie według własnego przekonania Sądu, opartego na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału dowodowego. Jej istotną cechą jest bezstronność, brak arbitralności i dowolności, przestrzeganie zasad logicznego rozumowania i zasad doświadczenia życiowego w wyciąganiu wniosków.

Wszechstronne rozważenie zebranego materiału oznacza natomiast uwzględnienie wszystkich dowodów przeprowadzonych w postępowaniu oraz wszystkich okoliczności towarzyszących przeprowadzaniu poszczególnych środków dowodowych, a mających znaczenie dla ich mocy dowodowej i wiarygodności.

Wszystkim wskazanym wyżej kryteriom odpowiada - zdaniem Sądu Apelacyjnego - ocena dokonana przez Sąd I instancji. Zarówno ocena dowodów osobowych, jak i dokumentów dokonana została w sposób obiektywny, rzetelny i wszechstronny. Wszystkie przeprowadzone dowody zostały przez Sąd Okręgowy przywołane i omówione. Nie można też zarzucić, by Sąd I instancji na tle przeprowadzonych dowodów budował wnioski, które z nich nie wynikają.

Nie sposób, więc podzielić zarzutu naruszenia powyższego przepisu w sposób i w okolicznościach zarzucanych przez stronę skarżącą.

Fakt, że sąd I instancji uznał , iż dowody zaoferowane przez powoda nie pozwalają na poczynienie ustaleń w zakresie zasadności żądania , nie mogą stanowić samodzielnej podstawy do uznania, że dokonana przez ten sąd ocena jest sprzeczna z powołanymi w apelacji przepisami prawa procesowego. Sąd Apelacyjny w całości podziela stanowisko sądu I instancji, że brak jest jakichkolwiek podstaw do uznania, że którekolwiek działania pozwanej miały charakter rażącej niewdzięczności, natomiast to powód jest osobą dążącą do eskalacji konfliktu , podejmującą czynności, które zmierzają do utrudnienia pozwanej i jej rodzinie wspólnego zamieszkiwania z powodem, który od ponad 10 lat podejmuje prowokujące pozwaną działania tylko w celu wykazania , że jej postawa wobec niego nosi cechy rażącej niewdzięczności. Jak trafnie ocenił sąd I instancji powód nie zdołał wykazać, aby zachowania pozwanej były przejawem jej niewdzięczności , a tym bardziej w postaci rażącej , szczególnie w sytuacjach, gdy to powód był inicjatorem konfliktów i sprzeciwiał się wszystkim podejmowanym przez nią działaniom, mającym także poprawić jego warunki mieszkaniowe, co zwłaszcza uwidoczniło się w trakcie przeprowadzanego przez nią remontu domu.

Mając na uwadze powyższe uznać należało , że zaskarżony wyrok nie został wydany z naruszeniem wskazanych w apelacji przepisów prawa procesowego. Nie zasługiwał również zarzut naruszenia art. 102kpc, albowiem powód nie wskazał żadnych szczególnych okoliczności uzasadniających skorzystanie przez niego z dyspozycji tego przepisu. Niniejsza sprawa jest kolejną pozbawioną podstaw prawnych próbą pozbawienia pozwanej przedmiotu darowizny . Powód decydując się na wszczęcie kolejnego procesu winien brać pod rozwagę ewentualność poniesienia kosztów z nim związanych, dlatego zasadnie Sąd Okręgowy obciążył powoda kosztami procesu zgodnie z zasadą odpowiedzialności za jego wynik wynikającą z art. 98 kpc. .

Z powyższych względów , uznając apelację powoda za całkowicie nieuzasadnioną , Sąd Apelacyjny na podstawie art. 385kpc orzekł o jej oddaleniu.

O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono również w myśl zasady określonej w art. 98 par.1 i 3 kpc , uznając, że powód decydując się na wywiedzenie apelacji , znając motywy rozstrzygnięcia Sądu Okręgowego, winien liczyć się z konsekwencjami w postaci obowiązku zwrotu kosztów zastępstwa procesowego poniesionych przez przeciwnika.

O kosztach pomocy prawnej udzielonej powodowi przez pełnomocnika z urzędu orzeczono na podstawie par. 8 pkt.6 w zw. z par.16.1.pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3.10. 2016r w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu.

Mariola Głowacka Małgorzata Mazurkiewicz –Talaga Maciej Rozpędowski