Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

Przewodniczący:

SSO Dariusz Półtorak (spr.)

Sędziowie:

SO Agata Kowalska

SO Karol Troć

Protokolant:

st. sekr. sąd. Agnieszka Walerczak

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II Ka 886/21

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

2.

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Siedlcach z dnia 9 lipca 2022 roku, wydany w sprawie o sygn. akt II K 276/21;

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☒ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

1.

M. I.;

Oskarżony ponosi winę w zakresie przypisanego mu czynu. Metodyka badań biegłego z zakresu rekonstrukcji wypadków drogowych była prawidłowa.

Uzupełniające przesłuchanie Z. S. wraz z przedłożoną przezeń dokumentacją;

k. 361-365

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

---------

----------------------

--------------------------------------------------------------

--------------

--------------

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1.

Uzupełniające przesłuchanie Z. S. wraz z przedłożoną przezeń dokumentacją;

Wiarygodne, pełnowartościowe źródła dowodowe. Brak było podstaw do zakwestionowania wniosków wyprowadzonych przez biegłego.

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

------------------

-------------------------------------

---------------------------------------------------------------------------

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

I.  Obraza art. 2 § 2 k.p.k., art. 4 k.p.k., 5 § 2 k.p.k., art. 7 k.p.k. i art. 410 k.p.k., polegająca na uwzględnieniu w uzasadnieniu wyroku okoliczności przemawiających jedynie na niekorzyść oskarżonego, w szczególności poprzez rozstrzygnięcie na niekorzyść oskarżonego istniejących w sprawie wątpliwości, w szczególności wynikających z opinii biegłego z zakresu rekonstrukcji wypadków drogowych inż. Z. S., które w toku przewodu sądowego nie zostały usunięte;

II.  Obraza art. 170 § 1 pkt. 2 i 5 k.p.k. w zw. z art. 201 k.p.k. poprzez niezasadne oddalenie na rozprawie w dniu 7 lipca 2021 roku wniosku obrońcy oskarżonego o odebranie uzupełniającej opinii ustnej od biegłego, w sytuacji, gdy opinia biegłego nie jest jasna i pełna, celem zadania biegłemu pytań mających na celu usunięcie wątpliwości w zakresie metodyki sporządzanie opinii, w szczególności czy wziął pod uwagę istotne parametry techniczne samochodów biorących udział w zdarzeniu i jakie one są, oraz czy wziął pod uwagę przemieszczenie się pojazdów, które nastąpiło po zderzeniu (ustawienie powypadkowe) i jaki mogło mieć to wpływ na parametry wyjściowe do retrospektywnego odtworzenia przebiegu zdarzenia, przy tym wskazanie przez Sąd meriti, że wniosek zmierza do przedłużenia postępowania, które nie było zaawansowane czasowo i nie było żadnych obiektywnych podstaw, by uznać, że zamierzeniem obrońcy jest stosowanie obstrukcji procesowej;

które to naruszenia przepisów postępowania doprowadziły do błędów w ustaleniach faktycznych polegających na ustaleniu że:

III.  oskarżony M. I. przyczynił się spowodowania wypadku w ten sposób, że zbliżając się do skrzyżowania przekroczył dozwoloną prędkość o 20 km/h, co miało wpływ na zaistnienie i przebieg wypadku;

IV.  oskarżony w razie nieprzekroczenia dozwolonej administracyjnie prędkości miał możliwość podjęcia skutecznego manewru obronnego - hamowania, co zapobiegłoby zderzeniu z samochodem prowadzonym przez M. P..

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Stosownie do treści art. 457 § 2 kpk w zw. z art. 423 § 1a kpk Sąd Okręgowy ograniczy sporządzenie niniejszego uzasadnienia, poprzestając na ustosunkowaniu się do zarzutów obrońcy oskarżonego, który jako jedyny złożył wniosek o jego uzasadnienie.

Zarzuty wywiedzione przez obrońcę oskarżonego okazały się w pewnym stopniu zasadne – niewątpliwie bowiem postępowanie przed Sądem pierwszej instancji zostało obarczone brakami, o jakich mowa w treści apelacji, stąd Sąd Okręgowy został zobligowany do uzupełnienia postępowania dowodowego, jednakże wskutek tej aktywności jedynie utwierdził się w przekonaniu, co do słuszności zapadłego rozstrzygnięcia.

I tak, nie budzi wątpliwości, że tak naprawdę relewantne znaczenie dla rozstrzygnięcia istoty niniejszej sprawy i uznania sprawstwa oskarżonego miał dowód z opinii biegłego z zakresu kryminalistycznej rekonstrukcji wypadków drogowych, choć oczywiście nie było to jedyne ujawnione źródło dowodowe. Nie sposób przy tym nie przyznać racji apelującemu, że owa opinia wywołana w toku postępowania przygotowawczego, pomimo iż sporządzona została przez podmiot kompetentny, wyróżniający się wiedzą w badanej dziedzinie i do tego co do zasady w nakreślonej przepisami procedurze, była niepełna, zawierała istotne braki co do informacji dotyczących metod badawczych i jako taka nie miała wydźwięku kategorycznego – pomimo, iż w jej finalnej części zawarto frazę o charakterze przeciwnym. Przedkładając opinię tak wybrakowaną, pomimo szczerych chęci i stosownych kompetencji, biegły, siłą rzeczy, w sposób jednoznaczny i wymowny nie ustosunkował się do kwestii znamiennych z punktu widzenia możliwości przypisania M. I. sprawstwa stawianego przed nim zarzutu. W tej sytuacji, rzeczywiście w sprawie wyłoniły się pewne wątpliwości, które uniemożliwiały organowi procesowemu wydanie wobec podsądnego orzeczenia skazującego. Co więcej – Sąd merytoryczny nie zdecydował się na wywołanie dowodu z uzupełniającej opinii biegłego, celem rozwiania wszelki zaistniałych obiekcji, pomimo iż wniosek w tym przedmiocie złożył obrońca. W zamian, dość pochopnie, postanowiono by wniosku tego nie uwzględniać, taką a nie inną decyzję procesową argumentując zagrożeniem przewlekłością postępowania. Wykazana bierność organu sądowego nie mogła znaleźć uznania w oczach Instancji Odwoławczej.

Opisane powyżej naruszenia mogły jednak zostać konwalidowane właśnie w toku postępowania przed Sądem drugiej instancji. Stąd, ten – działając w granicach swoich uprawnień procesowych – uzupełnił postepowanie dowodowe i wysłuchał biegłego Z. S.. tak, podczas rozprawy apelacyjnej biegły nie tylko ustosunkował się do wszystkich nakreślonych przed nim zagadnień, zapoznając się uprzednio z treścią apelacji, ale także raz jeszcze powołując się na konkretne dane, w sposób skrupulatny obliczył, że gdyby oskarżony w trakcie zdarzenia drogowego z udziałem jego i pokrzywdzonej poruszał się z dopuszczalną prędkością 50 km/h zdołałby zapobiec kolizji pojazdów, jednocześnie przedstawiając kalkulacje wyraźnie przemawiające za uznaniem, iż M. I. przekroczył tę prędkość minimum o blisko 20 km/h. Ponadto, biegły wskazał, iż w jego odczuciu przedłożone uprzednio wraz z opinią wydruki z symulacji całego wydarzenia były wystarczające na poparcie wyprowadzonych przezeń tez. Jednakże, pomimo to jednocześnie dostarczył dokumentację bardziej szczegółową, a także swoje wnioski w tym przedmiocie z niezwykłą dbałością o szczegóły umotywował, szeroko wskazując na parametry, o jakich mowa w apelacji. Z twierdzeń zaprezentowanych przed Sądem Okręgowym wyraźnie wynika zatem, iż Z. S. badając istotę zajścia uwzględnił wszystkie wartości mogące mieć wpływ na wynik jego analizy, tj. te dotyczące charakterystyki terenu, na którym do wypadku doszło, czy te ujmujące stan techniczny pojazdów stron. Wreszcie, biegły odniósł się do pewnych rozpiętości pomiędzy konkluzjami wyprowadzonymi przez niego, a tymi płynącymi z niezależnej opinii innego specjalistycznego podmiotu – również włączonej do materiału dowodowego sprawy, przy czym jego tok dedukcji był jasny i logiczny.

W tej sytuacji brak było podstaw, ażeby odmówić przymiotu wiarygodności przekonaniom biegłego. Finalnie, ten bowiem w sposób kompleksowy omówił wszystkie zagadnienia znamienne dla rozstrzygnięcia sprawy. Pochodzące od niego wnioski końcowe, wespół z pozostałą częścią uznanego za wiarygodny materiału dowodowego, pozwoliły na pozbawione wszelkich wątpliwości stwierdzenie, iż M. I. ponosi winę w zakresie postawionego przed nim czynu.

Przy czym Sąd Okręgowy dostrzegł z urzędu, nie była to kwestia podnoszona w żadnej apelacji, nieprawidłowości w samej redakcji zarzutu postawionego oskarżonemu w akcie oskarżenia, który bezkrytycznie zaaprobowany został przez Sąd meriti. Nie można bowiem ustalając winę sprawcy przestępstwa wypadku drogowego używać określenia przyczyniać się, nawet jeżeli – tak jak w przedmiotowej sprawie – w głównej mierze do zdarzenia drogowego doprowadziło naruszenie zasad ruchu drogowego przez pokrzywdzoną, której z obiektywnych przyczyn nie mógł zostać postawiony zarzut. Dostrzegając omawianą kwestię, Sąd Okręgowy – z uwagi na zakres zaskarżenia (apelacja pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego nie wnosiła o korektę wyroku w tym zakresie) – nie miał możliwości skorygowania w tej części wyroku Sądu pierwszej instancji.

Sąd Okręgowy zobligowany jest również do ustosunkowania się w uzasadnieniu do jeszcze jednej okoliczności, która nie jest związana z wniesionymi środkami odwoławczymi. I tak na rozprawie w dniu 24 marca 2022 roku Sąd zdecydował o prowadzeniu postępowania (przesłuchaniu biegłego) pod nieobecność oskarżonego i jego obrońcy, pomimo że od tego ostatniego brak było potwierdzenia o zawiadomieniu o rozprawie. Podjęta w tym przedmiocie decyzja, aczkolwiek merytorycznie słuszna, zawierała błędne uzasadnienie. Niezgodnie z prawdą bowiem wskazano w tymże uzasadnieniu, że obrońca był na poprzednim terminie rozprawy 2 marca 2022 roku (nie stawił się z powodu choroby). Niemniej już tylko ta okoliczność, przy zarządzeniu przerwy do 24 marca 2022 roku, była wystarczająca, aby zastosować uregulowanie zawarte w zdaniu ostatnim – art. 402 § 1 kpk. Wprawdzie, na rozprawie 2 marca 2022 roku podjęto decyzję o zawiadomieniu obrońcy o kolejnym jej terminie, jednakże ta nadgorliwość nie może mieć wpływu na ocenę prawidłowości procedowania.

Wniosek

- o uniewinnienie oskarżonego od zarzucanego mu aktem oskarżenia czynu, ewentualnie o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I Instancji.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Pomimo, iż zarzuty apelacyjne okazały się w pewnej części zasadne, to kontrola instancyjna doprowadziła Sąd Okręgowy do przekonania o słuszności zapadłego rozstrzygnięcia.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Wyrok Sądu Rejonowego w Siedlcach z dnia 9 lipca 2022 roku, wydany w sprawie o sygn. akt II K 276/21;

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Kontrola odwoławcza doprowadziła Sąd Okręgowy do przekonania, iż na kanwie przedmiotowej sprawy nie zaszła potrzeba podjęcia ingerencji w treść zaskarżonego orzeczenia.

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot i zakres zmiany

-----------------------------------------------------------------------------------------------

Zwięźle o powodach zmiany

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

-----------------------------------------------------------------------------------

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

4.1.

-----------------------------------------------------------------------------------

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

----------------------

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------

6.  Koszty Procesu

P unkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

II
III

O kosztach procesu Sąd Okręgowy orzekł na podstawie art. 636 kpk w zw. z art. 627 kpk.

Wobec faktu, iż oskarżycielka posiłkowa w toku niniejszego postępowania była reprezentowana przez profesjonalnego pełnomocnika z wyboru, Sąd Okręgowy zasądził od M. I. na jej rzecz kwotę poniesionych przez nią i należycie udokumentowanych kosztów związanych z jego ustanowieniem.

7.  PODPIS