Treść orzeczenia II Ka 520/23 - Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

II Ka 520/23 - wyrok Sąd Okręgowy w Siedlcach z 2023-11-16

Sygn. akt II Ka 520/23

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 16 listopada 2023r.

Sąd Okręgowy w Siedlcach II Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący:		SSO Agnieszka Karłowicz

Protokolant:	st. sekr. sąd. Anna Sieczkiewicz

przy udziale prokuratora Małgorzaty Ciećko

po rozpoznaniu w dniu 16 listopada 2023 r.

sprawy R. B. (1) i R. B. (2)

oskarżonych z art. 286 § 1 kk

na skutek apelacji, wniesionych przez obrońców oskarżonych i pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego

od wyroku Sądu Rejonowego w Łukowie

z dnia 23 marca 2023 r. sygn. akt II K 620/22

I. zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy;

II. zwalnia oskarżyciela posiłkowego H. M. od uiszczenia kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze, przejmując wydatki przypadające od niego na rachunek Skarbu Państwa;

III. zasądza na rzecz Skarbu Państwa od oskarżonego R. B. (1) kwotę 1306,66 zł kosztów sądowych za II instancję oraz od oskarżonego R. B. (2) 1106,66 zł kosztów sądowych za II instancję.

UZASADNIENIE
Formularz UK 2	Sygnatura akt	II Ka 520/23
Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:			1
1. CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Łukowie z dnia 23 marca 2023 r. w sprawie II K 620/22.

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia
☒ na korzyść ☐ na niekorzyść		☐ w całości
		☒ w części	☐	co do winy
			☒	co do kary
			☐	co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia
1.3.2. Podniesione zarzuty
Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji
☐	art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu
☐	art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu
☐	art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia
☐	art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia
☒	art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka
☐	art. 439 k.p.k.
☐	brak zarzutów

1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana

2. Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione
Lp.	Oskarżony	Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi	Dowód	Numer karty
1	R. B. (1)	R. B. (1) w dniu 31 października 2023 r. zawarł umowę o pracę z firmą (...) z/s w W..	Kserokopia umowy o pracę	706
2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione
Lp.	Oskarżony	Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi	Dowód	Numer karty
---------	--------------	------------------------------------------------------------------------	----------------------	-----------

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

Kserokopia umowy o pracę

z dnia 31 października 2023 r. zawarta pomiędzy R. B. (1) a (...) A. F. z/s w W..

Dokument nie budzi zastrzeżeń co do jego wiarygodności.

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów (dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)
Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2	Dowód	Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu
---------------------	--------------------------------------	---------------------------------------------------------------------------

3. STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków
Lp.	Zarzut
1.	1. Rażąca niewspółmierność wymierzonej oskarżonemu R. B. (1) kary przejawiająca się w zbytniej surowości wymierzonej kary 2 lat pozbawienia wolności, podczas gdy mając na uwadze warunki osobiste oskarżonego, tj.: - uprzednią niekaralność oskarżonego, - przyznanie się oskarżonego do winy, -wyrażenie przez oskarżonego skruchy i przeproszenie pokrzywdzonych, - chęć naprawienia szkody przez oskarżonego w całości wynikającą ze złożonego przez oskarżonego R. B. (1) w Sądzie Rejonowym w Łukowie pisma z dnia 19 kwietnia 2023 r. „Oświadczenie wraz z wnioskiem o przekazanie kwoty zabezpieczenia majątkowego na poczet orzeczonego solidarnego obowiązku naprawienia szkody”, - dobrowolną i wynikającą z inicjatywy oskarżonego wpłatę na poczet ustanowionego zabezpieczenia majątkowego w dniu 14 września 2022 r. kwoty 60 000 zł celem zaspokojenia pokrzywdzonych poprzez zabezpieczenie obowiązku naprawienia szkody, oraz biorąc pod uwagę cele zapobiegawcze i wychowawcze, które kara ma osiągnąć w stosunku do oskarżonego, a także potrzeby w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa, oraz okoliczność, iż przed skierowaniem sprawy na rozprawę główną, Sąd Rejonowy w Łukowie II Wydział Karny w niniejszym postępowaniu wyrokiem nakazowym z dnia 17 listopada 2022 r. sygn. akt II K 620/20 wymierzył oskarżonemu karę 2 lat ograniczenia wolności polegających na wykonywaniu nieodpłatnej kontrolowanej pracy na cel społeczny w wymiarze 20 godzin w stosunku miesięcznym, a także okoliczność iż Sąd wymierzając oskarżonemu karę 2 lat pozbawienia wolności uzasadnił ją działaniem oskarżonego w celu osiągnięcia korzyści majątkowej czyli wypełnieniem de facto jednego ze znamion czynu z art. 286 k.k., które to znamię nie może mieć wpływu na wymiar orzeczonej kary - zasadnym jest wymierzenie oskarżonemu R. B. (1) kary łagodniejszej, gdyż wymierzona oskarżonemu kara 2 lat pozbawienia wolności jest zbyt surowa.	☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☒ niezasadny
	Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny
	Zarzuty podniesione przez obrońcę oskarżonego R. B. (1) okazały się niezasadne, co skutkowało nieuwzględnieniem wniesionej apelacji. Rozważając treść środka odwoławczego, Sąd Okręgowy zgodził się z rozstrzygnięciem Sądu meriti, jak i argumentacją zawartą w uzasadnieniu wyroku. Słusznie dostrzeżone i zważone zostały wszelkie okoliczności mające wpływ na rozstrzygnięcie co do zasądzonej kary w stosunku do R. B. (1), także te przytoczone przez obrońcę. Na podkreślenie zasługuje charakter czynu jakiego R. B. (1) dopuścił się wraz ze współoskarżonym oraz inną nieustaloną osobą (lub osobami), który zasługuje na szczególne potępienie. Jak trafnie wskazał Sąd Rejonowy, oskarżeni działali z premedytacją, odpowiednim przygotowaniem, wykorzystując fakt zaawansowanego wieku pokrzywdzonych pozbawili ich wieloletnich oszczędności, narażając tym samym na olbrzymi stres. Wszystkie te czynniki złożyły się na stopień społecznej szkodliwości czynu, który niewątpliwie jest znaczny. Wskazane przez skarżącego okoliczności łagodzące zostały przez Sąd zauważone, jednakże nie można ich przeceniać biorąc pod uwagę, że oskarżony przyznał się do winy, wyraził skruchę i chęć naprawienia szkody na końcowym etapie postępowania, przy zgromadzonym wyczerpującym materiale dowodowym świadczącym o jego winie. Pamiętać należy, że oskarżony nie wyjawił danych osoby (osób), z którymi współdziałał, a na co jednoznacznie wskazują zebrane w sprawie materiały. Wspomniane zachowanie oskarżonego jak wyrazy skruchy, przyznanie się do sprawstwa, zostały przedsięwzięte w celu łagodniejszego potraktowania przy wymierzaniu kary, trudno zaś dopatrywać się w nich szczerości. Przyznać można rację skarżącemu w zakresie dostrzeżonego w uzasadnieniu pierwszoinstancyjnego wyroku w odniesieniu do wymiaru kary opisu zachowania oskarżonego, które stanowi znamię czynu, za który oskarżony został skazany, a które nie może mieć na nią wpływu. Jednakże zdaniem Sądu Okręgowego, mając na uwadze pełny kontekst wypowiedzi, należy rozważać ją w nawiązaniu do wysokości spowodowanej szkody, którą Sąd Rejonowy zamierzał podkreślić, a nie jako sam w sobie czynnik wpływający na surowość kary. Skarżący przytoczył treść wyroku nakazowego z dnia 17 listopada 2022 r. Sądu Rejonowego w Łukowie, skazującego oskarżonego na 2 lata ograniczenia wolności polegającej na wykonywaniu nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cel społeczny w wymiarze 20 godzin w stosunku miesięcznym, przy czym zgodził się z faktem, iż w myśl art. 506 § 6 k.p.k., sąd rozpoznający sprawę po wniesieniu sprzeciwu nie jest związany treścią wyroku nakazowego, który utracił moc. Sugerowanie przez obrońcę, iż rozstrzygnięcie w nim zawarte miałoby jakkolwiek wpłynąć na korzystniejszą postać orzeczenia wydanego w postępowaniu zwyczajnym, jest sprzeczne z istotą przytoczonej regulacji prawnej zwłaszcza, że sąd dysponował wówczas dodatkowym i pełniejszym materiałem dowodowym. Przywołany w apelacji argument, jakoby wnioskowana przez skarżącego łagodniejsza kara miałaby spełnić potrzebę w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa całkowicie nie ma odzwierciedlenia w rzeczywistości, a wręcz przeciwnie – biorąc pod uwagę skalę podobnych oszustw, ich charakter, wykorzystywanie warunków osobistych pokrzywdzonych, tj. zaawansowanego wieku, należy mieć w polu widzenia konieczność społecznego potępienia takich czynów w stopniu szczególnym. I tak na podstawie wszystkich okoliczności, Sąd Rejonowy skazał oskarżonego na karę 2 lat pozbawienia wolności oraz grzywnę, zasądzoną na podstawie art. 33 § 2 k.k., która nie stała się przedmiotem zaskarżenia. Mając na względzie ustawowe zagrożenie za popełnienie przestępstwa z art. 286 § 1 k.k. - karę pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8 można zauważyć, że orzeczona kara jest o wiele bliższa dolnej granicy zagrożenia, aniżeli jej maksymalnego wymiaru. W związku z powyższym trudno zgodzić się z zasadnością zarzutu rażącej niewspółmierności kary tym bardziej, że pojęcie niewspółmierności rażącej oznacza znaczną, wyraźną i oczywistą, a więc niedającą się zaakceptować dysproporcję między karą wymierzoną a karą sprawiedliwą (zasłużoną). Przesłanka rażącej niewspółmierności kary jest spełniona tylko wtedy, gdy na podstawie ustalonych okoliczności sprawy, które powinny mieć decydujące znaczenie dla wymiaru kary, można przyjąć, że występuje wyraźna różnica między karą wymierzoną a karą, która powinna zostać wymierzona w wyniku prawidłowego zastosowania dyrektyw wymiaru kary oraz zasad ukształtowanych przez orzecznictwo (Wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 5 lipca 2023 r. II AKa 166/23). Zdaniem Sądu Okręgowego, orzeczona kara spełnia wymagania stawiane przez art. 53 k.k. dotyczący dyrektyw wymiaru kary, a także spełni powierzone jej funkcje, co czyni zarzuty podnoszone przez obrońcę oskarżonego bezzasadnymi. Okoliczność podjęcia pracy nie może mieć decydującego znaczenia dla oceny zachowania oskarżonego, gdyż zawarcie umowy o pracę miało miejsce niedawno - 31 października 2023 roku, a na tej podstawie nie można wnioskować o pozytywnej prognozie wobec oskarżonego przemawiającej za orzeczeniem kary o charakterze wolnościowym.
	Wniosek
	Wniosek o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez: - uchylenie orzeczonej wobec oskarżonego R. B. (1) kary 2 lat pozbawienia wolności z jednoczesnym wymierzeniem oskarżonemu kary 2 lat ograniczenia wolności polegającej na wykonywaniu nieodpłatnej kontrolowanej pracy na cel społeczny w wymiarze 20 godzin w stosunku miesięcznym przy zastosowaniu art. 37a § 1 k.k., ewentualnie: - uchylenie orzeczonej wobec oskarżonego R. B. (1) kary 2 lat pozbawienia wolności z jednoczesnym wymierzeniem oskarżonemu kary 6 miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem wykonania orzeczonej kary na okres próby wynoszący 2 lata.	☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☒ niezasadny
	Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.
	Wobec niezasadności zarzutów podniesionych przez obrońcę, wniosek apelacyjny nie zasługiwał na uwzględnienie.

4. OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU
1.	------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
	Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności
	------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
5. ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO
5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji
1.	Przedmiot utrzymania w mocy
	Całość zaskarżonego wyroku.
	Zwięźle o powodach utrzymania w mocy
	Wskazano w rubryce 3.1. Jednocześnie Sąd Okręgowy nie dopatrzył się istnienia uchybień podlegających rozpatrzeniu z urzędu.
5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji
1.	Przedmiot i zakres zmiany
	---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
	Zwięźle o powodach zmiany
	---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji
5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia
1.1.	--------------------------------------------------------------------------------------------------		☐ art. 439 k.p.k.
	Zwięźle o powodach uchylenia
	------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
2.1.	Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości		☐ art. 437 § 2 k.p.k.
	Zwięźle o powodach uchylenia
	------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
3.1.	Konieczność umorzenia postępowania		☐ art. 437 § 2 k.p.k.
	Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia
	------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
4.1.	-----------------------------------------------------------------------------------------------		☐ art. 454 § 1 k.p.k.
	Zwięźle o powodach uchylenia
	------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku
Punkt rozstrzygnięcia z wyroku		Przytoczyć okoliczności
----------------------		---------------------------------------------------------------------------------------------------------------
6. Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku	Przytoczyć okoliczności
II.	Sąd Okręgowy ze względu na zaistnienie przesłanek określonych w art. 624 § 1 k.p.k. zwolnił oskarżyciela posiłkowego H. M. od uiszczenia kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze, przejmując wydatki przypadające od niego na rachunek Skarbu Państwa.
III.	Na podstawie art. 636 k.p.k. w zw. z art. 633 k.p.k. zgodnie ze stawkami określonymi w art. 2 ust. 1 pkt 4, art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych oraz § 1 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 18 czerwca 2003 r. w sprawie wysokości i sposobu obliczania wydatków Skarbu Państwa w postępowaniu karnym zasądzono na rzecz Skarbu Państwa tytułem kosztów sądowych za II instancję kwotę 1306,66 zł od oskarżonego R. B. (1) oraz kwotę 1106,66 zł od oskarżonego R. B. (2).

7. PODPIS

UZASADNIENIE
Formularz UK 2	Sygnatura akt	II Ka 520/23
Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:			2
3. CZĘŚĆ WSTĘPNA