II Ka 472/20 - wyrok Sąd Okręgowy w Siedlcach z 2020-08-26
Sygn. akt II Ka 472/20
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 26 sierpnia 2020r.
Sąd Okręgowy w Siedlcach II Wydział Karny w składzie:
Przewodniczący: |
SSO Dariusz Półtorak |
|
Protokolant: |
st.sekr.sąd. Marzena Głuchowska |
przy udziale Prokuratora Dariusza Dragana
po rozpoznaniu w dniu 26 sierpnia 2020 r.
sprawy G. W. (1)
oskarżonego z art. 78 pkt. 4 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt (Dz.U. z 2017 r. poz.1855)
T. N.
oskarżonego z art. 18 § 1 kk w zw. z art. 78 pkt. 4 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt (Dz. U. z 2017 r. poz. 1855)
na skutek apelacji, wniesionej przez prokuratora
od wyroku Sądu Rejonowego w Sokołowie Podlaskim
z dnia 16 marca 2020 r. sygn. akt II K 419/18
wyrok uchyla i sprawę przekazuje do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Sokołowie Podlaskim.
UZASADNIENIE |
|||
Formularz UK 2 |
Sygnatura akt |
II Ka 472/20 |
|
Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników: |
|||
1. CZĘŚĆ WSTĘPNA |
1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji |
Wyrok Sądu Rejonowego w Sokołowie Podlaskim z dnia 16 marca 2020 r., sygn. II K 419/18 |
1.2. Podmiot wnoszący apelację |
☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego |
☐ oskarżyciel posiłkowy |
☐ oskarżyciel prywatny |
☐ obrońca |
☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego |
☐ inny |
1.3. Granice zaskarżenia |
1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia |
||||
☐ na korzyść ☒ na niekorzyść |
☒ w całości |
|||
☐ w części |
☐ |
co do winy |
||
☐ |
co do kary |
|||
☐ |
co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia |
|||
1.3.2. Podniesione zarzuty |
||||
Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji |
||||
☐ |
art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu |
|||
☒ |
art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany |
|||
☐ |
art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia |
|||
☐ |
art. 438 pkt 3 k.p.k.
– błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, |
|||
☐ |
art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka |
|||
☐ |
||||
☐ |
brak zarzutów |
1.4. Wnioski |
☒ |
uchylenie |
☐ |
zmiana |
2. Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy |
2.1. Ustalenie faktów |
2.1.1. Fakty uznane za udowodnione |
|||||
Lp. |
Oskarżony |
Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi |
Dowód |
Numer karty |
|
---- |
---------------------- |
-------------------------------------------------------------- |
-------------- |
-------------- |
|
2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione |
|||||
Lp. |
Oskarżony |
Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi |
Dowód |
Numer karty |
|
-------- |
--------------------- |
------------------------------------------------------------- |
-------------- |
-------------- |
2.2. Ocena dowodów |
2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów |
||
Lp. faktu z pkt 2.1.1 |
Dowód |
Zwięźle o powodach uznania dowodu |
----------------- |
------------------------------------- |
--------------------------------------------------------------------------- |
2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów |
||
Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2 |
Dowód |
Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu |
----------------- |
------------------------------------- |
--------------------------------------------------------------------------- |
3. STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków |
||
Lp. |
Zarzut |
|
1. |
- obraza przepisów prawa materialnego, a mianowicie art. 78 pkt 4 w zw. z art. 48a ust. 3 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt i § 10 ust. 3 Rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 6 maja 2015 r. w sprawie środków podejmowanych w związku z wystąpieniem afrykańskiego pomoru świń, polegająca na błędnym przyjęciu, iż G. W. (1), będąc pracownikiem PPHU (...) z/s w S., dokonując rozbiórki ubocznych produktów pochodzenia zwierzęcego w dniach 21 maja 2018 r. i 5 czerwca 2018 r., będąc na obszarze z zagrożeniem afrykańskiego pomoru świń, wjeżdżając na obszar z ograniczeniami i nie stosując się tym samym do zakazów wydanych w § 10 ust. 3 Rozporządzenia, nie zrealizował znamion występku z art. 78 pkt 4 cyt. ustawy, zaś T. N., jako przełożony, polecając G. W. (1) tego rodzaju działanie nie wyczerpał znamion występku z art. 18 § 1 kk w zw. z art. 78 pkt 4 cyt. ustawy, podczas gdy prawidłowa ocena prawna ustalonego stanu faktycznego powinna prowadzić do uznania, że obaj oskarżeni dopuścili się dokonania zarzucanych im czynów; |
☒ zasadny ☐ częściowo zasadny ☐ niezasadny |
Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny |
||
Sąd Okręgowy nie zgodził się z przyczynami uniewinnienia obu oskarżonych podanymi przez Sąd Rejonowy w rubryce 6 – 1.8 tabelarycznego uzasadnienia (k 282v), uznając tym samym, iż Sąd Rejonowy mimo dokonania prawidłowych ustaleń faktycznych, ferując zaskarżony wyrok, naruszył przepisy prawa materialnego – dokładnie art. 78 pkt 4 w zw. z art. 48a ust. 3 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt w zw. z § 10 ust. 3 Rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 6 maja 2015 r. w sprawie środków podejmowanych w związku z wystąpieniem afrykańskiego pomoru świń. Opis czynu z a/o ma kluczowe znacznie przez pryzmat zasady skargowości. Wykładnia treści § 10 w/w Rozporządzenia zaprezentowana przez Sąd I instancji przeczy jednak zasadom racjonalności i pomija to, iż proces karny nie ma charakteru formułowego. Zarówno akt oskarżenia, jak i wyrok skazujący powinien zawierać dokładne określenie czynu zarzucanego i następnie przypisanego podsądnemu. Za spełniające to kryterium przyjmuje się posłużenie takimi sformułowaniami w opisie czynu, które w sposób niebudzący wątpliwości odpowiadają treści poszczególnych znamionom danego przestępstwa, wskazują zatem, w czym wyrażało się ich wypełnienie. Opis czynu powinien zatem mieścić się w sferze pojęć, które można odnieść do znamion. Tym samym ocena, czy opis czynu obejmuje wszystkie znamiona przestępstwa nie może sprowadzać się do prostego sprawdzenia, czy użyto w nim dokładnie takich samych słów ustawy (w przedmiotowej sprawie ustawy o ochronie zwierząt plus rozporządzenia Ministra Rolnictwa z 06.05.2015 r.), ale analizie podlega jego zawartość pod kątem ustalenia, czy czyn narusza konkretną normą sankcjonowaną. W § 10 ust. 3 w/w Rozporządzenia ustawodawca zawarł czasownik „ dopuszcza się wysyłania poza obszar zagrożenia (…)” , zaś oskarżonemu G. W. (1) zarzucono to, iż „ dokonując zbiórki ubocznych produktów pochodzenia zwierzęcego, będąc na obszarze z zagrożenie afrykańskim pomorem świń (ASF) wjechał w obszar z ograniczeniami (..). Zarzut drugiego z oskarżonych T. N. dotyczył polecenie pracownikowi (oskarżony G. W.) takiego postępowania. Racjonalność ustawodawcy penalizującego określone zachowanie, pozwala w ocenie Sądu Okręgowego, na pozbawione wątpliwości przyjęcie, iż przedstawione wyżej przepisy mają na celu wyeliminowanie dalszego rozprzestrzeniania się ASF. Restrykcje dotyczące kolorów stref i możliwości poruszania się po nich i dokonywania zbiórki ubocznych produktów zwierzęcych, (tak jak w niniejszej sprawie padłych zwierząt w wyniku pomoru świń wywołanego ASF celem ich utylizacji), mają na celu ograniczanie rozprzestrzenia się tej choroby na strefy geograficzne o kolorze wskazującym na mniejszy stopień zachorowań i mniejszą liczbę padłych zwierząt. W przekonaniu Sądu Okręgowego, desygnaty pojęć i zbiory określeń i zachowań, jakie można odnieść do wyżej wymienionych czasowników użytych w opisie czynu z wniesionego w tej sprawie a/o i wskazanych w w/w Rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 6 maja 2015 r. w sprawie środków podejmowanych w związku z wystąpieniem afrykańskiego pomoru świń, są tożsame. Z istoty opisu czynu z aktu oskarżenia wynika przemieszczanie się oskarżonego między strefami. Oskarżony G. W. nie wjechał w „czerwony” obszar zagrożenia, aby tam pozostać, lecz po to, aby zebrać kolejne sztuki padłej trzody chlewnej ze stref oznaczonych różnymi kolorami i jechać dalej, co nastąpiło wbrew wymogom i zakazom wskazanych w akcie oskarżenia przepisów prawa materialnego. § 10 ust. 3 w/w Rozporządzenia dopuszcza wysyłanie poza obszar zagrożenia produktów pochodzenia zwierzęcego, pochodzących z gospodarstw znajdujących się na takim obszarze jedynie w przypadku, gdy nie wystąpiło na nim ognisko ASF w okresie co najmniej 40 dni przed datą wysyłki (zgodnie z pkt 1). W pierwszoinstancyjnym postępowaniu poczyniono prawidłowe ustalenia faktyczne, wynikające jasno z wyjaśnień oskarżonych. Kontrola przeprowadzona przez Powiatowego Lekarza Weterynarii w P. również potwierdziła okoliczności zdarzenia płynące z wyjaśnień oskarżonych. Prokurator we wniesionej apelacji słusznie wskazał także na świadomość bezprawności takiego zachowania po stronie oskarżonego G. W. (1). Reasumując powyższe rozważania, obraza przepisów prawa materialnego, jaka zaistniała w tej sprawie, polegała na błędnej wykładni wskazanych w treści zarzutu prokuratora przepisów, skutkująca brakiem subsumpcji zachowania oskarżonych pod konkretne normy prawa materialnego. |
||
Wniosek |
||
- o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Sokołowie Podlaskim; |
☒ zasadny ☐ częściowo zasadny ☐ niezasadny |
|
Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny. |
||
Zasadność zarzutu warunkowała zasadność wniosku. |
4. OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU |
|
1. |
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- |
Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności |
|
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ |
|
5. ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO |
|
5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji |
|
1. |
Przedmiot utrzymania w mocy |
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- |
|
Zwięźle o powodach utrzymania w mocy |
|
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- |
|
5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji |
|
1. |
Przedmiot i zakres zmiany |
----------------------------------------------------------------------------------------------- |
|
Zwięźle o powodach zmiany |
|
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- |
5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji |
|||
5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia |
|||
1.1. |
----------------------------------------------------------------------------------- |
||
Zwięźle o powodach uchylenia |
|||
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- |
|||
2.1. |
Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości |
||
Zwięźle o powodach uchylenia |
|||
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ |
|||
3.1. |
Konieczność umorzenia postępowania |
||
Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia |
|||
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- |
|||
4.1. |
Sąd Odwoławczy nie może skazać oskarżonych, który zostali uniewinnieni w pierwszej instancji. |
||
Zwięźle o powodach uchylenia |
|||
Rolą reguły ne peius jest ograniczenie możliwości merytorycznego orzekania przez Sąd Odwoławczy, w celu właściwego zabezpieczenia prawa oskarżonego do obrony oraz konsekwentnego przeprowadzenia idei dwuinstancyjności przy orzekaniu na niekorzyść oskarżonego. Dlatego też, zakaz wynikający z art. 454 § 1 kpk ma charakter bezwzględny i w efekcie, także w realiach niniejszej sprawy, skutkował koniecznością uchylenia zaskarżonego wyroku. |
|||
5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania |
|||
Przy ponownym rozpoznaniu sprawy Sąd I instancji dokona właściwej subsumcji zachowania oskarżonych pod normy prawa materialnego, kierując się uwagami zawartymi powyżej. |
|||
5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku |
|||
Punkt rozstrzygnięcia z wyroku |
Przytoczyć okoliczności |
||
--------------------- |
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------- |
||
6. Koszty Procesu |
Punkt rozstrzygnięcia z wyroku |
Przytoczyć okoliczności |
------------------- |
------------------------------------------------------------------------------------------------------------- |
7. PODPIS |
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Siedlcach
Osoba, która wytworzyła informację: Dariusz Półtorak
Data wytworzenia informacji: