Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

Przewodniczący:

SSO Agnieszka Karłowicz

Protokolant:

sekr. sąd. Beata Wilkowska

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II Ka 328/23

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Siedlcach z dnia 23 lutego 2023 r., sygn. akt II K 53/22

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☐ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☒

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☒

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☐

zmiana

Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

----

----------------

--------------------------------------------------------------

--------------

------------

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

------

------------------

-------------------------------------------------------------

--------------

-------------

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

-----------------

-----------------------------------

-------------------------------------------------------------------------

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

-----------------

------------------------------------

--------------------------------------------------------------------------

STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

1.

obrazę przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu oraz obrazę przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż w zakresie kwalifikacji prawnej, a mianowicie art. 244 k.k. w zw. z art. 43 § 2a k.k. poprzez błędne niezastosowanie art. 43 § 2a k.k. i wyrażenie wadliwego poglądu prawnego, że okres na jaki orzeczono nakaz opuszczenia lokalu zajmowanego wspólnie z pokrzywdzonym biegnie w czasie odbywania przez oskarżonego kary pozbawienia wolności, co w konsekwencji doprowadziło do stwierdzenia braku znamion czynu zabronionego stypizowanego w art. 244 k.k. i uniewinnienia oskarżonego od popełnienia zarzucanego mu przestępstwa, podczas gdy zachowanie oskarżonego wyczerpywało znamiona przestępstwa niestosowania się do nakazu okresowego opuszczenia lokalu zajmowanego wspólnie z pokrzywdzonym, o którym mowa w art. 244 k.k.

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Apelacja wniesiona przez oskarżyciela publicznego jest zasadna, a wyrok należało uchylić i przekazać sprawę do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji.

Jak słusznie wskazał prokurator, istnieją poglądy doktryny dotyczące podniesionych kwestii pozwalające na odmienną interpretację niż uczynił to Sąd I instancji:

- okres, na który zostają orzeczone zakazy lub nakazy, biegnie od dnia uprawomocnienia się wyroku skazującego. Okres obowiązywania zakazu lub nakazu nie biegnie w czasie odbywania kary pozbawienia wolności, choćby orzeczonej za inne przestępstwo. (M. Kulik [w:] Kodeks karny. Komentarz aktualizowany, red. M. Mozgawa, LEX/eł. 2023, art. 43).

-okres, na który orzeczono pozbawienie praw publicznych lub omawiane zakazy i nakaz, nie biegnie verba legis "w czasie odbywania kary pozbawienia wolności, chociażby orzeczonej za inne przestępstwo". (R. A. Stefański [w:] Kodeks karny. Komentarz, wyd. V, red. M. Filar, Warszawa 2016, art. 43.).

Jak słusznie wskazał prokurator celem nakazu okresowego opuszczenia lokalu zajmowanego wspólnie z pokrzywdzonym jest przede wszystkim zapewnienie bezpieczeństwa osobom pokrzywdzonym przemocą w rodzinie przez natychmiastowe oddzielenie sprawcy przemocy od ofiar. Ponadto, środek ten ma uświadomić sprawcy, że to on, a nie ofiara, ponosi wszelkie negatywne konsekwencje swego nagannego zachowania, w tym również bytowo-ekonomiczne. Na kanwie powyższych ustaleń, uwypuklić zatem należy, że Sąd I Instancji nie zauważył, że przyjęcie jakoby termin obowiązywania zakazu miał upływać w momencie odbywania przez skazanego kary pozbawienia wolności niweczy funkcje jakie ma za zadanie spełnić orzeczony środek kamy. W sytuacji jaka wystąpiła na gruncie przedmiotowej sprawy przyjęcie poglądu Sądu I Instancji, że okres nakazu upłynął w trakcie odbywania przez oskarżonego S. K. kary pozbawienia wolności czyni środek kamy całkowicie bezużytecznym i nie spełniającym żadnych funkcji.

W cenie Sądu Okręgowego właściwa interpretacja tych zagadnień wymaga odniesienia się do innych przepisów kodeksu karnego dotyczących środków karnych i warunków ich stosowania. Należy podkreślić, że ustawa z 20 lutego 2015 r. wprowadziła nowy przepis – § 3a, uwzględniający postulowaną już wcześniej w doktrynie (por. Sakowicz [w:] System, t. 6, s. 550–551) konieczność jednoczesnego orzeczenia, gdy dotyczy to sprawcy zamieszkującego wspólnie z pokrzywdzonym, zakazu zbliżania się i nakazu opuszczenia lokalu. Orzeczenie tego środka zostało jednak ograniczone wyłącznie do tych sytuacji, gdy sprawca popełnił wobec takiej osoby przestępstwa z rozdziałów wskazanych w tym przepisie, czyli przeciwko wolności seksualnej i obyczajności oraz rodzinie i opiece. Nie można tego środka natomiast orzec wówczas, gdy sprawca popełnił przestępstwo umyślne z użyciem przemocy wobec osoby, z którą wspólnie zamieszkuje (najbliższej lub nie), jeżeli nie wypełnia ono jednocześnie typu znamion wynikających z przestępstw z rozdziału XXV lub XXVI. Obowiązek sądu został tu określony jednotorowo: tylko w przypadku orzeczenia nakazu opuszczenia lokalu ma on orzec zakaz zbliżania się na ten sam okres ( M. Mozgawa (red.) Komentarz do kodeku karnego – aktualizowany). Oczywiście takie rozwiązanie ma wzmocnić ochronę pokrzywdzonego. Przyjęte przez Sąd I instancji rozwiązanie powodowałoby różnicowanie okresu obowiązywania środków, które ze swojej istoty mają jednakowy cel, jakim jest ochrona pokrzywdzonego oraz wywołanie dolegliwości u sprawcy i mają biec jednocześnie. Te argumenty zadecydowały, że Sąd Okręgowy nie podzielił przyjętej koncepcji o biegu nakazu opuszczenia lokalu w okresie odbywania przez oskarżonego S. K. kary pozbawienia wolności.

Opisane wyżej uchybienia, jakich dopuścił się Sąd Rejonowy miały niewątpliwie wpływ na treść wyroku i musiały skutkować jego uchyleniem i przekazaniem sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji, gdyż zmiana wyroku nie była możliwa.

Wniosek

o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Podniesiony zarzut był zasadny, a więc spowodował uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.

OKOLICZNO ŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

Przedmiot utrzymania w mocy

--------------------------------------------------------------------------------------

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

Przedmiot i zakres zmiany

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Zwięźle o powodach zmiany

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

----------------------------------------------------------------------------------

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

4.1.

Sąd Okręgowy z uwagi na treść przepisu art. 454 § 1 kpk nie mógł skazać oskarżonego, wobec którego w pierwszej wydano wyroku uniewinniający.

☒ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

Konfrontacja apelacji prokuratora i uzasadnienia zaskarżonego wyroku, doprowadziła Sąd II instancji do przekonania, iż w realiach tej sprawy zarzuty prokuratorskie są trafne, a rozstrzygnięcie uniewinniające oskarżonego od zarzucanego mu czynu błędne.

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

Procedując po raz kolejny, Sąd I instancji przeprowadzi postępowanie w sposób pozbawiony wyżej opisanych uchybień, analizując zebrany materiał dowodowy ponownie, a w szczególności rozważy zaprezentowany pogląd Sądu Okręgowego, bez przesądzenia o końcowym rozstrzygnięciu sprawy.

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

----------------------------------------------------------------------------------------------------------

PODPIS

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

oskarżyciel publiczny

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

wyrok Sądu Rejonowego w Siedlcach z dnia 23 lutego 2023r. sygn. akt II K 53/22

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☒

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☒

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☐

zmiana