Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

Formularz UK 1

Sygnatura akt

II K 1233/19

Jeżeli wniosek o uzasadnienie wyroku dotyczy tylko niektórych czynów lub niektórych oskarżonych, sąd może ograniczyć uzasadnienie do części wyroku objętych wnioskiem. Jeżeli wyrok został wydany w trybie art. 343, art. 343a lub art. 387 k.p.k. albo jeżeli wniosek o uzasadnienie wyroku obejmuje jedynie rozstrzygnięcie o karze i o innych konsekwencjach prawnych czynu, sąd może ograniczyć uzasadnienie do informacji zawartych w częściach 3–8 formularza.

1.USTALENIE FAKTÓW

1.1.  Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie przypisano)

1.

M. S.

w okresie od 18 grudnia 2018r. do 5 września 2019r. w P. woj. (...) uchylał się od ciążącego na nim obowiązku alimentacyjnego na rzecz córki A. S., którego wysokość określiło postanowienie Sądu Rejonowego w Puławach z dnia 10 stycznia 2018 r. wydane w sprawie o sygn. akt III RC 302/17 i wyrok zaoczny Sądu Rejonowego w Puławach z dnia 18 kwietnia 2018 r. wydany w sprawie o sygn. akt III RC 302/17, przy czym łączna wysokość zaległości świadczeń alimentacyjnych wyniosła co najmniej trzy świadczenia okresowe, czym naraził małoletnią A. S. na niemożność zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych

tj. czyn z art. 209 § 1a k.k. w zw. z art. 209 § 1 k.k.

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za udowodnione

Dowód

Numer karty

1. posiadanie przez oskarżonego i M. W. wspólnie córki A. S. ur (...);

bezsporne

2. niełożenie na utrzymanie córki przez oskarżonego w okresie od 18 grudnia 2018r. do 5 września 2019r.;

Zeznania świadka M. W. – k. 76v oraz 27-27v

Zaświadczenie o bezskuteczności egzekucji - k. 2

Informacja o zadłużeniu i wypłaconych świadczeniach – k. 4 i 5

3. określenie wysokości obowiązku alimentacyjnego od dnia 16 października 2017r.;

Wyrok SR w Puławach z dnia 18 kwietnia 2018r. – k. 6

Postanowienie SR w Puławach z dnia 10 stycznia 2018r. – k. 11

4. łączna wysokość powstałych zaległości;

Informacja o zadłużeniu i wypłaconych świadczeniach – k. 4 i 5

5. narażenie osoby uprawnionej na niemożność zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych;

Zeznania świadka M. W. – k. 76v oraz 27-27v

Decyzja (...)

Pismo MOPS w P. wraz z załącznikami – k. 15 i nast.

6. uprzednia karalność oskarżonego;

Dane o karalności – k. 48 i nast.

7. sytuacja rodzinna i materialna oskarżonego;

Dane osobopoznawcze – k. 50

Zaświadczenie o wysokości dochodu – k. 74

Dokumenty PUP – k. 8

1.2.  Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie przypisano)

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za nieudowodnione

Dowód

Numer karty

1.OCena DOWOdów

1.1.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

2 i 5

Zeznania świadka M. W. – k. 76v oraz 27-27v

Zeznania są spójne, logiczne i konsekwentne. O ich prawdziwości świadczy fakt, iż oskarżony ( pomimo, że na wszelkich etapach prowadzonego przeciwko niemu postępowania korzystał z prawa do odmowy składania wyjaśnień ( poza oświadczeniem o chęci spłaty zadłużenia złożonym na rozprawie w dniu 27 lutego 2020r. ) ), już na etapie postępowania przygotowawczego przyznał się do dokonania zarzucanego mu czynu.

Świadek w swoich zeznaniach podaje okoliczności, które znajdują pełne potwierdzenie w przedstawionych poniżej dowodach z dokumentów.

Nadto, świadek w swoich zeznaniach podaje okoliczności dla oskarżonego korzystne, jak to, że sporadycznie robił zakupy, że mama oskarżonego pomaga jej w opiece nad dzieckiem, co wskazuje niezbicie, że świadek zeznając podaje polegające na prawdzie okoliczności, nie starając się za wszelką cenę pogrążyć oskarżonego.

2

Zaświadczenie o bezskuteczności egzekucji - k. 2

Dokument został sporządzony przez organ do tego uprawniony w ramach swoich kompetencji. Został sporządzony w zgodzie z obowiązującymi przepisami prawa. Brak jest podstaw do jego kwestionowania. Nie był również kwestionowany przez strony.

5

Decyzja (...)

Dokument został sporządzony przez organ do tego uprawniony w ramach swoich kompetencji. Został sporządzony w zgodzie z obowiązującymi przepisami prawa. Brak jest podstaw do jego kwestionowania. Nie był również kwestionowany przez strony.

2

Informacja o zadłużeniu i wypłaconych świadczeniach – k. 4 i 5

Dokument został sporządzony przez organ do tego uprawniony w ramach swoich kompetencji. Został sporządzony w zgodzie z obowiązującymi przepisami prawa. Brak jest podstaw do jego kwestionowania. Nie był również kwestionowany przez strony.

3

Wyrok SR w Puławach z dnia 18 kwietnia 2018r. – k. 6

Dokument został sporządzony przez organ do tego uprawniony w ramach swoich kompetencji. Został sporządzony w zgodzie z obowiązującymi przepisami prawa. Brak jest podstaw do jego kwestionowania. Nie był również kwestionowany przez strony.

7

Dokumenty PUP – k. 8

Dokument został sporządzony przez organ do tego uprawniony w ramach swoich kompetencji. Został sporządzony w zgodzie z obowiązującymi przepisami prawa. Brak jest podstaw do jego kwestionowania. Nie był również kwestionowany przez strony.

3

Postanowienie SR w Puławach z dnia 10 stycznia 2018r. – k. 11

Dokument został sporządzony przez organ do tego uprawniony w ramach swoich kompetencji. Został sporządzony w zgodzie z obowiązującymi przepisami prawa. Brak jest podstaw do jego kwestionowania. Nie był również kwestionowany przez strony.

6

Dane o karalności – k. 48 i nast. `

Dokument został sporządzony przez organ do tego uprawniony w ramach swoich kompetencji. Został sporządzony w zgodzie z obowiązującymi przepisami prawa. Brak jest podstaw do jego kwestionowania. Nie był również kwestionowany przez strony.

7

Dane osobopoznawcze – k. 50

Dokument został sporządzony przez organ do tego uprawniony w ramach swoich kompetencji. Został sporządzony w zgodzie z obowiązującymi przepisami prawa. Brak jest podstaw do jego kwestionowania. Nie był również kwestionowany przez strony.

5

Pismo MOPS w P. wraz z załącznikami – k. 15 i nast.

Dokument został sporządzony przez organ do tego uprawniony w ramach swoich kompetencji. Został sporządzony w zgodzie z obowiązującymi przepisami prawa. Brak jest podstaw do jego kwestionowania. Nie był również kwestionowany przez strony.

7

Zaświadczenie o wysokości dochodu – k. 74

Dokument został sporządzony przez organ do tego uprawniony w ramach swoich kompetencji. Został sporządzony w zgodzie z obowiązującymi przepisami prawa. Brak jest podstaw do jego kwestionowania. Nie był również kwestionowany przez strony.

1.2.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 1.1 albo 1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

1.PODSTAWA PRAWNA WYROKU

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Oskarżony

☐

1.3.  Podstawa prawna skazania albo warunkowego umorzenia postępowania zgodna z zarzutem

Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej

Art. 209 § 1 k.k. stanowi, że kto uchyla się od wykonania obowiązku alimentacyjnego określonego co do wysokości orzeczeniem sądowym, ugodą zawartą przed sądem albo innym organem albo inną umową, jeżeli łączna wysokość powstałych wskutek tego zaległości stanowi równowartość co najmniej 3 świadczeń okresowych albo jeżeli opóźnienie zaległego świadczenia innego niż okresowe wynosi co najmniej 3 miesiące, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku, zaś § 2 tego przepisu stanowi, że jeżeli sprawca czynu określonego w § 1 naraża osobę uprawnioną na niemożność zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.

Czynność sprawcza przestępstwa określonego w art. 209 § 1 k.k. polega na uchylaniu się od wykonywania obowiązku alimentacyjnego, który co do wysokości określony został orzeczeniem sądowym, ugodą zawartą przed sądem albo innym organem albo inną umową.

W przedmiotowej sprawie na oskarżonym spoczywał obowiązek alimentacyjny wobec córki A. S.. Wysokość tego obowiązku w okresie objętym zarzutem określona została początkowo postanowieniem Sądu Rejonowego w Puławach wydanym w dniu 10 stycznia 2018r., a następnie wyrokiem zaocznym tegoż Sądu z dnia 18 kwietnia 2018r., które to rozstrzygnięcia wydane zostały w sprawie o sygnaturze III RC 302/17.

Bezsporne w niniejszej sprawie jest, iż oskarżony nie łożył na utrzymanie córki. Przyznał to on sam w swoich fragmentarycznych wyjaśnieniach złożonych przed Sądem w dniu rozprawy przyznając się do dokonania zarzucanego mu czynu i deklarując chęć spłaty zaległości. Należy zauważyć, iż w orzecznictwie Sądu Najwyższego w sprawach dotyczących obowiązku alimentacyjnego (które w tej części pozostaje aktualne po nowelizacji przepisu art. 209 k.k.) wyrażony został pogląd, iż trudna sytuacja materialna rodziców nie zwalnia ich od obowiązku świadczenia na rzecz dzieci i powinni oni dzielić się z dzieckiem nawet najmniejszymi dochodami (tak Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 24 marca 2000 roku, I CKN 1538 / 99, Lex 51629 oraz w wyroku z dnia 6 stycznia 2000 roku, I CKN 1077 / 99, Lex nr 51637), któremu to obowiązkowi oskarżony nie uczynił zadość. Nie wywiązał się on z ciążącego na nim obowiązku, pomimo tego, że w okresie objętym zarzutem wykonywał on pracę zarobkową, uzyskiwał z niej dochody, a mimo to nie podzielił się on nimi ze swoim dzieckiem.

Mając na uwadze powyższe rozważania zasadne jest twierdzenie, iż oskarżony uchylał się od wykonywania ciążącego na nim obowiązku. W pojęciu „uchyla się” mieści się negatywny stosunek psychiczny osoby zobowiązanej do wykonania nałożonego na nią obowiązku, który sprawia, że mimo obiektywnej możliwości jego wykonania ( a taką, choćby częściowo oskarżony posiadał przez cały czas objęty zarzutem, jest on bowiem osobą młodą, zdrową, o pełni władz fizycznych i umysłowych), sprawca obowiązku tego nie wypełnia, gdyż wypełnić go nie chce lub też zlekceważył obowiązek nałożony wyrokiem (tak Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 17 kwietnia 1006 roku, II KRN 204 / 96, Prokuratura i Prawo nr 11 z 1996 roku, poz. 4). W niniejszej sprawie oskarżony, w ocenie Sądu, z powodów które wskazano wyżej, miał możliwość łożenia na utrzymanie małoletniej córki przynajmniej częściowo, jednak tego nie robił.

Uchylanie się oskarżonego od wywiązywania się z obowiązku alimentacyjnego doprowadziło do sytuacji, w której zaległość w płatności alimentów wielokrotnie przekroczyła równowartość trzech świadczeń okresowych – vide dane z zaświadczenia z k. 2.

Przesłanką odpowiedzialności z art. 209 § 1a k.k. jest wykazanie, iż niełożenie na utrzymanie osoby uprawnionej naraziło tę osobę na niemożność zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych. Wskazać należy, iż dla realizacji znamion tego przestępstwa konieczne jest jedynie stwierdzenie, iż na skutek niełożenia na utrzymanie osoby uprawnionej nastąpiło narażenie osoby uprawnionej na niemożność zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych, nie jest natomiast wymagane, aby owa niemożność wystąpiła w rzeczywistości. W niniejszej sprawie zachowanie oskarżonego bez wątpienia sprawiło, iż małoletnia córka oskarżonego narażona została na to, iż jej podstawowe potrzeby życiowe mogły nie zostać zaspokojone. Była ona bowiem pozbawiona jakiejkolwiek pomocy materialnej ( i nie tylko materialnej ) od oskarżonego, zaś na wypełnienie przez oskarżonego znamion przestępstwa z art. 209 k.k. nie ma wpływu fakt, iż otrzymywała ona pomoc od państwa czy innych niezobowiąznych do tego osób. Wniosek ten wydaje się być tym bardziej oczywisty, o ile uwzględni się fakt, iż matka małoletniej sama siebie i dziecko utrzymuje ze świadczeń otrzymywanych z MOPS – u w P. – vide k. 16 i nast.

Przestępstwo niealimentacji w typie podstawowym może być popełnione zarówno z zamiarem bezpośrednim, jak i ewentualnym. W doktrynie istnieją wątpliwości co do typu kwalifikowanego, gdyż strona podmiotowa czynów zabronionych kwalifikowanych przez określone w ustawie następstwo należy do zagadnień spornych w doktrynie. Niemniej jednak w ocenie Sadu również ten typ przestępstwa jest przestępstwem umyślnym, co oznacza, że sprawca albo chce zrealizować czyn o znamionach kwalifikowanych przez następstwo, albo – chcąc zrealizować znamiona typu podstawowego – przewiduje możliwość wystąpienia kwalifikującego typ skutku i na skutek ten się godzi (zob. wyr. SN z 2.1.1973 r., I KR 171/73, Biul. SN 1974, Nr 1, poz. 3, Legalis).

W ocenie Sądu oskarżony działał z winy umyślnej w zamiarze bezpośrednim. Musiał on bowiem zdawać sobie sprawę z faktu, iż jego małoletnie dziecko nie jest w stanie utrzymać się samodzielnie i że na nim właśnie, jako na jego ojcu ciąży obowiązek łożenia na jego utrzymanie. Wiedza tego rodzaju jest wiedzą powszechną i oskarżony wiedział o tym choćby z okresu, gdy sam był osobą małoletnią. Niemniej jednak wiedząc o tym i mając obiektywną możliwość zarabiania na swoje utrzymanie ( brak jest bowiem jak wskazano wyżej jakichkolwiek do tego przeciwwskazań np. zdrowotnych ) oskarżony wykorzystując tę możliwość nie zdecydował się na podzielenie się osiąganymi dochodami ze swym małoletnim dzieckiem. Tym samym chciał on dopuścić się przypisanego mu czynu. Konkludując, oskarżony bowiem wiedział o ciążącym na nim obowiązku, miał obiektywną możliwość jego wykonania i nie uczynił tego, tym samym nie wywiązując się z ciążącego na nim obowiązku.

☐

1.4.  Podstawa prawna skazania albo warunkowego umorzenia postępowania niezgodna z zarzutem

Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej

☐

1.5.  Warunkowe umorzenie postępowania

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach warunkowego umorzenia postępowania

☐

1.6.  Umorzenie postępowania

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach umorzenia postępowania

☐

1.7.  Uniewinnienie

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach uniewinnienia

1.KARY, Środki Karne, PRzepadek, Środki Kompensacyjne i środki związane z poddaniem sprawcy próbie

Oskarżony

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Punkt z wyroku odnoszący się
do przypisanego czynu

Przytoczyć okoliczności

M. S.

I

I

Przechodząc do omówienia wymiaru kary Sąd doszedł w niniejszej sprawie do przekonania, iż karą adekwatną do stopnia zawinienia będzie dla oskarżonego kara dziesięciu miesięcy ograniczenia wolności.

Czyn, którego dopuścił się oskarżony charakteryzuje się bowiem wysokim stopniem społecznej szkodliwości. Przy ocenie stopnia społecznej szkodliwości czynu sąd wziął pod uwagę, zgodnie z treścią art. 115 § 2 k.k., rodzaj i charakter naruszonego dobra, rozmiary wyrządzonej lub grożącej szkody, sposób i okoliczności popełnienia czynu, wagę naruszonych przez sprawcę obowiązków, jak również postać zamiaru, motywację sprawcy, rodzaj naruszonych reguł ostrożności i stopień ich naruszenia. Przestępstwo stypizowane w art. 209 § 1 k.k. jest przestępstwem przeciwko rodzinie i opiece. Niełożenie na utrzymanie małoletniej córki naraziło ją na niemożność zaspokojenia jej podstawowych potrzeb życiowych. Zauważyć ponadto należy, iż oskarżony nie łożył na utrzymanie córki przez długi czas. Nie zadbał on również o to, aby podjąć trud starań w postaci systematycznych działań osobistych i zaangażowania się w proces wychowania córki. Ponadto nie czynił on systematycznych starań mających na celu poprawę jej sytuacji materialnej.

Do okoliczności obciążających Sąd zaliczył również uprzednią karalność oskarżonego, jak też stale rosnącą na terenie kognicji tutejszego Sądu liczbę podobnych przypadków, co świadczy o konieczności podejmowania przez Sąd surowszych sankcji w tym zakresie.

Przepis art. 209 § 1a k.k. przewiduje za wyczerpanie jego znamion trzy rodzaje kar – grzywnę, ograniczenie wolności oraz pozbawienie wolności do lat dwóch.

W ocenie Sądu Rejonowego w Puławach nie jest celowe orzekanie wobec oskarżonego kary pozbawienia wolności. Orzeczenie takiej kary bez wątpienia uniemożliwi oskarżonemu wywiązywanie się z obowiązku alimentacyjnego, jak i spłatę zaległości ( którą to gotowość deklarował w toku rozprawy ). Ponadto oskarżony utrzymuje – jak przyznaje M. W. – od czasu do czasu kontakt z córką. Dlatego też orzekanie kary izolacyjnej nie jest, zdaniem Sądu, wobec oskarżonego celowe.

Mając na uwadze fakt braku zainteresowania przez oskarżonego potrzebami swojej córki, jak i długi okres niealimentacji ( gdyż przekraczający znacznie wskazany okres trzymiesięczny ), Sąd orzekł wobec oskarżonego karę 10 miesięcy ograniczenia wolności, a zatem karę w środkowych granicach jej ustawowego wymiaru. Nakładając tę karę Sąd uznał, że wykonywanie prac w wymiarze 30 godzin miesięcznie, a więc dokładnie w środkowych granicach uznaniowej decyzji Sądu, będzie adekwatne do okoliczności przedmiotowej sprawy. Z jednej strony wymusi na oskarżonym zmianę trybu życia i konieczność rezygnacji z własnych planów ( konieczność powrotu do kraju i rezygnacja z pracy za granicą ), co pozytywnie wpłynie wychowawczo na oskarżonego, uświadomi mu bowiem, że nie zawsze można i należy postępować według tego co jest dobre i korzystne dla niego samego bez oglądania się i uwzględniania zasadnych potrzeb innych osób, z drugiej zaś tak orzeczony miesięczny wymiar czasu pracy, nie uniemożliwi oskarżonemu podjęcia na miejscu pracy zarobkowej celem utrzymania siebie, jak też małoletniej córki.

Dokonując takiego wyboru rodzaju kary, jak i jej wysokości, Sąd brał także pod uwagę inne okoliczności łagodzące, jak to, że oskarżony na co dzień prowadzi ustabilizowany tryb życia, nie utrzymuje kontaktów ze środowiskiem przestępczym, a także wykonuje – w pewnym zakresie pracę zarobkową.

1.1Inne ROZSTRZYGNIĘCIA ZAwarte w WYROKU

Oskarżony

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Punkt z wyroku odnoszący się do przypisanego czynu

Przytoczyć okoliczności

M. S.

II

I

W oparciu o art. 72 § 1 pkt. 3 k.k. w zw. z art. 34 § 3 k.k. Sąd w celu dodatkowego zmotywowania go do wywiązywania się z ciążących na nim obowiązków i uznając, że wpłynie to na oskarżonego w sposób pozytywny wychowawczo, zobowiązał oskarżonego do wykonywania ciążącego na nim obowiązku łożenia na utrzymanie córki A. S..

1.6. inne zagadnienia

W tym miejscu sąd może odnieść się do innych kwestii mających znaczenie dla rozstrzygnięcia,
a niewyjaśnionych w innych częściach uzasadnienia, w tym do wyjaśnienia, dlaczego nie zastosował określonej instytucji prawa karnego, zwłaszcza w przypadku wnioskowania orzeczenia takiej instytucji przez stronę

1.KOszty procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

III

Zwolnienie oskarżonego od zapłaty na rzecz Skarbu Państwa kosztów sądowych, z których poniesione wydatki przejęto na rachunek Skarbu Państwa z uwagi na nieposiadanie przez oskarżonego majątku, utrzymywanie się z prac dorywczych związane z koniecznością powrotu do kraju i rezygnacją z pracy za granicą, a także ze względu na istniejące zadłużenie i konieczność bieżącego wywiązywania się z obowiązku uiszczania rat alimentacyjnych.

1.1Podpis